مرجع تخصصی آب و فاضلاب

و لذا به منابع خارجي مواد آلي و غير آلي جهت تغذيه وابسته مي باشند. تعداد قابل توجهي  از باكتريهايي كه در سيستم هاي آب آشاميدني مي باشند از جمله باكتريهاي هتروتروف مي باشند. HPC را نمي توان به عنوان يك شاخص در شناخت نوع ميكروارگانيسم موجود به كار برد. در ضمن نتايج HPC يك ارزيابي دقيق از تراكم و غلظت كل باكتريهاي هتروتروف نمي باشد و نتايج آن مي تواند بيانگر ارگانيسم هاي قابل كشت موجود باشد. تركيب و تراكم گونه هاي باكتريايي كه در آزمايش HPC بازيابي مي شوند متفاوت بوده و به فاكتورهاي متعددي از جمله مشخصات فيزيكي و شيميايي آب  بستگي دارد. اختلاف در شمارش و نوع ارگانيسم هاي موجود در نمونه هاي يكسان از يك مكان نيز به وقوع مي پيوندد. ميكروارگانيسم هاي بازيابي شده در تست HPC مي تواند شامل ارگانيسم هايي باشد كه به طور طبيعي در آب و محيط وجود دارند و يا ارگانيسم هايي كه از منابع آلاينده مختلف وارد مي شوند(11) .

باكتريهاي هتروتروف مجموعه اي از باكتريهاي هوازي و بيهوازي اختياري هستند كه به جز دو جنس آن باسيلوس[1] و  ميكروكوكوس[2] گرم منفي بوده و جنس هاي  پروتئوس[3]، انتروباكتر[4]،آئروموناس[5]، سيتروباكتر[6]، سودوموناس[7]، كلبسيلا[8]، فلاوباكتريوم[9]، سراشيا[10]، موراكسلا[11]، الكالي ژنز[12] و آسينتوباكتر[13] را شامل مي شوند. جنس هاي غالب اين مجموعه، باكتريهاي سودوموناس، سراشيا، انتروباكتر، فلاوباكتريوم و آسينتوباكتر هستند . علاوه بر جنس هاي ياد شده، برخي از باكتريهاي مهم در پزشكي نظير: مايكوباكتريوم[14]، استافيلوكوكوس[15] و سراشيا نيز در تركيب باكتريهاي هتروتروف ممكن است حضور داشته باشند(12). باكتريهاي هتروتروف ساكن طبيعي بدن انسان و حيوانات بوده و از طريق مدفوع دفع مي شوند. برگ درختان ، خاك ، آب ، قطره هاي باران و حتي بزاق دهان نيز تعداد متنابهي از اين باكتريها را در خود جاي داده اند.  هر اينچ مربع از پوست سالم انسان، ميزبان صدها هزار باكتري هتروتروف است. اين باكتريها در بستر هاي كربن فعال، رزين ها، صافي هاي ماسه اي و غشايي ، شبكه هاي توزيع و اجزاي آن، خنك كننده ها، مخازن تحت فشار و حتي جدار بطري هاي آب وجود دارند(13). بعضي از اعضاي اين گروه ، مانند سودوموناس ، آئروموناس ، كلبسيلا ، فلا ووباكتريوم ، انتروباكتر ، سيتروباكتر، سراشيا، اسينتوباكتر و پروتئوس از جمله پاتوژنهاي فرصت طلب بوده و جمعيت خاصي چون نوزادان و افراد مسن و بيمار را در معرض خطر عفونت قرار مي دهد. اما در مورد تأثيرات تعداد زياد باكتريهاي HPC روي سلامتي انسان اطلاعات اندكي در دسترس مي باشد. در آبهاي آشاميدني تعداد باكتريهاي HPC ممكن است كمتر از CFU 1 تا بيش از CFU 10⁴ در ميلي ليتر متغير باشد و عمدتاً متأثر از درجه حرارت ، وجود كلر باقيمانده و ميزان مواد آلي قابل جذب[16] مي باشند. ميزان HPC نبايد از 500 ارگانيسم در ميلي ليتر بيشتر باشد. با توجه به موارد زير، HPC  جهت اپراتورهاي واحدهاي تصفيه آب مفيد مي باشد(14).

1- ارزيابي كارايي فرآيندهاي مختلف تصفيه ، از جمله گندزدايي، در يك واحد تصفيه آب

2- پايش كيفيت بيولوژيكي آب خروجي از تصفيه خانه در طي ذخيره و توزيع آن

3- تعيين رشد باكتريايي روي سطوح مواد مورد استفاده در سيستمهاي تصفيه و توزيع

4- تعيين قابليت رشد مجدد يا رشد بعدي در آب تصفيه شده در سيستم هاي توزيع

به طور كلي تعداد شمارش شدة باكتريهاي هتروتروف به نوع محيط كشت ، زمان و دماي انكوباسيون و سرانجام روش كشت آن ها وابسته بوده و با افزايش دما و زمان انكوباسيون تعداد شمارش دهندة آن ها افزايش مي يابد(14). كربن آلي قابل جذب (AOC ) به ويژه در غلظت هاي بيش از 15 ميكروگرم در ليتر، باقيمانده عامل گندزدا در آب، جنس شبكه، دما، كدورت و تعداد اوليه باكتريهايي كه از طريق تصفيه خانه وارد شبكه مي شوند عامل هاي اثرگذار بر نرخ رشد جمعيت ميكروبي در خطوط آبرساني محسوب مي شوند(15). انجمن كارهاي آبي ايالات متحده (AWWA)[17] شرايط مناسب براي رشد باكتريهاي هتروتروف را در مقادير بيش از 50 ميكروگرم در ليتر AOC ، دماي بالاتر از 10 درجه سانتيگراد و كلر باقيمانده آزاد كمتر از 2/0 ميلي گرم در ليتر دانسته است . بر طبق اعلام سازمان حفاظت محيط زيست ايالات متحده (EPA)[18] حداكثر تعداد مجاز HPC در شبكه توزيع ^CFU/_100ml 500 است و در صورتي كه اين مقدار به 1500 كلني در هر ميلي ليتر فزوني يابد، نشانة نقص در تأسيسات آبرساني و به احتمال نياز به شستشوي شبكه و مخزن است(13).