ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي

درحال مشاهده: ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي

ادعونی اهدای خون

ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي

۱۳۸۹/۰۹/۱۰

12:0

امیرحسین ستوده بیدختی

بسمه تعالي

پيشگفتار

استاندارد ويژگيهاي پس آب صنعتي كه بوسيله كميسيون فني شيمي آب تهيه و تدوين شده و در سي و ششمين كميته ملي استاندارد صنايع شيميائي مورخ 63/3/9 مورد تائيد قرار گرفته اينك به استناد ماده يك قانون مواد الحاقي به قانون تأسيس مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب آذر ماه 1349 بعنوان استاندارد رسمي ايران منتشر مي‏گردد .

براي حفظ همگامي و همآهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديدنظر آنها استفاده نمود .

در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتي‏المقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته همآهنگي ايجاد شود .

لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي آزمايشهاي لازم استاندارد حاضر تهيه گرديده است .

ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي

مقدمه

ويژگيهاي اين استاندارد كه بر مبنأ استانداردهاي بين‏المللي و تلفيق پاره‏اي از شرايط كشور بر حسب اطلاعات موجود تدوين گرديده است در صورت اتمام مطالعات اكولوژيكي محلي و منطقه‏اي منابع عمومي آب , مورد تجديدنظر قرار گرفته و به صورت حدود رواداري منطقه‏اي منتشر خواهد شد .

1 ـ هدف

هدف از ارائه اين استاندارد تعيين ويژگيهاي پس آبي است كه از واحدهاي توليدي صنعتي خارج و به منابع و يا مخازن عمومي آب تخليه مي‏گردد كه بر حسب محل تخليه به صورت زير تقسيم‏بندي مي‏شود :

الف ـ پس آبهاي صنعتي كه جهت آبياري كشاورزي و شرب دام استفاده مي‏گردد .

ب ـ پس آبهاي صنعتي كه به آبهاي سطحي تخليه مي‏شود .

ج ـ پس آبهاي صنعتي كه به آبهاي زيرزميني تخليه مي‏گردد

يادآوري ـ پس آبهاي صنعتي كه به حوضچه‏هاي تبخير , ته‏نشيني و يا اكسيداسيون ¹ تخليه مي‏گردد نبايد آبهاي زيرزميني را در مقاديري بالاتر از مشخصاتي كه براي بند ( ج ) تعيين مي‏گردد , آلوده نمايد .

2 ـ دامنه كاربرد

اين استاندارد در مورد كليه واحدهاي توليدي صنعتي مشروحه در جدول شماره يك بخش ضميمه كه پس آب آن به منابع آبهاي سطحي و يا زيرزميني تخليه شده و يا مستقيماؤ جهت آبياري مناطق كشاورزي و يا شرب دام مصرف مي‏گردد , بكار مي‏رود .

3 ـ ويژگيها

3-1 قسمت " الف :" ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي جهت مصارف آبياري كشاورزي و شرب دام .

3-1-1 پس آب صنعتي نبايد حاوي لجن , مواد جامد شناور بزرگتر از 0/8 ميليمتر و تركيبات روغني قابل رويت باشد .

3-1-2 PH پس آب بستگي به نوع خاك پذيرنده داشته و بايد بين 8/5-6 باشد .

3-1-3 اكسيژن محلول پس آب نبايد كمتر از شش ميلي‏گرم در ليتر طي حداقل 16 ساعت از شبانه روز بوده و در بقيه ساعات نبايد كمتر از پنج گرم در ليتر باشد .

3-1-4 مقدار D.O.B پنج روزه حداكثر بايد 100 ميلي گرم در ليتر باشد .

يادآوري : در موارد خاص مانند پس آب صنايع غذائي ميزان D₅.O.B در مقادير بالاتر از 100 ميلي‏گرم در ليتر با تائيد كميسيوني مركب از نمايندگان سازمان حفاظت محيط , وزارت كشاورزي و موسسه استاندارد بدون اشكال خواهد بود .

3-1-5 مقدار D.O.C حداكثر مي‏تواند تا 200 ميلي گرم در ليتر باشد .

3-1-6 بر پايه حداقل پنج نمونه‏گيري ظرف 30 روز تعداد كليفرمهاي مدفوعي ² نبايد از 200 عدد در 100 ميلي‏ليتر نمونه تجاوز كند .

يادآوري : حداكثر تا 10 درصد نمونه‏هاي ماهيانه پس آب صنعتي مي‏تواند داراي تعداد 400 كليفرم در 100 ميلي‏ليتر نمونه باشد .

3-1-7 مجموع ميكروبهاي كليفرم با استفاده از جدول (N.P.M) نبايد بيشتر از 1000 عدد بازاء 100 ميلي‏ليتر نمونه پس آب باشد .

3-1-8 درجه حرارت پس آب صنعتي هنگام تخليه بايد در حدي باشد كه تغييرات غيرعادي مؤثر بر حيات گياهي منطقه ايجاد نكند و در هر صورت حداكثر درجه حرارت مجاز برابر 30 درجه سانتيگراد مي‏باشد .

3-1-9 از آنجائيكه نسبت جذب سديم ³ (SAR) از لحاظ نفوذپذيري آب و تهويه خاك و ميزان كلرور و بور از نظر توليد مسموميت گياهي داراي اهميت مي‏باشد , بنابراين عوامل مؤثر پس آب صنعتي در اين رابطه بايد با جدول شماره يك مطابقت نمايد .

3-1-10 ساير ويژگيهاي شيميائي پس آب صنعتي جهت مصرف در آبياري كشاورزي و شرب دام در جدول شماره دو بيان مي‏گردد .

يادآوري ـ تركيباتي كه در اين جدول مشخص نشده است در صورت موجود بودن در پس آب صنعتي با توجه به موقعيت محلي توسط كميته‏اي متشكل از نمايندگان سازمان حفاظت محيط زيست , اداره كل بهداشت محيط منطقه , وزارت كشاورزي و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و وزارت نيرو تعيين حدود خواهد شد .

3-2 قسمت " ب :" ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي جهت تخليه به آبهاي سطحي .

3-2-1 پس آب صنعتي بايد عاري از لجن , مواد جامد شناور بزرگتر از 0/8 ميليمتر و تركيبات روغني مرئي باشد و

3-2-2 PH پس آب صنعتي بايد بين 8/5-6/5 باشد .

3-2-3 ميزان D₅.O.B بستگي به كميت و كيفيت آب پذيرنده داشته و بايد در حدي باشد كه در فاصله 200 متري از محل تخليه مقدار D₅.O.B آب پذيرنده را بيشتر از هفت ميلي گرم در ليتر افزايش ندهد ولي در هر صورت ميزان آن نبايد بيشتر از 20 ميلي گرم در ليتر باشد .

3-2-4 مقدار D.O.C بايد حداكثر 50 ميلي گرم در ليتر باشد .

3-2-5 ميزان كلرور ( بر حسب CL) در پس آب صنعتي كه به آب شيرين تخليه مي‏گردد نبايد از 250 ميلي گرم در ليتر تجاوز كند .

يادآوري ـ در صورتيكه پس آب صنعتي وارد آبهاي سطحي شور مي‏گردد , نبايد غلظت كلرور آن را بيشتر از 10 درصد افزايش دهد .

3-2-6 تعداد كليفرمهاي مدفوعي نبايد بيشتر از 200 عدد بازاء 100 ميلي‏ليتر نمونه پس آب باشد .

3-2-7 مجموع ميكروبها كليفرم با استفاده از جدول (N.P.M) نبايد بيشتر از 1000 عدد بازاء 100 ميلي‏ليتر نمونه پس آب باشد .

3-2-8 مواد سمي : غلظت مواد سمي در پس آب صنعتي بايد در حدي باشد كه پنج برابر اين مقدار در مدت 24 ساعت هيچگونه تأثير نامطلوب بر روي آبزيان منطقه نگذارد .

3-2-9 مواد قابل ته‏نشين شدن : حداكثر بايد 0/3 ميلي گرم در ليتر طي زمان دو ساعت باشد .

3-2-10 مجموع مواد نامحلول : چهار نمونه از پنج نمونه مركب 24 ساعته ( حداقل يك نوبت كاري ) بايد داراي مقاديري پائين‏تر از 20 ميلي گرم در ليتر باشد .

3-2-11 اكسيژن محلول در پس آب صنعتي بايد حداقل شش ميلي گرم در ليتر باشد .

3-2-12 درجه حرارت پس آب صنعتي هنگام تخليه نبايد در حدي باشد كه تغييرات غيرعادي مؤثر حيات آبي ايجاد كند و حداكثر درجه حرارت مجاز 30 درجه سانتيگراد مي‏باشد .

3-2-13 پس آب صنعتي نبايد رنگ آب پذيرنده را بيشتر از 16 واحد استاندارد پلاتين, كبالت تغيير دهد .

3-2-14 حداكثر ساير ويژگيهاي شيميائي پس‏آب صنعتي جهت تخليه به آبهاي سطحي در جدول شماره سه بيان مي‏گردد .

يادآوري ـ ساير تركيبات شيميائي كه در جدول شماره سه تعيين نگرديده است در صورت موجود بودن بايد در كميسيوني مركب از نمايندگان سازمان حفاظت محيطزيست , وزارت نيرو , موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و اداره كل بهداشت محيط وزارت بهداري در منطقه تعيين حدود گردد .

3-3 قسمت " ج :" ويژگيهاي پس آبهاي صنعتي جهت تخليه به آبهاي زيرزميني

3-3-1 پس‏آب صنعتي بايد عاري از لجن , مواد شناور جامد و تركيبات روغني مرئي باشد .

3-3-2 PH پس آب صنعتي بايد بين 9-5 باشد .

3-3-3 تعداد كليفرمهاي مدفوعي نبايد بيشتر از 200 عدد بازاء 100 ميلي‏ليتر نمونه پس آب باشد .

3-3-4 مجموع ميكروبهاي كليفرم با استفاده از جدول (N.P.M) نبايد بيشتر از 1000 عدد بازاء 100 ميلي‏ليتر نمونه پس آب باشد .

3-3-5 حداكثر ساير ويژگيهاي شيميائي پس آب صنعتي جهت تخليه به آبهاي زيرزميني در جدول شماره سه بيان مي‏شود .

يادآوري ـ ساير تركيبات شيميائي كه در جدول شماره سه تعيين نگرديده است در صورت موجود بودن بايد در كميسيوني مركب از نمايندگان سازمان حفاظت محيط زيست , وزارت نيرو , موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و اداره كل بهداشت محيط وزارت بهداري در منطقه تعيين حدود گردد .

4 ـ ضميمه

4-1 محاسبه ميران SAR تعديل شده : سرعت جذب سديم تعديل شده از رابطه زير بدست مي‏آيد :

Na, Ca, Mg بر حسب ميلي اكي‏والان در ليتر از تجزيه آب حاصل مي‏گردد : PH_C ( اسيديته تئوريك آب ) با استفاده از جدول شماره چهار بر حسب غلظت كاتيونها و آنيونهاي موجود در آب به كمك رابطه ذيل محاسبه مي‏شود .

4-1-1- مثال : اعداد زير از تجزيه شيميائي آب بدست آمده است :

كه براي حل مسئله بايد بطريق زير عمل نمود :

الف ـ 11/49 = مجموع كاتيونهاي كلسيم , منيزيم و سديم بر حسب ميلي اكي‏والان در ليتر

3/76 = مجموع كاتيونهاي كلسيم و منيزيم بر حسب ميلي اكي‏والان در ليتر

4/08 = مجموع كاتيونهاي كربنات و بي‏كربنات بر حسب ميلي اكي‏والان در ليتر

ب ـ معادل ارقام فوق از جدول شماره چهار استخراج مي‏شود .

ج ـ بنابراين اسيديته تئوريك آب از مجموع سه رقم فوق بدست مي‏آيد .

يادآوري ـ مقدار PH_C در مقادير بيش از 8/4 نمايانگر امكان انحلال آهك موجود در خاك به وسيله آب مصرفي در آبياري و مقادير كمتر از 8/4 نشانگر احتمال راسب شدن آهك موجود در آب مصرف مي‏باشد .