کشت میکروبی

درحال مشاهده: کشت میکروبی

ادعونی اهدای خون

کشت میکروبی

۱۳۸۹/۱۰/۱۷

23:59

امیرحسین ستوده بیدختی

تعریف کشت :

هنگامیکه باکتریها در شرایطی مناسب قرار گیرند که قادر به تکثیر و رشد باشند اصطلاحا گفته می شود باکتری کشت داده شده است .

تعریف محیط کشت :

از آنجا که میکروب یک موجود تک سلولی بوده و قادر است کلیه اعمال حیاتی خود را مستقلا انجام دهد بدون آنکه نیاز به سلول دیگری داشته باشد . این اصل بیانگر آن است که میکروبها هم احتیاج به غذا و آب و موادآلی و معدنی دارند. محیطی مغذی که حاوی کلیه احتیاجات یک میکروب اعم از مواد غذایی و عناصر و غیره باشد که موجب رشد آن میکروب شود را اصطلاحا محیط کشت می گویند.

این محیط کشت می تواند بصورت دست ساز بوده یا یطور طبیعی یعنی داخل سلولهای بدن یک جانور باشد.

خون بهترین محیط برای رشد یک باکتری می باشد جون تمام احتیاجات یک باکتری اعم از اکسیژن ، مواد مغذی ، PH مناسب ، درجه حرارت لازم و غیره را برای یک باکتری فرآهم می کند.

میکروبها را می توان بر روی محیطها و در ظروف مختلف کشت داد که انتخاب شکل بستگی به نوع کشت داد. مثلا در کشتهایی که محیط آن مایع است ظروف کشت لوله ای می باشد و محیطهای جامد(آگاردار) هم در پلیت و هم در لوله کشت داده می شوند.

بیشتر محیطهای کشت که درپلیت مصرف می شوند ، محیطهای کشت عمومی هستند که اساسا برای تهیه مواد غذایی لازم جهت رشد باکتری ساخته شده اند . بعضی مواقع این محیطهای کشت عمومی را با اضافه کردن اجزای مغذی که موجب افزایش سریع رشد ارگانیسمها ی سخت رشد می شوند ، غنی می کنند. ماهیت این مواد مغذی چنان است که نمی توان آنها را همراه با محیط اصلی سترون کرد ، بلکه باید بعد از اتوکلاو شدن محیط بطور سترن این مواد اضافه شوند. نمونه هایی از این مواد مغذی عبارتند از : شیر بی چربی ، خون گوسفند ، زرده تخم مرغ و ....

معرفی انواع محیط های کشت میکروبی وطرز تهیه آن ها

محيط هاي كشت را از نظر قوام به سه گروه تقسيم مي كنيم:

1-محیط کشت براث: این محیط کشت به صورت مایع می باشد مانند :نوترین براث و مولر هینتون براث (در اين نوع محيط هاي كشت كه به صورت سوسپانسيون هستند حركت ديده نمي شود.)

2-محیط کشت جامد: که این محیط کشت حاوی آگار می باشد (به نام آگار هم خوانده می شود) مانند نوترین آگار و مولر همینتون آگار
آگار چیست ؟
یک نوع آلگ دریایی می باشد که بر خلاف زلاتین می تواند حرارت 37 درجه را که برای رشد تمام باکتریهای بیماریزای انسان مناسب است را تحمل نماید و هیچ میکروبی نمی تواند آنرا ذوب و هضم نماید. آگار ساختمان پلی ساکاریدی دارد که بوسیله یکسری از جلبکهای دریایی ساخته می شود. نقطه ذوب آن 95 درجه و نقطه انجماد آن حدود 43 درجه سانتیگراد است .

3-محیط کشت نیمه جامد: سومين گروه محيط كشت هاي نيمه جامد هستند که مقدار آگار آن ها نسبت به محيط جامد كمتر است (1 تا5% آگار دارند).

اين نوع محيط هاي كشت زماني استفاده مي شوند كه بخواهيم حركت باكتري ها را مشاهده كنيم.

انواع محيط هاي كشت:

ساده : دراين محيط ها باكتري هايي رشد مي كنند كه نياز غذايي حداقل دارند .مثلاً در نوترين، استاف رشد مي كند.
محیطهای کشت انتخابی :

بعضی از مواد مغذی دارای یک عامل انتخابی هستند که ویزه جداسازی یا کشت گروه خاصی از میکروبهاست . عامل انتخابی معمولا با جلوگیری از رشد ارگانیسمهای نامطلوب عمل می کند و از این راه موجب رشد شدیدتر ارگانیسمهای مطلوب می شوند. وقتی عامل انتخابی به محیط کشت اضافه می شود در این صورت محیط کشت را انتخابی می گویند.بعنوان مثال ، سدیم کلرید آگار برای استافیلوکوکها انتخابی است.

محیطهای افتراقی :

محیطهای کشت افتراقی اجزایی دارند که موجب می شوند برخی از ارگالنیسمها در مقایسه با باکتریهای دیگری که درهمان محیط کشت رشد می کنند به شکل متفاوتی ظاهر شوند . مثلا بعضی از باکتریها خاصیت همولیز دارند بدین معنا که تولید آنزیم همولیزین می کنند که این آنزیم در محیط آگار خون دار باعث پاره شده (لیز شدن) گلبولهای قرمز شده و کلنی آن در محیط کشت برنگ روشن دیده می شود . این هملیز ممکن است ناقص و یا کامل باشد.
مجموعه ای از باکتریها که در روی محیط کشت کنار هم رشد می کنند بر اثر رشد و تکثیر ، تشکیل نقاط برجسته ای روی محیط کشت می دهند که اندازه آنها متفاوت بوده و بستگی محیط کشت و میزان رشد و تکثیر باکتری و .... دارد . این مجموعه نقاط را کلنی (پرگنه ) می نامند.
سایر محیطهای افتراقی اغلب دارای یک معرف PH هستند . مثلا محیط آگار آهن دار 3 قندی (TSI) از این نوع می باشد . محیطهای کشت افتراقی بویزه زمانی مفیدند که با میکروبهایی با شکل و مشخصات یکسان مواجه هستیم

اغلب محیطهای کشت هر دو ویزگی را با هم دارند مانند مکانکی آگار(MC) این محیط دارای نمکهای صفراوی و مقدار بسیار کمی کریستال ویوله است که هر دو از رشد باکتریهای گرم مثبت جلوگیری می کنند همچنین دارای لاکتوز و معرف PH قرمز خنثی است که کلونی های تخمیرکننده لاکتوز را به رنگ قرمز در می آورد وممکن است در محیط اطراف کلنی ها حلقه قرمز رنگ تشکیل دهند . کلنی باکتریهایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند بی رنگ دیده می شوند.

مثلاً EMB در عين حال كه محيط كشت اختصاصي جهت باكتري هاي گرم منفي است محيط كشت افتراقي نيزمي باشد.در اين محيط باكتري هاي گرم منفي لاكتوز مثبت مانند اشرشيا كلاي، كلني رنگي و باكتري هاي گرم منفي لاكتوز منفي ، كلني شفاف ايجاد مي كنند.

انواع ديگري ازمحيط هاي كشت نيز وجود دارد مانند: محيط كشت غني كننده ، محيط كشت ترانسپورت و...

محیطهای غنی کننده :
این محیطها معمولا در مواردی بکار می روند که تعداد میکروبهای مورد جستجو در نمونه غذایی کم بوده و یا بعلت وجود زیاد میکروبهای دیگر جدا کردن آن با اشکال مواجه است . این محیطها امکان رشد برای میکروبها را از نظر PH و مواد غذایی فراهم می سازد. باكتري هايي رشد مي كنند كه نيازبه غذاهاي مقوي تر دارند. براي غني كردن روي محيط پايه، مواد غذايي ديگري اضافه مي كنيم .مثل محيط كشت بلاد آگار(خون افزوده مي شود)

محیط کشت کامل :

این محیط کلیه مواد لازم برای رشد باکتریها را دارد و فاقد مواد ضد میکروبی است و حدود 80% از باکتریها می توانند در آن رشد کنند . این محیطها فاقد هر گونه مهارکننده و اندیکاتور بوده ، لذا با رشد میکروبهای مختلف بر روی آن هیچگونه تغییر رنگی مشاهده نمی شود. در این میان محیط P.C.A(پلیت کانت آگار) در مقایسه با N.A(نوترینت آگار) از کیفیت مغذی بالاتری برخوردار بوده و برای رشد میکروبها مناسب تر می باشد.

محیطهای کشت جامد بعلت دارا بودن آگار در ترکیب خود بصورت جامد می باشند.

اختصاصي : در اين نوع از محيط هاي كشت موادي (مثلا آنتي بيوتيك خاص، رنگ ، املاح صفراوي و...) وجود دارد تا مانع رشد برخي از باكتري ها شود وآن را براي رشد گروه خاصي از باكتري ها مختص نمايد. به طور مثال:

استرپ مي تواند در محيط كشت بلاد آگار كه با كريستال ويوله اختصاصي شده رشد كندولي استاف نمي تواند رشد نمايد.

اشرشيا كلاي چون گرم منفي است مي توان در محيط كشت EMB(ائوزين متيلن بلو) آن را از بقيه گروه هاي باكتري ها جدا كرد ، چون مي تواند در EMB رشد كند.

آماده سازی واستریل کردن محیط های کشت میکروبی

معمولاً مواد محيط هاي كشت مختلف به صورت پودر هاي آماده در ظروفي به طور تجاري تهيه شده اند وقابل خريداري ودر دسترس مي باشند. فرمولاسيون ونحوه آماده سازي هر محيط كشت بر روي برچسب ظروف مربوطه نوشته شده است.

در اين جا به عنوان نمونه، به نحوه آماده سازي محيط كشت EMB مي پردازيم.

نحوه آماده سازي محيط كشت EMB

18 گرم ماده نوترين آگار را در 500 سي سي آب مقطر حل كرده ودر ارلن استريل مي ريزيم. معمولاً حجم ارلن بايد دوبرابر حجم محلول محيط كشت باشد كه در زمان حرارت وبه جوش آمدن، سرريز نگردد. آگار در 94 درجه سانتي گراد حل مي شود، پس براي انحلال كامل آن بايد محلول را تا حد جوشيدن حرارت دهيم. بهترين روش براي جلوگيري از ته گرفتن محيط كشت وانحلال بهينه، قرار دادن آن در بن ماري جوش است. حرارت دادن بايد تا شفاف شدن كامل محلول ادامه يابد. پس از آن درب ارلن رابا فويل آلومينيومي يا پنبه يا گاز استريل مسدود مي نماييم وجهت استريل كردن كامل، ارلن را در اتوكلاو قرار مي دهيم.

(اگر محيط كشت براث (مايع) بود بايستي محلول را مستقيماً در لوله آزمايش ريخته، درب آنها را با پنبه استريل مسدود ودر اتوكلاو قرار دهيم.)

ارلن محتوي محيط كشت شفاف شده رادر اتوكلاو در دماي 121 درجه درفشار15پوند(2اتمسفر) به مدت15 الي 20 دقيقه قرارداده وقتي دما به50 درجه رسيد آن را از اتوكلاوخارج می نماییم در كنار شعله به پليت هاي استريل انتقال مي دهيم به طوري كه حدود دو سوم حجم پليت را پركند وبلافاصله درب پليت ها را مي بنديم.پس از جامد شدن محيط كشت كه چند دقيقه اي طول مي كشد ، محيط مذكور جهت انتقال ميكروب ها وكشت آنها آماده است.

مطالب تصادفی:

تصیفه آلودگی شیمیایی آب آشامیدنی - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
تصفیه خانه فاضلاب شیراز - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
ترکیبات نیتروژن در محیط آبی - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
پراكندگي و انتشار اكوسيستمهاي آبي - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

موضوعات مرتبط: کارگاه,آزمایشات و وسایل آزمایشگاه ، میکروبیولوژی,تصفیه بیولوژیک و زیستی آب و فاضلاب

برچسب‌ها: میکروبیولوژی , آزمایش , کشت باکتری

ادامه مطلب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

درحال مشاهده: کشت میکروبی

کشت میکروبی

لیست مطالب

آرشیو موضوعی

برچسب ها

صفحات مهم

لینک دوستان

پیوندها

نویسندگان

آخرین مطالب

آرشیو