مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روش های کاهش تلفات آب در فرایند تصفیه

واحد های جمع آوری پساب شستشو

هدف : در فرایند های متعارف تصفیه خانه آب ، اغلب 2 تا 3 درصد از آب تصفیه شده را برای شست و شوی فیلتر در نظر میگیرند. قبل از سال 1965 مرسوم بود که این آب را منبع آب و یا منبع های دیگر آبی برگشت می دادند. اما ، بعد از قانون  500- 92 و قانون اصلاحیه  کنترل آلودگی آب در سال  1972 ، این کار نیز ممنوع اعلام شد. در نتیجه هم پساب شستشوی فیلتر و هم لجن خروجی زلال سازی در دسته فاضلاب های صنعتی قرار گرفتند  و برای دفع آنها  تصفیه خانه ها باید  قوانین را رعایت  می کردند. این قوانین توسط سیستم های حذف تخلیه آلوده کننده ها (NPDES  ) منتشر شده بود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مدیریت پسماند ها

پسماند های تصفیه آب موادی هستند که در فرایند های مختلف تصفیه حذف شده و دارای مقادیر زیادی آب هستند . این پسماند ها مواد مولد کدورت  و رنگ ، جامدات آلی و غیر آلی  ، جلبک ها ، باکتری ها ، ویروس ها  و مواد شیمیایی رسوب کرده را شامل میشوند. این مواد محصولات جانبی انعقاد شیمیایی ، رسوب آهن و منگنز ، شستشوی صافی ها ، سختی گیری ، احیای رزین ها و ریز پالاینده ها ست . مایع حاصل ممکن است دارای 3 تا 10 در صدحجمی آب باشد. بسته به نوع فرایند و کیفیت آب خام ، غلظت جامدات موجود در پسماند ها بین 1/0 تا 4 درصد متغیر است . این پسماند ها نباید به داخل نهر ها ، رودخانه ها یا دریاچه هایی که از آنها منشا گرفته اند ، تخلیه شوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تعریف تلفات آب
منظور از تلفات آن قسمت از کل تولید آب است که مورد استفاده مفید مصرف کنندگان قرار نمی گیرد ، در بهره برداری از تأسیسات آبرسانی به کار نمی رود و یا به طور نا معقول و افراط آمیزی مورد مصرف واقع می شود
 
انواع تلفات
1.نشت های بزرگ
نشت های بزرگ اغلب در تأسیسات آبرسانی بوقوع می پیوندند ، این قبیل نشت ها معمولا به علت شکستگی عمده در خطوط اصلی پدیدار می شوند . این نوع نشت ها معمولا همراه افت فشار در سیستم آبرسانی و بصورت خروج آب از سطح زمین و در مواردی فرسایش خاک و نشست زمین آشکار می شوند. ای گونه نشت ها در اولین فرصت باید تعمیر گردند زاری سیستم آبرسانی بایستی همواره دایر باشد . با وجود این که تعداد این گونه نشت ها زیاد است ، ولی مقدار آبی که بر اثر این نوع نشت هدر می رود به نسبت کم است .
2.نشت های کوچک
مهمتر از نشت های بزرگ نشت های کوچکی هستند که ممکن است سال ها و یا هرگز شناسایی نشده و باعث تلفات تجمعی آب شوند . دلایل زیادی همچون سوراخ شدن لوله ها در اثر خوردگی ، اتصالات غلط ، مصالح نامرغوب ، اجرای بد ، بستر ناسالم لوله ، شیرهای نصب شده ، انشعابات پوسیده و یا شیرهای آتش نشانی معیوب می توانند باعث ایجاد این نشت ها شوند . اغلب این نشت ها به علت صدمات تصادفی که در مواقع ساختمان سازی ها ، جاده سازی ها و یا کندن ترانشه برای احداث سایر تأسیسات شهری به تأسیسات آبرسانی وارد می شود .
این گونه نشت ها به آسانی قابل درک نیست و باید با یک برنامه سیستماتیک بلند مدت ، با استفاده از ابزار اندازه گیری جریان آب ، وسایل شنود و تکنیک های خاص شناسایی گردند .
3.انشعابات غیر مجاز
انشعابات غیر مجاز شامل انشعاب غیر قانونی از شبکه ، انشعاب از انشعاب قانونی مشتری دیگر ، انشعاب از لوله اصلی زیرزمینی و یا نصب یک لوله و شلنگ به شیرهای عمومی می باشد که مصرف کننده بدلیل نپرداختن هزینه مصرف ، خود را موظف به رعایت صرفه جویی و جلوگیری از اتلاف آب نمی دانند .

 
علل تلفات آب در تأسیسات آبرسانی
1.نشت از مخازن ، خطوط اصلی انتقال آب و سایر تأسیسات آبرسانی و همچنین انشعابات و متعلقات از طریق
منافذ بوجود آمده بر اثر کاربرد مصالح نامرغوب ، اجرای بد ، خوردگی و یا فرسودگی
شکستگی ها در خطوط و ساختمانهای آبی (مخازن، واحدهای تصفیه و...) به خاطر نشست زمین، تورم خاک(بویژه رس)، ارتعاش، ضربه قوچ، تغییرات درجه حرارت (بویژه یخبندان) و ترافیک سنگین در روی خطوط اصلی در جاده ها.
اتصالات ناقص
واشرهای ناقص و نامناسب، تمام بست ها و واشرهای مامناسب می توانن باعث اتلاف قابل توجه آب شوند .
2.طراحی غلط : نظیر کنار هم قرار دادن لوله آب سرد و گرم در طول زیاد ، استفاده از مواد و مصالح نامناسب و رنگ دهنده به آب در لوله ها . در چنین شرایطی ممکنست مصرف کننده مقادیر قابل توجهی از آب را به هدر دهد تا آب خارج شده از شیر به قدر کافی گرم ، سرد و یا صاف شود .
3.کوتاهی در بستن شیر فلکه ها پس از هر بار برداشت آب، چه به طور تصادفی از روی بی توجهی و چه به طور عمد
4.اسراف در مصرف آب ( برداشت بیش از نیاز ) خواه برای شستن ظروف یا آبیاری باغچه و یا شستشوی اتومبیل.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

زرنا در جلوگیری از تبخیر و اتلاف آب زراعي در روستاهای استان یزد

مقدمه:

زرنا (zorna) یکی از سازه های جالب مهندسی است که برای جلوگیری از اتلاف آب کشاورزی در روستاهای استان یزد کاربرد فراوان داشته و هم اکنون نیز در خیلی از روستاها مورد استفاده است.این سازه برای انتقال آب کشاورزی از نقطه ای به نقطه دیگر مورد استفاده بوده است. زرنا به مجموعه‌ای کانال زیرزمینی و چاههای رابط آن با بیرون و دریچه آبگیر اولیه گفته می‌شود که موجب انتقال آب زراعی از نقطه‌ای به نقطه دیگر از طریق ممر زیرزمینی می باشد.کشاورزان یزدی به طور معمول برای انتقال آب در فواصل بیشتر از 1000 متراز مسیرها و راهروهای زیرزمینی استفاده می کردند و اگر شیب زمین اجازه می‌داد آب را از طریق چاه اولیه زرنا به درون کانال زیر زمینی هدایت و آب را در کشتزار یا روستاهای خود مظهر می‌نمودند(طبق شكل). گاهی چندین زرنا به صورت متوالی ایجاد و انتقال آب انجام می شده است. در حقیقت زرنا یک کانال انتقال آب زیرزمینی بوده که برای جریان آب از نقطه‌ای به نقطه دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفته و بسته به شیب زمین،عمق و طول آن متفاوت بوده و گاهی چند زرنای متوالی ایجاد می شد تا عمق آن زیاد نشود.هم اکنون نیز در استان یزد صدها زرنا برای انتقال آب کشاورزی مورد استفاده است. اولین بار کلمه زرنا در مقاله ای تحت عنوان واژگان قنات معرفی شده است(1).

اهداف انتقال آب از مسیر زرنا:

انتقال آب در کانال های زیرزمینی در هوای گرم و خشک تابستان موجب جلوگیری از تبخیر آب از سطح کانالها بوده و تا حد زیادی موجب حفظ آب در برابر تبخیر شدید مناطق کویری و بیابانی می شود و مقدار این صرفه جویی قابل توجه بوده است.

میزان تلفات آب در کانالهای سطحی تابعی از طول کانال و عرض آن، شدت تبخیر از سطح آزاد آب و همچنین طول خاک خیس شده در دو طرف کانال و شدت تبخیر ازسطح خاک خیس شده و عرض نشت آب در اراضی اطراف می باشد که می توان به صورت زیر نشان داد:

E=L1 W1 P1 + L2 W2 P2

مقدار کل تبخیر=E

طول کانال=L1

عرض کانال=W1

تبخیر آزاد=P1

طول اراضی مجاور دو طرف کانال=L2

متوسط عرض خاک خیس شده دو طرف کانال=W2

متوسط تبخیر از سطح خاک خیس شده دو طرف کانال=P2

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

منظور از تلفات آن قسمت از کل تولید آب است که مورد استفاده مفید مصرف کنندگان قرار نمی گیرد ، در بهره برداری از تأسیسات آبرسانی به کار نمی رود و یا به طور نا معقول و افراط آمیزی مورد مصرف واقع می شود .
.نشت های بزرگ
نشت های بزرگ اغلب در تأسیسات آبرسانی بوقوع می پیوندند ، این قبیل نشت ها معمولا به علت شکستگی عمده در خطوط اصلی پدیدار می شوند . این نوع نشت ها معمولا همراه افت فشار در سیستم آبرسانی و بصورت خروج آب از سطح زمین و در مواردی فرسایش خاک و نشست زمین آشکار می شوند. ای گونه نشت ها در اولین فرصت باید تعمیر گردند زاری سیستم آبرسانی بایستی همواره دایر باشد . با وجود این که تعداد این گونه نشت ها زیاد است ، ولی مقدار آبی که بر اثر این نوع نشت هدر می رود به نسبت کم است .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب