مرجع تخصصی آب و فاضلاب

 راکتور ناپیوسته متوالی

o      مقدمه:

راکتور ناپیوسته متوالی (SBR) یکی از فرآیندهای هوازی تصفیه فاضلاب است که بدلیل پایین بودن هزینه و راندمان مطلوب در حذف آلاینده ها، در سالهای اخیر جهت تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی کاربرد فراوانی یافته است. این فرآیند دارای 5 مرحله پر شدن، واکنش، ته نشینی ، تخلیه پساب و لجن مازاد و مرحله سکون می باشد.

سیستم های (SBR) بعلت مزایای زیاد خود، بعنوان جایگزینی برای سیستم های متعارف، جهت تصفیه بیولوژیکی فاضلابهای خانگی و صنعتی عمل می کنند. با ساختار فیزیکی بسیار ساده، واز نظر عملیاتی جهت رسیدن به اهداف تصفیه، انعطاف پذیری زیادی دارند، از دیگر مزایای آنها، می توان هزینه احداث پایین، راندمان بالا، عدم نیاز به تانک ته نشینی ، راهبری آسان و...را نام برد. در نتیجه استفاده از این نوع راکتورها، برای تصفیه فاضلاب صنایع و اجتماعات کوچک به سرعت درحال افزایش است. از (SBR) جهت تصفیه پیشرفته فاضلاب بمنظور حذف ازت و فسفر نیز استفاده میشود. سیستم های (SBR) علاوه بر راندمان بسیار بالا در حذف کربن، توانایی قابل توجهی نیز در حذف نیتروژن در فرایند دنیتریفیکاسیون دارند. یعنی قادر به کاهش آلودگی ناشی از کربن و نیتروژن به میزان 95 تا 98 درصد می باشند.

o    فرآیند(SBR):

1.مرحله پرشدن/ توالی هوادهی: در طی این توالی، پساب خام به درون راکتور معرفی شده است، در اینجا مخلوط شدن و هوادهی صورت می گیرد. برای افزایش کارایی زیستی و از بین بردن شرایط تکثیر باکتری ها، انتهای راکتور دارای یک منطقه انتخابی است. این مرحله دارای تصفیه موجی است که به صورت هیدرولیکی به راکتور اصلی متصل می شود. درطی این توالی حذف BOD صورت می گیرد، و در این محل از بین بردن نیتریفیکاسیون هم صورت می گیرد.

2. توالی ته نشینی: در ادامه ی تهویه، هوا مسدود می گردد، و روند به بقیه ی راکتورها تغییر می کند. یک شرایط راکد در منطقه ی اصلی هوادهی برای ته نشینی موثر لجن ایجاد می شود. در طی این دوره، شرایط غیر هوازی برای حذف نیتریفیکاسیون و فسفر بیولوژیکی نیز ایجاد می گردد.

3. بدون چرخش: در ادامه ی ته نشینی، برای پاک شدن آب از مواد شناور بر روی سطح، و تخلیه نهایی از  یک نوع جلوگیری کننده از نوسان یا نوعی دکانترتلسکوپی مخصوص فرآیند تخلیه برای حذف و پاک کردن مواد شناور بر روی سطح مخزن استفاده می شود.

4. پرشدن/ توالی Idle: در کاهش بارگیری، می توان توالی Idle (زمان ماند) را معرفی کرد و به چرخه ی تصفیه اضافه کرد. زمانی که سیستم برای حذف مواد مغذی طراحی می شود، مدت Idle می تواند همچنین در طی هوادهی متوالی یک وضعیت غیرهوازی، برای حذف دینیتروفیکاسیون و فسفر زیستی ایجاد کند.

5. نوع مخزن می تواند فولاد یا بتن مقاوم باشد، البته راکتور نیاز دارد بر روی دستگاهی هم سایز خود قرار گیرد.

6. هوادهی و تجهیزات مخلوط کردن: برای بهینه ساختن بازده انتقال اکسیژن و مخلوط کردن آن از یک سیستم هوادهی برای رقیق سازی غشای حباب استفاده می شود.

7. بدون گردش:  بدون گردش بودن، جزء، اجزای کلیدی در یک سیستم SBR خوب است، آن تصفیه ایی موثر است که بدون برهم زدن سطوح پایین و لایه ته نشین شده ساکن و بدون اثری همچون کف یا لجن ته نشین باشد.

8. هوای دمنده: می تواند به دو صورت باشد، گریز از مرکز یا جانشینی مثبت، هوای دمنده برای برآورده کردن اکسیژن مورد نیاز فرآیند SBR استفاده می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب