مرجع تخصصی آب و فاضلاب

  علی اصغر فرشاد - استادیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران

  کرامت اله ایماندل - استاد اسبق دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران

  علی محمدی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۷۶)

کارشناس بهداشت محیط دفتر سلامت محیط و کار وزارت بهداشت

چکیده مقاله:

نیترات بعنوان آخرین مرحله اکسیداسیون ترکیبات نیتروژن دار محسوب میشود که عامل بیماری متهموگلوبینمیا در نوزادان می باشد. و احتمال تشکیل ترکیبات سرطان زای نیتروزآمین از آن بعنوان یکی از شاخصهای شیمیایی آلودگی آب به فاضلابها و پسمانده های جامد مورد توجه است. با توجه به نقش فاضلاب در آلودگی منابع زیرزمینی و از جمله آلودگی این قبیل منابع ترکیبات نیترات و نیتریت در زمستان سال 1377 از میان 300 واحد بزرگ صنعتی غرب تهران(حد فاصل تهران- کرج)، تعداد 100 واحد انتخاب و از منابع آبهای زیرزمینی آنها بمنظور سنجش میزان نیتریت و نیترات نمونه برداری بعمل آید. نتایج حاصل که براساس آخرین چاپ کتاب روشهای استاندارد برای آزمون های آب و فاضلاب انجام گرفت، حاکی از آن است که میانگین غلظت نیترات در آبخوان منطقه 51/96 میلی گرم در لیتر با انحراف معیار 20/157 میلی گرم در لیتر از حداکثر 85/49 تا حداقل 5/9 میلی گرم در لیتر و میانگین مقدار نیتریت 16/18 میکروگرم در لیتر با انحراف معیار 43/06 میکرو گرم در لیتر از حداقل 0/29 تا حداکثر 314/22 میکرو گرم در لیتر متغیر است. مقایسه داده های به دست آمده با یافته های سایر محققان در تعیین مقدار نیتریت و نیترات در چاههای مورد بررسی مقادیر اندازه گیری شده نیترات و نیتریت بیش از رهنمود سازمان جهانی بهداشت و آخرین استاندارد ملی کشور است. محاسبات آماری به منظور تعیین ارتباط معنی داری بین فاصله محل تخلیه فاضلاب ها و عمق آب با محتوی نیترات و نیتریت چاههای آب مورد بررسی نشان داد.که ارتباط معنی دار آماری بین مقادیر نیترات با عمق آب برقرار بوده(r=0/44 و P-VALUE=0/340) و با افزایش عمق آب، غلظت نیترات آنها کاهش می یابد، در حالی که بین فاصله چاههای جاذب با غلظت نیترات در چاه آب مورد بررسی (P-VALUE=0/26) و نیتریت آب(P-VALUE=0/82) رابطه معنی داری برقرار نیست. رسم منحنی هم غلظت نیترات در منطقه غرب تهران و، مقایسه آن با منحنی های مشابه رسم شده در سال 1373 نشان می دهد که در این سال در تمامی مناطق غرب غلظت نیترات آبهای زیر زمینی از 20 تا 80 میلی گرم در لیتر نیترات و حتی مناطق با محتوی بیش از 80 میلی گرم در لیتر نیترات نیز شناسائی گردیده اند. که موید روند روبه فزونی آلودگی آبخوان منطقه غرب تهران در اثر تخلیه بی ضابطه فاضلابهای شهری و صنعتی به لایه های آبدار این منطقه می باشد.

کلیدواژه‌ها:

نیتریت-نیترات-فاضلاب صنعتی - چاه آب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب