مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تحلیلی بر تجربه موفق رویکرد سیستمی ذخیره و انتقال در مدیریت منابع آب منطقه طبس

از ۶۵۰ سال پیش مردم منطقه طبس با هدف تنازع بقا در اقدامی جسورانه، سیستمی جامع را برای مدیریت منابع آب خود طراحی و اجراء نمودند که اکنون می‌تواند به‌عنوان یک نمونه عالی از تلاش خلاقانه بشر، الهام‌دهنده مهندسین آب در سراسر جهان باشد که یکی از مهمترین چالش‌های بشر در قرن بیست و یکم را در پیش رو دارند.

آثار اصلی سیستم یکپارچه مزبور در کوهستان‌های صعب‌العبور شمال‌غربی شهر طبس شامل بلندترین سدوزنی - قوسی و مرحله‌ای دنیا به مدت ۵۵۰ سال (تا ابتدای قرن بیستم) در منطقه کریت با هدف ذخیره جریان فصلی رودخانه کریت، کانال ترکیبی هدایت جریان تنظیمی از سد از طریق قنات و روباز تا ده کریت به طول ۲۶ کیلومتر می‌باشد.
۵۰ سال بعد در منطقه شمال‌شرقی شهر طبس سد مهم دیگری احداث گردید. سد عباسی بر روی طاق احداث شده و تا سالیان متمادی گمان همه بر آن بوده که به‌دلیل ترس از شکست سد و همزمانی ساخت آن با جنگ، پائین آن خالی گذاشته شده است در حالی‌که این موضوع به‌نحو بسیار هوشمندانه‌ای به‌کار گرفته شده است.
در واقع کارکرد اصلی این سد کاهش پیک سیلاب‌های رودخانه نهرین برای حفاظت از شهر طبس می‌باشد، نکته مهم دیگری که بایستی در مورد سد عباسی به آن اشاره نمود، این است که این سد به‌دلیل عدم انباشت رسوبات به معنای واقعی کلمه یک توسعه پایدار محسوب می‌شود و می‌توان انتظار داشت این سد صدها و هزاران سال سیلاب‌های رودخانه نهرین را کاهش دهد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب