بیآبی، 3.5 میلیارد نفر را تهدید میکند

ابوالفضل کریمی: نسل بشر همیشه نگران کمبود منابع آبی و از بین رفتن منابع طبیعی بوده است. پیشبینی میشود طی دهههای آینده تعداد زیادی از کشورها به معضل کمآبی دچار شوند، همانطور که امروزه نیز بسیاری با مشکلات زیادی روبهرو هستند. برای داشتن دید جهانی در این مورد، دانشمندان نقشهای بینالمللی از وضعیت آب و تنوع زیستی تهیه کردهاند تا بتوانند همه اطلاعات جهانی را در یک مدل جمعآوری کنند.
به گزارش بیبیسی، تحلیلهای جهانی نشان میدهد نزدیک به 80 درصد از جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که دسترسی آنها به منابع آب تازه چندان مطمئن نیست. دانشمندان ترکیبی از شاخصهای مرتبط با تهدیدهای آب شامل کمیابی آب در برخی مناطق جهان و رشد جمعیت را در کنار یکدیگر قرار دادند تا به نتایج حاصل برسند. در این بررسیها مشخص شده که بدترین وضعیت از لحاظ امنیت آبی، جمعیتی بالغ بر 3.4 میلیارد نفر را شامل میشود. (برای مشاهده نقشه بزرگ، اینجا را کلیک کنید)
توضیح نقشه: نقشه بالایی، توزیع تهدیدات منابع آب برای جوامع انسانی و نقشه پایینی، نقشه تهدیدات تنوع زیستی است. رنگ آبی نشاندهنده عدم خطر و رنگ قرمز، تهدید جدی است.
در این گزارش که در نشریه نیچر به چاپ رسیده، آمده است ذخیره آب برای مردم از طریق سدها و مخازن آب ممکن است فوایدی به همراه داشته باشد، اما در عوض آسیبهایی نیز برای طبیعت به همراه دارد. دانشمندان معتقدند به جای این کارها باید سرمایهگذاریهای بیشتر در به کار گیری استراتژیهای مدیریت آب شود که طراحی زیرساختارها را با هدف حفظ منابع طبیعی مانند محافظت از آبخیزها ، زمینهای مرطوب و جلگهها در دستور کار قرار میدهد.
تحلیل عکسهای جهانی و تحقیقات انجام شده نشان میدهد در طول دهههای آینده تعداد بیشتری از مردم در مورد دسترسی به منابع آب دچار نگرانی خواهند شد و پیشبینی میشود این روند با افزایش تاثیر تغییرات آبوهوایی و رشد جمعیت بدتر هم بشود. محققان، اطلاعات در مورد تهدیدات مختلف را جمعآوری کرده و با استفاده از ارزیابیهای کارشناسی نتایج حاصل در مورد تهدیدها را به صورت شاخصهای ترکیبی ارائه کردند. حاصل این کار، نقشهای است که تهدیدهای ترکیبی در مورد امنیت آب و تنوع زیستی را در سطوحی به مساحت 2500 کیلومتر مربع (مربعی به ضلع 50 کیلومتر) در جهان مشخص کرده است.
توضیح نقشه: توزیع دسترسی به آب طبیعی در سراسر جهان. آبی متناظر با منابع آب فراوان و قرمز متناظر با عدم دسترسی به منابع آب است.
چارلز وروسمارتی از کالج نیویورک در این باره گفت: «کاری که ما کردیم این بود که به طور بیطرفانه نگاهی به وضعیت زمین انداختیم و امنیت انسانها را از لحاظ دستیابی به آب و تاثیر زیرساختارهای بشری روی طبیعت را بررسی کردیم. به این ترتیب ما میتوانیم الگوی تهدیدات را در سطح سیاره زمین مشخص کنیم. در این مطالعات مشخص شد تاکنون هزاران میلیارد دلار برای ساختارهای مهندسی هزینه شده که از جمله آنها میتوان به سدها، کانالها، قناتها و بسیاری دیگر اشاره کرد تا نیاز انسان به آب آشامیدنی را تامین کند. جالب است که تاثیر این سازهها روی زمین بسیار بالاست».
در صورتی که تاثیر این ساختارها را حذف کنیم و تصویر را به صورت خام بررسی کنیم، متوجه میشویم بخش زیادی از کشورهای اروپای شرقی و آمریکای شمالی از لحاظ امنیت آب در معرض خطر بالایی هستند. اما زمانی که تاثیر زیرساختارهای ذخیرهسازی و توزیع آب را به این تصویر اضافه کنیم، بسیاری از تهدیدها از این مناطق حذف میشوند که نشان میدهد این سازهها در تامین آب انسانها نقش زیادی داشتهاند».
این در حالی است که در کشورهای آفریقایی وضعیت آب هر روز بدتر میشود. پیتر مکاینتایر از دانشگاه ویسکانسین در این باره گفت: «مشکل اینجاست که بخش مهمی از جمعیت جهان توانایی مالی برای سرمایهگذاری در این زمینهها را ندارند. اما با این حال اتخاذ این روشها در کشورهای ثروتمند جهان نیز چندان عاقلانه نیست. اگر ما همچنان به روند سد ساختن ادامه بدهیم تاثیرات مخربی روی محیط زیست خواهد گذاشت».
توضیح نقشه: نقشه تطبیقی تهدیدات منابع آب و تنوع زیستی. برای مشاهده عکس بزرگ، اینجا را کلیک کنید.
یکی از مفاهیمی که امروزه در میان شرکتهای توسعه، طرفداران زیادی پیدا کرده؛ مدیریت مجتمع آب است که تمام نیازها را مد نظر گرفته و در عین حال سعی میکنند خصوصیات طبیعی را با مهندسی انسانی بیامیزد. به عنوان مثال میتوان به منابع آب نیویورک اشاره کرد که در کوههای کتسکیل و مناطق دیگری در اطراف این شهر قرار دارند. آبهای این منطقه نیاز به تصفیه ندارند و بعد از دهه 1990 به واسطه آلودگیهای کشاورزی و دیگر فاکتورها تهدیدها در این منطقه شروع به تغییر کرد. این شهر در برنامههای محافظت از زمین با هدف حفظ کیفی شروع به سرمایهگذاری کرد و محاسبات نشان داد این کار ارزانتر از روشهای دیگر مانند ساخت سدها، آنها را به نتیجه لازم رساند.
نقشه تهدیدات آبی جهان میتواند در انجام تحقیقات و پیشبینی وضعیت آب در آینده بسیار کمک کند. مارک اسمیت این طرح را ترکیب قدرتمندی از دانش فعلی بشر میداند. در همین حال گری جونز مدیر اجرایی مرکز تحقیقاتی eWater معتقد است هر چند وقت یکبار، یک تحلیل جهانی برای شناسایی تهدیدهایی مانند کاهش امنیت آب برای انسانها و از بین رفتن تنوع زیستی برای رودخانهها لازم است. او در این باره گفت: «این مطالعه برای اولین بار همه دانش ما را در یک مدل جهانی از لحاظ امنیت آب و تنوع زیستی در کنار هم قرار میدهد. این مدل نشان میدهد دولتها و موسسات بینالمللی باید در مورد مسئله آب جدیتر فکر کنند».
کشورهای توسعهیافته و گروه BRIC شامل برزیل، روسیه، هند و چین باید سالانه مبلغ 800 میلیارد دلار تا سال 2015 اختصاص دهند تا بتوان سرمایهگذاریها برای زیرساختارهای آبی را تامین کنند، هدفی که احتمالا تامین نخواهد شد. برای کشورهای فقیرتر نیز وضعیت به طور حتم بدتر خواهد بود.
دکتر مکاینتایر در این باره گفت: البته این مدل جهان را در 5 تا 10 سال پیش نشان میدهد، چرا که اکنون ما به اطلاعات آن زمان احتیاج داریم. اما در صورتی که فاکتورهایی مانند افزایش جمعیت و تغییرات آبوهوایی را در نظر بگیریم نگرانیها به طور حتم بیشتر خواهد شد.
مطالب تصادفی:
صافی شنی تحت فشار (فیلتر شنی) - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
تولید و بررسی خواص کربن فعال - یکشنبه بیست و هشتم فروردین 1390
آب سخت و دستگاه هاي سختي گير آب - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
خوردگي - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
نكاتي در مورد شبكه فاضلاب بیمارستانی - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
فاضلاب و تاثیرات آن بر سلامت انسانها - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
انواع محل هاي نمونه برداري - جمعه بیست و ششم فروردین 1390
تصفیه پساب و فاضلاب کارواش - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
معرفی خانواده انتروباکتریاسه - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
رنگ آمیزی گرم : GRAM STAIN - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
كلستريديوم ها و مایکوباکتریوم ها و لاکتوباسیلوس ها - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
باكتريهاي سودوموناس - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
فلوئوروزیس دندانی - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
شوینده ها و اثرات آنها بر آب - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
فاضلاب ها و ضايعات صنعتي - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
اثرات سوء زيست محيطي هيدروكربنهاي هالوژندار در محيط آبي - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
چرخه اکسیژن و نیتروژن - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
آلودگي ناشي از مواد راديواكتيو در دريا - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
اثرات آلودگی آب بر انسان - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
اهمیت جلبک ها در آب و فاضلاب - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
الهام از درختان در ساخت سيستم هاي هيدروليكي - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
فناوري شيرينسازي آب دريا - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
باکتري ها و نانوفيلترها؛ چشم انداز آيندۀ فناوري آب پاک - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
آئين نامه جلوگيري از آلودگي آب - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بیماری های ناشی از آلودگی میکروبی آب - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آب، آلودگی، تصفیه - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آب های زیرزمینی (groundwaters) - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بیوتکنولوژی و نقش آن در حفظ محیط زیست - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بيماري ژیاردیوز و انگل ژيارديا - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
کشتن میکربها با افزودندی اکسید کلر به آب بیمارستان ها - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
تصفیه فاضلاب wastewater treatment - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
اصول تصفیه آب دیگ های بخار - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
نانو فیلتر - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
مکانیسمهای تولید و تشخیص بو در فاضلاب 2 - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
مکانیسمهای تولید و تشخیص بو در فاضلاب 1 - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
گنجايش مخزن خانگي براي فاضلاب - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
فاضلاب كشتارگاه - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
تصیفه آلودگی شیمیایی آب آشامیدنی - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
تصفیه خانه فاضلاب شیراز - دوشنبه بیست و دوم فروردین 1390
افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
ترکیبات نیتروژن در محیط آبی - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
پراكندگي و انتشار اكوسيستمهاي آبي - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
انواع مبارزه با ميكروارگانيسم ها - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
دوربين توتال استیشن - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
اساس كار تصفيه خانه آب - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
دانستنی های زیست محیطی برای همه - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
روش جديد تصفيه پساب با جذب اوزون - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
مشخصه های فیزیکی،شیمیایی و زیست شناسی فاضلاب - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
مراحـل تصفيـه فاضـلاب - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
گندزدائی تانکرهای آب رسانی و ویژگی های آنها - یکشنبه بیست و یکم فروردین 1390
سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران - چهارشنبه بیست و نهم دی 1389
جلوگیری کننده از تشکیل رسوب در دستگاه های اسمز معکوس - چهارشنبه بیست و نهم دی 1389
تاثیرات کلر - چهارشنبه بیست و نهم دی 1389
عوامل آلوده کننده آب - چهارشنبه بیست و نهم دی 1389
اسمز معکوس [reverse Osmosis (RO)] - چهارشنبه بیست و نهم دی 1389