ميكروارگانيسم هاي آب و گندزدايي
آب از نخستین نیازهای زندکی است ، یکی از مفیدترین مواد طبيعت است که برای زندگی انسان و تمدن او حیاتی است . آب را حتی قدیمی ترین مذاهب ، منشاء و مبداء همه چیز می دانشتند و آن را محتم می شمردند. توسعه انسانی و رشد جمعیت باعث اعمال اثرات متفاومت و زیادی بر روی کیفیت و کمیت منابع آب و دسترسی به آنها می شود . اکنون این اثرات بصورت جدی در تقابل بین آب و سلامت انسان احساس می شود.
میگروارگانیسم های بیمار زا
بسیار از ارگانیسم های بیولوژی در آب موجودند که در ایجاد بیماری ها نقش اصلی را ایفا می نمایند . میکروارگانیسم های مزبور قادرند بیماری ها را به انسان منتقل نمایند و یا موجب ابتلای انسان به بیمای شوند . این ارگانیسم ها تنها در سیستم های آبی یافت نمی شوند و معمولا برای رشد و تولید مثل نیازمند یک جانور میزبان هستند . این میکروارگانیسم ها بهر حال می توانند توسط سیستم طبیعی آب منتقل شوند . بسیاری از گونه های بیماری زا قادرند در آب به حیات خود ادامه داده و برای مدت زمان قابل ملاحضه ای خواص بیماری زایی خود را حفظ نمایند.از شایعترین و گسترده ترین خطرات بهداشتی آبهای آشامیدنی ، انتقال بیماری های باکتریای ، ویروسی ، تک یاختهای و انگلی می باشد . به طوری که سالانه چندین میلیون کودک زیر 5 سال در اثر میکروبهای منتقله توسط آب جان خود را از دست می دهند.
باکتریها: میکرو ارگانیسم های تک سلولی هستند که معمولا بی رنگ بوده و پست ترین شکل از حیاتند و قادر به سنتز نمودن پروتو پلاسم از محیط اطراف اند و شامل لاکتری های میله ای (باسیل) کروی (کوکس) ، و یا ماپیچی (اسپریل) می باشند. بیماری های مربوط به معده و روده علائم آشکاری از اغلب بیماری های منتقل شده توسط باکتری های بیماریزای آبزی هستند.
وبا: بیماری وبا یکی از بیماری های مهم واگیردار است که باعث مرک و میر زایدی می شود عامل این بیماری هب نام ویبریو کلزا است که یکی از انواع آن التور می باشد . راه های سرایت اماس مستقیم این بیماری ، از طریق دست های آلوده با مواد دفعی و استفراغ بیماران ، ملحفه ها و لوازم آلوده به دیگران می باشد . را ه های غیر مستقیم از طریق آب آلوده به مدفوع ، منابع آب حفاظت نشده مانند چاه ها ، استخر ها ، دریاچه ها و چویبار ها ، آشامیدنی ها و خوراکی های آلومده ، سبری ها و میوه های خام آلوده یا شسته شده با آب آلوده از جمله مواردی هستند که می توانند فرد را مبتلا کنند.
دوره کمون بیماری از چند ساعت تا 10 روز متغیر است اما معملا 3 روز طول می کشد
علائم بالینی : 1- حرکات شدید روده 2- شکم درد 3 – اسهال و استفراغ
4- اسهال آب برنجی 5- دفع بدون درد 6- کاهش املاح بدن
دوره واگیری : در دوره کمون مقدار زیادی میکروب دفع می شود و حاملین دوره نقاهت نیز معمولا 5 الی 7 روز بهد از بهبودی میکروب را دفع می کنند . برای التور این دوره طولانی تر و به 17 روز می رسد .
حاملین سالم نیز برای مدت بیش از دو هفته میبریو دفع می کنند.
راه های پیگیری : 1- شستشوی دست ها با صابون بعد از اجابت مزاج و قبل از تهیه و خوردن غذا 2- استفاده از آب آشامیدنی سالم 3 – دفع مدفوع به روش بهداشتی 4- رعایت بهداشت مواد غذایی و محافظت غذا از آلودگی بوسیله مگس
5- گند زدایی میوه ها و سبزیجات با پرکلرین
حصیه یا تیفوئید : عامل مولد بیماری ، سالمونلا تیفی یا باسیل تیفوئید است.
انسان تنها میزبان طبیعی آن بوده و از طریق دیتگاه گ
وارش باعث انتشار می شود ، در فصل تابستان و پاییز بیشتر به صورت همه گیری در می آید این همه گیری به خصوص در اجتماعاتی مانند سربازخانه ها ومدارس دیده می شود.
اصولا این بیماری به صورت مستقیم از طریق انتقال شخص بیمار به فرد سالم از طریق مواد غذایی و لوازم مربوط به بیمار منتقل می شود.
انتقال غیر مستقیم از طریق آب آلوده ، فراورده های گوشتی ، غذاهای کنسرو شده مگس ، حیوانات خانگی ، میوه ها و سبزیجات صورت می گیرد . دوره کمون بیماری حصبه بستگی به تعداد و میزان میکروب های وارد شده در بدن دارد ولی معمولا بین 6 تا21 روز است
علائم بالینی : شروع بیماری هب آرامی انجام می شود ، تب مختصر ، خستگی ، سرگیجه ، کوفتگی ، سپس این علائم به تدریج شدت می باند و بیماری با تب طولانی ، سردرد شدید ، درد پیشانی ، بی قراری ، بی اشتهایی ، کندی نسبی ضربان قلب و لکه های قرمز شکم ( برخی مواد سرفه خشک و اغلب یبوست و گاهی اسهال ) ادامه پیدا میکند. در کودکان مدت حصبه کوتاهتر و علائم آن حنیف تر می باشد و شروع آن در کودکان ناگهانی است .
بیماری حصبه عوارض متعددی دارد از جمله خونریزی روده ، سوراخ شدن روده ها ، ورم آپاندیس ، ورم کیسه صفرا ، یرقان ، ورم غدد بنا گوش و عوارض دیگری از قبیل نارسایی قلبی ، تنفسی ، کلیوی و ...
دوره واگیری ـ در تما مدتی که باسیل حصبه در مدفوع وجود دارد واگیری بسیار زیاد است . این مدت بعد از شروع بیماری تا تمام دوران نقاهت ادامه دارد و اصولا 2 تا 5 درصد از بیماران حامل دائمی میکروب خواهند بود.
پیشگیری ـ 1 – استفاده از آب آشامیدنی سالم 2- دفع مدفوع و فاضلاب به روش بهداشتی 3- رعایت نکات بهداشتی در سرویسهای بهداشتی از طریق گند زدایی مناسب 4- کنترل مگس و حشرات با استفاده از تور سیمی و سمپاشی با حشره کش ها 5- رعایت بهداشت فردی ، دارا بودن کارت تندرستی و نظارت دقیق بر کار کسانی که در زمینه تولید و توزیع مواد غذایی نقش دارند.
اسهال خونی باسیلی (شیگلوز) ـ شیگلوز بیماری عفونی حادی است که با استقرار یکلی از انواع باسی های ملد اسهال خونی در روده ی بزرگ ایجاد می شود . انتشار بیماری از راه مدفوعی – دهانی است و در مناطقی که فقر غذایی با شرایط بد بهداشتی همراه است بیماری شایع است. دوره کمون بیماری بین 1-7 روز ولی معمولا کمتر از 4 روز است این بیماری در کودگان بیشتر است .
علائمک بالینی ـ اسهال و تب و اغلب با استفراغ درد های قولنجی شکم و احسای درد و پیچش در ناحیه مقعد همراه است . در اشکال شدید بیماری ، اغلب خون دیده می شود.
دوره واگیر : معمولا دوره آلوده کنندگی در حدود 4 هفته بعد از بر طرف شدن نشانه های بیمار ادامه دارد.
راه های پیشگیری
1 رعیت بهداشت فردی 2- استفاده از آب آشامیدنی بهداشتی 3- نظارت دقیق بر تهیه ، نگهداری و توزیع مواد غذایی 4- دفع مدفوع و فاضلاب به طریق بهداشتی 5- کنترل حشرات
فلج اطفال : یک نوع بیماری با منشاء ویروس می باشد که تلاشهای زیادی جهت ریشه کنی این بیماری صورت گرفته است . عامل بیماری فلج اطفال ویروس ریزی به نام پولیو است که قادر است در غشاء مغز تولید عفونت کرده و بیماری مننژیت ایجاد کند . سرایت بیماری از را دستگاه گگوارش و تنفس انجام می گرید.
دوره کمون در شکل پنهان و بدون علامت بیماری یعنی زمانی که ویروس به نخاع و قسمت هیا عصبی هجوم می بد نخاع و دستگاه حرکتی عصبی صدمه می بینند. دوره کمون معملا بین 7 تا 14 روز است.
علائم بالینی : معمولا تب ، سر درد ناراحتی های دیتگاه گوارش ، سفتی گردن و پشت و گاهی فلجی شل در بیمار ظاهر می شود . البته فقط 1 تا 2 درصد بیماران دچار عفونت شدید شده و 95 تا 99 درصد مبتلایان به نوع خفیف عفونت دچار می شود . از علائم آن گلو درد اسهال تب و استفراغ است یا اینکه اصلا علائم نداشته بیماری به صورت مخفی مانده و بدون علامت بهبود می یابد .
دوره واگیری : ویروس بیماری در ترشحات گلوی بیماران مبتلا به شکل مخفی و بالینی 36 ساعت و در مدفوع 72 ساعت بعد از عفونت قابل دیدن است و تقریبا تا یک هفته در ترشحات گلو و تا 3 الی 6 هفته در مدفوع باقی می ماند.
راه های پیشگیری : 1- واکسیناسیون بر علیه ویروس 2- دفع مدفوع و فاضلاب به طریقه بهداشتی 3- استفاده از آب آشامیدنی بهداشتی 4- مبارزه با حشرات موذی 5- بالا بردن سطح بهداشت جامعه
هپاتیتA : هپاتیت به مهنای التهاب کبد است و یک معضل عمده بهداشت عمومی در سراسر جهان است . راه سرایت هپاتیتA ، از فردی به فرد دیگر و از طریق مدفوعی – دهانی است ، غذا و آب آلوده ، دست های آلوده به مدفوع و ترشحات گوارشی باعث ورود ویروس به بدن فرد میشود و ویروس در بدن بیمار از جدار روده می گذرد و در کبد زیاد می شود و شدیدا آن را مبتلا می کگند . دوره کمون بیماری معمولا 3 تا 4 هفته ولی بین 5 تا 14 روز هم مشاهده شده است.
علائم بیماری ـ در اشکال خفیف علائم اولیه آن با نشانه های سرما خوردگی مثل تب با قرمزی و التهاب گلو ، بی استهایی ، خستگی ، دل درد در ناحیه کبد و گاهی تهوع سپس به تدریج مدفوع کم رنگ و ادرار پر رنگ تر می شود . در اواخر این دوره مقدماتی تیره تر شدن ادرار و بوز زردی در ملتحمه چشم ها یا پوست که در واقع علایم یرقان هستند دیده می شوند.
دوره واگیری : ویروس هپاتیت A حدود 2 هفته قبل از بروز زردی تا یک هفته بعد از بروز یرقان از مدفوع خارج می شود . از این رو افراد مبتلا در این فاصله زمانی شدیدا قدرت انتقال و سرایت بیماری را به کودکان و دیگران دارند.
راه های پیشگیری : جوشاندن آب آشامیدنی رعایت بهداشت عمومی ، جمع آوری مطمئن مدفوع و فضولات کنترل حشرات رعات بهداشت مواد غذایی و فردی ، احتراز از خوردن سبزیجات ، گند زدایی نشده و تزریق گاما گلوبین به افراد سالم در معرض تماس با بیمار نقش موثری در پیشگیری دارد.
تک یاخته ها ـ کوچکترین و پست ترین شکل زندگی حیوانی در پروتزا دیده می شود . بعضی از بیماری های منتقله توسط آب با منشا پروتزا عبارتند از ـ
آمیبیازیس : یک نوع آمیب به نام آنتا مبا هیستولیتیکا با استقرار در روده بزرگ انسان می تواند سبب ایجاد اسهال خونی با شدت های بسیار مختلف از ضعیف تا شدید شود . گاهی این آسیب از راه رگهای روده وارد گردش خون میشود و با رسیدن به کبد یا مغز تولید دمل آمیبی یا دمل مغزی می کند . مخزن بیماری معمولا انسان است . انتشار بیماری از راه مدفوع – رهانی است . آب آلوده و نشستن دست ها اغلب سبب انتقال بیماری می شود . دوره کمون بیماری اکثرا بین 2 تا 4 هفته می باشد ولی از ماها تا سالها می تواند طور بکشد.راه های پیشگیری : 1- دفع مدفوع و فاضلاب به طریق بهداشتی 2- حفاظت از منابع آب در مقابل آلودگی با فاضلاب انسانی 3- تصفیه آب (صافی شنی قادر به گرفتن کیست می باشد ولی غلظت معمولی کلر کیست آمیب را از بین نمی برد) 4- رعایت بهداشت فردی ، داشتن کارت تندرستی و نظارت مستمر بر کارکنانی که با مواد غذایی سرو کار دارند. 5- کنترل مگس و حضرات 6- عدم استفاده از کود انسانی در کشاورزی
توکسوپلاسموزیس : عامل این بیماری تک یاخته ای به نام توکسوپلاسما گوندنی است.توکسوپلاسموز در حقیقت بیماری حیواناتی مثل گربه است که از راه مدفوع این حیوان به محیط دفع می شود. در اثر تماس با گربه آلوده ، مصرف سبزی (عدم گندزداییی) ، آب آلوده ، آلودگی دست با خاک آلوده ، گوشت و یا غذای آلوده به مدفوع گربه احتمال ابتلا به این بیماری زیا د است . ممکن است بیماری بدون علائم ظاهری باشد ولی در مردان باعث تورم غدد لنفاوی و در زنان باردار از را جفت به جنین منتقل و موجب سقط جنین و یا ایجاد عوارض خطرناکی در نوزاد می شود.
راه های پیگشیری : 1- رعایت بهداشت فردی 2- جلوگیری از مصرف آب غیر بهداشتی
3- گندزدایی سبزیجات قبل از مصرف
ژیاردیازیس : عامل بیماری ژیاردیا لامبلیا که با استقرار در روده گوچک انسان با حیوان و دفع کیست تک یاخته همراه با مدفوع مشخص می شود علائم و نشانه های بیماری عبارتند از اسهال مزمن که گاه با یبوست به صورت متناوب همراه است . درد در بالای ناف ، نفخ شکم ، دفع مدفوع حجیم ، شل ، کمرنگ و چرب با بوی بدتر و متفاومت از بوی معمولی مدفوع
راه انتقال این بیماری از راه مدفوعی – دهانی بخصوص از طریق آب و دستهای نشسته است . دوره کمون بیماری 6 تا 22 روز می باشد.
روش های پیشگیری : 1- آموزش بهداشت و آشنا کردن مردم با اصول بهداشت فردی از جمله کوتاه کردن ناخن شستشوی دستها با آب و صابون و ...
2. دفع و جمع آوری بهداشتی فاضلاب انسانی 3- حفظ منابع آب از آلوده شدن به مدفوع و فاضلاب 4- تصفیه مناسب آب آشامیدنی ، زیرا با تصفیه معمولی از قبیل کلر زنی عامل بیماری از بین نمی رود.
5- شستشوی صحیح و گندزدایی کردن سبزی ها و میوه ها
بهسازی منابع آب
آب یکی از فراوان ترین ترکیباتی است که در طبیعت یافت می شود . و تقریباً 4/3 سطح زمین را در بر گرفته است و سرآغاز زندگی موجودات زنده می باشد . منابع اصلی آبهای سطحی و زیر زمینی اقیانوس ها و دریاها هستند . آبهای سطحی
(مقدار آبی که پس از اتمام افت خود در سطح زمین باقی می ماند مانند آب دریاچه ها ، آّ پشت سد ها ، رود ها ، نهر ها ) ویا آب زیر زمینی ( مقدار آبی که به درون خاک نفوذ می کند مانند چاه ها ، چشمه ها و قنات ها)
هر کدام ویژگی های مربوط به خود را دارا هستند که به شرح ذیل عبارتند از :
خصوصیات آبهای سطحی :
PH این آب ها در حدود 7-8 است
زلال هستند.
مواد آلی موجود در این آب ها در نقاط مختلف فرق می کند.
معمولا آلوده به میکرو ارگانیسم ها هستند.
خصوصیات آب های زیر زمینی :
PH این آب هخا معمولا در حدود 9/7 – 9/6 است .
آب چاه های خیلی عمیق معمولا عاری از میکرارگانیسم ها هستند.
آب چاه های کم عمق آلوده به میکروارگانیسم ها هستند.
مواد معلق در آنها بسیار کم است.
• این آبها ممکن است دارای ذرات شن باشد.
• معمولا مواد آلی در این آبها کم است.
• معمولا حاوی سختی هستند.
بهسازی :
در اثر بهسازی منابع آب بسیار از بیماری های منتقله توسط آب کاهش می بابد . به طوری که در کشور هندوستان پس از بهسازی منابع آب میزان مرگ و میر ناشی از بیمار وبا 74 درصد ، بیماری حصبه 64 درصد و بیماری اسهال 43 درصد کاهش یافته سات.
بهسازی چاه : چاه مجرای استوانه ای قائمی است که سطح زمین را به مخزن آب زیر زمینی متصل می کند . چاه ها معمولا به دو دسته تقسیم می شوند:
چاه کم عمق : به چاه هایی اطلاق می شود که آب از نخستین لایه ی نفوذ ناپذیر زمین به بیرون می کشد . سختی آب متوسط است و معمولا آلوده است و بطور معمول تابستان خشک می شود.
چاه عمیق : چاهی است که از نخستین لایه ی نفوذ ناپذیر زمین عبور کرده و آب را از زیر نخستین لایه ی نفوذ ناپذیر استحصال می کند . سختی آب زیاد است و آب خالص تری از این چاه ها خارج می شود ویک منبع دائمی تامین آب است
چاه بهداشتی : چاهی است که در ممحل مناسب حفر شود . ساختمان آن مناسب حفر شود . ساختمان آن مناسب و در برابر آلودگی محافظت و بازدهی آن جهت تامین آب سالم کافی باشد.
نکات زیر را هنگام ساختن یک چاه بهداشتی باید در نظر گرفت:
کیفیت آب : کیفیت فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی آب باید در حد استاندارد های پذیرفتنی آب سالم و بهداشتی باشد.
انتخاب بحل : محل انتخاب شده جهت جلوگیری از هر نوع منبع آلوده ی احتمالی باید حداقل 15 متر به صورت افقی و 3 متر به طور عمودی از کف چاه فاصله داشته باشد.
چاه باید در سطحی بالاتر از منبع آلودگی حفر شود تا از آلودگی احتمالی محفوظ بماند.
فاصله بین چاه تا مناطق مسکونی (مصرف کنندگان آب باید در نظر گرفته شود زیرا اگر فاصله زیاد باشد ممکن است مردم از آن استفاده نکنند لذا بهتر است چاه در ممحلی قرار داشته باشد که هیچ یک از مصرف کنندگان بیش از 100 متر با آن فاصله نداشته باشد.
3- دیوار چینی داخل چاه : دیوار داخل چاه باید از جنس آجر ، سنگ و یا ملاط سیمان باشد و حداقل تا عمق 6 متری دیوار داشته باشد تا آب نتواند از سطح بالایی و کناری به چاه وارد و آن را آلوده نماید ، بلکه از قسمت پایین ، آب وارد چاه شود.
4- سرپوش چاه : در اطراف چاه و بالی طوقه باید یک سکوی محکم (ترجیحاً بتون ) به نحوی ساخته شود که بتواند علاوه بر تحمل در پوش چاه و تلمبه ، مانعی برای ورود سیلاب ها و فاضلاب به درون چاه باشد . ارتفاع این جداره از سطح زمین حداقل باید 70 سانتی متر و دهانه چاه با سرپوش مناسب بسته شود.
پس از اقدامات یاد شده و قبل از بهره برداری از چاه بایستی با محلول غلیظی از کلی (50- 100 میلی گرم در لیتر) آلودگی های باقیمانده در چاه و ضمائم آن را از بین برد . برای این منظور ، باید آب چاه را اندازه گیری نموده و پس از محاسبه مقدار کلر مورد نیاز و تزریق آن در چاه اقدام به گند زدایی نمود
بهسازی چشمه : خارج شدن آب های درون زمین بطور طبیعی و ظهور خود به خود آن در سطح زمین چشمه نامیده می شود . به عبارت دیگر اگر آب های زمینی خود به سطح برسند نقطه ی خروج آنها را چشمه می گویند . چشمه ها غالباً در کنار تپه ها و دامنه های کوهستان ها و یا در طول ساحل رودخانه ها ظاهر می شوند. بازدهی چشمه ها به طور معمول کمتر از آن است که بتوان به عنوان منبع تامین آب جامعه از آن استفاده کرد.
معمولا چشمه ها در ناحیه نزدیک به نقطه ظهور آلودگی میکروبی پیدا می کنند که جهت جلوگیری از آن بهتر است یک اتاقک سیمانی در محل ظهور چشمه ساخته و آب را مستقیما وارد آن نمایند و توسط لوله برداشت شود.
بهسازی قنات : قنات یا کاریز مجرای زیر زمینی (تقریباً شیب حدود 5/0 تا 2 در هزار ) است که آب های زیر زمینی را از قسمت های دامنه و ارتفاعات به نقاط دورتر و نسبتا پست تر می رساند . اولین چاه قنات راکه عمیق ترین چاه نیز هست مادر چاه می گویند محل خروج آب را مظهر قنات می گوین چاه هایی بین مظهر قنات و مادر چاه که تحت عنوان چاه های حد فاصل نامیده می شود حفر می نمایند . حفر آنها دارای محاسنی از قبیل میزان آب قنوات معمولا در فصول بارندگی بیشتر می شود . سرپوشیده شدن چاه ها ی قنات و ساخت یک مخزن بتونی در محل مظهر قنات و خروج آب از طریق لویه از جمله اقداماتی هستند که در جلوگیری از آلودگی آن نقش بسزایی دارند.
گند زدایی آب
گند زدایی یک فراین از عملیات تصفیه است که در نتیجه آن باکتری ها ی موجود در آب از بین می روند و مواد آلی که تامین کننده غذای باکتری هاست اکسید می شوند.
موارد زیر به اختصار روشهای مختلف سارده و ارزان قیمت گند زدایی را نشان می دهد که هدف از آنها تسهیل در امر انتخاب مناسب ترین روش کار متناسب با شرایط موجود می باشد.
1- گندزدایی حرارتی : احتمالا حرارت اولین روش گندزدایی آب های شرب بوده است و هنوز هم در مواقع فوری روش مناسب برای گند زدایی مقادیر کم آب است . آب را به مدت 5 تا 20 دقیقه می جوشانند مدت جوشاندن آب به ارتفاع بستگی دارد و در ارتفاعات بالاتر مدت زمان بیشتری برای جوشاندن لازم است زیرا که درجه حرارت جوش پایینتر می باشد.
2- گندزدایی پرتو افکن : از پرتو های مختلف مانند اشعه ایکس ، گاما ، ماورای صوت و ماورای بنفش جهت گند زدایی آب استفاده می شود . حتی از نور خورشید هم می توان جهت گند زدایی آب استفاده نمود.
4- گند زدایی شیمیایی : گند زدایی بوسیله مواد شیمیایی مانند ید ، پرمنگنات ، کلر ، ازن ، یون نقره
گند زدایی با کلر : کلر گازی است به رنگ سبز مایل به زرد ، ساتفاده از کلر جهت گند زدایی آب از ابتدای قرن بیستم آغاز شده است و به صورت گاز یا پودر مورد استفاده قرار می گیرد . کلر علاوه بر اینکه میکروب کش خوب است قادر است بعضی از مواد معدنی و آلی موجود در آب را نیز اکسید نماید و از محیط مل خارج نماید.
هیپو کلریت کلسیم2( ca(ocl :
هیپوکلریتکلسیم یک پودر سفید رنگ با کلر موثر 70 درصدی است.
2- هیپوکلریت سدیم(NaOCL)
در مقایسه با گاز کلر از سمیت کمتر برخوردار است ولیکن خاصیت خورندگی شدیدی دارد . این ترکیب به آب ژاول معروف است و کلر قابل دسترس آن حدود 5 تا 15 درصد اس . این محلول تحت عنوان وایتکس یا مایع سفید کننده منازل موجود می باشد . از این ترکیب در آب مستقیما تولید یون هیپو کلریت می کند به علت خوردگی آن در ارتباط با جباجایی و انبار نمودن آن باید از ظرف ضد خوردگی استفاده نمود.
مزایای استفاده از کلر
بر طرف کننده بو ، مزه و یا طعم آبهای آشامیدنی
آزمایش شمارش بشقابی هتروتروفیک - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
IMViC test (ایندول، متیل رد، وگس پرسکوئر و معرف سیترات) - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
آزمایش COD - دوشنبه بیست و یکم شهریور 1390
آزمایش قلیائیت - دوشنبه بیست و یکم شهریور 1390
آزمایش سختی آب - دوشنبه بیست و یکم شهریور 1390
آزمایش تشخیص استرپتوکوک - دوشنبه بیست و یکم شهریور 1390
آزمایش BOD - دوشنبه بیست و یکم شهریور 1390
كيمياي آب در سال هاي خشكسالي - شنبه نوزدهم شهریور 1390
کشف بهترین روش طبیعی برای تصفیه آب - شنبه نوزدهم شهریور 1390
مبحث خوردگی و روش های کنترل آن - شنبه نوزدهم شهریور 1390
برنامه هاي توسعه آبي در مناطق خشك - جمعه هجدهم شهریور 1390
کیفیت آب و آلودگی آن - جمعه هجدهم شهریور 1390
اثرات زیست محیطی ورود هیدرازین به محیط زیست - جمعه هجدهم شهریور 1390
ضرورتها و خلاءهای قانونی مدیریت بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
بحران تولید در صنعت آب کشور - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
جدال سدها با کم آبی - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آب نماد ثروت است - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
تعاون بخش فراموش شده در صنعت آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
شرایط زیست محیطی با بروز پدیده خشکسالی سخت می شود - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
الگوی مصرف بهینه آب بر اساس ۱۳۰ لیتر برای هر نفر در روز - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
لزوم خصوصیسازی توزیع آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
هزاره سوم، هزاره آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
سرگذشت آب در شیراز - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
صنعت آب در ایران - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
ایران ۱۴۰۰- بحران آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
« آب مجازی » تجارت و ژئوپلتیک آن - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آب سرچشمه پایان ناپذیر تمدن - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آب پشتوانه امنیت غذا - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آب بندها و مدیریت سنتی مهار آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آبخیزداری، راهکار فرار از کم آبی و خشکسالی - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
بحران آبی - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
چند توصیه برای صرفه جویی در آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آینده روشن صنعت آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
راهنماي ضد عفوني آب بوسيله پركلرين - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
بهره برداری از مصالح رودخانه ای - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
مدیریت حفاظت بتن - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
وبا - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
آب آلوده نوشیدنی مرگ آفرین - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
دقت به بوی آب و تشخیص نوع آلودگی آب - پنجشنبه هفدهم شهریور 1390
طرح آبرسانی کرمانشاه - چهارشنبه شانزدهم شهریور 1390
نمايشگاه بينالمللي صنعت آب و تاسيسات آب و فاضلاب ايران - چهارشنبه شانزدهم شهریور 1390
طرح مطالعات كانال اتصالي خليج فارس به خزر - چهارشنبه شانزدهم شهریور 1390
یک سوم جمعیت جهان با مشکل آب مواجه هستند - سه شنبه پانزدهم شهریور 1390
فسفات در آب های طبیعی - سه شنبه پانزدهم شهریور 1390
آب عنصری که در متن زندگی جریان دارد - دوشنبه چهاردهم شهریور 1390
بهینه سازی میکروارگانیسمها در تصفیه بیولوژیکی فاضلابهای صنعتی - جمعه یازدهم شهریور 1390
آب آشامیدنی و بهداشت آن - جمعه یازدهم شهریور 1390
دفع بهداشتی زباله و فاضلاب - جمعه یازدهم شهریور 1390
استاندارد مديريت كيفيت آزمايشگاهي ISO 17025 - پنجشنبه دهم شهریور 1390
پيشگيرى و کنترل (آميبياز و ژياردياز) - پنجشنبه دهم شهریور 1390