ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب وتاسيسات جانبي تصفيه‌‌خانه‌هاي آب

درحال مشاهده: ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب وتاسيسات جانبي تصفيه‌‌خانه‌هاي آب

ادعونی اهدای خون

ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب وتاسيسات جانبي تصفيه‌‌خانه‌هاي آب

۱۳۸۹/۱۱/۳۰

12:0

امیرحسین ستوده بیدختی

ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب :
1 - تصفيعه اوليه
2 - تصفيه ثانويه
3 - تصفيه نهايي يا پيشرفته
‫

ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب وتاسيسات جانبي تصفيه‌‌خانه‌هاي آب

ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب وتاسيسات جانبي تصفيه‌‌خانه‌هاي آب
تصفیه اولیه (تصفیه فیزیکی) :
تصفيه يا جدا سازي فيزيكي که در مورد ذرات و مواد شناور آب انجام ميگيرد . معروف به تصفيه فيزيكي یا تصفیه اولیه مي باشد. در ابتدا براي تصفيه آب كار با حذف مواد معلق و شناور در آب صورت مي گيرد. در اين مرحله با عبور آب از غربال هاي مختلف مانند غربالهای ميله اي و سپس خرد كردن و در انتها با استراحت آب در تانك ته نشين كننده به سهولت برخي از ذرات شناور و ذرات سنگين از آب جدا ميشوند .
‫تصفيه ثانیویه: در تصفيه ثانويه هدف حذف مواد جامد ،حذف سختي آب و كاهش آلاينده های آلي می باشد . و به دو روش صورت ميگيرد :
   الف - روشهاي شيمايي
    ب - روشهاي بیوشيميايي
در روشهاي شيميايي موادي به آب اضافه ميشوند ، با اضافه كردن این مواد ذرات بسيار ريز در آب بي بار مي شوند، بعلت خنثي بودن بدليل قطبيت به هم جذب شده و تشكليل توده هاي بزرگ مي دهند. مواد تحت يك سري واكنشهاي شيميايي و فيزيكي رسوب مي كنند و با سهولت جدا مي گردند. اين فرآيند را لخته سازي مي گويیم . لخته سازی در بسياري از موارد استفاده مي شود ، از جمله استفاده از آب رودخانه ها كه داراي گل و لاي هستند.
تصفيه شيميائي شامل روشهاي زير است:
-حذف سختي موقت
-صافي غشائي
-الکترو دياليز
-تقطير
-تبادل يوني
‫ﺳﺎﻟﻢ ﺳﺎزي آب
‫ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ روش ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﻳﺎ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺬف ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰا از آب ﮔﺮدد، روش ﺳﺎﻟﻢﺳﺎزي ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد، ﺻﺎف ﺳﺎزي، ﻛﻠﺮزﻧﻲ، اﺳﺘﻔﺎده از اﺷﻌﻪ ﻣﺎوراي ﺑﻨﻔﺶ و… از اﻳﻦ ﮔﺮوه اﺳﺖ.
‫ﺷﺮح ﻣﺮاﺣﻞ، ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺳﻄﺤﻲ و زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺮ‫ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺼﻔﻴﻪ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ذﻳﻞ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ:
‫ﭘﻴﺶ ﺗﺼﻔﻴﻪ‫‪ وﺗﺼﻔﻴﻪ اﺻﻠﻲ
‫ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ
‫روﺷﻬﺎي ﺣﺬف ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ
‫اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ
‫ﭘﻴﺶ ﺗﺼﻔﻴﻪ
‫ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﭘﻴﺶ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻳﻚ و ﻳﺎ ﭼﻨﺪ رﺷﺘﻪ از ﻋﻤﻠﻴﺎت زﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ آب ﺧﺎم ورودي ‫ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي آب ﻃﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﮔﺮدد. و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ داﺧﻞ ﻳﺎ ﺧﺎرج از ﺗﺼﻔﻴﻪﺧﺎﻧﻪ ‫ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
‫آﺷﻐﺎﻟﮕﻴﺮي و ﺣﺬف ﻣﺎﺳﻪ
اﻟﻒ- آﺷﻐﺎﻟﮕﻴﺮي
‫در آﺑﮕﻴﺮي از آﺑﻬﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﺷﺎخ و ﺑﺮگ و اﻟﻴﺎف و ﻳﺎ ﻣﻮاد دﻳﮕﺮ ﺷﻨﺎور ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي آﺷﻐﺎﻟﮕﻴﺮ از آب ﺟﺪا     ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ
ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻣﻮاد ﺷﻨﺎوري را ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه آب اﺳﺖ، در ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ورود آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. آﺷﻐﺎﻟﮕﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺤﻞ ورود آب ﺑﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪﺧﺎﻧﻪ و ﻳﺎ ورود آب ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت‫اﻧﺘﻘﺎل آب ﺑﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪﺧﺎﻧﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و در ﻫﺮ ﺣﺎل روزاﻧﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﻮد.‫ﻣﻮادي ﻛﻪ روش آﺷﻐﺎﻟﮕﻴﺮ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از ﺟﻤﻊآوري از ﻧﺰدﻳﻜﻲ آب دور ﺑﺮده ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻫﺮ ‫ﭼﻪ زودﺗﺮ از ﺗﺼﻔﻴﻪﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺣﻤﻞ ﮔﺮدﻧﺪ.
ب- ﺣﺬف ﻣﺎﺳﻪ
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت در ﺑﺮداﺷﺖ آﺑﻬﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﭼﺎه و ﻳﺎ ﭼﺎﻫﻬﺎي ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﺎﺳﻪدﻫﻲ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺎﺳﻪ و ﻧﺮﻣﻪ ﻣﺎﺳﻪ را ﻗﺒﻞ از ورود آب ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺣﺬف ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ، دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺳﻴﻜﻠﻮن«2 ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه و روزاﻧﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺷﻴﺮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻣﺎﺳﻪ ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه را ﺑﻴﺮون ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در ﻣﻮرد ﺑﺮداﺷﺖ از آﺑﻬﺎي ﺳﻄﺤﻲ از ﺗﻪﻧﺸﻴﻨﻲ ﺳﺎده ﺑﺮاي ﺣﺬف ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻪﻧﺸﻴﻨﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎﺳﻪ و ﻧﺮﻣﻪ ﻣﺎﺳﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
مواد لخته ساز :
۱ - آب آهك : Ca(OH)2 يا آهك هيدراته هم خاصيت باكتري كشي دارد . هم لخته سازي و هم سختي گيري . در بعضي مواقع از آهك خشك استفاده مي كنيم .مقدار آهك استفاده شده از روش Jaytest تعيين مي شود .در اين روش از آب نمونه برداري مي كنيم و با افزودن آب آهك ميزان آهك مورد نياز براي كل سيستم معين مي شود . ميزان استفاده از آهك در حدودppm10 تا 30 ppm مي باشد. با افزودن 200ppm آهك به آب در دماي 30 درجه سانتي گراد پس از گذشت 6 تا 24 ساعت مي توان مطمئن بود كه تمام باكتري ها از بين رفته اند.
۲ - آلوم يا سولفات آلومينيوم
۳- كلرورفريك يا سولفات فريك
۴ - پلي الكتروليت
۵ - املاحي مثل FeCl2
حلالیت کلروفریک در محدوده‌ی PH آب‌های سطحی(7 تا 8) حدود 104 مرتبه کمتر از سولفات آلومینیوم است. فعالیت منعقدسازی کلروفریک در محدوده‌ی PH وسیع‌تری نسبت به سولفات آلومینیوم است.
مقایسه‌ی کلروفریک و سولفات آلومینیوم(آلوم):
حلالیت کلروفریک در محدوده‌ی PH آب‌های سطحی(7 تا 8) حدود 104 مرتبه کمتر از سولفات آلومینیوم است. فعالیت منعقدسازی کلروفریک در محدوده‌ی PH وسیع‌تری نسبت به سولفات آلومینیوم است.
بر حسب تجربه‌ی موجود نسبت به آب‌های سطحی کشور، دیده شده است که معمولاً زمان تشکیل اولین لخته در شرایط استفاده از کلروفریک، کمتر از شرایط استفاده از سولفات آلومینیوم است به همین ترتیب، اندازه‌ی لخته‌ها، درشت‌تر و سرعت ته‌نشینی لخته‌ها نیز بیشتر از آلوم است.
حذف کدورت و ذرات معلق با استفاده از کلروفریک، معمولاً مناسب‌تر از سولفات آلومینیوم است. میزان ماده‌ی منعقدکننده‌ی مصرفی در صورت استفاده از کلروفریک کمتر از آلوم است.
تاثیر بهتر کلروفریک علاوه بر زدایش کدورت و ذرات معلق، در کاهش عوامل میکرو ارگانیسمی و پاتوژن‌ها هم عامل موثری است. همچنین شرایط مناسبی را نیز برای ضدعفونی آب ایجاد می‌کند زیرا ذرات معلق، وسیله‌ی بسیار موثری برای ایجاد مصونیت در میکرو ارگانیسم‌ها در مقابل تاثیرات مواد ضدعفونی‌کننده می‌باشد.
مصرف کلروفریک نسبت به آلوم در سال‌های اخیر، بیشتر شده است و دلیل آن با توجه به مزایای کلروفریک و گرایش به استفاده از آن به‌جای سولفات آلومینیوم در تصفیه‌خانه‌های آب می‌باشد.
در حالت بيو شيميايي تجزيه مواد توسط باكتري صورت ميگيرد و هوادهي بسيار ضروري است .
اصطلاح تصفیه زیستی در یک مفهوم گسترده به فنون تصفیه که در آن از موجودات زنده ریز جهت حذف یک ماده از محلول مایع استفاده میشود ، اطلاق می گردد. اینتعریف شامل سیستمهایی نیز می شود که جلبک و گیاهان سبز را برای صاف کردن آب به کار می گیرند . این سیستمها معمولا" به سیستمهای رشد گیاهان در آبهای مغذی (Hydroponics) معروفند اصطلاح تصفیه زیستی یا صافی زیستی که در اینجا مورد استفاده قرار میگیرد . اشاره به حذف آمونیاک و نیتریت به وسیله باکتری دارد .و یا می توان گفت در این تصفیه هدف حذف مواد آلي بوسيله ميكروباكتري ها است . اكسيژن دهي خوب در انجام عمل تاثير گزار مي باشد.
خصوصیات بهره برداری از صافیهای زیستی:
مواد محلول مضر از سیستم در حالت معلق، مانند لجن فعال ، و یا در حالت ثابت با صافی خارجی می شود . در هر فرآیند ماده یا موادی به وسیله دستهای از باکتریهای مخصوص ۰ اصولا" نیتروزوموناس و نیتروباکتر) که سعی می شود رشد داده شوند ، کاهش داده می شوند . حذف مواد به وسیله لجن فعال در صنعت تصفیه آب معمول است ولی در پرورش آبزیان کمتر مورد استفاده قرار می گیرد چون غلظت کم فضولات در پساب پرورش ماهی تناسب آن را برای این فرایند کم می کند .
در تحقیقات اولیه سیستمهای مدار بسته پرورش و نگهداری آبزیان ، صافیهای غوطه ور معمولترین نوع بودند. این صافیها خیلی زود ، در سطح وسیع ، به وسیله صافیهای قطره ای جایگزین شدند .
انواع صافیها:
لايه زيستي تشكيل شده بر روي سطوح بستر، فعاليت زيست شناختي بسيار خوبي در بهسازي آب دارد. در ابتداي فعاليت صافي، عمل تصفيه مكانيكي است. بطوري كه نمي‌توان به آن عنوان صافي كند داد، ليكن بتدريج در زمان كوتاهي لايه اي از يك توده حياتي بر روي سطوح بستر، رشد مي‌كند كه به نام لايه زيستي Schmutzdecke يا لايه زيست شناختي لجني لزج باكتريايي ناميده مي‌شود. اين لايه زيست شناختي ژلاتيني شكل كه شامل رگه هاي جلبك و اشكال پر شمار حيات ازجمله پلانكتون‌ها، دياتومه ها و باكتري‌ها است، تشكيل لايه اي زيستي به عنوان "عمل كردن يا به كار آمدن" صافي شناخته مي‌شود. ديگر قسمت‌هاي پالاي شني كند عبارت است از دستگاه زه كشي كف صافي، شير كنترل، مخزن برداشت آب كه در كتب مرجع بهسازي آب به تفصيل آمده است.
فیلتر کربن اکتیو:
بدنه فیلتر كربن فعال یک استوانه از ورق فولادی با ضخامت مناسب است كه داخل آن کربن فعال قرار داده مي شود.
کربن فعال یک ماده جاذب است که درتصفیه آب، تصفیه پیشرفته فاضلاب و حذف برخی مواد آلی از فاضلابهای صنعتی کاربرد دارد.
این سیستم، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می باشد.
فيلتراسيون كربن فعال د رتصفیه آب بخصوص د رمواقعی که مشکل طعم، بو و رنگ وجود داشته باشد بکار می رود. کربن فعال هم به صورت گرانول و هم پودر در دسترس می باشد که فرم گرانول آن معمولا قابل بازیابی است.
مخزنهای تحت فشار پس از یک لایه نازک از سیلیس مقداری از حجم مخزن با دانه های گرانول کربن فعال پرشده و جریان آب از بالا توسط نازلها روی ذرات کربن فعال پخش شده و آب عاری از رنگ، بو و مواد آلی توسط آب جمع کن های کف مخزن جمع آوری شده و به خارج از دستگاه هدایت می شود.
د ربرخی موارد می توان، کربن فعال را توسط بخار احیا نموده و در برخی موارد باید کربن فعال مصرف شده را با کربن فعال جدید جایگزین نمود.
مزاياي صافي شني كند
1 ـ آسان بودن ساخت و بهره برداري
2 ـ ارزان تر بودن نسبت به صافي تند
3 ـ كيفيت فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكــي آب تصفيه شده، بسيار خوب است و كارايي آن در حذف ميكروب‌ها 9/99 تا 99/99 درصد مي‌باشد و E. coli را 99 تا 9/99 درصد كاهش مي‌دهد. در صافي شني كند پيش تصفيه صورت نمي‌پذيرد وازمواد منعقد كننده استفاده نمي‌شود. به همين دليل آب مورد استفاده بايستي كدورتي كمتر از 10 واحد J.T.U داشته باشد.
پالايه شني تند
پالاي شني تند در اواخر قرن نوزدهم بكار گرفته شد و اولين بار در سال 1885 در ايالات متحده آمريكا نصب گرديد. پس از آن اين نوع فن آوري بهسازي آب در كشورهاي صنعتي، مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر دو نوع پالاي شني تند مورد استفاده است يكي صافي شني تند كه با قوه ثقل، جاذبه كار مي‌كند ونوع دوم صافي شني تند كه با فشار، كار مي‌كند. در هر دو نوع پالايه مراحل انعقاد، اختلاط و لخته سازي، ته نشيني و پالايش به ترتيب صورت مي‌گيرد.
بستر صافي داراي سطحي در حدود 90ـ80 متر مربع است كه در آن شن محيط پالاينده است. حجم فعال بخش شني بين 2ـ6/0 متر معكب و عمق بستر شني بطور معمول نزديك به يك متر است. در زير بستر شني لايه اي از سنگ ريزه به ارتفاع 4/0ـ3/0 متر است. سنگ ريزه ها در نگهداري بستر شني كمك مي‌كنند و امكان مي‌دهند كه آب پالايش شده به سوي قسمت زه كشي آزادانه جريان يابد. عمق در بخش بالاي بسترشني 5/1ـ1 متر است. ميزان پالايش 15ـ5 متر مكعب به ازاي هر متر مربع سطح پالايه در هر ساعت است.
مزاياي پالاهاي شني تند
مزاياي پالايه هاي شني تند نسبت به پالايه هاي شني كند عبارت است از:
1 ـ بسترهاي شني تند سطح كمتري را اشغال مي‌كنند
2 ـ پالايش‌هاي سريع انجام مي‌شود و حدود 50ـ40 برابر سريع تر از پالايه هاي شني كند است.
3 ـ شستن پالايه آسان است
4 ـ عمليات آن انعطاف پذير است
انواع صافیهای زیستی :
صافیهای زیستی در انواع مختلف وجود دارند ، برای مثال صافیهای غوطه ور ، قطره ای ، صفحات زیستی گردان یا استوانه های زیستی ، بستر های روان و مصالح سبک .
- صاغیهای غوطه ور: این صافیها خود به دو دسته تقسیم می شوند جریان به پایین (از بالا به پایین) و جریان به بالا(از کف به بالا)این نوع صافی شاید قدیمی ترین نوع صافی مورد استفاده بوده باشد . اساسا" صافی دارای یک مخزن است که با نوعی مصالح پر شده است . و باکتریها در آن رشد می کنند . آب معمولا" به وسیله یک دوش به سطح صافی ریخته می شود و با نیروی جاذبه بطرف پایین حرکت میکند مصالح داخل صافی دائما به حالت غوطه ور باقی می مانند . در زیر مصالح صافی یک شبکه مشبک وجود دارد که آب تصفیه شده از آن زهکشی شده و به بیرون از واحد هدایت می شود .
- صافی قطره ای: اصول کار در این صافی ها همانند صافی های غوطه ور هست ولی مصالح در این غوطه ور نیست . آب به طرف پایین داخل مصالح چکانده شده و باکتریها را مرطوب نگاه می دارد ، بدون اینکه آنها را غوطه ور سازد . پساب در زیر کف سوراخدار که که صالح را نگه میدارد، جمع می شود . چون فضای بین ذرات جامد مصالح صافی با هوا پر است باکتریها کمتر از نبود اکسیژن رنج می برند . گردش هوا در داخل مساله نیاز اکسیژنی باکتریها را برآورده می سازد .
- صافیهای گردان : این صافیها معمولا" به صافیهای زیستی با صفحه گردان یا تماس دهنده های گردان معروفند . یک صفحه زیستی یک صفحه صاف یا موجدار است که بر روی یک محور افقی سوار شده است مجموعه در داخل یک مخزن گردش میکند . تقریبا" ۴۰ درصد از سطح صفحات در آب غوطه ور بوده و با گردش صفحات پوشش زیستس مرطوب نگهداشته می شود . سرعت حرکت نباید آنقدر زیاد باشد که موجب جدا شدن پوشش زیستی گردد .
عوامل موءثر در کارایی صافیهای زیستی :
موءثر بودن عملکرد صافی زیستی در پرورش آبزیان اغلب بستگی به قدرت اکسید کردن آمونیاک به نیترات دارد . بازدهی صافیها به عوامل متعدد شیمیایی ، فیزیکی و زیستی بستگی دارد .
عوامل شیمیایی :
PH صافی زیستی باید در محدودهء بین ۹-۶ کار کند . این محدوده ممکن است برای صافیهای مخصوصی که در آن باکتریها نسبت به پذیرش تغییرات سریع PH کند هستند ، محدود تر باشد .در صافیهای زیستی که باکتریها بتدریج سازگار شدند ممکن است در محدوده ۱۰-۵ عمل کنند . ولی هر قدر PH به سمت حد های بالا و پایین کشیده شود بازده آمونیاک زدایی کاهش میابد . حداقل PH برای توسعه باکتریهای نیتروزوموناس و نیتروباکتر بین۷ - ۶.۵ می باشد محدودیت آمونیاک زدایی از کمی پایینتر از ۷ شروع می شود . بهترین مقدار PH معمولا" در سمت قلیایی حالت خنثی قرار می گیرد ولی دقیقا" مشخص نگردیده است .
اگر PH آب خیلی بسمت حالت اسیدی کشیده شود خطر مسمومیت با گاز Co2 آزاد برای ماهیان احتمالا" باکتریها نیز وجود خواهد داشت . باکتریها میتونند با تغییرات تدریجی PH سازگار گردند . میزان سازگاری تابعی از درجه حرارت ، تغییرات درجه PH ، غلظت آمونیاک و سایر عوامل می باشد . تغییرات سریع PH در حدود ۵/۰ تا ۱ واحد بازدهی تبدیل آمونیاک به نیتریت را در صافی به مقدار قابل توجه کاهش می دهد . تا وقتی که باکتریها با شرایط جدید سازگار شوند افزایش سریع درآمونیاک مشاهده خواهد شد .
آمونیاک و نیتریت :
غلظتهای بسیار بالای آمونیاک و نیتریت برای باکتریهای نیتریت کننده بسیار سمی است . این باکتریها در سطوح مختلف از مسمومیت تاثیر می پذیرند . عوامل عمدهء ایجاد خطر آمونیاک یونیزه نشده (NH3) و اسید نیتریک (HNo3) می باشند .
آمونیاک در مقادیر PH بالا سمی تر است . چون در این شرایط بیشتر آمونیاک کل به شکل یونیزه نشده می باشد . نیتریت در مقادیر PH بالا کمتر سمی است چون به شکل یونیزه شده تبدیل می شود .
اکسیژن:
میزان آمونیاک زدایی در صافیهای زیستی با کاهش میزان اکسیژن قابل دسترس کم میشود . غلظت محدود کننده اکسیژن به دما ، شوری ، غلظت نا خالصیها ، وزن توده زیستی سیستم و عوامل کاهنده بستگی دارد . ولی بسیاری از محققین بر ایتن عقیده هستند که آب خروجی از صافیهای زیستی باید حداقل ۲ میلی گرم در لیتر اکسیژن محلول داشته باشند . برای نگه داشتن غلظت اکسیژن مطلوب در آب خروجی ، باید آب ورودی صافی حداقل ۶-۵ میلی گرم اکسیژن داشته باشد شوری :
صافیهای زیستی می توانند تقریبا" در هر محدوده شوری کارآیی داشته باشند . به شرطی که باکتریها بتدریج با تغییرات شوری سازگار شوند . به کار گیری باکتریهای نیتریت کننده آب شیرین در آب شور کاملا" منع شده و بالعکس .
دما :
باکتریهای تولید کننده نیترات ، میتوانند با دامنه وسیعی از دما سازگاری پیدا کنند ، در صورتی که بتدریج با شرایط جدید سازگاری پیدا کنند .
نور :
صافیهای زیستی در تاریکی کامل کارایی بهتری دارند . این مسئله همیشه عملی نیست ، ولی شدت نور در حدود یک درصد از شدت نور روز مانع از آمونیاک زدایی می شود . نیتروباکتر بیشتر به نور حساس است .
تصفیه پیشرفته :
در تصفيه نهايي يا پيشرفته آب تا مرحله زلال سازي و نوشيدن پالايش مي شود و به روشهاي زير انجام پذير است .
     - استفاده از سيستم هاي تعويض يوني
     - فعاليت لايدرسودا توسط آهك و كربنات سديم
     - استفاده از غشا
     - استفاده از تبخير
     - استفاده از الكترودياليزه
     - استفاده از كربن اكتيو
     - روشهاي دي نيتري كيشن
روشهای مرسوم :
استفاده از کربن فعال :
كربن فعال با توليد زغال از زغال سنگ ،چوب گردو، نارگيل يا پوست گردو و يا استخوان حيوانات با حرارت دادن آنها در خلاء تا حدود 900 درجه سانتيگراد درست ميشود . سپس با قرار دادن مواد زغال شده در معرض يك گاز اكسيد كننده در درجه حرارت بالا فعال مي گردند. گاز يك ساختمان مشبك در زغال ايجاد ميكند، به دنبال آن يك سطح داخلي بزرگي در داخل زغال ايجاد مي شود . مساحت سطح جذب ماده در حدود 1،000،000مترمربع در كيلو گرم برآورد مي شود .
كربن فعال براي گرفتن مواد آلي فرار رنگ بو و تيرگي پساب به كار ميرود . صافيهاي كربني در بارهاي كم مواد آلي بسيار موءثر عمل مي كنند .
غلظتهاي بالاتر از 20 ppm مواد جامد معلق بر روي ذرات كربن تشكيل رسوب داده و سبب مسدود شدن، كوتاه شدن مسير، افت انر‍ژي زياد و كاسته شدن ظرفيت جذب سطحي كربن خواهد شد .
وقتي كه ظرفيت جذب سطحي كربن كامل شد يك صافي دانه اي ساده خواهيم داشت صافي هاي كربن اغلب در كنار صافيهاي زيستي ، به عنوان يك مرحله پالايش جهت حذف مواد آلي غيرقابل تجزيه زيستي مورد استفاده قرار مي گيرند . اين صافيها براي حذف بعضي عناصر شيميايي اصلي موثر در فيزيولوژي تركيبات درمانی به كار مي روند .
بعد از فعال شدن ، مواد كربني را مي توان در اندازه هاي مختلف، با ظرفيتهاي جذب سطحي متفاوت آماده كرد . دو اندازه بسيار متداول كربن اكتيو پودر شده (PAC) و كربن اكتيو دانه اي (GAC) هستند PAC كربن كاملا آسياب شده و نرم مي باشد كه داراي قطر كمتر از الك نمره 200 مي باشدو GAC داراي قطر بالاي 0.1 ميلي متر بوده PAC به جز تجارت اكواريوم درارتباط صنعت آبزي پروري كار جالب توجهي نكرده است. به علت بزرگ بودن سطح اين نوع صافيها جذب سطحي بسيار سريع بوده ، ولي بسيار گران قيمت هستند . كربن فعال نوع GAC در تصفيه پساب مورد استفاده قرار مي گيرد .
بعلت هزينه زياد ،كربن اکتیو معمولا در توليد ماهيهاي خوراكي مورد استفاده قرار نمي گيرد ، ولي در مورد توليد ماهي هاي زينتي در اكواریومهاي عمومي كه شفافيت آب و روئيت ماهيان مد نظر است و همچنين در توليد ماهيهاي كمياب يا گونه هاي با ارزش كاربرد دارند .
ﻛﻠﺮزﻧﻲ آب ﺧﺎم
‫ﻫﺪف از ﻛﻠﺮزﻧﻲ آب ﺧﺎم، ﺳﺎﻟﻢ ﺳﺎزي آب ورودي ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن و ﺣﺬف ﻧﺴﺒﻲ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ‫آﻟﻲ ﻣﻮﻟﺪ ﺑﻮ و ﻃﻌﻢ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب، ﺣﺬف ﻧﺴﺒﻲ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻣﻮﻟﺪ رﻧﮓ ﻣﺎﻧﻨﺪ: آﻫﻦ، ﻣﻨﮕﻨﺰ، ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﺗﻪﻧﺸﻴﻨﻲ آﻧﻬﺎ در ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻻلﺳﺎزي و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﺷﺪ ﺑﻌﺪي ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎ و ﮔﻴﺎﻫﺎن آﺑﻲ در ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺗﺼﻔﻴﻪﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ.
ﻛﻠﺮزﻧﻲ آب ﺧﺎمﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﻛﻪ در آب ﺧﺮوﺟﻲاز ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ ﻣﻘﺪار ﻛﻠﺮ آزاد ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در ﺣﺪود 2/0 ﺗﺎ ‫3/0 ﻣﻴﻠﻴﮕﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ در زﻳﺮ ﺻﺎﻓﻴﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ.
ب‌-تاسيسات جانبي تصفيه‌‌خانه‌هاي آب
-پست پاساژ برق
-ساختمان برق شامل ترانسفورماتور‌ها و ژنراتور اضطراري
-ساختمانهاي جنبي تصفيه خانه:
مصرف روشنائي و گرمايش و سرمايش در کليه ساختمان‌ها اعم از فرآيندي و جنبي وجود دارد.

    * ساختمان آزمايشگاه داراي مصارف حرارتي(برقي).
    * ساختمان کارگاه داراي مصارف ماشين آلات: روشنايي
    * ساختمان انبار: روشنايي
    * ساختمان اداري: روشنايي و حرارتي
    * ساختمان غذاخوري بعضا داراي مصارف حرارتي (برقي)، روشنايي
    * ساختمان نگهباني: حرارتي و روشنايي
    * ساختمان ايمني: روشنايي
پس از شناسایی فرایندهای کلی تصفیه خانه آب به ترتیب زیر عمل کنید :
۱- شناسایی تجهيزات انرژي بر هر فرايند تصفيه آب (اعم از تصفيه فيزيكي و ميكروبيولوژيك)
۲- تعیین ميزان مصرف انرژي در هر فرايند
۳- محاسبه توان تجهیزات منصوبه در انواع فرایندها (بعنوان مثال زلال‌سازها )براي ظرفيت 1 مترمكعب برثانيه برحسب كيلووات
۴- محاسبه مصرف شبانه‌روزي تجهیزات انرژی بر در هر فرایند (بعنوان مثال صافي‌هاي ماسه‌اي تند باز ثقلي يك لايه (شستشو) )براي ظرفيت 1 مترمكعب بر ثانيه برحسب كيلووات ساعت .
توجه داشته باشید که این بخش از کار جهت اعمال مدیریت بار در تصفیه خانه بسیار مهم است لذا میتوانید از دستگاه انرژی آنالایزر به مدت ۲۴ ساعت در بار کامل استفاده کنید
۵- تعیین محلهاي اتلاف انرژي در تصفيه خانه‌هاي آب با توجه به نتایج بدست آمده در بندهای فوق
۶- ارائه راهکارها و دستور العملهاي بهره برداري تصفيه خانه‌هاي آب
۷- پيشنهاد ملاحظات فني در طراحي گزينه برتر از نظر انرژي
۸- محاسبه شاخص های انرژی براي ارزيابي تصفيه خانه آب با توجه به میزان کدورت حذف شده از قبیل :
الف- هزينه برق مصرفي يک متر مکعب آب تصفيه شده
ب- برق مصرفي يک متر مکعب آب تصفيه شده
ج- ضريب بار متوسط
د- تعیین راندمان تصفیه خانه آب
براي تعيين راندمان ميبايست موارد زير مورد بررسي قرار گيرد:
۱ - بارمواد معلق ورودي
ميزان کدورت آب ورودي به تصفيه خانه برحسب NTU تعريف مي‌شود. برمبناي نتايج آزمايشگاهي اين واحد تبديل به mg/liter ميگردد. اگر‌اندازه گيري‌ها تحت شرايط متعارفي ساعت به ساعت در طول شبانه روز انجام شده باشد در اينصورت ميتوان متوسط بار مواد معلق را محاسبه نمود.
۲ - بارمواد معلق خروجي
ميزان کدورت آب خروجي تصفيه خانه برحسب NTU تعريف مي‌شود. برمبناي نتايج آزمايشگاهي اين واحد تبديل به mg/liter ميگردد. اگر‌اندازه گيري‌ها تحت شرايط متعارفي ساعت به ساعت در طول شبانه روز انجام شده باشد در اينصورت ميتوان متوسط بار معلق را محاسبه نمود.
بنابراين راندمان تصفيه خانه عبارت است ازنسبت متوسط مواد معلق حذف شده به متوسط مواد معلق ورودي به تصفيه خانه تحت شرايط متعارفي.
هـ شاخص انرژي براي حذف مواد معلق

اين شاخص عبارتست از نسبت ضريب متوسط بار به متوسط بار مواد معلق در يک مترمکعب آب.

مطالب تصادفی: