مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بررسي نحوه بهره برداري از دستگاههاي كلرزني
به عنوان  روشی جهت گندزدائي آب شرب
مقدمه :

    گندزدائي آب شرب به عنوان فرآيند لازم الاجراي تصفيه آب ضروري است . در بين روشهاي مختلفي كه امروزه براي گندزدائي آب كاربرد دارند، كلرزني، كه در واقع افزودن كلر يا تركيبات آن به آب مي باشد، به عنوان قديمي ترين روش هنوز بيشترين كاربرد را به خود اختصاص داده است و علي رغم اثرات جانبي آن كه تا بحال شناخته شده در مقايسه با ساير گندزداها از مزاياي زيادي برخوردار بوده و روش رضايتبخشي براي حذف آلودگيهاي ميكروبي آب است .(1) بخصوص وقتي از كيفيت آب مصرفي و سلامت آن اطمينان نداشته باشيم . سالم سازي آب از وجود عوامل بيماريزا، كنترل رنگ و بو و طعم آب، جلوگيري از رشد انگلها و ايجاد لايه لزج روي سطوح در مخازن، رنگ بري از بعضي مواد آلي رنگي، تميز نگه داشتن بستر فيلترهاي تصفيه آب، تجزيه SH2 و اكسيداسيون آهن و منگنز، افزايش راندمان واحدهاي بعدي در تصفيه خانه هاي آب در صورت كاربرد بصورت پيش كلرزني از جمله مهمترين خصوصيات كلر و تركيبات آن مي باشند . كلر براي گندزدائي آب در فرمهاي مختلفي از قبيل گاز كلر كه 2 برابر سنگين تر از هواست، هيپوكلريت كلسيم، هيپوكلريت سديم، دي اكسيد كلر، كلر آمينها كاربرد دارد ولي از بين فرمهاي مذكور هيپوكلريت سديم براي گندزدائي آب در موارد محدود و در صورت نبودن ساير تركيبات كلر وروشهاي جايگزين، بكار مي رود چون تركيبي خورنده و گران بوده و سريع تجزيه مي شود و تركيب و كيفيت ثابتي ندارد و عدم اطمينان از خلوص آن و ايجاد محيط قليايي بعد از كاربرد که سبب كاهش اثر كلرمي شود، سبب شده تا از آن به عنوان اكسيد كننده قوي و عامل سفيد كننده جهت گندزدائي آب استخرها، تصفيه خانه ها ی فاضلاب، جهت سم زدائي پسابهای محتوي سيانيد به عنوان يک اكسيد كننده قوی ، مصارف بهداشتي و رنگبري در منازل، بيمارستانها و صنايع استفاده شود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

کندانسورهاي نيروگاههاي بخاري با سوخت فسيلي همواره در معرض تشكيل رسوبهاي بيولوژيكي biofouling هستند. فرآيند كلرزني chlorination متمركز در كندانسور مي تواند ضمن كاهش مصرف كلرين chlorine از رسوب گذاري در لوله هاي كندانسور به نحو موثري جلوگيري كرده و قوانين (محدوديتهاي) EPA در ارتباط با حداكثر ميزان مصرف كلرين را تأمين نمايد.

رسوبهاي بيولوژيكي از عوامل مهم خارج كردن كندانسور از مدار مي باشند. براي جلوگيري از تشكيل اين رسوبات در نيروگاهها، از روش كلرزني در سيكل آب خنك كن استفاده مي شود. از آنجا كه بر اساس قوانين EPA ميزان مجاز كلرين در خروجي residuals نيروگاهها تا 2/0 ميلي گرم در ليتر و فقط براي 2 ساعت در روز محدود شده است و اين ميزان كلرين توانايي جلوگيري موثر از رسوب گذاري در كندانسور را ندارد، طرح كلرزني متمركز در لوله هاي كندانسور ارائه گرديده است. در اين روش كلرين غليظ توسط نازلهایي و بصورت پاشش لحظه اي (پالس) در نقاط مختلف لوله هاي كندانسور تزريق مي گردد. اين سيستم هم در نيروگاه هاي جديد و هم در نيروگاههاي موجود قابل استفاده است.

روشهاي مختلفي براي پياده كردن سيستم تزريق متمركز كلرين، مورد بررسي قرار گرفته است و از ميان آنها دو روش استفاده از نازل ثابت و مانيفلد متحرك مناسب تر تشخيص داده شده اند. اين روشها هنوز در حد آزمايشگاهي تست شده اند و چنانچه بتوانند در نيروگاه استفاده شوند ضمن افزايش ضريب عملكرد كندانسور مصرف كلرين در نيروگاه را نيز كاهش خواهند داد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بررسي نحوه بهره برداري از دستگاههاي كلرزني به عنوان  روشی جهت گندزدائي آب شرب
نويسندگان: حسين معصوم بيگی * و علی اکبر کريمی زارچی
مقدمه :

گندزدائي آب شرب به عنوان فرآيند لازم الاجراي تصفيه آب ضروري است . در بين روشهاي مختلفي كه امروزه براي گندزدائي آب كاربرد دارند، كلرزني، كه در واقع افزودن كلر يا تركيبات آن به آب مي باشد، به عنوان قديمي ترين روش هنوز بيشترين كاربرد را به خود اختصاص داده است و علي رغم اثرات جانبي آن كه تا بحال شناخته شده در مقايسه با ساير گندزداها از مزاياي زيادي برخوردار بوده و روش رضايتبخشي براي حذف آلودگيهاي ميكروبي آب است .(1) بخصوص وقتي از كيفيت آب مصرفي و سلامت آن اطمينان نداشته باشيم . سالم سازي آب از وجود عوامل بيماريزا، كنترل رنگ و بو و طعم آب، جلوگيري از رشد انگلها و ايجاد لايه لزج روي سطوح در مخازن، رنگ بري از بعضي مواد آلي رنگي، تميز نگه داشتن بستر فيلترهاي تصفيه آب، تجزيه SH2 و اكسيداسيون آهن و منگنز، افزايش راندمان واحدهاي بعدي در تصفيه خانه هاي آب در صورت كاربرد بصورت پيش كلرزني از جمله مهمترين خصوصيات كلر و تركيبات آن مي باشند . كلر براي گندزدائي آب در فرمهاي مختلفي از قبيل گاز كلر كه 2 برابر سنگين تر از هواست، هيپوكلريت كلسيم، هيپوكلريت سديم، دي اكسيد كلر، كلر آمينها كاربرد دارد ولي از بين فرمهاي مذكور هيپوكلريت سديم براي گندزدائي آب در موارد محدود و در صورت نبودن ساير تركيبات كلر وروشهاي جايگزين، بكار مي رود چون تركيبي خورنده و گران بوده و سريع تجزيه مي شود و تركيب و كيفيت ثابتي ندارد و عدم اطمينان از خلوص آن و ايجاد محيط قليايي بعد از كاربرد که سبب كاهش اثر كلرمي شود، سبب شده تا از آن به عنوان اكسيد كننده قوي و عامل سفيد كننده جهت گندزدائي آب استخرها، تصفيه خانه ها ی فاضلاب، جهت سم زدائي پسابهای محتوي سيانيد به عنوان يک اكسيد كننده قوی ، مصارف بهداشتي و رنگبري در منازل، بيمارستانها و صنايع استفاده شود .

هيپوكلريت كلسيم كه به عنوان پركلرين، فعلاً بيشترين كاربرد را در جهت گندزدائي آب اجتماعات كوچك دارد وعليرغم اينكه تركيب پايداري دارد، به مرور زمان تجزيه مي شود وبايد در نگهداري و بهره برداري از آن دقت لازم بشود .

 تحقيقات انجام شده نشان داده است،كاربرد كلر به عنوان يك گندزدا، عوامل بيماريزا بخصوص اشرشياکلی در فرمهای مختلف بيماريزا و غير بيماريزا را نابود مي كند و در دماي 20 درجه سانتي گراد و PH وکدورت پايين بيشترين اثر را دارد و بهترين و در دسترس ترين و ارزانترين گندزداي آب بخصوص براي شرايط اضطراري. كنترل اپيدميهاي قابل انتقال از طريق آب بوده و مصرف زياد آن توسط آب نشان دهنده آلودگي شديد آب می باشد (2و1) .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مباني كلرزني

براي حصول اطمينان از درستي كلرزني قواعد زير بايستي رعايت شود:

1 ـ آب مورد گندزدايي، صاف و بدون كدورت باشد.

2 ـ كلر مورد نياز آب مشخص گردد، نقطه شكست كلر و كلر باقي مانده آزاد حائز اهميت است.

3 ـ در هر حال زمان تماس حدود يك ساعت براي ازبين بردن زيستوارك‌هاي حساس در مقابل كلر منظور گردد.

4 ـ حداقل كلر باقيمانده پس از يك ساعت 0.5 ميلي گرم در ليتر پيشنهاد مي‌شود. اين مقدار در بيماري‌هاي همه گير‌ روده تا 1 ميلي گرم در ليتر نيز توصيه شده است.

5 ـ مقدار كلر مورد نياز هر نوع آب برابر خواهد بود با مقدار كلري كه به آب اضافه مي‌شود تا پس از يك ساعت مقدار 0.5 ميلي گرم در ليتر كلر باقي مانده داشته باشد.

 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

خطرات كار  با كلر

گازي است داراي بوي تند و زننده و به رنگ سبز متمايل به زرد. موارد استفاده كلر در صنعت زياد بوده و عبارتند از: توليد پودرهاي سفيد كننده، در صنايع كاغذ سازي و نساجي، ماده ضد عفوني كننده جهت ضد عفوني كردن آب آشاميدني، استخرها و مواد زائد، تهيه تركيب‏هاي كلر دار آلي و معدني و كلريد فلزي، توليد حلالها و حشره كش‏ها، پليمرها و ماده خنك كننده. گاز كلر محرك قوي پوست، مخاطات و دستگاه تنفسي است. اين گاز با رطوبت بدن تركيب شده و توليد اسيد مي‏نمايد و يك ماده خفه كننده نيز به شمار مي‏رود زيرا سبب انقباض شديد ماهيچه‏هاي حنجره و تورم مخاط آن مي‏شود. چون بوي تندي دارد در نواقع نشتي كارگران زود آنرا استشمام كرده و فرار مي‏كنند. در تماس حاد و تحريك مخاط چشم، بيني و حلق رخ مي‏دهد كه بعدا باعث سوزش و سرفه و درد در پشت استخوان جناق مي‏كند. آسيب مخاط گوارش مي‏تواند باعث ايجاد استفراغ خوني شود. در تماس مزمن باعث از بين رفتن حس بويايي، برنشيت، جوش صورت و از بين رفتن ميناي دندان مي‏شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب