مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه

آب آشاميدني آب گوارائي است كه عوامل فيزيكي , شيميائي و بيولوژيكي آن در حدي باشد كه مصرف آن عارضه سوئي در كوتاه مدت و يا دراز مدت در انسان ايجاد نكند .

با توجه به اينكه در هنگام عبور آب در لوله‏ ها امكاناتي جهت آلودگي وجود دارد لذا دو نكته اساسي بايد مورد توجه قرار گيرد .

الف : فشار آب درون شبكه لوله كشي بايد در كليه قسمتها بنحوي حفظ گردد كه امكان انتقال , الودگي از خارج بدرون لوله ‏ها فراهم نگردد .

ب : ميزان كلر باقيمانده بايد در حدي باشد كه آلودگيهاي اتفاقي در شبكه را از بين ببرد

ويژگيهاي بيولوژيكي و حدمجاز آلودگي باكتريولوژيكي آب آشاميدني
ويژگيهاي ميكربي آب آشاميدني مبناي قضاوت در مورد تعيين قابليت شرب آبها از نقطه نظر بيولوژيكي قرار مي‏گيرد . البته قضاوت صحيح بدون رعايت ساير جوانب از جمله شرايط و دوره تناوب نمونه برداري  نگهداري نمونه‏ها و بالاخره دقت در انجام آزمايشها ميسر نخواهد بود .

اصولا آبي كه بمصرف آشاميدن ميرسد بايد از ميكرو اورگانيسم‏هاي بيماريزاي شناخته شده و همچنين باكتريهاي نشانگر  كه نشانه آلودگي آب با مدفوع است عاري باشد . كليفرمها مهمترين باكتريهاي نشانگر هستند كه در آزمايش باكتريولوژيكي آبها مورد توجه قرار ميگيرند . گرچه اين باكتريها غير از مدفوع در منابع ديگر نظير آب و خاك نيز ممكن است يافت شوند ولي فراواني بسيارشان در مدفوع انسان و ساير حيوانات خونگرم و دارا بودن ويژگيهاي ديگر است كه باعث مي‏شود اين باكتريها در آزمايشهاي مستمر آبهاي آشاميدني از اهميت خاصي برخوردار باشند . باكتريهاي كليفرم را مي‏توان چنين تعريف نمود : " كليه باكتريهاي گرم منفي ميله‏اي شكل بدون هاگ كه مي‏توانند در حضور املاح صفراوي رشد كرده و در مدت 24 تا 48 ساعت در دماي 35 تا 37 درجه سانتيگراد از قند لاكتوز اسيد , گاز والدئيد توليد كرده و اكسيد از منفي باشند ". آن دسته از كليفرم‏ها كه مي‏توانند در دماي 44 درجه سانتي گراد تا مدت 48 ساعت از اسيد آمينه تريپتوفان , اندول توليد نمايند بعنوان اشريشياكلي  شناخته مي‏شوند كه در صورت لزوم مي‏توان آزمايشهاي تائيدي IMVIC را انجام داد .

باكتريهاي نشانگر ديگر مانند استرپتوكوكوس‏هاي مدفوعي  و كلوستريديوم‏هاي  احيأ كننده سولفيت نيز ميتوانند در تعيين منشأ آلودگي آب با مدفوع و ارزشيابي كارآيي روش كلرينه كردن مورد استفاده قرار گيرند .
- استانداردهاي باكتريولوژيكي آب آشاميدني

آب آشاميدني بايد از باكتري‏هاي كلي فرم عاري باشد . هنگاميكه استانداردهاي باكتريولوژيك توصيه مي‏گردد بايد توجه داشت كه بين آب شبكه‏هاي بزرگ كه توسط عده زيادي از مردم مصرف مي‏شود و چاه‏هاي خانگي يا چشمه‏ها و چاه‏هائي كه توسط عده‏ كمي از مردم مورد استفاده قرار مي‏گيرد تفاوت از نظر نحوه آبرساني وجود دارد . بعنوان مثال : در مورد اجتماعات كوچك ممكن است لوله‏كشي از منبع آب از نظر اقتصادي عملي نباشد . بايد در نظر داشت كه آيا آب لوله‏كشي كلرينه شده است ؟ و نمونه‏برداري قبل و يا بعد از وارد شدن آب به شبكه توزيع  صورت گرفته است . نحوه نمونه‏برداري جهت آزمايش باكتريولوژيك آب داراي اهميت بسياري است .

آزمایشگاه میکروبی:

ویژگیهای ميکروبي آب آشاميدني مبنای قضاوت در مورد تعيين قابليت شرب آبها از نقطه نظر بیولوژیکی قرار مي گيرد. البته قضاوت صحیح بدون رعایت سایر جوانب از جمله شرایط و دوره تناوب نمونه برداری، نگهداری نمونه ها و بالاخره دقت در انجام آزمايشها ميسر نخواهد بود.

اصولا آبي که به مصرف آشاميدن مي رسد بايد از ميکروارگانيسم های بيماريزای شناخته شده و همچنين باکتريهای نشانگر که نشانه آلودگي آب با مدفوع است عاری باشد. کليفرمها بهترين باکتری های نشانگر هستند که در آزمايش باکتريولوژيکي آبها مورد توجه قرار مي گيرند.

باکتريهای نشانگر ديگر مانند استرپتوکوکوس های مدفوعي و کلستريديومهای احيا کننده سولفيت نيز مي توانند در تعيين منشا آلودگي آب با مدفوع و ارزشیابی کارآيي روش کلرينه کردن مورد استفاده قرار گيرند.

شمارش کلي باکتريها: شمارش کلي باکتريها در آب دارای اهميت زيادی نيست و بسياری از آبهايي که کاملا سالم هستند ممکن است دارای تعداد زيادی باکتری باشند. بندرت ديده شده که آبي بدون باکتری باشد، ولي ممکن است آب چاههای بسيار عميق تعداد نسبتا کمتری باکتری داشته باشند.

بطور کلي آب چاههای عميق در مقايسه با آب چاههای کم عمق از کيفيت بهتری برخوردار هستند.

آزمايش‌هاي آب

مشخص كردن اينكه آب آشاميدني، داراي چه وضعي باشد كار ساده اي نيست، از آنجا كه آبي كه در اختيار ما قرار مي‌گيرد محصولي ساختگي نمي‌باشد، نمي‌توان اختصاصات ثابتي را براي آشاميدن در نظر گرفت.

آزمايش‌هاي ميكروبي آب، كيفيت آب را جهت آشاميدن و ساير استفاده ها مشخص مي‌سازد. اين آزمايشات، درجه آلودگي آب به فضولات انساني و حيواني را مشخص مي‌سازد. امروزه روش‌هاي پيشرفته اي وجود دارد كه امكان تعيين باكتري‌هاي بيماري زا را در آب فراهم ساخته است ولي از آنجايي كه جدا كردن آن‌ها از نمونه هاي آب مشروب به صورت كار روزمره عملي دشوار است جستجو و شمارش ميكروب‌هاي انديكاتور به عوض ميكروب‌هاي بيماري زا انجام مي‌گيرد.

دفعات نمونه برداری بمنظور آزمايش باکتريولوژیکي

دفعات نمونه برداری و آزمايش نمونه های آب بايد کنترل صحيح کيفيت آب را امکان پذير سازد.

«جدول حداقل تعداد نمونه براي آزمون باكتري هاي نشانگر آلودگي مدفوعي در شبكه توزيع»

رديف	جمعيت (نفر)	تعداد نمونه در سال
1	5000>	12
2	5000 تا 100000	12 به ازاي هر 5000 نفر
3	101000 تا 500000	12 به ازاي هر 100000 نفر به علاوه 120 نمونه اضافي
4	500000<	12 به ازاي هر 100000 نفر به علاوه 180 نموه اضافي

آبهاب لوله کشي نشده (نظير منابع کوچک آب روستايي):
به منظور ارزشيابي کيفيت باکتريولوژيکي آب اين منابع بايد فواصل حداکثر يکماه مورد نمونه برداری قرار گيرند. علاوه بر کنترل ماهيانه در صورت هر گونه تغييری در وضعيت زمين مانند حفاری و غيره منبع آب بايد کلرينه گردد و مجددا مورد آزمايش قرار گيرند.

منبع: استاندارد ملي ايران شماره 4208 تجديد نظر اول - كيفيت آب - نمونه برداري از ‌آب براي آزمون هاي ميكروبيولوژي - آيين كار

«ويژگي های ميكروبيولوژي آب آشاميدني»

رديف	نوع آب	نوع باکتری	حد مجاز در 100 ميلي ليتر
1	کليه آب های آشاميدني	اشرشياكلي يا کليفرم های گرما پای	منفي
2	آب  تصفيه  شده براي استفاده در سيستم توزيع	اشرشياكلي يا کليفرم های گرما پای	منفي
3	آب  تصفيه  شده  موجود در سيستم توزيع	اشرشياكلي يا کليفرم های گرما پای	منفي

يادآوري1- در صورتي كه اشرشياكلي از نمونه آب جدا شود، بايد بررسي و اقدام لازم انجام شود.

يادآوري2- با وجود اينكه اشرشياكلي شاخص دقيق تري براي آلودگي مدفوعي مي باشد، جستجوي باكتري هاي كليفرم گرما پاي نيز به عنوان جايگزين، قابل قبول مي باشد، در صورت لزوم، آزمون هاي تاييدي مناسب بايد انجام شود.

كل باكتري هاي كليفرم شاخص مناسبي براي كيفيت بهداشتي ذخاير آب نيست، به ويژه در مناطق گرمسيري كه باكتري هايي كه از نظر بهداشتي داراي اهميت زيادي نيستند در تمام ذخاير آب تصفيه نشده ديده مي شود.

يادآوري3- در هيچ زماني ميزان كدورت آب نبايد بيش از 5 واحد كدورت نفلومتري (NTU) باشد، در آب هاي صاف سازي شده كدورت نبايد بيش از يك واحد كدورت نفلومتري (NTU) و ميزان pH بين 5/6 تا 9 و همچنين ميزان كلر آزاد باقيمانده، پس از حداقل نيم ساعت زمان تماس در شرايط عادي (در انتهاي شبكه آب رساني) بايد بين 5/0 تا 8/0 ميلي گرم در ليتر و در شرايط همه گيري بيماري هاي روده اي يك ميلي گرم در ليتر باشد.

منبع: موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران - استاندارد شماره 1011 - ويژگيهای ميکروبيولوژی آب آشاميدني

دفعات نمونه برداری آب استخرهای شنا:

به منظور ارزشيابي کيفيت باکتريولوژيکي آب استخرهای شنا بايد فواصل حداکثر دو هفته نمونه برداری و آزمايش انجام گردد.

«ويژگي های ميكروبيولوژي آب استخرهای شنا»

رديف	نوع ميكروارگانيسم	حد مجاز تعداد باکتری
1	ياكتري هاي هتروتروف	200 در هر ميلي ليتر
2	اشرشياکلي يا كليفرم هاي گرما پاي	كمتر از 1 در 100 ميلي ليتر
3	استافيلوكوكوس	50 در 100 ميلي ليتر
4	آنتروكوك هاي روده اي	100 در 100 ميلي ليتر
5	سودوموناس آئروژينوزا	كمتر از 1 در 100 ميلي ليتر

يادآوري1- ميزان قليائيت كل آب استخر هاي شنا نبايد بيش از 150 ميلي گرم در ليتر باشد.

يادآوري2- محدوده pH مناسب براي آب استخر شنا 2/7 تا 8 مي باشد.

يادآوري3- كدورت آب استخر شنا نبايد بيش از 5/0 NTU باشد.

يادآوري4- ميزان كلر آزاد باقيمانده در آب استخر هاي شنا بايد 1 تا 3 ميلي گرم در ليتر باشد.

منبع: موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران - استاندارد شماره 9412 - ويژگيهای ميکروبيولوژی آب استخر هاي شنا

«ويژگيهای باکتريولوژيکي آب معدني»

نوع باکتری	حجم نمونه	حد مجاز تعداد باکتری
کل کليفرمها	پاسخ نمونه در 250cc	صفر در 100 ميلي ليتر
کليفرمهای مقاوم به گرما	پاسخ نمونه در 250cc	صفر در 100 ميلي ليتر
استرپتوککهای مدفوعي	پاسخ نمونه در 250cc	صفر در 100 ميلي ليتر
کلستريديومهای احياء کننده سولفيت	پاسخ نمونه در 250cc	صفر در 100 ميلي ليتر
سودوموناس	پاسخ نمونه در 250cc	منفي در 100 ميلي ليتر
باکتريهای هوازی مزوفيل	24 ساعت در 20oc  گرمخانه گذاری شده	حداکثر 20 عدد در يک ميلي ليتر
باکتريهای هوازی مزوفيل	24 ساعت در 37oc  گرمخانه گذاری شده	حداکثر 100 عدد در يک ميلي ليتر

«ويژگي هاي باکتريولوژي آب اشاميدني بسته بندي شده»

نوع ميکروارگانيسم	بيشينه مجاز	روش آزمون
کل کليفرم ها	منفي در صد ميلي ليتر	طبق استاندارد ملي ايران 3759
اشرشياکلي	منفي در صد ميلي ليتر	طبق استاندارد ملي ايران 3759
ميکروارگانيسم هاي قابل کشت در دماي 2±22	100 در هر ميلي ليتر	طبق استاندارد ملي ايران 5271
ميکروارگانيسم های قابل کشت در دماي 2±36	20 در هر ميلي ليتر	طبق استاندارد ملي ايران 5271

يادآوري 1- ميکروارگانيسم هاي قابل کشت تنها در زمان بسته بندي و يا بيشينه دوازده ساعت پس از بسته بندي (در صورت نگه داري در دماي پنج درجه سلسيوس) مي تواند مورد ملاک قرار گيرد.

« جدول حد استاندارد ميکروبي آب معدني»

حد مجاز شمارش کلي باکتري ها در مظهر چشمه (شمارش باکتري هاي هتروتروفيک)

دماي گرمخانه گذاري (درجه سلسيوس)	زمان گرمخانه گذاري (ساعت)	حداکثر تعداد مجاز در هر ميلي ليتر
22-20	72	20
37	24	5

حد مجاز شمارش کلي باکتريها (حداکثر تا 12 ساعت پس از بطري شدن)

دماي گرمخانه گذاري (درجه سلسيوس)	زمان گرمخانه گذاري (ساعت)	حداکثر تعداد مجاز در هر ميلي ليتر
22-20	72	100
37	24	20

حد مجاز آلودگي باکتريايي

آزمون اول

نوع ميکروارگانيسم	حجم آزمون	تفسير نتايج	روش استاندارد
اشرشياکلي يا کليفرم گرماپاي	250*1	در هيچ يک از نمونه ها نبايد وجود داشته باشد	استاندارد ملي ايران به شماره هاي 3760-3759
کليفرمهاي غير مدفوعي	250*1	در صورتيکه تعداد باکتري کمتر از 2 باشد، آزمون دوم بايد انجام شود	استاندارد ملي ايران به شماره هاي 3760-3759
استرپتوککهاي مدفوعي	250*1	در صورتيکه تعداد باکتري کمتر از 2 باشد، آزمون دوم بايد انجام شود	استاندارد ملي ايران به شماره هاي 3619-3620
سودوموناس آئروژينوزا	250*1	در صورتيکه تعداد باکتري کمتر از 2 باشد، آزمون دوم بايد انجام شود	استاندارد ملي ايران به شماره 3140
بي هوازي ها يا احياء کننده سولفيت	50*1	در صورتيکه تعداد باکتري کمتر از 2 باشد، آزمون دوم بايد انجام شود	در دست تدوین...

آزمون دوم

تعداد نمونه مورد آزمون(n)	نوع ميکروارگانيسم/حداکثر تعداد	نمونه آلوده قابل قبول1(C)	ميکروارگانيسم در يک نمونه(M)	ميکروارگانيسم در ساير نمونه ها(m)
4	کليفرم هاي مدفوعي و غير مدفوعي	1	2	0
4	استرپتوککهاي مدفوعي	1	2	0
4	سودموناس آئروژينوزا	1	2	0
4	بي هوازي احياء کننده سولفيت	1	2	0

1)نمونه آلوده قابل قبول: منظور حداکثر تعداد نمونه اي است که در آن شمارش باکتريها مي تواند بين M و m باشد.

باکتری ها - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
اصول کلی تصفیه فاضلاب ( پالایش فاضلاب ) - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
میزان آلودگی فاضلاب های شهری ایران - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
انواع و خواص فاضلاب های شهری - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
تاریخچه و هدف تصفیه فاضلاب - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
روش های جمع آوری فاضلابها در ایران وجهان - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
تاریخچه واهمیت جمع آوری فاضلاب - سه شنبه یازدهم مرداد 1390
‌قانون آب - دوشنبه دهم مرداد 1390
بررسی گندزدایی فاضلاب با کلر - یکشنبه نهم مرداد 1390
شبکه و تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی کاوه - شنبه هشتم مرداد 1390
معرفی پراستیک اسید به عنوان گندزدا در تصفیه آب و فاضلاب - جمعه هفتم مرداد 1390
کاربرد سیستم لجن فعال در تصفیه - پنجشنبه ششم مرداد 1390
تاريخچه و توسعه سيستم UASB - پنجشنبه ششم مرداد 1390
لجن های گرانوله - پنجشنبه ششم مرداد 1390
تصفيه فاضلاب با سيستم بی هوازی - پنجشنبه ششم مرداد 1390
نحوه تاثیر مواد شیمیایی روی باکتریها - پنجشنبه ششم مرداد 1390
بررسی نوع عملکرد ضدعفونی کننده ها - پنجشنبه ششم مرداد 1390
اتاق کلرزنی - پنجشنبه ششم مرداد 1390
كلرزني متمركز در كندانسور نيروگاههاي بخاري - پنجشنبه ششم مرداد 1390
طرح تصفیه خانه فاضلاب جلفا - پنجشنبه ششم مرداد 1390
Dictionary of Water and Wastewater Engineering - چهارشنبه پنجم مرداد 1390
ارزيابي كارآيي هضم هوازي لجن فعال مازاد در راكتورهاي ناپيوسته - سه شنبه چهارم مرداد 1390
ویژگیهای میکروبیولوژیکی آب - جمعه سی و یکم تیر 1390
فناوری نانو در صنعت آب و فاضلاب - جمعه سی و یکم تیر 1390
عوامل موثر در طول عمر و آبدهی چاه آبیاری - چهارشنبه بیست و نهم تیر 1390
كيفيت آب آبياري - چهارشنبه بیست و نهم تیر 1390
لژيونلا - سه شنبه بیست و هشتم تیر 1390
تصفیه خانه فاضلاب شهری ارومیه - دوشنبه بیست و هفتم تیر 1390
سمينار معرفي تصفيه فاضلاب به روش بیولاک در آبفای مشهد - دوشنبه بیست و هفتم تیر 1390
پمپ - یکشنبه بیست و ششم تیر 1390
مفاهیم ترمودینامیک - یکشنبه بیست و ششم تیر 1390
اسمز معکوس - یکشنبه بیست و ششم تیر 1390
فرآیند تولید سیمان - یکشنبه بیست و ششم تیر 1390
همه چیز در مورد کربن فعال - یکشنبه بیست و ششم تیر 1390
آب معدنی مفید یا مضر ؟ - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
آب‌ معدنی واقعا بهداشتی ‌تر است ؟ - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
آب، امنیت غذایی، بحران ها و راهبردها - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
بهداشت آب - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
حذف نيترات از آب‌هاي آلوده با كمك نانوذرات آهن - جمعه بیست و چهارم تیر 1390
طراحی کانال (آبراهه) ‌ها - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
هيدروليک کانال (آبراهه) های روباز - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
صافى‌ها و سيستم‌هاى تصفيه آب در کشاورزی - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
هيدروليک قطره‌چکان‌ها - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
هيدروليک لاترال‌ها - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
سيستم پمپاژ - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
اجزاء و خصوصیات سيستم‌های آبيارى - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
طراحى سيستم آبيارى - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
آئروموناس در آب - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
طراحى سيستم آبيارى در کرتهاى مسطح - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
کاربرد هالوژن و ترکيبات آن - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390

جدا کردن باکتري‌ها از آب با استفاده از نانوغشاي جديد - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
يافتن عوامل موثر در حذف فلزات سنگين از آب - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
راهبردهاي جديد تصفيه آب با استفاده از فناوري نانو - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
مالكيت منابع آبي - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
سازمان هاي‌ حافظ آبهاي آشاميدني‌ و جلوگيري از آلودگي آبهاي‌ عمومي - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
سدهاي لاستيكي - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
دستگاه های تصفیه فاضلاب در صنایع غذایی - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
مدیریت نگهداری شبکه های آبرسانی و آبیاری - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
ساختار سياست جزايي حقوق آب ايران - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
فلوئور در تصفیه خانه های آب - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
معرفی انواع سد ها و سفره های آب زیرزمینی - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 4 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 3 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 2 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 1 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
معرفی سه روش گندزدایی آب:کُلرزنى(Chlorination),اوزون‌زنى(Ozonation),پرتوهاى فرابنفش(Ultraviolet ray) - دوشنبه بیستم تیر 1390
روناب - شنبه هجدهم تیر 1390
فاضلاب و زباله شهري - شنبه هجدهم تیر 1390
استفاده مجدد از فاضلاب در كشاورزي و چالش هاي بهداشتي - شنبه هجدهم تیر 1390
بررسی روش اقتصادی انتخاب لوله - شنبه هجدهم تیر 1390
آب زیرزمینی - شنبه هجدهم تیر 1390
اساس کار پمپ - شنبه هجدهم تیر 1390
حفاظت آب Water Conversion - شنبه هجدهم تیر 1390
دلايل فني تخريب سدها - شنبه هجدهم تیر 1390
نگاه «محیط زیستی» از کجا آمده؟ - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
اقتصاد مهندسي - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
خوردگی - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
جذب سطحی اسید استیک روی زغال فعال - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
حملات شيميائي و حفاظت از منابع آب - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
آب شرب سالم - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
بررسي نحوه بهره برداري از دستگاههاي كلرزني به عنوان روشی جهت گندزدائي آب شرب - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
لاگون هوادهي - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
آلودگي آب شهري - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
اسپكتروفتومترها - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
تعیین غلظت آهن در آب به روش اسپکتر و فتومتری - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
خوردگی فلزات - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
اهميت آب - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
كيفيت آب (Water Quality) - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
لوله كشي سيستم فاضلاب و تصفيه استخر - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
تاثير آبهاي زير زميني بر توسعه منابع طبيعي - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
اهميت آب در روند توسعه کشورها - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
چالش هاي فراروي مديريت آب ايران در توسعه پايدار - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
اهمیت مدیریت لجن در تصفیه خانه های آب - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
ارزیابی پمپ های گریز از مرکز و عوامل ایجاد کاویتاسیون - شنبه یازدهم تیر 1390
سيستم دفع فاضلاب ساختمان ها - شنبه یازدهم تیر 1390
انواع کاویتاسیون در پمپ ها - شنبه یازدهم تیر 1390
آلودگی های زیست محیطی شهر مشهد و راهکار های کاهش آن - شنبه یازدهم تیر 1390
فيزيولوژي جذب آب در گياهان - جمعه دهم تیر 1390
بررسي شوري خاک در سيستم هاي مختلف آبياري - جمعه دهم تیر 1390
تاثير آبياري بر رشد گياهان گلخانه اي - جمعه دهم تیر 1390

مرجع تخصصی آب و فاضلاب