تفاوت گندزدا باضدعفوني كننده

درحال مشاهده: تفاوت گندزدا باضدعفوني كننده

ادعونی اهدای خون

تفاوت گندزدا باضدعفوني كننده

۱۳۹۰/۰۷/۲۱

14:4

امیرحسین ستوده بیدختی

تفاوت گنـــــدزدا باضدعفـــوني كننده

اولين بار Semmelweis ارزش استفاده از محلولها در پيشگيري و كاهش دادن بيماريها نشان داد ، سپس ليستر Lister   نيز موفق شد با بكار گيري اسيدكربوليك شمار عفونت زخم ها را كاهش داده و از آنها پيشگيري نمايد .

اهميت استفاده از مواد گندزدا و ضدعفوني كننده حتي در عصر طلايي آنتي بيوتيك ها نيز كاسته نشده است .

در گذشته نه چندان دور مواد گندزدا وضدعفوني كننده را تحت يك عنوان مي خواندند .

از بين بردن كليه ميكروارگانيسم هاي يك جسم يا بافت زنده هميشه امكان پذير نيست، مثلا پوست سالم را مي توان در معرض مواد شيميايي مخرب قرار داد و هدف ما كاهش تعداد عوامل بيماريزا و عوامل مولد آلودگي و بيماري تا حد امكان مي باشد .

اساس بحث اين مقوله بيان تفاوت و سپس استفاده صحيح از دو واژه "گندزدا" و "ضدعفوني" مي باشد .

ضد عفوني كردن (Antisepsis)، ضدعفوني كننده يا ضد فساد (ANTISEPTIC):

عفونت يا Infection عبارت است از جايگزيني و رشد و تكثير عوامل بيماريزا و پاتوژن بر روي بافت هاي زنده انساني يا حاست:   يواني . هدف مواد ضدعفوني كننده مهاراين عوامل است :                Deposition Of Multiplicationsof       pathogenic

ضدعفوني كردن جلوگيري از عفونت با استفاده از عوامل ضدعفوني كننده مي باشد . ضدعفوني كننده به عواملي اطلاق مي شود كه از رشد و تكثيرميكروبها در نسوج زنده جلوگيري كرده و يا موجب نابودي آنها مي گرددو بطور اختصاصي در مورد سطوح زنده كاربرد دارد .

بنابراين ضدعفوني كننده ها عوامل فيزيكي يا شيميايي مي باشند كه براي متوقف ساختن،كاهش دادن و يا از بين بردن عوامل بيماريزا يا عوامل مولد آلودگي بر روي سطوح جاندار (براي انسان يا حيوان) استفاده مي شود . اين مواد بيشتر مانع رشد و نمو ميكروب مي شود و تقريبا اثرات ضدميكروبي داشته و داراي خاصيت مهاركنندگي هستند . يك ضدعفوني كننده در غلظتهاي پايين تنهاممكن است از رشد و نمو ميكروارگانيسم جلوگيري نمايد ولي در غلظتهاي بالا ميكروارگانيسم ها را بكشد . زمان براي اين مواد داراي اهميت خاصي است .غلظت يك ضدعفوني كننده بايستي نسبت به گندزداها كمتر باشد تا از آسيب به بافتها اجتناب گردد، به همين دليل ضدعفوني كننده ها نسبت به گندزداها از سميت كمتريبرخوردارند .

برخي از نمونه هاي مواد ضدعفوني كننده عبارتند از :الكل ها، يدوفورها (بتادين) برخي تركيبات فنلي ، پراكسيد هيدروژن و... . به عنوان مثال استفاده از بتادين بر روي پوست و يا استفاده از محلولها براي دست يك عمل ضد عفوني مي باشد .

گندزدايي(Disinfection)، گندزدا (DISINFECTANT) :
اين اصطلاحات در مورد سطوح بيجان كاربرد دارد .گندزدايي از بين بردن اشكال رويشي بالقوه خطرناك و ارگانسيم هاي بيماريزا بر روي سطوح و اشياء بي جان است و نمي تواند با اطمينان كافي ميكروبها را نابود سازد .

از نظر WHO به عواملي كه براي از بين بردن ،انهدام ،تخريب و كشتن عوامل مولد آلودگي و بيماري بر روي سطوح بي جان مصرف مي شود اطلاق ميگردد. هدف گندزدايي به حداقل رساندن خطر عفونت و يا فساد محصولات است ،مواد گندزدا بر روي پوست و مخاط اثرات مضر دارند .

موا د گندزدا از نظر ماهيت شامل دو دسته گندزداهاي فيزيكي و شيميايي ميباشند ،از جمله گندزداهاي فيزيكي مي توان به حرارت(فور ، اتوكلاو)، رطوبت و خشكي، فشار(اسمزي،هيدروستاتيك) ،تشعشعات(يونيزان،غير يونيزان) ، امواج و.... اشاره كرد .

هيپوكلريت سديم، اتيلن اكسايد، گلوتارآلدئيد، تركيبات 4 ظرفيتي آمونيوم و... مثالهايي از گندزداهاي شيميايي مي باشند .

به عنوان مثال وسايل و ابزار جراحي ، سطوح مانند ديوارها، ميز ،كمد و... مورد عمل گندزدايي قرار ميگيرند يا اضافه كردن كلر به آب آشاميدني يك عمل گندزدا يي مي باشد .

پاك كننده ها(Detergent) كه عمدتا قبل از عمل گندزدايي استفاده مي گردند ،به طورمكانيكي سبب دور كردن باكتريها و عوامل آلوده و بيماري شده و زمينه را براي گندزدايي فراهم مي كنند . از اين دسته مي توان به صابون يا پودر لباسشويي (دتوژن) اشاره نمود كه بصورت مكانيكي باعث حذف تخم انگل مي گردد .

استرليزاسيون يا سترون سازي كه معمولا پس از عمل گندزدايي انجام مي گردد شامل از بين بردن و انهدام كليه ميكروارگانيسم ها اعم از بيماريزا ((Pathogenو غير بيماريزا(Non Pathogen) به كمك عوامل فيزيكي و شيميايي گندزدا از روي سطوح بي جان مي باشد .( پاستوريزاسيون، يك فرايند استرليزاسيون نيست بلكه هدف آن از بين بردن همه ميكروارگانيسمها ي بيماريزا طي عمل گندزدايي به استثناي اسپور باكتريال مي باشد.)

الكل هم گندزدا و هم ضدعفوني كننده مي باشد .

بنابراين جهت كاهش يا از بين بردن ميكروب روي سطوح جاندار از مواد ضدعفوني كننده   و روي سطوح بيجان از مواد گندزدا استفاده مي گردد.

تفاوت گندزداها و ضدعفوني كننده ها در چند مورد بطور خلاصه عبارتند از :

1.گندزداها روي سطوح و اجسام بيجان مصرف مي شوند در حاليكه مواد ضدعفوني كننده روي پوست ،مخاط و سطوح جاندار استفاده ميگردد.

2.گندزداها براي پوست و مخاط سالم مضرند در حاليكه مواد ضدعفوني كننده روي پوست و مخاط سالم قابل استفاده و بي ضرر مي باشند .

3.گندزداها بيشتر خاصيت تخريب و كشتن باكتريها (Biocidal) را دارند در حاليكه مواد ضدعفوني كننده بيشتر مانع رشدو نمو باكتريها مي شوند (Biostatic) .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

موضوعات مرتبط: ایمنی و بهداشت در آب و فاضلاب,شبکه آب و فاضلاب

برچسب‌ها: گندزدایی , ضدعفوني كننده

ادامه مطلب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

درحال مشاهده: تفاوت گندزدا باضدعفوني كننده

تفاوت گندزدا باضدعفوني كننده

لیست مطالب

آرشیو موضوعی

برچسب ها

صفحات مهم

لینک دوستان

پیوندها

نویسندگان

آخرین مطالب

آرشیو