مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روز جهانی آب: تاریخچه، عملکرد و آینده
روز جهانی آب (World Water Day) هر ساله در ۲۲ مارس به ابتکار سازمان ملل متحد برگزار می‌شود تا اهمیت آب شیرین و مدیریت پایدار منابع آبی را برجسته کند. این روز فرصتی است برای افزایش آگاهی عمومی، تشویق اقدامات جهانی و الهامبخشی به دولت‌ها، سازمان‌ها و افراد جهت مقابله با بحران آب.

۱. تاریخچه روز جهانی آب
ریشه‌های شکلگیری:

در کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل (UNCED) معروف به اجلاس ریو در سال ۱۹۹۲، پیشنهاد اختصاص روزی به آب مطرح شد.

مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۱۹۹۲، قطعنامه A/RES/۴۷/۱۹۳ را تصویب کرد و ۲۲ مارس را به عنوان روز جهانی آب نامگذاری کرد.

اولین برگزاری: سال ۱۹۹۳ با شعار \"آب برای زندگی\" به عنوان نخستین روز جهانی آب جشن گرفته شد.

۲. اهداف و عملکرد‌های کلیدی
الف) افزایش آگاهی عمومی
آموزش درباره ارتباط آب با چالش‌هایی مانند فقر، بهداشت، جنسیت و تغییرات اقلیمی.

انتشار گزارش‌های علمی (مانند گزارش جهانی توسعه آب) توسط سازمان‌های زیرمجموعه UN مانند یونسکو و UN-Water.

ب) تشویق اقدامات عملی
حمایت از پروژه‌های آبرسانی در مناطق محروم (مثال: کمپین \"آب برای همه\").

ترویج فناوری‌های نوین مانند تصفیه آب با انرژی خورشیدی یا سیستم‌های بازیافت آب خاکستری.

ج) هماهنگی بینالمللی
همکاری با کشور‌ها برای اجرای هدف ششم توسعه پایدار (SDG۶): \"دسترسی به آب و بهداشت پایدار برای همه تا ۲۰۳۰\".

ایجاد پلتفرم‌هایی مانند شبکه بینالمللی سازمان‌های حوضه آبریز (INBO) برای مدیریت مشترک منابع آب.

د) تم‌های سالانه
هر سال یک موضوع خاص برای تمرکز بر جنبه‌های مختلف بحران آب انتخاب می‌شود:

۲۰۲۳: \"تسریع تغییرات\" (Accelerating Change)

۲۰۲۲: \"آب‌های زیرزمینی: نامرئی، حیاتی\"

۲۰۲۱: \"ارزشگذاری آب\"

۲۰۲۰: \"آب و تغییرات اقلیمی\"

۳. دستاورد‌های مهم
کاهش ۴۰ درصدی جمعیت بدون دسترسی به آب آشامیدنی ایمن از سال ۲۰۰۰ تاکنون (طبق گزارش WHO/UNICEF).

تصویب کنوانسیون آب سازمان ملل (۱۹۹۷) برای مدیریت منابع آب فرامرزی.

راهاندازی صندوق سازگاری با تغییرات اقلیمی برای پروژه‌های مرتبط با آب.

۴. چالش‌های پیشرو
کمبود آب: تا سال ۲۰۳۰، تقاضای جهانی آب ۴۰ درصد بیش از عرضه خواهد بود (پیشبینی UN).

تغییرات اقلیمی: تشدید سیل‌ها، خشکسالی‌ها و شوری آب‌های زیرزمینی.

آلودگی آب: ورود سالانه ۸ میلیون تن پلاستیک به اقیانوس‌ها و آلاینده‌های صنعتی مانند PFAS.

نابرابری: ۲ میلیارد نفر هنوز به آب آشامیدنی ایمن دسترسی ندارند.

۵. آینده روز جهانی آب
الف) فناوری‌های نوین
استفاده از هوش مصنوعی برای پیشبینی خشکسالی و مدیریت مصرف.

توسعه نمکزدایی مقرونبهصرفه و آبشیرینکن‌های خورشیدی.

بهکارگیری سنسور‌های IoT برای پایش کیفیت آب در لحظه.

ب) سیاستگذاری و همکاری
تقویت قوانین بین المللی برای حفاظت از منابع آب فرامرزی.

ادغام مدیریت آب با برنامه‌های کاهش انتشار کربن (Net Zero).

مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های زیرساخت آب (PPP).

ج) آموزش و توانمندسازی
ترویج آموزش سواد آبی در مدارس و جوامع محلی.

حمایت از نقش زنان در مدیریت منابع آب (زنان ۸۰ درصد آب خانگی را مدیریت می‌کنند).

۶. نقش شما چیست؟
صرفه جویی در مصرف: کاهش زمان دوش گرفتن، استفاده از لوازم کاهنده مصرف.

حفاظت از منابع: جلوگیری از آلودگی آب با کاهش پلاستیک و مواد شیمیایی.

حمایت از کمپین‌ها: مشارکت در رویداد‌های محلی یا جهانی مانند چالش #صرفه‌جویی_در_آب.

جمع بندی
روز جهانی آب نه تنها یک رویداد نمادین، بلکه فراخوانی برای اقدام جمعی است. با توجه به پیشبینی‌های فزاینده درباره بحران آب، آینده این روز در گروی نوآوری، همکاری بین المللی و تغییر رفتار‌های فردی است. هر قطره آب ارزشمند است و هر اقدام کوچک می‌تواند موجی بزرگ ایجاد کند!

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روز جهانی آب در سال ۲۰۰۶ با شعار "آب و فرهنگ"مجمع عمومی سازمان ملل كه در ۲۲ دسامبر سال ۱۹۹۲ برگزار شد، روز ۲۲مارس هر سال برابر با دوم فروردین ماه را به نام روز جهانی آب اعلام كرد كه شروع آن از سال ۱۹۹۳ به بعد بود.در پیروی از پیشنهادات كنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل، كشورها دعوت به اختصاص روزی به عنوان "روز جهانی آب" كه از نظر ملی مناسب بوده و برای گردآوری و تمركز فعالیت هایی نظیر ارتقای آگاهی های عمومی از طریق انتشار و انتقال مستندات، سازماندهی كنفرانس ها، میزگردها، سمینارها و نمایشگاه های مرتبط با منابع طبیعی، تامین و توسعه منابع آب و به كارگیری توصیه های كنفرانس یاد شده، استفاده می شود، شده اند.
داشتن یك روز مرتبط با آب، یك فعالیت اساسی و مؤثر برای جلب و تمركز توجه جهانی و افكار عمومی به ارتقای آگاهی در مورد اهمیت حفظ منابع آب و تأمین آب آشامیدنی در جهان است.
روز جهانی آب، همچنین به منظور افزایش مشاركت و همكاری بین دولت ها و مؤسسات بین المللی، سازمان های غیردولتی و بخش های خصوصی در تشكیلات تمام فعالیت هایی كه مرتبط با مشكلات تأمین آب، تصفیه آب و فاضلاب می باشند، بسیار مفید و مؤثر بوده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شعار "آب در هر مکان برای همگان با همکاری های بین المللی" به عنوان شعار روز جهانی آب در سال 2013 میلادی اعلام شد.
به گزارش شبکه خبری آب ایران، مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر 2010 ، سال 2013 را به عنوان "سال بین المللی همکاری آبی" اعلام کرد و بخش آب سازمان ملل (UN-Water) یونسکو را برای هدایت این سال برگزید.
به همین منظور نشستی در دفتر مرکزی یونسکو در پاریس در تاریخ 11 فوریه 2013 برای شروع سال بین المللی همکاری آبی 2013 برگزار شد.
در این نشست، خانم ایرنا بوکوا، مدیر کل یونسکو، از میان 12 هزار شعار ارسالی به مسابقه تعیین شعار روز جهانی آب، شعار ارسالی خانم مگا کومار (Ms. Megha Kumar) از هندوستان را تحت عنوان "آب در هر مکان برای همگان با همکاری های بین المللی" به عنوان شعار منتخب روز جهانی آب 2013 اعلام کرد.
این گزارش می افزاید: روز جهانی آب اولین بار در سال 1992، در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس (محیط زیست و توسعه سازمان ملل UNCED) در شهر ریودوژانیرو برزیل رسما مطرح شد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بهترین شعار پیشنهاد شده برای روز جهانی آب سال 2013 در نشست افتتاحیه سال بین المللی همکاری آبی اعلام می شود.

به گزارش شبکه خبری آب ایران، برای شروع سال بین المللی همکاری آبی، نشستی نمادین در روز 23 بهمن ماه 1391 (11 فوریه 2013) در دفتر مرکزی یونسکو در شهر پاریس برگزار می شود.
در این نشست، خانم ایرنا بوکوا (Irina Bokova)، مدیر کل یونسکو، بهترین شعار پیشنهاد شده برای روز جهانی آب 2013 را اعلام می کند و به پیشنهاد دهنده بهترین شعار منتخب، جوایزی اعطا خواهد شد.

علت نام گذاری سال 2013 به عنوان سال بین المللی همکاری آبی از سوی بخش آب سازمان ملل

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دسامبر 2010، سال 2013 را به عنوان "سال بین المللی همکاری آبی" (مصوبه شماره A/RES/65/154) اعلام کرد. بر این اساس، روز جهانی آب 2013 که در 22 مارس 2013 (دوم فروردین 1392) برگزار خواهد شد، به همکاری آبی اختصاص داده می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بخش آب سازمان ملل متحد از علاقه مندان دعوت کرد تا در رأی گیری برای انتخاب شعار روز جهانی آب سال 2013شرکت کنند.
به گزارش شبکه خبری آب ایران، بخش آب سازمان ملل متحد(UN-Water) در راستای اعلام سال 2013 به عنوان "سال بین المللی همکاری آبی"، مسابقه انتخاب شعار روز جهانی آب 2013 را برگزار می کند.

بخش آب سازمان ملل متحد سه شعار را از بین 12151 شعار دریافت شده از 5654 نفر از 180 کشور جهان انتخاب کرده و از علاقه مندان دعوت می کند که از تاریخ 10 آذر تا 5 دی ماه 1391(30 نوامبر تا 25 دسامبر 2012) با مراجعه به سایت unwater، در رأی گیری انتخاب شعار نهایی برای روز جهانی آب 2013 از میان پنج شعار اعلام شده شرکت کنند.
بخش آب سازمان ملل متحد برنده نهایی و نیز شعار رسمی روز جهانی آب 2013 را در تاریخ 11دی ماه 1391(31 دسامبر 2012)اعلام خواهد کرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب مایه پیدایش حیات آدمی و الفبای آبادانی است. تمدنهای بزرگ بشری در حاشیه رودخانه های بزرگ شکل گرفته اند.
نقش آب در شکوفایی تمدنها به حدی است که این تمدنها را تمدنهای آبی یا هیدرولیک نامیده اند. تمدنهای نخستین در جنوب ایران، بین النهرین (عراق فعلی) و مصر از این جمله اند.
اقوام باستانی آب را جریان زنده ای می دانستند که از چشمه یا کوه بیرون می آید به همین دلیل هیچگاه آن را بدون پسوند زنده یا واژهای که حاکی از زنده بودن آن باشد به کار نمی بردند. در زبان عربی همیشه ازجریان آب و در زبان عبری از آب زنده یاد می کنند. موبدان همیشه عقیده داشتند که زمین از آب مقدس که هنوز در زیرزمین جریان دارد به وجود آمده است و پیدایش اراضی مصب رودخانه نیل را شاهدی بر این ادعا ذکر کرده اند.
با توجه به اهمیت آب و چالش های زیادی که در مدیریت منابع آب وجود دارد سازمان ملل متحد ۲۲ مارس برابر با دوم یا سوم فروردین ماه هر سال را به عنوان روز جهانی آب نامگذاری کرده است و همین مناسبت فرصتی برای اعلام برنامه ها و تاکید بر سیاستهای سازمانهای بین المللی و مرتبط با صنعت آب در سراسر جهان است.
بزرگداشت چنین روزی به ابتکار کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد در ۲۲ دسامبر سال ۱۹۹۲ در اجلاس ریودوژانیرو به تصویب رسید و از سال بعد (۱۹۹۳) به طور رسمی اجرا شد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز در پنجاه و هشتمین نشست خود در دسامبر دو سال پیش موافقت کرد که دهه ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ بعنوان دهه ی بین المللی برای اقدام عملی در حوزه ی آب باشد و با موضوع آب برای زندگی نامگذاری شود.
سازمان ملل متحد شعار روز جهانی آب در سال جاری میلادی را آب و بهداشت (Water & Sanitation) اعلام کرده است. سازمان ملل متحد مردم جهان را برای گرامیداشت این روز که به چالش های پیش روی بهداشت آب توجه دارد فرا خوانده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

این شعار در در تاریخ 24 آگوست 2011( 2 شهریورماه 1390) و در جریان برگزاری هفته جهانی آب استکهلم 2011 و در سمیناری که بخش آب سازمان ملل متحد(UN-Water) و سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد – فائو برگزار کردند، تعیین شده و هم اکنون اعلام می شود.(بخش آب سازمان ملل متحد)

در این سمینار پروفسور جان لاند کویست از موسسه بین المللی آب استکهلم، اظهار داشت: باید توجه خود را به بهره وری غذایی معطوف کنیم. درحالی که در 15 سال گذشته، سرانه تولید غذا افزایش یافته است، ولی تعداد افراد دارای سوء تغذیه نیز رو به افزایش است.

وی سپس افزود: مقدار زیادی از غذای تولیدی در انبارها از بین می رود و هرگز به بازار نمی رسد، بنابراین بازده تولید غذا در حال حاضر پایین تر از ارقامی است که ما مستقیما برای تولید در نظر می گیریم.
روز جهانی آب اولین بار در سال 1992، در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس (محیط زیست و توسعه سازمان ملل UNCED) در شهر ریودوژانیرو برزیل رسما مطرح شد.
در این کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه 21 سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه سازی مردم در مورد آب اختصاص داده و از طریق پخش و اشاعه نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها در گرامیداشت آن بکوشند.
علاوه بر کشورهای عضو سازمان ملل، بسیاری از سازمان‌های غیردولتی NGO ها مسائلی از قبیل چگونگی دستیابی بیش از یک میلیارد نفر به آب شرب سالم و یا نقش زن و مرد در خانواده برای دستیابی به آب سالم را پررنگ تر می‌کند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روز جهانی آب (22 مارس مصادف با دوم فروردین) اولین بار در سال 1992، در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس (محیط زیست و توسعه سازمان ملل unced) در شهر ریودوژانیرو و برزیل رسماً مطرح گردید.

در این کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه 21 سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه سازی مردم در مورد آب اختصاص داده و از طریق پخش و اشاعه نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها در گرامیداشت آن بکوشند.
علاوه بر کشورهای عضو سازمان ملل، بسیاری از سازمان‌های غیردولتی NGO ها نیز در این روز بر اهمیت آب سالم تأکید کرده و این روز را به عنوان روز توجه عموم به مسایل حیاتی آب در نظر می¬گیرند. مشارکت آژانس¬ها و نمایندگی NGO¬ها مسائلی از قبیل چگونگی دستیابی بیش از یک میلیارد نفر به آب شرب سالم و یا نقش زن و مرد در خانواده برای دستیابی به آب سالم را پررنگتر می‌کند.
همچنین آژانسی از سوی سازمان ملل برای هماهنگی مسائلی در مورد روز جهانی‌آب تعیین می‌شود که بسیاری از مسایل را در مورد منابع آبی منعکس می‌کند. بخش امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (UNDESA)، دهه 2005 تا 2015 را با عنوان (آب برای زندگی) معرفی کرده است.
این دهه با هدف جهانی‌(تمرکز بیشتر روی موضوعات مربوط به آب) آغاز شده که تلاش برای استفاده از مشارکت زنان در فعالیت‌های توسعه مرتبط با آب و همکاری در همه سطوح برای دستیابی به اهداف مربوط به آب در اعلامیه هزاره و برنامه نشست جهانی توسعه پایدار در ژوهانسبورگ را شامل می‌شود.
از سال 1993، هرسال یک شعار جدید در باره مسائل حیاتی و حساس آن زمان برگزیده می‌شود تا فعالیت‌های جامعه برپایه آن شعار شکل گیرد. لازم به یادآوری است از سال 1994 تاکنون عنوان‌های ویژه روزهای جهانی آب به ترتیب زیر بوده است:‌1994: آب و دغدغه‌های همگانی، 1995: آب و زنان، 1996: آب و شهرهای تشنه، 1997: آب جهان، آیا کافیست؟، 1998 آب زیرزمینی، گنجینه پنهان 1999: همه در پایین دست رودخانه‌ها زندگی می‌کند. 2000: آب برای قرن 21، 2001: آب برای سلامت، 2002: آب برای توسعه، 2003: آب برای آینده، 2004: آب و بلایا، ‌2005: آب برای زندگی،2006: آب و فرهنگ، 2007: سازگاری با کم آبی، 2008: آب و سلامت 2009: آبهای مشترک فرصت‌های مشترک و 2010: آب پاک برای جهان سالم معرفی شد.
آب جایگاهی والا دارد و آب و آبیاری در ایران پیشینه¬‌های فراتری از تاریخ مدرن دارد و بر خلاف بسیاری از مناطق دنیا، وضعیت جغرافیایی و آب و هوایی در ایران به گونه‌ای نبوده است که آب در محل تجمع مردم، مهیا و در دسترس باشد.
به این سبب ایرانیان در طول تاریخ همواره کوشیده‌اند تا آب را تأمین و در کنار خود قرار دهند. بیشتر ادیان الهی آب را اولین پدیده‌ای می‌دانند که خداوند خلق کرده است. در اعتقاد یهودیان آب ماده اولیه خلقت بوده و بدین منظور مراسم خاص آبپاشی در میان آنها مرسوم می‌باشد. ارامنه نیز علاوه بر پذیرش هرآنچه در تورات آمده، آب را مظهر پاکی می‌دانند. در بین زرتشتیان نیز آب مورد ستایش بوده به طوری که روز دهم آبان که آبان روز نام دارد، جشن آبان گان می‌باشد. ایرانیان قدیم در این روز در کنار چشمه و آب می‌رفتند و نیایش و سرودهای دینی را می‌خواندند و شادی می‌کردند و برای این نعمت بزرگ که برای آشامیدنی و نظافت، رشد و نمو نباتات و رفع سایر نیازها می‌باشد، سپس خدا را بجا می‌آوردند.
در دین اسلام نیز احادیث بسیاری برای پیشگیری از آلوده ساختن آب در اسلام آمده است. قداست آب و حفاظت از آن، تا آنجا با فرهنگ و آیین و مذهب ایرانیان آمیخته است که حتی امروز نیز سوگند خوردن به آب در بین روستائیان مرسوم است. هیچ مراسم مذهبی و فرهنگی را نمی‌توان سراغ گرفت که در آن نشانی از آب به عنوان تبرک وجود نداشته باشد. مورخان، تمدن ایرانیان باستان را هیدرولیکی و آبی و اخلاق آنها را اخلاق آبی ذکر کرده‌اند. ایرانیان همیشه با دیده احترام به آب نگریسته‌اند و هنوز هرجا که آبادانی است در پیوند ناگسستنی با آب می‌باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب