مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبد

مقدمه

با توجه به تعدد کارخانجات مختلف در شهرک های صنعتی، فاضلابهایی مملو از ناخالصی و چربی و غیره خواهیم داشت. برای بازگشت این فاضلاب به طبیعت مجبوریم که ناخالصی های فاضلاب را به حداقل برسانیم. به همین منظور در شهرک صنعتی تصفیه خانه ای احداث شده که پساب های کارخانجات را تصفیه کرده و آن را حداقل برای مصارف کشاورزی به طبیعت بازگرداند. از مجموع کارخانه هایی که در شهرک صنعتی مشغول به کار هستند تعدادی از  واحدها وجود دارند که به صورت شبانه روزی فعالیت می کنند و فاضلاب آنها نیاز به تصفیه دارند که پساب این تعداد واحد مشغول بکار سبب میشوند. وقتی فاضلاب وارد تصفیه خانه میشود، ابتدا توسط دستگاهی دبی ورودی آن اندازه گیری میشود و بعد در قسمت آشغالگیر، نخاله ها و اشیاء بزرگی که در آب وجود دارند نظیر چوب، پلاستیک، شیشه و غیره از آن جدا میشود. آشغالگیر مکانیکی موجود در این تصفیه خانه دارای میله هایی است که کار جداسازی را انجام می دهد و آن را در سبدی جمع آوری کرده و این سبد به صورت دستی تخلیه میشود. بعد از آن فاضلاب به قسمت دانه گیری و چربی گیر هدایت میشود که این حوضچه ها به هم متصل اند. شن و ماسه موجود در فاضلاب یا اشیاء موجود که از قسمت آشغالگیر رد شده اند و دارای چگالی بیشتری هستند در کف شیب دار قسمت دانه گیر جمع میشوند و فاضلاب توسط لوله هایی که کمی بالاتر از کف شیب دار نصب شده اند به قسمت چربی گیر منتقل میشوند. در این قسمت، چربی موجود که روی آب جمع شده اند توسط Airlift (که کار مکش و انتقال را انجام میدهند) به قسمت هاضم لجن منتقل می شوند که قسمت مذکور مفصلا توضیح داده خواهد شد. عمق 5 متری این حوضچه ها آب زیادی را در خود ذخیره میکند و به همین دلیل لوله های Airlift لوله هایی با قطر زیاد هستند. فاضلاب عاری از نخاله و چربی به قسمت متعادل ساز وارد می شود. در این قسمت که حوضچه ای با طول و عرض بزرگتر هستند، جریان آب کم شده و به نوعی حالت راکد بوجود می آید تا مواد احتمالی رد شده از حوضچه های قبلی در این قسمت تجزیه و جدا شوند. سپس فاضلاب به قسمت بیهوازی منتقل شده و در این قسمت گازهایی به فاضلاب اضافه میشود. حوضچه ی بیهوازی در این تصفیه خانه دارای لوله کشی هایی از کف و از نوع UAFE هستند و به صورت رو باز اجرا شده است. گاهی حوضچه های بیهوازی را به صورت سرپوشیده اجرا می کنند. در این حوضچه با توجه به تغییرات شیمیایی هوای موجود در فاضلاب گاز متان از آن متصاعد می شود و در تصفیه خانه های بزرگ میتوان از این گاز استفاده کرد اما در تصفیه خانه های کوچک گاز تولیدی به هوا منتقل میشوند اما این نکته باید مد نظر باشد که احتمال اشتعال در کنار این حوضچه وجود دارد. در کف این حوضچه "مدیا" هایی نصب شده است که لجن براحتی روی آن ته نشین میشود. مدیا، صفحه ای مواج است که کار اصلی آن افزایش سطح است، بطوری که هر 100متر مربع مدیا برابر 500 متر مربع از کف زمین است. فاضلاب توسط سرریزها به قسمت هوازی منتقل میشوند که در این قسمت هوای فشرده شده از کف به فاضلاب پمپاژ میشود. فاضلاب به نوعی غذای باکتریهای داخل حوضچه های هوازی هستند و به همین دلیل فاضلاب در این حوضچه به حداقل میرسد. آبی که از حوضچه ی بیهوازی به حوضچه ی ته نشینی میرود باید Co2 مشخصی داشته باشد و اگر زمانی Co2 موجود بیشتر از حد مجاز باشد (که به صورت دستی آزمایش میشود) فاضلاب به قسمت بیهوازی بر میگردد و عملیات اخیر مجدداً تکرار میشود. این تکرر تا زمانی ادامه می یابد تا Co2 موجود، به میزان مجاز برسد. زمانی که لجن از قسمت مورد نظر عبور کند، اصطلاحاً گویند فرار لجن داشتیم. پس از مستهلک کردن لجن در قسمت های مربوطه، فاضلاب به حوضچه ی ته نشینی تزریق میشود و لجن های باقی مانده در این قسمت ته نشین شده و در لحظه ی خروج فاضلاب از این حوضچه ها، کلر به آن اضافه میشود  تا آب کلردار به حوضچه ی کلر وارد شوند. در حوضچه ی کلر دیواره هایی وجود دارد که سطح تماس آب و کلر را زیاد می کند زیرا در اثر برخورد فاضلاب با دیواره آب و کلر بهتر مخلوط می شود. به این دیواره، دیوار وافل گویند. کلر موجود در آب باید در محدوده ی ppm0.2 تا 0.5 باشد که فاضلاب پس از آن به رودخانه ریخته شده و برای مصارف کشاورزی استفاده میشود. اما تمام لجن های گفته شده، توسط لوله هایی به قسمت هاضم لجن منتقل میشود که این لجن ها توسط دستگاه Filter Press فشرده، خشک و پودر میشود و پودر آن هم به عنوان کود در کشاورزی، باغداری و غیره استفاده می شود.

 تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبد

این تصفیه خانه دارای سه فاز و میزان اعتبار آن بالغ بر ۲۲ میلیارد ریال و از محل اعتبارات ملی و استانی است. سیستم فاضلاب شهرک صنعتی جهان آباد میبد دارای دو بخش هوازی و بیهوازی است که فاضلاب از واحدهای تولیدی وارد سیستم میشود و در بخش بیهوازی بخش اعظمی از کار تصفیه انجام و پس از تبدیل به پساب در امر کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. این تصفیه خانه در زمینی به مساحت ۲ هکتار احداث شده و کل واحدهای شهرک صنعتی را تحت پوشش قرار میدهد. وسعت این شهرک صنعتی ۴۳۰ هکتار با ۲۷۰ واحد تولیدی و صنعتی است که تاکنون ۱۰۰ واحد در این شهرک مشغول به فعالیت شده و شهرک صنعتی صنعتی جهان آباد میبد را به دومین شهرک فعال استان یزد تبدیل کرده اند.

 شرح بازدید

تصفیه خانه شهرک صنعتی :

سیستم تصفیه خانه تلفیقی از سیستمهای بیهوازی و هوازی است که سیستم بیهوازی (UABR)  Up flow Anaerobic Byredical reactor و سیستم هوازی I FAS)) Integrated Fixfilm Activated sludge  میباشد.

UABR : تصفیه بیهوازی باجریان رو به بالا

IFAS  : لجن فعال با بستر ثابت

لجن فعال با بستر ثابت :

 یک نوع از سیستمهای لجن فعال است که مدیا (Media) داخل آن وجود دارد؛ که نقش مدیا در این سیستم بالا بردن جمعیت میکروبی میباشد. این سیستم به گونه ای است که دارای رشد معلق و رشد چسبیده         میباشد. استفاده از این سیستم لجن فعال سبب کاهش حجم و ابعاد تصفیه خانه میشود.

تصفیه خانه در 3 مدل پیش بینی شده است که مدل 1 آن اجرا شده است و مدل 2 نیز در حال برآورد و قیمت گذاری است .

جریان ورودی به مدل 1 تصفیه خانه 1500 مترمکعب در روز است .

190 واحد صنعتی با تصفیه خانه شهرک قرار داد بسته اند. 69 واحد واحدهایی هستند که فاضلاب آنها به پیش تصفیه نیاز دارند که از این تعداد فقط 9 واحد فاضلاب خود را پیش تصفیه میکنند و60 واحد باقیمانده فاقد پیش تصفیه میباشندکه این واحدهای صنعتی درلیست صنایع آلاینده محیط زیست میباشندکه باید مالیات بپردازند.

در حال حاضر دو میلیارد تومان هزینه صرف تأسیس و ساخت تصفیه خانه شده است که این هزینه از واحدها گرفته میشود.

در آینده این تصفیه خانه به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.( چارت سازمانی تصفیه خانه 12 نیرودارد.)

در آزمایشگاه تصفیه خانه تمام وسایلی که برای شیمی محیط نیاز است وجود دارد.

 واحدهای تصفیه خانه :

دو کانال در کنار هم وجود داردکه دانه گیر است و800 مترمکعب در روز فاضلاب وارد آن میشود. این دانه گیر ثقلی است و زمان ماند آن 3 – 2 دقیقه میباشد.

فاضلاب بعد از خروج از واحد دانه گیر وارد واحد دیگری به نام تانک یکنواخت سازی (Equalization)   میشود که جهت جلوگیری از عمل ته نشینی، این تانک مجهز به میکسر میباشد.( دو میکسر و یک پمپ برای این واحد پیش بینی شده است.)

لوله برگشت لجن به تانک یکنواخت سازی وجود دارد.

بعد از مرحله یکنواخت سازی فاضلاب وارد واحد بیهوازی میشود، بنابراین بعلت ورود فاضلاب به مرحله بیهوازی در مرحله یکنواخت سازی باید شرایط مناسبی را از نظر کیفی وکمی برای فاضلاب فراهم نماییم .

نکته : میکروبهای فعال در مرحله بیهوازی که عمل تصفیه را برعهده دارند، میکروبهای حساسی هستند که درصورت تغییر  PHو یا  BODو یا ویژگیهای کیفی فاضلاب تحت تأثیر قرار میگیرند و عملا سیستم کارآیی خود را در فرآیند تصفیه از دست میدهد. لذا هرچه تانک یکنواخت سازی بهتر کار کند باعث میشود در مرحله بیهوازی کارایی بالاتر و بهتری داشته باشد. (مرحله بیهوازی سیستم UABR میباشد.)

فاضلاب خروجی از مرحله بیهوازی وارد مرحله هوازی میشود.

در مرحله هوازی از سیستم IFAS استفاده میشود که نیازمند مدیا میباشد. مدیا دارای انواع متفاوتی است که مدیا در این تصفیه خانه به شکل یک سری ورقه های پلاستیکی بصورت لانه زنبوری و موج دار ساخته شده و جوش پلاستیک میخورد که جهت جلوگیری از حرکت مدیا، مدیا را داخل پالت قرار میدهند. سیستم تصفیه فاضلاب در اینجا در واقع سیستم لجن فعال است و هوادهی آن از نوع دیفیوزری میباشد.

( هوا از پایین وارد حوضچه میشود. )

نکته : برای اینکه میکروبها بتوانند با این زمان ماند پایین وآلودگی بالای فاضلاب جوابگوی تصفیه آن باشند باید به نحوی جمعیت میکروبها افزایش یابد که یکی از راهها جهت بالابردن جمعیت میکروبی ساخت سیستم های لجن فعال با رشدچسبیده است .

IFAS سیستم لجن فعال با رشد چسبیده میباشدکه در آن میکروبها هم با رشد چسبیده و هم با رشد معلق وجود دارند.

فاضلاب پس ازخروج ازمرحله هوادهی به مرحله ته نشینی وارد میشود. دو تانک ته نشینی وجود دارد که در این تانک بیوفیلم و توده های میکروبی رسوب میکند و ممکن است مشکلاتی نظیر رایزینگ و بالکینگ و تولیدکف درآن اتفاق بیفتد.

یک تانک ته نشینی به شکل چهارگوش میباشد و دیواره آن دارای شیب میباشد و فاقد پارو است. فاضلاب از وسط وارد این تانک شده و به دیواره های آرام کننده برخورد میکند( دیواره های آرام کننده سرعت راکاهش میدهند)جریان فاضلاب به صورت افقی حرکت میکند و از سرریزهایی که در اطراف تانک وجود دارد خارج میشود و مسیری که فاضلاب طی میکند نصف طول تانک یا یک مخزن است ( فاضلاب 4 – 3 متر را طی میکند و در نهایت از سریز خارج میشود.)

تانک ته نشینی دیگر به شکل دایره میباشد که به دلیل نامناسب بودن سازه و پل لجن روب کارایی لازم را نخواهد داشت؛ درضمن در این نوع تانک مشکلاتی نظیر رایزینگ و بالکینگ خصوصا رایزینگ بیشتر اتفاق می افتد.

بعد از تانک ته نشینی یک رآکتور مارپیچ (Pluge flow ) وجود دارد.

بستر لجن خشک کن : در این بستر شنهای درشت و مقداری شن ریز وجود دارد. در این واحد یک پلیت بتونی نیز وجود دارد. در واقع لجن برروی پلیت ریخته میشود و بعد در سطح بستر پخش میشود(این پلیت مانع از گود شدن بستر میشود) این بسترشیبدار میباشد و زهآب لجن که آلودگی بالایی از نظر موادآلی دارد از آن خارج شده و به اول تصفیه خانه برگشت داده میشود.

بخش کلرزنی : در مخزن اول پودر پرکلرین ریخته میشود و میکسر این پودر را در آب حل میکند. بعد از ته نشینی رسوبات، محصول نهایی در قسمتی بالاتر از کف وارد مخزن دوم میشود و از مخزن دوم هدایت میشود.

 بحث و نتیجه گیری :

1-از نکات بسیار مهم در بازدید از تصفیه خانه ها خودسازه و نحوه ساخت و جنس واحدهای مختلف تصفیه میباشد.

2-  برای تانک یکنواخت سازی جهت جلوگیری ازعمل ته نشینی در آن، دو میکسر و یک پمپ طراحی شده است که ابتدا باید روی فاضلاب مطالعات لازم انجام شود و مواد قابل ته نشینی آن مورد شناسایی قرارگیرد و میزان آنها محاسبه شود و با توجه به این موضوع تعداد پمپهای مورد نیاز پیش بینی و طراحی گردد. تا این پمپها که از موتور و پروانه تشکیل شده اند با روشن شدن سبب بهم زدن آب شوند و حرکت آب مانع از ته نشینی مواد شود.

3-  در تانک یکنواخت سازی لوله برگشت لجن وجود دارد که کاربرد چندان مفیدی ندارد، چون درسیستم UABR تخلیه لجن وجود ندارد چون اگر در این سیستم تخلیه لجن صورت گیرد حجم فاضلاب زیاد میشود در ضمن در صورت برگشت لجن به تانک یکنواخت سازی یک پمپ کارآیی نداشته و نمیتواند فاضلاب را متلاطم و از ته نشینی جلوگیری کند.

4-  برای راه اندازی حوضچه های بیهوازی به حجم زیادی ازلجن بیهوازی نیاز است. بنابراین راه اندازی این حوضچه ها ممکن است 6 ماه به طول انجامد چون اگرBOD زیادی به اینها وارد شود میکروبها شروع به تولید اسید میکنند که این عمل باعث کم شدن PH میشود در نتیجه باکتریهای متان ساز در این محیط که PH پایینی دارد کار نمیکنند و عمل تصفیه را انجام نمیدهند بنابراین متعادل کردن بار(BOD) به نحوی که باکتریهای اسیدساز، استیک ساز و متان ساز بخوبی در کنار هم کار کنند را راه اندازی (Start up) گویند.

5-  سیستم هوازی در این تصفیه خانه IFAS میباشد که مزیت آن این است که به علت وجود مدیا در آن جمعیت میکروب در آن زیاد است و تصفیه بهتر انجام میشود و مزیت دیگر آن این است که لجن تولید شده، لجن با رشد چسبیده است، بنابراین بیوفیلم غلیظ وسنگین است وته نشینی آن بهتر انجام میشود و لذا مشکلاتی نظیر بالکینگ در آن کم اتفاق می افتد.

6-  در بستر لجن خشک کن یک پلیت بتنی بکار رفته تا باعث پخش شدن فاضلاب روی سطح شده و از سوراخ شدن و پایین رفتن بستر لجن جلوگیری کند.

 پیشنهادات :

1) بعلت اینکه هنوز این تصفیه خانه راه اندازی نشده و مورد بهره برداری قرار نگرفته است میتوان ازطریق فرمول t = V/Q زمان ماند را در واحدهای مختلف مورد ارزیابی قرار داد چون تا زمانیکه سیستم خالی است میتوان درصورت پیش بینی بروز مشکل درآن، این مشکل را براحتی حل نمود. بعنوان مثال جهت محاسبه زمان ماند در واحد دانه گیر میتوانیم با توجه به اینکه عمق دانه گیر40 سانتیمتراست وعرض آن 4 متر میباشد (سطح مقطع ) و با داشتن حجم و دبی فاضلاب در این واحد و با استفاده از فرمول t = V/Q زمان ماند را به دست آوریم .

نکته : زمان ماند یکی از پارامترهای بسیار مهم و مؤثر در کارآیی واحدهای مختلف تصفیه میباشد.

2) نصب پارو بر روی واحد دانه گیر تا گل ولای و مواد دانه ای که رسوب کرده اند را جمع آوری کند.

3) یکی از مشکلات سیستم بیهوازی خوردگی میباشد و لذا تمام تجهیزات آن باید از جنس فولاد ضد زنگ باشد و در اینجا ممکن است برای لوله های هواکش موجود مشکل خوردگی ایجاد شود چون جنس آنها از آهن میباشد (گازH₂S باعث ایجادخوردگی میشود) بنابراین جهت جلوگیری از خوردگی لوله های هواکش که وظیفه خارج ساختن متان و بیوگاز را برعهده دارند باید آنها را از جنس فولاد ضد زنگ بسازند.

4) در تانک ته نشینی لجن روب وجود ندارد بنابراین مشکل مدیریت لجن در آن وجود دارد که برای حل این مشکل یکی از بهترین راهها نصب پاروی لجن روب دراین تانک میباشد.

اثرات ازت و فسفر موجود در فاضلابها در محیط زیست - جمعه نوزدهم آبان 1391
تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان شهدای کارگر - جمعه نوزدهم آبان 1391
برکه تثبیت یزد - جمعه نوزدهم آبان 1391
تصفیه پسماندهای نیروگاهی - جمعه نوزدهم آبان 1391
شیرهای کنترل - دوشنبه پانزدهم آبان 1391
محیط های کشت میکروبیولوژی - پنجشنبه یازدهم آبان 1391
استقرار و پیاده سازی نظام نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه تاسیسات آب - دوشنبه هشتم آبان 1391
مديريت اموال (دارايي) در شركت هاي آب و فاضلاب - دوشنبه یکم آبان 1391
همايش ملی علوم مهندسي آب و فاضلاب - شنبه بیست و نهم مهر 1391
بهره برداري و نگهداري از سيستم هاي جمع آوري فاضلاب - شنبه بیست و دوم مهر 1391
جدا کردن فنل و مشتقات آن - شنبه پانزدهم مهر 1391
جذب زیستی - شنبه هشتم مهر 1391
تصفیه ی بی هوازی - شنبه یکم مهر 1391
بیوراکتورهای غشایی - شنبه بیست و پنجم شهریور 1391
توليد آب كيفيت بالا از فاضلاب با نور خورشيد توسط محققان ايراني - سه شنبه بیست و یکم شهریور 1391
بررسی وضعیت سیل کشور : مشکلات و تنگناها - دوشنبه بیستم شهریور 1391
نکاتی در مورد آب آشامیدنی و تهیه آن در مکان های فاقط لوله کشی - یکشنبه نوزدهم شهریور 1391
کانتاکتورهای گردان بیولوژیکی (RBC) - چهارشنبه پانزدهم شهریور 1391
فیلترهای ریز - چهارشنبه هشتم شهریور 1391
اکتیو کردن لجن - چهارشنبه یکم شهریور 1391
بیوتکنولوژی در محیط زیست - یکشنبه بیست و نهم مرداد 1391
بررسی روشهای تصفیه فاضلاب شهری - یکشنبه پانزدهم مرداد 1391
مباني هيدروليكي شبكه جمع آوري فاضلاب - دوشنبه نهم مرداد 1391
احداث تصفیه‌خانه روستاهای بالادست سدها در اولویت است - یکشنبه یکم مرداد 1391
تصفیه‌خانه جدید آب قم - چهارشنبه بیست و هشتم تیر 1391
افتتاح مجهزترین تصفیه خانه فاضلاب غرب کشور در همدان - سه شنبه بیستم تیر 1391
BOD و آزمایش BOD - چهارشنبه چهاردهم تیر 1391
هفته صرفه جویی در مصرف آب - جمعه دوم تیر 1391
توضیح و نکات پارامترهای بیولوژیکی کیفیت آب - دوشنبه بیست و دوم خرداد 1391
توضیح و نکات پارامترهای شیمیایی کیفیت آب - پنجشنبه هجدهم خرداد 1391
افتتاح سامانه گندزدایی آب در سیستان و بلوچستان - جمعه دوازدهم خرداد 1391
بخش لجن تصفیه‌خانه فاضلاب همدان نیازمند 14 میلیارد تومان اعتبار است - دوشنبه یکم خرداد 1391
توضیح و نکات پارامترهای فیزیکی کیفیت آب - دوشنبه بیست و پنجم اردیبهشت 1391
تعیین دبی وطراحی شبکه فاضلاب به صورت مجزا - جمعه پانزدهم اردیبهشت 1391
جمع آوري و دفع آبهاي سطحي از طريق كانالهاي روباز - پنجشنبه چهاردهم اردیبهشت 1391
افتتاح مجهز ترین تصفيه‌خانه فاضلاب خاورميانه در ساری - چهارشنبه ششم اردیبهشت 1391
بررسی روشهای جمع آوری فاضلاب - دوشنبه بیست و هشتم فروردین 1391
استخر های تثبیت فاصلاب - شنبه نوزدهم فروردین 1391
نكاتی چند در اجرای پل های بتن مسلح - پنجشنبه دهم فروردین 1391
مراحل مختلف خدمات مهندسي طرح هاي شبكه جمع آوري فاضلاب - چهارشنبه نهم فروردین 1391
جانمايي سيستم Layout of the system - چهارشنبه نهم فروردین 1391
تونل كني Tunneling - چهارشنبه نهم فروردین 1391
طراحي شبكه فاضلاب سطحي Design of storm sewer system - چهارشنبه نهم فروردین 1391
طراحي شبكه فاضلاب بهداشتي Design of a sanitary system - چهارشنبه نهم فروردین 1391
ظرفیت رزین - چهارشنبه نهم فروردین 1391
پاسداشت روز جهانی آب - سه شنبه یکم فروردین 1391
ده دانستنی درمورد آب - دوشنبه بیست و نهم اسفند 1390
عید نوروز - دوشنبه بیست و نهم اسفند 1390
تصفیه بیولوژیکی به روش لاگونهای هوادهی (Aerated Lagoons) - چهارشنبه بیست و چهارم اسفند 1390
واحداندازه گیری جریان ( Folw Measurement ) - سه شنبه شانزدهم اسفند 1390

مرجع تخصصی آب و فاضلاب