مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نمونه برداری و آزمایش فاضلاب فرایندی حیاتی برای کنترل کیفیت آب، حفظ محیط زیست، و اطمینان از انطباق با استانداردهای بهداشتی است. این فرایند شامل جمعآوری نمونه های فاضلاب و انجام آزمایشهای مختلف برای شناسایی آلایندهها و ارزیابی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن است. در زیر مراحل و نکات کلیدی این فرایند توضیح داده شدهاند:

۱. نمونهبرداری از فاضلاب (Sampling)
نمونه برداری باید به گونهای انجام شود که نماینده واقعی ترکیب فاضلاب باشد. روشهای رایج شامل:

الف) روشهای نمونه برداری
نمونه فوری (Grab Sample): جمعآوری یک نمونه در زمان و مکان مشخص.
مناسب برای پارامترهای ناپایدار (مانند کلر باقیمانده) یا مواقعی که تغییرات غلظت سریع است.

نمونه ترکیبی (Composite Sample): جمعآوری چند نمونه در بازههای زمانی مشخص و مخلوط کردن آنها.
مناسب برای پارامترهای میانگین (مانند BOD، COD، فلزات سنگین).

ب) نقاط نمونه برداری
ورودی و خروجی تصفیه خانه ها

نقاط انتقال فاضلاب (مانند چاهکهای بازرسی یا لوله های خروجی صنعتی)

منابع خاص آلاینده (مانند پساب صنعتی یا بیمارستانی)

ج) ملاحظات نمونهبرداری
استفاده از ظروف استریل و مناسب (مانند بطریهای شیشهای یا پلاستیکی مقاوم به مواد شیمیایی).

ثبت اطلاعات محیطی (دما، زمان، مکان، pH اولیه).

حفظ نمونه ها در دمای مناسب (معمولاً ۴°C) و انتقال سریع به آزمایشگاه.

۲. پارامترهای آزمایش فاضلاب
آزمایشها به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:

الف) آزمایشهای فیزیکی
کدورت (Turbidity): اندازهگیری ذرات معلق.

جامدات معلق (TSS): وزن ذرات جامد در نمونه.

رنگ و بو: شناسایی آلایندههای خاص.

دما: تأثیر بر فرایندهای بیولوژیکی.

ب) آزمایشهای شیمیایی
pH: اسیدیته یا قلیایی بودن فاضلاب.

اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BOD): میزان اکسیژن مصرفشده توسط میکروارگانیسمها.

اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD): اندازهگیری کل مواد آلی اکسیدشدنی.

نیتروژن و فسفر: عوامل تغذیهگر (Eutrophication) در آبهای طبیعی.

فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، جیوه): سمی و خطرناک برای محیط زیست.

هیدروکربنها و مواد آلی فرار (VOCs).

ج) آزمایشهای بیولوژیکی
تعداد کلیفرمها: شاخص آلودگی مدفوعی (مانند E. coli).

پاتوژنها (باکتریها، ویروسها، انگلها): مانند سالمونلا یا کووید-۱۹ در فاضلاب.

تست سمیت: ارزیابی اثر فاضلاب بر موجودات زنده (مثلاً با استفاده از دافنی).

۳. روشهای آزمایشگاهی
روشهای استاندارد: استفاده از پروتکلهای بینالمللی مانند ISO، APHA (کتاب Standard Methods)، یا EPA.

دستگاههای پیشرفته:

اسپکتروفتومتر برای اندازهگیری COD و نیترات.

کروماتوگرافی (GC/MS) برای شناسایی ترکیبات آلی.

PCR برای تشخیص پاتوژنهای ویروسی یا باکتریایی.

۴. نکات ایمنی
استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (دستکش، عینک، ماسک).

اجتناب از تماس مستقیم با فاضلاب به ویژه در نمونههای بیمارستانی یا صنعتی.

ضدعفونی تجهیزات پس از استفاده.

۵. کاربردهای نتایج آزمایش
پایش محیط زیست: جلوگیری از آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی.

انطباق با قوانین: اطمینان از رعایت استانداردهای تخلیه فاضلاب (مانند استاندارد سازمان محیط زیست ایران).

بهینهسازی تصفیه خانه ها: تنظیم فرایندهای تصفیه بر اساس داده های آزمایش.

ردیابی بیماریها: نظارت بر شیوع بیماریها از طریق شناسایی پاتوژنها در فاضلاب (مانند پایش کووید-۱۹).

۶. چالشهای رایج
تغییرات سریع در ترکیب فاضلاب (به ویژه در فاضلاب صنعتی).

نیاز به تجهیزات تخصصی و نیروی انسانی آموزشدیده.

هزینه بالای آزمایشهای پیشرفته (مانند سنجش فلزات سنگین).

با انجام دقیق نمونه برداری و آزمایش فاضلاب، میتوان از سلامت اکوسیستمها و جوامع انسانی محافظت و از تحمیل جریمه های قانونی اجتناب کرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اولین کنفرانس بین المللی بهبود تاب آوری بیمارستانها و مراکز حیاتی  در تاریخ ۷ مهر ۱۳۹۸ تا ۸ مهر ۱۳۹۸ برگزار میگردد

 

http://irhcf.ir/fa/

متولی:برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد

برگزارکننده::مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی

بامشارکت:وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی،وزارت راه و شهرسازی و سازمان پدافند غیرعامل کشور

با امتیاز ارتقاء پایه و تخفیف ویژه اعضای سازمان نظام مهندسی کشور

نمایه سازی مقالات در سیویلیکا و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با امتیاز ISC

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

معرفی رشته ها و منابع کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط و محیط زیست در دانشگاه های آزاد و دولتی ایران:
معرفی رشته ها و منابع کارشناسی ارشد محیط زیست در دانشگاه آزاد :
- علوم محیط زیست در ۳ گرایش تنوع زیستی زیستگاه ها ، آلودگی ، ارزیابی و آزمایش
- مدیریت محیط زیست در ۳ گرایش مدیریت ، اقتصاد ، حقوق



- مهندسی محیط زیست در ۲ گرایش آب و فاضلاب و آلودگی هوا
- معرفی رشته ها و منابع کارشناسی ارشد محیط زیست در دانشگاه دولتی :
مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست ، طراحی محیط ، مهندسی منابع طبیعی – محیط زیست

رشته علوم محیط زیست(آزاد) و محیط زیست دولتی از نظر طرح کنندگان پرسش آزمون و منابع امتحانی تا حدود زیادی همانند هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

دانش پژوهان دانشگاه «استنفورد» ایالت کالیفرنیای آمریکا، باتری ساخته اند که با میکروب کار می کند؛ میکروب هایی که ضمن هضم مواد آلی، برق تولید می کنند.

این دانشمندان مدعی اند باتری میکروبی می تواند بخشی از برق مصرفی تصفیه آب را جبران کند. در حال حاضر سه درصد از برق کشورهای در حال توسعه صرف تصفیه آب فاضلاب می شود.

محققان امیدوارند این باتری های میکروبی همچنین در  تجزیه آلودگی های آلی در دریاچه ها و آبهای ساحلی که ورود کودها به آنها حیات دریایی را از بین می برد، مفید واقع شود.

در حال حاضر، نمونه اولیه باتری دانشگاه استنفورد به اندازه یک باتری کوچک است و مانند یک آزمایش شیمی به نظر می رسد با دو الکترود مثبت و  منفی که در  یک بطری آب فاضلاب قرار دارند.

دانشمندان از سال ها پیش از وجود میکروبی موسوم به اکزوالکتروژنیک مطلع بودند- اورگانیسمی که در محیط های عاری از هوا زندگی می کند و توانایی واکنش نشان دادن با کانی های اکسیده را دارد.

تاکنون چندین گروه تحقیقات سعی کرده است از این میکروب ها به عنوان زیست ژنراتور استفاده کند اما تمامی این تلاش ها ناکام مانده است اما محققان استنفورد توانسته اند با یک طراحی کارآمد و ساده این باکتری های را به کار گیرند.

در الکترود منفی این باتری کلونی هایی از میکروب های متصل به رشته های کربنی که به عنوان رساناهای الکتریکی کارآمد کار می کنند، قرار داده شد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

محققان تایوانی روش موثری برای تصفیه آب های آلوده با استفاده از اکسید روی که پوشش لوح های فشرده است، اختراع کردند.

محققان تایوانی می گویند: می توان از این نوع لوح های فشرده ارزان و در دسترس برای تصفیه آب استفاده کرد.

در این تحقیق دانشمندان به وسیله اکسید روی و اشعه های ماورای بنفش، مولکول های آب را شکستند. اکسید روی موجود در لوح های فشرده یک لایه نازک از نانوسیم های اکسید روی است که از یک تار موی انسان هزار بار نازک تر است.

روی، یک فلز نیمه رسانا است که می توان به عنوان رسانای نور از آن استفاده کرد. از این فلز برای روش های کنترل آلودگی نیز استفاده می شود. اما اعمال آن بر روی لوح فشرده سبب می شود با عبور آب از میان نانوسیم های روی، مولکول های آب تصفیه شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

می گویند همه آب‌هایی که با نام معدنی به فروش می‌رسد از دل کوه می‌جوشد و با گذر از شکاف‌ها و سنگ‌های آهکی به طور طبیعی تصفیه می‌شود و غنی از املاح معدنی است، اما آیا به‌درستی آب معدنی‌های موجود در بازار معدنی است؟ این‌که می‌گویند بیشتر آب بطری‌ها از نوع آب لوله‌کشی است، صحت دارد ؟ آیا آب معدنی را هم بسان آب لوله‌کشی تصفیه و گندزدایی می‌کنند؟ ارزش املاح موجود در این آب‌ها چه میزان است؟ این آب‌ها برای چه کسانی محدودیت مصرف دارد؟

آب معدنی، همان آب چشمه است که با عبور از طبقات و لایه های کوه ها به طور طبیعی تصفیه و هنگامی که به سطح زمین می رسد به جوش و خروش در آمده و اکسیژن فراوانی دریافت می کند.

این آب ها به دلیل گذر از سنگ های معدنی حاوی املاح زیادی چون کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم بوده و طعم و مزه بهتری نسبت به آب لوله کشی دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حقایقی درباره آب

-تقریباً 97% از آبهای کره زمین شور یا در واقع غیر قابل شرب هستند، 2% آن در یخها و یخچالهای قطبی قرار گرفته است و فقط از 1% باقیمانده تمام نیازهای بشری شامل کشاورزی، تجاری، خانگی، تولیدی و مصرف انسانی تامین می گردد.

-روزانه بین 6 تا 8 لیوان آب می آشامیم .

- 75% مغز آدمی و 75% یک درخت زنده از آب می باشد.

- 80% از سطخ زمین پوشیده از آب است .

- 97% از آبهای زمین آب دریاها و اقیانوسها می باشد.

- 2% از آبهای زمین یخ و غیر قابل استفاده می باشد .

-1% از آبهای زمین مناسب برای آشامیدن می باشند .

- 66% از بدن انسان از آب ساخته شده است و 83% از غذای ما از آب تشکیل شده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نكات مهم در سیستم­های لوله­ كشی

1) ارتباط بین سیستم لوله­كشی نیوپایپ و سیستم لوله­ كشی فلزی
 
جهت ارتباط بین مهره ماسوره نیوپایپ با رزوه مقابل، لازم است تك اورینگ ماسوره داخل پخ 45 درجه اتصال قرار گیرد. به علت اینكه اتصالات فلزی فاقد چنین شرایطی هستند لذا مجاز به ارتباط مستقیم مهره ماسوره نیوپایپ و رزوه اتصالات سیستمهای فلزی نمی­باشیم و حتماً باید از اقلامی مانند مغزی و تبدیلها بعنوان واسطه مهره ماسوره نیوپایپ ورزوه سیستمهای فلزی استفاده نماییم.
 
2) عدم استفاده ار اورینگهای متفرقه
 
با توجه به اینكه طراحی اورینگ اتصالات نیوپایپ به گونه­ای است كه توان عملكرد بلند مدت را در سیستمهای گرمایشی دارد لذا در صورت مفقود شدن اورینگ اتصالات مختلف، مجری مجاز به استفاده از اورینگهای مشابه یا متفرقه نمی­باشد و موظف است اورینگ را از نمایندگی شركت نیوپایپ تهیه و روی اتصال نصب نماید.
 
3) مراقبت از لوله­ ها در مقابل مصالح ساختمانی
 

نظر به اینكه در زمان اجرای لوله­كشی ساختمان، سایر عملیات ساختمانی نیز انجام می­شود، رعایت نكات زیر الزامی است:
 
الف ـ رول لوله مستقیماً روی كف ساختمان در حال ساخت قرار نگیرد و با قرار دادن كارتن یا مقوا در زیر آن لوله از آسیب احتمالی محافظت شود.
 
ب ـ مسیر لوله­كشی از وجود مصالح مختلف ساختمانی از جمله پوكه­ های نوك تیز پاك گردد.
 
ج ـ پس از اجرای هر مسیر لوله­كشی و تست و تأیید مهندس ناظر، مسیر لوله مذكور با استفاده از ملات سبك پوشانده شود تا از آسیب احتمالی مصون گردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب