بررسی مضرات آرسنيك در آب آشامیدنی
ارسنيك از زمانهاي قديم به عنوان يك سم اضافي شناخته شده است وجود مقادير كم ارسنيك در آب آشاميدني كه در شبكه لولهكشي شهري يا چاههاي اختصاصي وجود دارد ، باعث يكي از دلنگرانيهاي جوامع شده است.
اين متن به بعضي از سؤالات معمولي درباره آرسنيك در آب آشاميدني پاسخ ميدهد.
ارسنيك چيست؟
ارسنيك يكي از عناصر تشكيل دهنده طبيعي است كه بصورت گستردهاي در پوسته زمين توزيع يافته است و همچنين مقادير جزئي نيز در كالاهاي روزمره زندگي يافت ميشود. اين عنصر معمولا بصورت تركيباتي با اكسيژن ، كلرين يا گوگردها كه عموما شامل تركيبات غيرآلي ارسنيك است ، يافت ميشود.
تركيبات آلي آرسنيك نيز شامل هيدروژن و كربنهاي ارسنيك است.
ارسنيك به دو شكل آلي و غيرآلي (معدني) تقسيم ميشود.
مطالعات سمشناسي معمولا تفاوت اين دو شكل از ارسنيك را موردتوجه قرار نميدهد در عين حال بيشترين توجه خويش را بر روي تركيبات معدني ارسنيك متمركز مينمايد چراكه اشكال مختلف ارسنيك براحتي در محيط و بدن انسان به يكديگر تبديل ميشوند و در اين ميان معمولا تركيبات معدني ارسنيك بيشتر از اشكال آلي آن مضر و خطرناك هستند.
ارسنيك چگونه به آبهاي سطحي و زيرزميني راه مييابد؟
ارسنيك ممكن است بوسيله تجزيه رسوبات و سنگهاي معدني (كه ارسنيك غيرآلي دارند) وارد درياچهها ، رودخانهها و آبهاي زيرزميني طبيعي گردد. ارسنيك از طرق ديگري نيز ، همچون تخليه مستقيم فاضلابهاي صنعتي، تهنشيني ذرات ارسنيك موجود در گردوغبار هوا و باران يا برف وارد آبها ميشود. اين ذرات ارسنيك شايد بوسيله احتراق سوختهاي فسيلي (بويژه زغال سنگ ) محصولات فلزي (براي مثال طلا و فلزات اصلي معدني را ميتوان را نام برد) ، مصارف كشاورزي (مانند آفتكشها و افزودنيهاي خوراكي ) يا خاكستر زبالهسوزها و فاضلابها ، وارد هوا شوند.
چه مقدار ارسنيك در آب آشاميدني كانادا اندازهگيري شده است؟
اطلاعات حاصله از برنامههاي نظارتي بر آب آشاميدني كشور كانادا ( هم آبهاي سطحي و هم زيرزميني معرف 005/0 ميليگرم در ليتر ارسنيك در آنها است. اگر ممكن است اين مقدار در بعضي آبهاي زيرزميني كمتر از اين حد باشد بطور مثال 10% از آب چاههايي كه در نواحي « نوا اسكانيا » وجود دارد بيش از 5/0 ميليگرم در ليتر ارسنيك دارند.
ارسنيك در بدن به چه صورتي در ميآيد؟
عموما ارسنيك به مقدار زيادي از طريق آب آشاميدني در بدن جذب ميشود. يكي از روشهاي جذب ، ورود به جريان خون، كه نقش هادي مواد به اندامهاي مختلف بدن را دارد، ميباشد. مقادير بالاي ارسنيك در ناخنها و مو ( بيش از حد ) يافت شده است. البته ارسنيك بوسيله ادرار از بدن دفع ميشود.
ارسنيك چگونه بر سلامت انسانها تاثير ميگذارد؟
آژانس بينالمللي تحقيقات سرطان، ارسنيك را يكي از عوامل سرطانزايي انسان طبقهبندي كرده است. نوشيدن آبهايي كه شامل شكل غيرآلي ارسنيك در مدت دراز ( طي سالهاي متوالي ) هستند. نشان ميدهد خطر ابتلا به سرطان پوست بر تومورهاي مثانه، جگر ، كبد و ريه افزايش ميدهد. وجود سطح بالاي ارسنيك در مدت طولاني در آبهاي آشاميدني سبب ضخامت و رنگپريدگي پوست و تهوع اسهال ، كاهش توليد سلولهاي خون، اختلال در ضربان قلب، زيان به رگهاي خوني و بيحسي در دستها و پاها ميشود.
در معرض قرار گرفتن در برابر ارسنيك در مدت كوتاه نيز منجر به حساسيتهاي معدي ، رودهاي ، سخت شدن عمل بلع، تشنگي و كاهش غيرطبيعي فشار خون، تشنج و در موارد حادتر، نارسائي و كاهش ضربان قلب كه منجر به مرگ ميشود.
دوز برآورد شده براي يك فرد بزرگسال با وزن 70 كيلوگرم ، بين 70-280 ميليگرم است . البته سنين جنيني، كودكي، پيري و بيماران مزمن نيز روي سطح پايينتر اين مقادير تأثير ميگذارد.
آيا در صورتي كه در معرض ارسنيك قرار گرفتيم آزمايشات پزشكي جهت شناسائي آن وجود دارد ؟ وجود مقادير ارسنيك در ادرار ميتواند يكي از نشانههاي در معرض قرارگرفتن با اين عنصر باشد. از طرف ديگر اندازهگيري ارسنيك در ناخن و مو ميتواند مقادير بالاي ارسنيك در 6 تا 12 ماه گذشته در بدن فرد خود را نشان دهد البته اين آزمايشات تنها در آزمايشگاههاي پيشرفته عملي است . اگر شما يا يكي از اعضاي خانوادهتان نگران سلامتي خويش در مواجهه با خطرات مصرف آبهاي آلوده با ارسنيك هستيد، مشاورهاي با پزشك متخصص داشته باشيد.
چگونه ميتوان گفت آبهاي آشاميدني حاوي ارسنيك هستند؟
ارسنيك، بيبو و بيمزه است از اينرو مصرف كننده آب آشاميدني قادر به تشخيص اين عنصر در آب مذبور نيست بنابراين تنها يك آزمايشگاه با تجهيزات ويژه آزمايشگاهي ميتواند مقدار موجود ارسنيك در ذخائر آبي را مشخص كند. اكنون اگر شما ميخواهيد آب مصرفيتان را مورد آزمايش قرار گيرد. در صورتي كه آب آشاميدني يا ذخائر خصوصي داريد يا از آب شهري استفاده ميكنيد با اداره بهداشت محلي خود تماس بگيريد.
چگونه ميتوان با برنامههاي تصفيه آبهاي شهري، ارسنيك را از آب آشاميدني حذف كرد؟
به نظرميرسيد فيلترهاي شني بيشترين بازدهي در حذف ارسنيك از آب در مراحل تصفيه معمولي را دارند. اين مقدار ميتواند حضور ارسنيك را تا 025/0 ميليگرم در ليتر كاهش يابد.
روش مذكور براي حذف ارسنيك در آبهاي جوامع كوچك بسيار عمليتر است. البته روشهاي معمول ديگري مثل انعقادكنندههاي آلوم، سولفات فريك و لايم راندمان كمتري دارند.
روشهاي ويژهاي مثل آلومينيوم فعال شده و اسمز معكوس نيز تأثير بسزائي در ابر فوق دارند اما اين روشها تنها با پيش تصفيههاي مخصوص ذخائر آبي عملي هستند و از طرفي براي جوامع كوچك نيز مناسب نميباشد.
سازمان بهداشت كانادا چه فعاليتهايي را در جهت تأمين آب آشاميدني مطمئن انجام داده است؟
تهيه و تدارك آب آشاميدني مطمئن كانادا بر عهده دو سازمان حكومتي و ايالتي است از اينرو تمام قسمتهاي دولتي نياز به اصلاح كيفيت آب آشاميدني را ميدانند. سازمان بهداشت كانادا با اشتراك مساعي بين ارگانهاي ايالتي و دولتي و محلي، توانسته است رهنمودي براي كيفيت آب آشاميدني كانادائيها ارائه دهند.
اين رهنمود براي اولين بار در سال 1968 چاپ شده كه بعداز اين نيز در جهت اضافهكردن اطلاع گشت. اين طرح براي دسترسي كانادائيها بر آب آشاميدني گوارا و سالم برنامهريزي شده بود. آخرين تأليف جديد رهنمود فوق در سال 1996 به چاپ رسيده است. ارسنيك نيز يكي از بسيار عوامل شيميايي است كه در اين رهنمودها معرفي گشته است.
توصيههاي لازم در مورد ارسنيك در آب آشاميدني چيست؟
سازمان بهداشت كانادا مقدار 025/0 ميليگرم ارسنيك را در آب آشاميدني توصيه كرده است. البته اين مقدار بعنوان قراردادي بيان شده زيرا كميت فوق،بيشتر توانائي امكانات تصفيههاي كوچك براي كاهش ارسنيك در آب آشاميدني تا سطح مذكور را نشان ميدهد تا اينكه اثر و نتيجه دقيق بهداشتي را نشان دهد.
لازم به ذكر است اين رهنمود با پيشرفت تكنولوژي تصفيه و افزايش اطلاعات در مورد خطرات بهداشتي در ارتباط بودن با ارسنيك در آب آشاميدني بصورت متناوب بازبيني خواهدشد سازمان بهداشت كانادا فعاليتهاي انجام شده مرتبط با ارسنيك كه در حدود و اختيارات سازمانهائي چون آژانس حمايت از محيط آمريكا و انجمن تحقيقات آمريكا نظارت دارد.
آيا بايد چاههاي آب را مورد آزمايش قرارداد؟
اگر شما در ناحيهاي زندگي ميكنيد كه منابع طبيعي ارسنيك دارد يا مشخص گشته سطح بالائي از ارسنيك در منطقه ميباشد بهتر است آب چاههاي آب را مورد آزمايشهاي ويژه ارسنيك قراردهيد.
حال اگر چاه آب حاوي مقادير زيادي ارسنيك باشد چه بايد كرد؟
تعداد تعيين شده اخير براي كيفيت آب آشاميدني در كانادا به تصفيه اضافي براي آب بهداشتي نيازي ندارد. حال اگر در ذخائر آب شما بيش از مقدار تعيين شده باشد ( 01/0 ميليگرم درليتر ) نبايد به مدت زيادي براي آشاميدني يا تهيه غذا مورد استفاده قرار گيرد. علاوه بر اين، چون ارسنيك بعنوان يكي از عوامل سرطانزائي شناخته شده است ، شايد شما بخواهيد مقدار آن را تا آنجائي كه ممكن در آب كاهش دهيد. از روشهاي معمول و امكانپذير كاهش ارسنيك در آب چاه دسترسي به آبهاي زيرزميني عميقتر يا حفر چاهي جديد در سفره آب زيرزميني ديگري است . اتصال مستقيم لولهكشي و توزيع عمومي آب شرب نيز از محلهاي ممكن ديگر براي حل اين مسئله است. چندين روش ديگر مانند، واحدهاي اسمز معكوس، دستگاه تقطيركننده آب، بسترهاي مخلوط يكبار مصرف، سيستمهاي يونزا و دستگاههاي فيلتراسيون ، آلومينيوم فعال شده (آلوم) نيز ميتوانند در كاهش سطح ارسنيك در آب مؤثر واقع شوند. اگر چه تا حالا استفاده از اين ادوات تصفيه آب در كانادا معمول نگشته است.
البته اين بسيار مهم است كه شما سيستم موردنظرتان را با مراقبت بيشتري انتخاب كنيد زيرا وسايلي كه مطابق با استانداردهاي بهداشتي هستند مجاز به انتخاب ميباشند. از اينرو براي گرفتن اطلاعات بيشتر ميتوان به سايت اينترنتي انجمن استاندارد كانادا مراجعه كرد. از طرفي اين مسئله نيز درخور توجه است كه وسايل و سيستمهاي بكاربرده در تصفيه بصورت متنائب مورد بررسي و نظارت كافي قرار گيرد تا اطمينان حاصل شود كه آنها بطور دقيق و صحيح كار ميكند.
چگونه ميتوان در مورد آب آشاميدني وs ارسنيك اطلاعات بيشتري كسب كرد؟
براي يافتن اطلاعات بيشتر در مورد برنامههاي كيفيتي آب كانادا و پيشرفت اين سازمان در مورد رهنمودهاي توصيه شده ارسنيك به وب سايت:
www.hc-scgc.Ca/water quality مراجعه كنيد يا با فرستادن email به آدرس: water-euu@hc-scgc.Ca اطلاعات موردنظرتان را دريافت كنيد.
تهيه و تنظيم : شوكت مولوي قلعه ني
مطالب تصادفی:
آزمایش های استاندارد MPN کلی فرم ها - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
مشخصات آشغالگیر ها - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
مضرات کلر اضافی موجود در آب - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
مشخصات فاضلاب - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
باکتریولوژی زباله - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
كم آبي يا خشکسالي - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
وضعیت آبی ایران - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
EC متر - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
آب شناسی (hydrology) و کاربرد های آن - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
فرایند های غشایی - چهارشنبه سی و یکم فروردین 1390
راه هاي جلوگيري از اثرات مخرب آب ناخالص موجود در امولسيون روغن حل شونده - چهارشنبه سی و یکم فروردین 1390
انواع خوردگی - سه شنبه سی ام فروردین 1390
اسمز معکوس چیست ؟ - سه شنبه سی ام فروردین 1390
آشنايی با نرم افزار SewerCAD - سه شنبه سی ام فروردین 1390
آرسنیک در آب آشامیدنی - سه شنبه سی ام فروردین 1390
مقادير تخميني توزيع آب در جهان - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
گوناگون از آب - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
صافی شنی تحت فشار (فیلتر شنی) - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
تولید و بررسی خواص کربن فعال - یکشنبه بیست و هشتم فروردین 1390
آب سخت و دستگاه هاي سختي گير آب - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
خوردگي - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
نكاتي در مورد شبكه فاضلاب بیمارستانی - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
فاضلاب و تاثیرات آن بر سلامت انسانها - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
انواع محل هاي نمونه برداري - جمعه بیست و ششم فروردین 1390
تصفیه پساب و فاضلاب کارواش - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
معرفی خانواده انتروباکتریاسه - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
رنگ آمیزی گرم : GRAM STAIN - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
كلستريديوم ها و مایکوباکتریوم ها و لاکتوباسیلوس ها - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
باكتريهاي سودوموناس - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
فلوئوروزیس دندانی - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
شوینده ها و اثرات آنها بر آب - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
فاضلاب ها و ضايعات صنعتي - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
اثرات سوء زيست محيطي هيدروكربنهاي هالوژندار در محيط آبي - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
چرخه اکسیژن و نیتروژن - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
آلودگي ناشي از مواد راديواكتيو در دريا - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
اثرات آلودگی آب بر انسان - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
اهمیت جلبک ها در آب و فاضلاب - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
الهام از درختان در ساخت سيستم هاي هيدروليكي - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
فناوري شيرينسازي آب دريا - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
باکتري ها و نانوفيلترها؛ چشم انداز آيندۀ فناوري آب پاک - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
آئين نامه جلوگيري از آلودگي آب - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بیماری های ناشی از آلودگی میکروبی آب - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آب، آلودگی، تصفیه - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آب های زیرزمینی (groundwaters) - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بیوتکنولوژی و نقش آن در حفظ محیط زیست - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بيماري ژیاردیوز و انگل ژيارديا - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
کشتن میکربها با افزودندی اکسید کلر به آب بیمارستان ها - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
تصفیه فاضلاب wastewater treatment - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
اصول تصفیه آب دیگ های بخار - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آموزش کامل اتوکد - سه شنبه نوزدهم بهمن 1389
فاضلاب و مسائل مربوط به آن - سه شنبه نوزدهم بهمن 1389
نیروهای هیدرواستاتیک - دوشنبه هجدهم بهمن 1389
نقش آب در انتقال بيماري ها - دوشنبه هجدهم بهمن 1389
مروری بر تحلیل فراوانی در هیدرولوژی - دوشنبه هجدهم بهمن 1389
فاضلاب صنعتی - دوشنبه هجدهم بهمن 1389
آزمایش میکروبی آب - یکشنبه هفدهم بهمن 1389
دستورالعمل بهره برداری و نگهداری از شبکه های جمع آوری فاضلاب شهری - یکشنبه هفدهم بهمن 1389
کلیات تصفیه فاضلاب - یکشنبه هفدهم بهمن 1389
آلودگی های آب - شنبه شانزدهم بهمن 1389
دستورالعمل حفاظت و ایمنی کار در بهره برداری و نگهداری تاسیسات برقی و مکانیکی ایستگاه های پمپاژ و چاه - شنبه شانزدهم بهمن 1389
خواص غیرعادی آب - شنبه شانزدهم بهمن 1389
طرح تصفیه خانه فاضلاب شهر مراغه - شنبه شانزدهم بهمن 1389
آزمايش التور در آب و فاضلاب - جمعه پانزدهم بهمن 1389