استریلیزاسیون
گندزدائي : گندزدائي عبارت است از نابود كردن عوامل بيماريزا در محيط هاي بي جان ، مانند اماكن مسكوني ،البسه ، ظروف ، آب ،سبزي وغيره ، به عبارت ديگر گندزدائي در مورد محيط زندگي بكار ميرود.
ضدعفوني :
ضدعفوني نابود كردن عوامل بيماريزا از بافت هاي زنده است ،مانند ضد عفوني پوست يا ضد عفوني زخم غلظت ضدعفوني كننده ها بايستي كمتراز گندزداها باشد تااز آسيب به بافتها جلوگيري شود بهمين دليل ضدعفوني كننده ها نسبت به گندزداها سميت كمتري دارند.
پاستوريزه كردن :وقتي هدف ما از به كاربردن ماده ضد ميكروبي نابودي عوامل بيماريزا باشد اين عمل را پاستوريزه كردن مي گويند.
مانیتورینگ فرآیند استریل (CDC)
چگونه می توان از صحت استریلیزاسیون مطمئن شد؟
تست های بیولوژیکال هر چند وقت یکبار باید انجام شوند؟
در صورت استریل ایمپلنت ها دستورالعمل انجام تست اسپور چگونه است؟
اگر تست اسپور(بیولوژیکال) مثبت بود چه کنیم؟
عوامل موثر بر اثر بخشی استریلیزاسیون چیست؟
به طور عمده به سه طریق می توان از صحت استریلیزاسیون اطلاع حاصل کرد که البته بسته به نوع آنچه که می خواهیم استریل کنیم متفاوت است. این روشها 1- مکانیکی، 2-شیمیایی 3-بیولوژیکال است.
روشهای تست صحت عملکرد فرآیند استریلیزاسیون
بطور کلی روشهای کالیبراسیون دستگاههای استریل کننده به شرح زیر است.
• سنسور های نمایش عملکرد نصب شده بروی دستگاهها
• اندیکاتور های شیمیایی
• اندیکاتورهای بیولوژیکال
سنسورهای نمایش عملکرد دستگاهها
اکثر دستگاههای استریلیزر به نشانگرهای نمایش وضعیت مجهز هستند. این نمایشگرهای معمولا دقت بالایی نداشته و ضریب خطا هم در آنها بالاست و معیار مناسبی برای کنترل کیفی دستگاهها نیست. ضمناً اکثراً قابل مستند سازی نبوده و صرفاً حین عمل دستگاه قابل مشاهده هستند. مثل مانیتورهای اتوکلاوها.
مطالعه کاربرد استریلیزاسیون به روش فرمالدئید
روشهای استریلیزاسیون بیمارستانی عمدتاً به 2 بخش کلی تقسیم میگردند:
• اگر ابزار در برابر گرما و رطوبت مقاوم باشند از روش استریلیزاسیون بخار.
• اگر ابزار در برابر گرما و رطوبت مقاوم نباشند، از روش های زیر استفاده میشود:
• اتیلن اکساید
• پلاسما
• فرمالدئید
اتیلن اکساید:
• اتیلن اکساید سرطانزاست
• برای محیط زیست خطرناک است
• سیکل استریلیزاسیون طولانی دارد
پلاسما:
• لوله های باریک و دراز را نمیتوان استریل کرد
• با سلولز سازگار نیست
• هزینه استریلیزاسیون بالاست
تاریخچه اندیکاتورها
تاریخچه اندیکاتور های استریلیزاسیون بخار:
اولین اندیکاتوری که برای نمایش استریلیزاسیون بکار می رفت یک سیب زمینی بود. یک سیب زمینی خام در داخل اتوکلاو قرار می گرفت و اتو کلاو شروع به کار می کرد. اگر در پایان سیکل استریل سیب زمینی پخته شده بود کاربر متوجه می شد که بخار و دمای مناسبی وجود داشته است.
اولین اندیکاتور تجاری در سال 1920 به بازار عرضه شد. گلوله ای مومی که دریک لوله شیشه ای قرار گرفته بود. نقطه ذوب گلوله مومی برابر با دمای استریلیزاسیون 121 درجه بود. اگر گلوله مومی در پایان سیکل ذوب شده بود کاربر متوجه می شد که دمای مناسب وجود داشته است. در این اندیکاتور پارامتر زمان قابل اندازه گیری نبود.
در سال 1932 یکی از بنیانگذاران شرکتی به نامATI ( (Indicator Aseptic Thermo نوار کاغذ چاپ شده با یک ماده شیمیایی را به عنوان اختراع ثبت کرد که با تغییر رنگ از سفید به مشکی در طول استریل بخار کار می کرد. این محصول استریلومتر نامیده شد به دلیل اینکه شکلی که توسط جوهر در روی اندیکاتور چاپ شده بود یک ترمومتر ( دماسنج ) بود.
مکانیسم شیمیایی این اندیکاتور بر اساس یک واکنش شیمیایی معدنی(غیر آلی) با ترکیبات سولفات و فلزات بود.
این اندیکاتور از ترکیب فلزی با مخلوط گوگرد که با جوهر چاپ آمیخته شده بود تشکیل یافته بود. این جوهر قبل ازفرآیند استریل بخار سفید بود و به مشکی تبدیل می شد.
در سال 1940 دومین جوهر شیمیایی توسط ATI تولید شد که بر اساس یک واکنش شیمیایی معدنی دیگری به نام هیدرات بود.
کرومیوم تری لراید بدون آب برای تغییر رنگ از ارغوانی به سبز برای نمایش بخار با فشار بالا بکار می رفت.
اندیکاتور بیولوژیکال فور
اندیکاتور منحصر به فرد بیولوژیکالی که برای استریل به روش گرمای خشک و همچنین جوشاندن در مایعات با دمای بالای 150 درجه کاربرد دارد. در جایی که ما توسط اندیکاتور های شیمیایی نمی توانیم از صحت استریل اطمینان حاصل کنیم راه حل بسیار مناسبی است.
این اندیکاتور یک آمپول شیشه ای 1 میلی لیتری که جنس شیشه آن از سیلیس است حاوی10،000،000 عدد اسپور Bacillus Atrophaeus می باشد. این اندیکاتور با دمای بسیار بالا سازگار است و در تونل های گرمای خشک و یا فور بکار می رود. این اندیکاتور به همراه یک تیوب عرضه می شود. محلول تشکیل دهنده این تیوب محیطی است که برای رشد سریع اسپور باسیلیوس اتروفئوس بسیار مناسب است و در لوله ای مستطیل که براحتی قابل انتقال از آمپول به لوله است عرضه می شود.
این محلول در مدت 72 ساعت در داخل انکوباتور قرار می گیرد. برخلاف برخی بیولوژیکال های فور که مدت 7 روز بایستی در انکوباتور قرار داده شوند. در طول مدت کشت با مشاهده تغییر رنگ مایع از نارنجی به زرد می توان تشخیص داد که اسپورهایی هنوز زنده اند.
