لوله و اتصالات
تعریف : استوانه تو خالی فلزی ، پلاستیکی ، سیمانی و... است که برای انتقال سیال به کار می رود . درصنعت بر حسب اینکه سیال تحت چه خواصی باشد از لوله های مختلف استفاده می شود .
1- لوله فولادی (Steel Pipe) :
فولاد یکی از مهمترین مصالح صنعتی است . در تحت شرایط مشخص خاصیت ضد خورندگی عالی از خود نشان می دهند . از این رو همیشه در ساختن لوله های حامل اسید سولفوریک سرد و غلیظ به کار برده می شود.
2- لوله چدنی (Cast Iron Pipe) :
در محیط اسید سولفوریک و قلیاها کمتر از فولاد خورده می شود . جنس چدن سخت و شکننده است .
3- لوله فولادی ضد زنگ (Stainless Steel Pipe) :
از آهن ، کرم ، نیکل و مقدار کمی فلزات دیگر ساخته می شود . در مقابل اسید های آلی و اسید نیتریک با غلظت های مختلف مقاوم است .
4- لوله مسی (Copper Pipe) :
چون هدایت حرارتی آن زیاد است از خیلی وقت پیش مورد استفاده بوده است . در مقابل خاصیت خورندگی قلیاها بجز آمونیاک و اسید های آلی در غلظت های پایین از خود مقاومت نشان می دهد ، باید توجه داشت که هرگز از لوله مسی برای حمل جیوه استفاده نشود زیرا با آن ترکیب شده تولید ملقمه می کند .
5- لوله های آلمونیومی (Aluminum Pipe) :
به علت سبکی امتیاز زیادی در صنعت دارد . در ضمن تشکیل اکسید آلمونیوم هیدراته که جداره لوله را می پوشاند ، در مقابل خاصیت خورندگی اسیدهای آلی غلیظ و اسید نیتریک و نیترات ها مقاومت نشان می دهد
6- لوله نیکلی (Nickel Pipe) :
در مقابل تمام قلیاها حتی آمونیاک مقاومت می کند . نیکل و آلیاژهایش در صنعت ارزش زیادی دارند . از این رو بیشتر اوقات تبخیر کننده ها و لوله های درونی آنها از آلیاژهای نیکلی ساخته می شود .
7- لوله سربی (Lead Pipe) :
مقاومت لوله های سربی در مقابل خاصیت خورندگی اسید سولفوریک رقیق زیاد است . از این رو بعضی لوله ها و مخازن محتوی اسید سولفوریک رقیق از سرب ساخته می شود.
8- لوله با لایه لاستیکی (Rubber Lined Pipe) :
این لوله ها مخصوص حمل سیال خورنده می باش که جداره داخلی آن ها از مخاط لاستیکی پوشیده شده است.
9-لوله سیمانی(Cemented Pipe) :
با قیمت ارزان تر از لوله های فلزی تمام می شود . برای حمل سیال خورنده به کار نمی رود .
10- لوله با لایه سیمانی(Cement Lined pipe) :
جدار داخلی بعضی از لوله ها را از سیمان می پوشانند . برای حمل سیال با قابلیت هدایت الکتریکی زیاد به کار می رود . مثل لوله حامل آب دریا
11- لوله پلاستیکی (Plastic Pipe) :
برای حمل سیال خورنده به کار می رود . باید توجه داشت که درجه حرارت سیال نباید زیاد باشد .
12- لوله پی – وی –سی (poly Vinyl Chloride P.V.C ) :
همانطور که از اسمش پیدا بر می آید از پلی مری شدن ترکیب وینیل کلراید به دست می آید . برای انتقال مواد خورنده به کار می رود . نباید در فشار و درجه حرارت بالا مورد استفاده قرار گیرد .
لوله ها را ممکن است از فلزاتی مثل نقره و تانتالیم هم بسازند ، اما به علت گرانی کمتر در صنعت از آنها استفاده می شوند .
انواع اتصالات (The Various Fittings) :
انواع اتصال هی که تا به حال ساخته شده از نظر نوع فلز و وزن های مختلف خیلی زیاد می باشند . تمام آنها را نسبت به کاری که انجام می دهند و محلی که مورد استفاده قرار می گیرند به 6 دسته تقسیم نموده اند .
دسته یک - اتصالیهای مستقیم توسعه و امتداد :
مغزی (Nipple ) :
مغزی لوله کوتاهی است که دو سر آن پیچ داشته باشد . انواع آن عبارت است از :
1- مغزی تمام پیچ که طول آن دو برابر طول پیچ یک سر لوله است .
2- مغزی کوتاه که کمی از مغزی فوق بزرگتر است .
3- مغزی بلند که برای پر کردن فاصله های کم به کار می رود ولی از 12 اینچ بلندتر نیست . گاهی طول پیچ یک طرف بلندتر از معمول است که به آن Long Screw Nipple می گویند .
مهره قفلی (Luck Nut) :
عبارت است از مهره ای که یک طرف آن صاف شده است و در پشت بوشن به کار برده می شود و طرف دیگر آن شیاری ایجاد سده است که در آن از ریسمانهای نسوز برای جلوگیری از نشت کردن استفاده می شود .
دسته دوم - اتصالات تبدیلی :
بوش (Bushing) :
چنانچه بخواهیم انتهای لوله ای را با یک اتصالی بزرگتر متصل نماییم ، از تبدیل استفاده می کنیم . تبدیل بوش اتصالی است که از طرف اتصال به لوله با قطر کوچکتر از داخل و از طرف قطر بزرگتر از بیرون رزوه دار شده است
تبدیل (Reducer) :
تبدیل عبارت است از بوشیکه دو سر آن یک اندازه نباشد وبا آن دو لوله با قطر های مختلف را متصل می نماید . تفاوتی که با تبدیل بوشی دارد این است که هر دو طرف آن از داخل پیچ شده است . تبدیل ها به اندازه های مختلف ساخته شده اند که موقع نام بردن باید هر دو اندازه آن را ذکر نمود
دسته سوم – اتصالات انحرافی
آفست (Offset) :
در لوله کشی گاهی لازم می شود که یک خط لوله از امتداد اصلی خود خارج می شود ولی موازی با امتداد اولیه ادامه یابد . در این مورد از یک اتصالی به نام آفست استفاده می شود و در این صورت است که محورهای دو خط لوله باید با دو محور آفست تطبیق نماید .
زانو (Elbow) :
برای تغییر جهت مسیر لوله به زوایای مختلف ، از زانو استفاده می شود . در لوله کشی های آب زانو های 45 درجه و 90 درجه بیشتر کاربرد دارد . فقط در موارد به خصوصی از زانو های 60 درجه و 22.5 درجه استفاده می شود .
خم (Bend) :
برای تغییر جهت مسیر لوله به زاویه 90 درجه یا هر زاویه بزرگتر از 90 درجه از م استفاده می شود . هنگام تغییر مسیر حتی المقدور باید خم استفاده شود ، چون مایع در آن روانتر جریان می یابد ، به عبارت دیگر اصطکاک در خم کمتراست.
دسته چهارم – اتصالات انشعابی :
سه راهی (Tee Piece) :
این اتصالی برای گرفتن یک انشعاب از خط لوله اصلی به زاویه قائمه به کار برده می شود .
سه راهه به اندازه های مختلف ساخته شده که هر یک در مورد خاصی به کار برده می شود .
نامگذاری و شناسایی آن بدین ترتیب است :
موقعیکه سه دهانه به یک اندازه باشد ، با همان اندازه نامیده می شوند . مثلا" اندازه هر شاخه سه راهه نیم اینچی می باشد . اگر اندازه شاخه وسط غیر از اندازه خط لوله باشد ، اندازه لوله ، اول داده می شود .
موقعیکه هر سه شاخه مختلف باشند ، باز اندازه شاخه ای که به خط لوله اصلی وصل می شود ، اول داده می شود .
سه زاویه ("Y" Branch) :
زاویه بین انشعاب و خط اصلی 30 ، 45 و 60 درجه است . گاهی نیز از چهار انشعاب برای موارد خاصی استفاده می شود .در اینصورت دوشاخه مقابل یکدیگر و با زاویه 45 درجه قرار می گیرند .
چهار راهه (Cross) :
عبارت از سه راهه ای است که شاخه چهارمی برابر شاخه سوم به آن اضافه شده است . چهارراهی برای تقسیم یک لوله به سه لوله مساوی با زاویه قائم به کار برده می شود .
دسته پنجم – اتصالات مسدود کننده :
توپی (Plug) :
بزای بستن دهانه لوله ها واتصالات که از داخل پیچ شده باشند ، توپی به کار برده می شود .
جنس آن از چدن ، آهن یا برنج می باشد . توپی ها انواع مختلفی دارند که هر یک برای کار به خصوصی معرفی می شود . اندازه های کوچک آن دارای یک سر چهار گوش است که برای باز کردن و بستن توپی ازآن استفاده می شود .
سر لوله کور :
عبارت از یک صفحه چدنی است که برای بستن دهانه لوله های سر لوله دار یا اتصالی های سر لوله دار به کار برده می شود . ضخامت آن بستگی به فشاری که در لوله موجود است ، دارد .
دسته ششم – اتصال های مهره ماسوره ای:
مهره ماسوره (Union) :
برای اتصال دادن دو لوله که به هم رسیده و دو طرف دیگر لوله آزادی حرکت نداشته باشد ، از مهره ماسوره استفاده می شود . این اتصال از سه قسمت تشکیل شده است . قسمت اول را به انتهای یکی از دو لوله می پیچانند . سپس قسمت دوم را به لوله مقابل پیچانده ، آنرا به وسیله قسمت سوم به هم متصل می کنند . چون مورد استفاده مهره ماسوره بیشتر در مواقع تعمیر خط لوله است ، گاهی اتفاق می افتد که خرابی از سه راه یا زانو می باشد ، در این صورت اتصالی های فرسوده را از وسط بریده از روی دو سر لوله باز می کنند و به جای آن از سه راه مهره ماسوره ای یا زانوی مهره ماسوره ای استفاده می کنند .
سر لوله (Flange) :
این اتصال را در دو طرف اتصالی ها و لوله هایی که باید با پیچ و مهره به هم متصل شوند ، سوار می کنند . سر لوله ها دو نوع هستند : پیچ دارکه به وسیله پیچاندن روی لوله سوار می شوند و ساده که باید آنرا به لوله جوش داد . در اتصال لوله های سر لوله دار برای جلوگیری از نشت کردن مایع باید صفحاتی میان دو سر لوله قرار داده ، بعد پیچ و مهره را محکم کرد . اتصال دادن با سر لوله ها این امتیاز را دارد که می توان هر تعداد از لوله یا دستگاه مربوط به آن را باز کرده ، تعمیر یا تعویض کرد .
نحوه اتصال فتینگها :
فتینگهایی که برای سیستم لوله کشی به کار می روند از انواع رزوه ای ، فلنجی ، جوشکاری می باشند .
هر روش به صورت گسترده ای کاربرد داشته و برای هر یک مزایایی وجود دارد.
اتصال رزوه ای:
فتینگ هایی از این نوع دو لوله را به وسیله قطعاتی که رزوه شده اند به هم ارتباط می دهد در نصب اولیه یا زمانی که قسمتی از خط لوله می بایست تعویض گردد . این اتصالات مفیدترند زیرا که به آسانی قابل جدا شدن بوده و نیز در محل تعمیر سریع به هم وصل می گردند ایجاد زروه ای لوله کمی بیش از نصف ضخامت لوله باعث ضعیف شدن سطح لوله در قسمت اتصال می گردد.
اتصال کم کننده ارتعاشات :
این نوع فیتینگ به طور مخصوصی طراحی شده اند که ارتعاشات و لرزش ها را جذب نموده و آنها را کاهش می دهد . این عمل مدت کارکرد لوله و سرویس مجدد آنها را افزایش می دهد . آنها همچنین اعجاج حاصل در لوله ها ، (وزوز کردن و یا ضربه زدن سیال به لوله ) را رفع می کنند .
این نوع اتصالات همچنین در کاهش عمل ضربه قوچ و اثر انفجارات حباب های داخل لوله که از تغییر فشار ناگهانی یا تغییر حجم مایع حاصل می گردد اثرمهمی دارند . بسته به اندازه شان ، این نوع اتصالات دامنه ای از تغییرات فشار و صدا ها را جذب می کنند . صفحه فلنجی شکل آنها یکسره از مواد لاستیکی مخصوص پوشانده شده که نیاز به استفاده از واشرها را رفع می کند . فلنجها بر اثر وجود حلقه های فلزی داخل لوله شان حالت برگشت پذیر دارند . به اضافه اینکه رشته هایی با مقاومت بالا و سیم های مارپیچی فولادی که در بین ورقه هایی جای گرفته اند بیشترین مقاومت و پایداری را در لوله متصل به فلنج ایجاد می کنند .در این مورد تیوب های حالت فنری مخصوص و پوشش همواره شده ای را دارا می باشند .
فتینگ های جوش شونده :
با افزایش تکنولوژی خطوط لوله کشی و دستگاههای جوش ، استفاده از اتصالات جوش شونده زیاد شده است . یک اتصال که به طرز صحیح بر اثر جوشکاری حاصل گردد به اندازه خود لوله مقاوم است می گردد. سیستم جوشکاری همه اتصالات را در لوله کشی در بر می گیرد .این اتصالات دارای خاصیت سیل کنندگی قوی و عمر زیاد و یک عمل مطلوب در طراحی های با فشار بالا می باشد.
اتصالات فلنجی :
فتینگ های فلنجی از روش آهنگری یا ریخته گری حاصل می گردند . فلنج یک حلقه یا رینگ در انتهای اتصال بوده که با نمونه مشابه خودش در قسمت دیگر اتصال می یابد . نوع دیگر فلنج ها ، به صورت دو قطعه ای می باشند که به صورت دو رینگ جداگانه روی لوله لغزش داشته و سپس به هم محکم می گردند . فلنج ها به صورت پیچ و مهره و یا به وسیله جوش به هم محکم می گردند . فلنج ها به صورت پیچ و مهره و یا به وسیله جوش به هم اتصال می کنند . سطح فلنج ها باید کاملا" صیقلی و صاف گردند در همه موارد نیاز به یک وسیله بین دو سطح جهت آب بندی نمودن و جلوگیری از نشتی می باشد .
روند تغييرات كيفي منابع آب زيرزميني در محدوده تامين دراز مدت آب شرب سبزوار - پنجشنبه پانزدهم اردیبهشت 1390
مديريت كلرزني آب آشاميدني - پنجشنبه پانزدهم اردیبهشت 1390
كيفيت و كميت روان آب - پنجشنبه پانزدهم اردیبهشت 1390
لیپیدها - پنجشنبه پانزدهم اردیبهشت 1390
هيدروليك و هيدرولوژي - پنجشنبه پانزدهم اردیبهشت 1390
جمع آوري فاضلاب - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
فنل و تصفیه آن - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
تأثیر پوست پرتقال در تصفیه آبهای رنگی پسماندهای صنعتی - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
تصفيه خانه فاضلاب شير پگاه - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
نقش گیاه تیره زنبق در دفع باکتری ها از فاضلاب در سیستم وتلند - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
مگس فاضلاب - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
تعیین حساسیت ضد میکروبی و تشخیص ژن هـای مقاومت به ونکومایسیـن در انتروکوک های مقاوم به ونکومایسین ج - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
استفاده از خاک اره در حذف فلزات سنگین از فاضلابهای صنعتی - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
بررسی اثر فیلترهای مستغرق همراه با ازن در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب خانگی - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
تاثیر فاضلاب بر افزایش گازهای گلخانه ای - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
ساركوسيستيس - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
اسپيروكت - سه شنبه سیزدهم اردیبهشت 1390
آلودگی آب و جوامع - یکشنبه یازدهم اردیبهشت 1390
آب ناسالم عامل 10 درصد بیماری ها است - یکشنبه یازدهم اردیبهشت 1390
چطور میتوان نیترات آب آشامیدنی را کاهش داد؟ - یکشنبه یازدهم اردیبهشت 1390
بهبود کنترل PH پساب های صنعتی - یکشنبه یازدهم اردیبهشت 1390
نیازهای زیست محیطی و راهکارهای مؤثر - یکشنبه یازدهم اردیبهشت 1390
استفاده از بیوفیلم ها در حذف آلودگی - یکشنبه یازدهم اردیبهشت 1390
معیارها و رهنمودهای تحلیل کیفیت میکروبی آب آشامیدنی - شنبه دهم اردیبهشت 1390
بایو جاذب فلزات سنگین (جایگزین رزین کاتیونی) - جمعه نهم اردیبهشت 1390
ضربه قوچ و جلوگیری از آن - جمعه نهم اردیبهشت 1390
آهک زنی آب - جمعه نهم اردیبهشت 1390
كيفيت آب آبياري - جمعه نهم اردیبهشت 1390
کلر موجود در آب استخرها خطر ابتلا به آسم و آلرژی را تشدید میکند - جمعه نهم اردیبهشت 1390
پرش هیدرولیکی - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
منابع و خصوصیات آب و آلودگی آن ها - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
تکنولوژی سيستم رادار در خطوط فاضلاب - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
آشنایی با فاضلاب بیمارستانی و سیستم های تصفیه - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
ددت سمی که می بایست معدوم می شد - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
بررسی آلترناتیوهای تونل تاسیسات شهری - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
آشنايي با برخي از اصطلاحات رايج در گندزدايي و ضدعفوني - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
آب مورد استفاده در دياليز - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
اصطلاحات زیست محیطی - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
ترسيم فني و نقشه كشي - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
نقشه های توپوگرافی - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
رواناب و هیدروگراف های رواناب - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
متدهای اصطکاک - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
سال شمار آبرسانی و معادلات جریان - پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1390
ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ - چهارشنبه هفتم اردیبهشت 1390
چرخه فسفر - سه شنبه ششم اردیبهشت 1390
راههای ساده برای حفظ محیط زیست - سه شنبه ششم اردیبهشت 1390
آنالیز و شناسایی آمونیاک:(NH3) - سه شنبه ششم اردیبهشت 1390
رنگ آمیزی کپسول باکتری - سه شنبه ششم اردیبهشت 1390
ضرورت مديريت يکپارچه منابع آبي - سه شنبه ششم اردیبهشت 1390
روشهای کهن آبیاری بدعتی تحسین برانگیز - سه شنبه ششم اردیبهشت 1390
فاضلاب - دوشنبه ششم دی 1389
تاثیر سولفات ها و سولفیدهای هیدروژن در آب آشامیدنی - دوشنبه ششم دی 1389
کاربرد نانوذرات ضد میکروبی در گندزدایی و کنترل میکروبی آب - دوشنبه ششم دی 1389
آب شرب سالم - دوشنبه ششم دی 1389
سازه های آبی کهن - یکشنبه پنجم دی 1389
آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب - یکشنبه پنجم دی 1389
فیلترهای مصنوعی لوله زهکش - یکشنبه پنجم دی 1389
بهسازی چشمه های آب آشامیدنی - یکشنبه پنجم دی 1389
شرح خدمات طراحی و استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM) تاسیسات آب - یکشنبه پنجم دی 1389
اصطلاحات انگلیسی مرتبط با هیدرولوژی - شنبه چهارم دی 1389