سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...
امیرحسین ستوده بیدختی
,.
مديريت و فرآوري لجن در فرايند تصفيه
۱۳۸۹/۱۰/۱۹
12:0
|
قسمت بيشتر
لجن تشكيل شده، آب و مقدار كمي از آن شامل مواد جامد است. اين امر مسأله
دفع لجن را با مشكل روبرو مي سازد. عموماً لجن شامل جامدات آلي و معدني
است. معمولاً لجن اوليه شامل جامداتي است كه در فاضلاب خام وجود دارد و
اين در حالي است كه لجن ثانويه شامل جامدات شيميايي و بيولوژيكي است كه طي
عمليات تصفيه بوجود آمده است. مجموعه فرآيند عمومي تصفيه و دفع لجن مشتمل
بر تغليظ، تثبيت يا هضم لجن، آبگيري از لجن و دفع لجن نهايي است.
تغليظ تغليظ كننده هاي ثقلي: در اين روش تغليظ لجن توسط نيروي وزن صورت مي گيرد. معمولاً از غليظ كننده هاي ثقلي براي تغليظ لجن حوض ته نشيني اوليه، فيلتر چكنده و لجن فعال استفاده مي شود. درجه تغليظ در اين سيستم ممكن است بين2 تا5 برابر غلظت مواد جامد در فاضلاب ورودي تغيير كند.
تغليظ لجن با استفاده از شناورسازي هواي محلول در آب (DAF) : در اين روش حباب هوا بصورت حباب در مايع دميده مي شود كه اين حبابها به ذرات جامد چسبيده و آنها را با خود به بالاي محلول مي آورند. در يك سيستم DAF هوا تحت چند اتمسفر فشار در لجن حل مي شود. جريان با فشار بالا به تانك شناورسازي هدايت شده و به طور ناگهاني در اين تانك به فشار اتمسفر مي رسد. در اثر خروج هوا از لجن، تركيبات جامد نيز شناور مي شود. مزيت اين روش نسبت به روش ثقلي اين است كه در مدت زمان كمتري مقدار زيادي از لجن تغليظ مي شود. ميزان تغليظ در اين روش در حدود2 تا8 برابر مقدار مواد جامد در مايع ورودي است. حداكثر مقدار مواد جامد در مواد شناور شده4 تا5 درصد است و از دو حالت مختلف براي انجام اين سيستم مي توان استفاده كرد:
- فشرده كردن كلي و يا جزئي لجن ورودي
- فشرده كردن جريان برگشتي از تغليظ كننده
معمولاً در اين سيستم از روش دوم استفاده مي شود، چرا كه در اين حالت از پمپ كوچكتر (با فشار پايين تر) استفاده شده كه نهايتاً مسائل بهره برداري آن كمتر است.
براي تسريع عمليات شناورسازي مي توان از نمكهاي آهن و آلومينيوم نيز در اين سيستم استفاده كرد.
تغليظ به روش سانتريفوژ: در اين سيستم مواد جامد از لجن با استفاده از نيرويي كه چند برابر سيستم ثقلي است، جدا مي شوند. اين سيستم به سه روش مي تواند براي تغليظ لجن بكار برده شود كه عبارتند از افشانك ديسكي، جام جامد (دكانتر نوع پيچكي) و نوع سبدي.
سانتريفوژ سبدي به صورت سيستم منقطع و سانتريفوژ افشانك ديسكي بصورت مداوم فعاليت مي كند، اما لازم است قبل از اين، دستگاه سيستم پيش آشغالگير و دانه گيري مورد استفاده قرار گيرد. در نوع سانتريفوژ جام جامد سيستم مداوم بوده و كاربرد زيادي در تغليظ لجن دارد.
تثبيت لجن (هضم لجن)
هدف هاي عمده استفاده از اين فرآيند عبارتند از: كنترل بو، از بين بردن ميكروارگانيزمهاي بيماري زا، كاهش حجم و وزن لجن و كاهش مواد آلي و معدني باقيمانده و توليد گاز بعنوان يك منبع انرژي.
عمليات تثبيت لجن به طور عمومي مي تواند به روشهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي انجام پذيرد. از جمله مهمترين اين روشها
عبارتند از: هضم بي هوازي لجن، هضم هوازي لجن، اكسيداسيون شيميايي (با آب آهك يا كلر)، تثبيت حرارتي و تبديل لجن به كود آلي (كمپوست).
هضم بي هوازي: در اين روش عمليات هضم در داخل يك تانك عاري از هوا انجام مي پذيرد و طي آن ميكروارگانيزمها در شرايط بي هوازي مواد آلي را تثبيت كرده و نهايتاً گاز متان و سولفيد هيدروژن توليد مي شود. لجن حاصله از اين روش پايدار، بي ضرر و داراي تعداد كمي ميكروارگانيزمهاي بيماري زا بوده و براي استفاده در خاك مناسب است. مشكل اصلي اين سيستم بالا بودن سرمايه گذاري اوليه است.
هضم هوازي : اين نوع هضم عموماً در واحدهاي كوچك استفاده مي شود. اين فرآيند شامل هوادهي لجن در طول تانك است كه شباهت زيادي به فرآيند لجن فعال دارد و در آن مواد قابل تجزيه بيولوژيكي و مواد تشكيل دهنده سلول ميكروبي تجزيه مي شوند. اين فرآيند داري مزاياي زير است:
عمليات آن ساده است، سرمايه گذاري اوليه كم است، لجن هضم شده بي بو و در مقابل تجزيه بيولوژيكي پايدار است و خواص آبگيري مناسبي دارد و مواد شناور شده داراي BOD5 كمي است.
اكسيداسيون شيميايي
يكي از مهمترين عوامل اسيدكننده، كلر است كه اين عمل با بكار بردن گاز كلر و يا تركيبات كلر با غلظتهاي بالا ميسر است. در اثر اين عمل لجن بي بو شده و فعاليت ميكروبيولوژيكي تا حد ممكن پايين مي آيد. علاوه بر كلر در برخي موارد از ازن و پراكسيد هيدروژن استفاده مي شود.
تثبيت حرارتي لجن: در اين فرآيند لجن تحت فشار و در مدت كوتاهي تا حدود دماي200-140 درجه سانتيگراد حرارت دهي مي شود. در اثر اين عمل لجن استرليزه شده و بصورت جزئي بدون بو مي شود و در نهايت بدون افزايش مواد شيميايي اضافي مي توان لجن را فيلتر كرد. بدليل نياز به سرمايه گذاري بالا، اين روش فقط در تصفيه خانه هاي بسيار بزرگ بكار برده مي شود.
آبگيري از لجن: اهداف اصلي آبگيري از لجن عبارتند از: جدا كردن آب و در نتيجه كاهش حجم و هزينه هاي مربوطه، تبديل لجن مايع به مواد جامد و كاهش انرژي لازم در صورت سوزانيدن لجن در زباله سوزها و خشك كننده هاي حرارتي.
عموماً مي توان روشهاي مختلف آبگيري از لجن را بصورت زير تقسيم بندي كرد:
بستر خشك كننده لجن، لاگونهاي لجن خشك كن، آبگيري با استفاده از سانتريفوژ، فيلتر تحت خلاء ، فيلترهاي فشاري (صفحه اي و مشبك)، فيلترهاي فشاري نقاله اي و سيستمهاي مكانيكي آبگيري.
بستر خشك كننده لجن
يكي از قديمي ترين روش هاي آبگيري از لجن استفاده از بستر خشك كننده است. هم اكنون نيز اين روش براي آبگيري از لجن در واحدهاي تصفيه كوچك و متوسط بكار برده مي شود. در اين سيستم براي جدا كردن آب از مواد جامد از ماسه سيليسي استفاده مي شود. جمع آوري لجن باقيمانده ممكن است بصورت دستي و يا وسايل مكانيكي صورت گيرد. در صورتيكه از بستر با جمع آوري دستي استفاده شود، لازم است زير قشر ماسه، قشري از شن نگهدارنده و سيستم زهكشي پيش بيني شود، بطوريكه آب لجن كاملاً گرفته شود. اين روش را نوع تراوشي نيز مي نامند. كيك لجن بدست آمده از اين بستر شامل20 تا40 درصد جامد است.
روند كار در بسترهاي لجن خشك كن بدين صورت است كه لجن را در لايه هايي به كلفتي20 تا40 سانتيمتر در بستر وارد مي سازند. بعلت وجود مقداري گاز در لجن و بيرون آمدن حبابهاي آن در موقع ورود به بستر، نخست لخته هاي لجن به شكل كف به سمت بالا آمده و آب لجن در پايين جمع مي شود. لذا بايد اين آب لجن را بوسيله سيستم زهكشي در كف بستر از لجن جدا كرد. جدا شدن اين قسمت از آب موجود در لجن كه بيشترين قسمت آب لجن بدست آمده است در همان روزهاي اول رخ مي دهد. بقيه آب موجود در لجن بتدريج و در مدت زماني بين چند روز و چند هفته زهكشي و تبخير مي شود. آب لجن جمع شده بايد دوباره به مدار جريان فاضلاب در تصفيه خانه برگردانده و در مواردي كه تعداد روزهاي باراني در محل زياد باشد بايد بسترهاي لجن خشك كن سرپوشيده باشد. ابعاد بسترهاي لجن خشك كن را در صورتي كه براي جمع آوري لجن خشك شده از وسايل مكانيكي استفاده شود،5 تا20 متر پهنا و10 تا50 متر درازا انتخاب مي كنند و انتخاب ابعاد كوچك موجب پخش لجن به سادگي در بستر مي شود. در صورتيكه براي لجن خشك شده روش دستي پيش بيني شده باشد، نبايد پهناي بستر را از4 تا5 متر بيشتر انتخاب كرد.
گودي بسترهاي لجن خشك كن را بسته به ضخامت لايه لجن بين40 تا60 سانتيمتر انتخاب مي كنند. كف بسترهاي لجن خشك كن از يك لايه ماسه به ضخامت10 تا30 سانتيمتر و زير آن يك لايه شن به ضخامت20 تا45 سانتيمتر تشكيل شده است.
لاگونهاي لجن خشك كن
در صورتي كه مشكل زمين وجود نداشته باشد اقتصادي ترين روش آبگيري لجن استفاده از اين لاگونها است. روش خشك كردن مشابه سيستم بستر خشك شونده است، چرا كه لجن بصورت دوره اي بازيابي شده و مجدداً لاگون پر مي شود. در اين سيستم لجن حتماً بايد جهت جلوگيري از مشكل بو تثبيت شود. معمولاً لجن به ارتفاع1-0/7 متر در داخل اين لاگونها ريخته مي شود. مواد شناور شده از سطح لجن گرفته شده و مجدداً به واحد تصفيه باز گردانيده مي شود. زمان خشك شدن لجن بستگي به شرايط آب و هوايي و نيز عمق لجن دارد.
معمولاً بين3 تا6 ماه لازم است تا درصد مواد جامد در كيك به20 تا40 درصد برسد. در اين روش معمولاً لجن توسط دستگاههاي مكانيكي برداشته مي شود. قبل از طراحي اين سيستم بايد فاكتورهاي مختلفي را از جمله شرايط آب و هوايي، نفوذ پذيري خاك اطراف، خواص لجن، عمق لاگون و سطح مورد نياز اين سيستم مورد مطالعه قرار داد.
آبگيري با استفاده از سانتريفوژ
در اين روش با استفاده از نيروي سانتريفوژ سرعت ته نشيني جامدات موجود در لجن را افزايش مي دهند. آبگيري لجن مي تواند به روشهاي ديسك، سبدي و جام جامد انجام پذيرد. در واحدهاي معمولي لجن به داخل يك جام افقي يا عمودي كه با سرعت2000-1600 دور بر دقيقه مي چرخد، پمپ مي شود. مايع غليظ شده به واحد تصفيه فاضلاب براي تصفيه منتقل مي شود. اين دستگاهها مساحت كمي را اشغال مي كنند و از معايب اين سيستم مشكل بودن نگهداري و مسأله سايش است. كيك لجن خارج شده از سيستم سانتريفوژ داراي20 تا30 درصد از مواد جامد است.
متغيرهاي اصلي فرآيند كه به كارايي سانتريفوژها تأثير مي گذارند شامل شدت خوراك، مشخصات جامدات (دانسيته و اندازه ذرات) و سازگاري خوراك، دما و كمك منعقد كننده هستند.
شدت خوراك
با افزايش ميزان خوراك، زمان ماند مايع در كاسه كم شده و شفافيت فيلتريت كم مي شود. هرگاه بازيافت جامدات به جهت اتلاف دانه هاي ريز كم شود درصد جامدات كيك زياد مي شود. اگر غلظت خوراك افزايش يابد شدت تخليه كيك نيز بالا مي رود، در نتيجه مقداري از جامدات در كاسه تجمع كرده و حجم فيلتريت كم مي شود. در اين حالت دستگاه Overload مي كند.
غلظت خوراك
محدود كننده ظرفيت سانتريفوژ اغلب شدت خوراك است. زماني كه ظرفيت فيلتريت عامل محدود كننده است ظرفيت ماشين براساس جامدات تابع مستقيمي از غلظت خوراك است. افزايش غلظت خوراك برعملكرد سانتريفوژ دو اثر مثبت دارد: 1- مقدار زيادي از خوراك بصورت كيك از دستگاه خارج مي شود. 2- شدت جريان فيلتريت كاهش و شفافيت
افزايش مي يابد.
علاوه بر اين موارد درصد بازيافت دستگاه زياد مي شود.
دما
افزايش دما، كاهش ويسكوزيته و دانسيته را به دنبال دارد كه سبب افزايش شدت ته نشيتي مي شود.
منعقد كننده هاي شيميايي
منعقد كننده هاي شيميايي باعث افزايش شدت ته نشيني اجزاي ريزتر و افزايش مقاومت ساختمان جامدات مي شود.
مزاياي سانتريفوژ:
1- هزينه سرمايه گذاري پايين تر از فيلتر خلاء است.
2- با حداقل متعلقات به مساحت كمتري نياز دارد.
3- دستگاه به راحتي راه اندازي و خاموش مي شود.
4- زمان راه اندازي و خاموش كردن تنها20-15 دقيقه است. در حاليكه براي راه اندازي فيلتر خلاء حداقل1/5 ساعت زمان لازم است.
5- با هر نوع خوراكي با تركيبات متنوع سازگار است.
6- تحت شرايط جوي قرار نمي گيرد.
7- سيستم سانتريفوژ را مي توان به سادگي با ساير خوراكهاي فرآيند تنظيم كرد.
فيلتر تحت خلاء
اين نوع فيلتر داراي كاربرد وسيعي در آبگيري لجن خام و هضم شده است. فيلتر تحت خلاء شامل يك بشكه استوانه اي است كه سطح آن با پارچه ساخته شده از الياف طبيعي يا مصنوعي پوشيده شده است. جزئي از اين بشكه در داخل محفظه خاصي قرار گرفته و با سرعت كمي در حال دوران است. در اثر وجود خلاء داخلي، لجن جذب سطح بشكه شده و آب آن به داخل بشكه كشيده و از قسمت ديگر فيلتر جدا مي شود. در نوع ديگري از اين نوع فيلترها خوراك سيستم از قسمت بالاي بشكه وارد و لجن از طريق يك قيف به روي بشكه ريخته مي شود.
فيلترهاي فشاري(صفحه اي و مشبك)
فيلترهاي صفحه اي و مشبك اصطلاحاً فيلترهاي فشاري ناميده
مي شوند. اين نوع فيلتر از چندين صفحه حلقوي شكل و يا چند صفحه تو خالي تشكيل شده اند كه بر روي هر يك از اينها يك سطح پارچه اي ايجاد شده است. در فيلتر فشاري با حجم ثابت لجن تحت فشار350-1557 KN/m3 به داخل دستگاه پمپ مي شود. آب از بين پارچه ها عبور مي كند، ولي مواد جامد بر روي سطح پارچه تشكيل كيك مي دهند. اين عمل تا هنگامي كه سطح پارچه ها پر از كيك شود، ادامه دارد. پس از آن فيلتر به صورت مكانيكي باز و كيك آبگيري شده از سطح پارچه جدا شده و توسط كانوير به محل مناسب انتقال و تخليه مي شود. نوع ديگري از اين نوع فيلترها، فيلتر با حجم متغير است كه در آن از يك ديافراگم در پشت پارچه ها براي تأمين هوا يا فشار آب جهت فشرده كردن لجن استفاده مي شود.
فيلترهاي فشاري نقاله اي
اين سيستم شامل يك يا دو نقاله متحرك براي آبگيري مداوم لجن است. از مزاياي اين روش مي توان به انرژي مورد نياز كمتر و عمليات مداوم اشاره كرد. ولي معايب اين سيستم شامل كم بودن عمر بستر و حساسيت سرعت فيلتراسيون نسبت به لجن ورودي است. اين فرآيند شامل سه مرحله زير است:
اصلاح شيميايي، تخليه آب به روش ثقلي و فشرده شدن لجن
آبگيري شده.
سيستم هاي مكانيكي آبگيري
مهمترين روشهاي آبگيري لجن بصورت مكانيكي در زير ارايه شده است:
-تغليظ كننده داراي صفحات متحرك كه داراي يك صفحه متحرك با سرعت متغير است و كيك لجن آمده از اين سيستم داراي30-20 درصد مواد جامد است.
- آبگيري مويي كه اين سيستم شبيه فيلتر نقاله اي افقي است. كيك تشكيل شده از اين روش داراي20-16 درصد مواد جامد است.
- تغليظ كننده چرخشي ثقلي كه اين سيستم داراي دو قسمت از جنس پارچه نايلوني با مش ريز است كه بصورت مداوم روي چرخ، جلو و عقب مي رود. كيك تشكيل شده شامل16-10 درصد مواد جامد است.
- فشار دهنده بين دو لوله كه از دو لوله ثابت و متحرك تشكيل شده است. كيك لجن تشكيل شده شامل90-80 درصد مواد جامد است.
- فشار دهنده حلزوني كه شامل يك قسمت مارپيچي شكل است كه اطراف آنرا يك سيلندر فولادي در برگرفته است. كيك تشكيل شده شامل25-18 درصد مواد جامد است.
- فيلتر كيسه اي ثقلي كه از يك كيسه متخلخل تشكيل شده است. مقدار مواد جامد موجود در اين كيك20-15 درصد است.
دفع لجن نهايي
روشهاي ختلف دفع لجن نهايي بصورت زير است:
زباله سوزي، اكسيداسيون، پيروليز، كمپوست كردن و دفع در زمين و دريا.
روشهاي فرآيند تبديلي بدليل نياز انرژي و نيز نيروي انساني، سرمايه بر است. در اين قسمت بطور خلاصه به تشريح هر يك از موارد فوق خواهيم پرداخت:
زباله سوزي
در اين روش كيكي لجن تشكيل شده كاملاًَ محترق شده و كليه مواد آلي تجزيه مي شوند. حداقل دما در اين مورد700 درجه سانتيگراد است و معمولاً حدود100-50 درصد هواي اضافه استفاده مي شود. در اين روش ممكن است مقداري خاكستر باقي بماند كه بايد در زمين دفع شود.
اكسيداسيون مرطوب
اين عمل كه به فرآيند زيمرمان مشهور است براي احتراق لجن بكار برده مي شود و آبگيري لجن نيز ضرورتي ندارد. در اين عمليات لجن و هواي مورد نياز، به يك راكتور با دماي300-200 درجه سانتيگراد و فشار5-20KN/m3 منتقل شده و مواد آلي در فاز مايع اكسيد مي شوند. سپس مايع و جامد توسط عمليات ته نشيني يا فيلتراسيون جدا شده و خاكستر دفن مي شود.
فرآيند پيروليز
پيروليز شامل حرارت دادن مواد آلي در محيط عاري از اكسيژن است. در دماي حدود700-300 درجه سانتيگراد و در غياب اكسيژن، مواد آلي شكسته شده و توليد گازهاي مختلف، نفت و زغال مي كنند.
فرآيند Recalcinig
در اين عمليات مقدار زيادي آهك در يك يا دو مرحله به سيستم اضافه شده و در نتيجه مقدار زيادي لجن توليد مي شود. عمليات فوق شامل حرارت دادن لجن آهكي آبگيري شده تا دماي حدود1000 درجه سانتيگراد است كه طي آن رطوبت و Co2 از ماده فوق خارج مي شود.
كمپوست كردن
عمليات كمپوست مي تواند توسط دو روش انجام پذيرد:
روش خشك كردن حرارتي: در اين روش رطوبت لجن و نيز مقداري از مواد آلي قابل احتراق از لجن جدا مي شود(370 درجه سانتيگراد). كمپوست بدست آمده در اين روش به عنوان تثبيت كننده خاك بكار برده مي شود.
روش فعاليت ميكروبي: در اين روش مواد آلي تحت فعاليتهاي بيولوژيكي تبديل به مواد آلي پايدار مي شوند كه خود اين عمل مي تواند به دو صورت مكانيكي و پشته اي صورت پذيرد.
دفع در زمين
عموماً براي طراحي اين سيستم بايد عوامل مختلفي مورد مطالعه قرار گيرند كه مهمترين آنها عبارتند از: خواص لجن، انتخاب محل، قوانين موجود، روش دفن لجن، عملكرد و نگهداري آن.
فرآوري لجن در پروژه تصفيه خانه پساب پالايشگاه نفت پارس
لجن بيولوژيك خروجي از سيستم MBR در ابتدا وارد يك تغليظ كننده ثقلي مي شود كه عمل تغليظ را روي لجن انجام مي دهد. لجن خروجي از تغليظ كننده توسط پمپ به مخزن هاضم هوازي مي رود. در اين مخزن
هواده هاي عمقي تعبيه شده است كه عمل هوادهي را در سرتاسر اين مخزن انجام مي دهد. براي هضم لجن زمان ماندي حدود15 روز در نظر گرفته شده است. لجن توليد شده از اين روش بدون بو و بدون خواص مضر است.
لجن خروجي از هاضم توسط پمپ به ماشين سانتريفوژ وارد مي شود كه عمل آبگيري و خشك كردن لجن را انجام مي دهد. به اين جريان قبل از ورود به سانتريفوژ كاتيونيك پلي الكتروليت تزريق مي شود كه به عمل لخته شدن كمك مي كند. لجن بدست آمده از سانتريفوژ توسط كاميون به محل دفع منتقل مي شود.
از طرف ديگر لجن هاي API و DAF ابتدا وارد يك مخزن نگهداري مي شوند و سپس جريان توسط يك پمپ به ماشين سانتريفوژ وارد مي شود و همانطور كه در بالا گفته شد قبل از ورود به سانتريفوژ به اين جريان كاتيونيك پلي الكتروليت تزريق مي شود كه به عمل لخته شدن كمك مي كند. كيك لجن بدست آمده از سانتريفوژ داراي30-20 درصد مواد جامد است.
آبي كه از قسمت تغليظ و هضم هوازي و سانتريفوژ از لجن خارج مي شود در يك مخزن (T-1285) جمع آوري مي شود و از آنجا توسط پمپ به مخزن متعادل ساز صنعتي (T-1273) مي رود.لجن بيولوژيك و لجن نفتي (لجن API و DAF) ماهيتاً با هم متفاوت مي شود، به طوري كه لجن بيولوژيك پس از آبگيري و خشك شدن قابليت استفاده به عنوان كود را دارد، ولي لجن نفتي پس از خشك شدن بايد به محل مخصوص جهت دفع انتقال داده شود. بنابراين هدف در اين روش اين است كه اين دو لجن را بصورت ناپيوسته (BATCH) وارد سانتريفوژ كنند تا بتوان دو لجن را به صورت جداگانه براي دفع انتقال داد.
در اين پروژه جهت STAND BY دستگاه سانتريفوژ سه بستر لجن خشك در نظر گرفته شده است تا در مواردي كه سانتريفوژ به هر دليلي از سيستم خارج مي شود، جريان لجن وارد اين بسترها شده و عمل آبگيري انجام شود. در اين بسترها سيستم زهكشي تعبيه شده است كه آب لجن را خارج مي سازد و به همان مخزني كه در بالا اشاره شد (T-1282) انتقال يافته و از آنجا توسط پمپ به مخزن متعادل ساز صنعتي (T-1273) مي رود. لجن آبگيري شده را هر هفته جمع آوري و دفع مي كنند.
لجن آبگيري شده، آبچكان نيست و در ضمن بدون بو و خواص مضر و مطابق با استانداردهاي سازمان محيط زيست براي دفع لجن است.
مطالب تصادفی:
نرمال فلورا Normal flora - پنجشنبه بیستم خرداد 1389
کرمک (انتروبیوس ورمیکولاریس) - چهارشنبه نوزدهم خرداد 1389
مراحل تصفیه پساب صنعتی در پتروشیمی آبادان - چهارشنبه نوزدهم خرداد 1389
تصفیه خانه ی فاضلاب شهرک شوش - سه شنبه هجدهم خرداد 1389
کمپیلوباکترها Campylobacter - سه شنبه هجدهم خرداد 1389
تغليظ تغليظ كننده هاي ثقلي: در اين روش تغليظ لجن توسط نيروي وزن صورت مي گيرد. معمولاً از غليظ كننده هاي ثقلي براي تغليظ لجن حوض ته نشيني اوليه، فيلتر چكنده و لجن فعال استفاده مي شود. درجه تغليظ در اين سيستم ممكن است بين2 تا5 برابر غلظت مواد جامد در فاضلاب ورودي تغيير كند.
تغليظ لجن با استفاده از شناورسازي هواي محلول در آب (DAF) : در اين روش حباب هوا بصورت حباب در مايع دميده مي شود كه اين حبابها به ذرات جامد چسبيده و آنها را با خود به بالاي محلول مي آورند. در يك سيستم DAF هوا تحت چند اتمسفر فشار در لجن حل مي شود. جريان با فشار بالا به تانك شناورسازي هدايت شده و به طور ناگهاني در اين تانك به فشار اتمسفر مي رسد. در اثر خروج هوا از لجن، تركيبات جامد نيز شناور مي شود. مزيت اين روش نسبت به روش ثقلي اين است كه در مدت زمان كمتري مقدار زيادي از لجن تغليظ مي شود. ميزان تغليظ در اين روش در حدود2 تا8 برابر مقدار مواد جامد در مايع ورودي است. حداكثر مقدار مواد جامد در مواد شناور شده4 تا5 درصد است و از دو حالت مختلف براي انجام اين سيستم مي توان استفاده كرد:
- فشرده كردن كلي و يا جزئي لجن ورودي
- فشرده كردن جريان برگشتي از تغليظ كننده
معمولاً در اين سيستم از روش دوم استفاده مي شود، چرا كه در اين حالت از پمپ كوچكتر (با فشار پايين تر) استفاده شده كه نهايتاً مسائل بهره برداري آن كمتر است.
براي تسريع عمليات شناورسازي مي توان از نمكهاي آهن و آلومينيوم نيز در اين سيستم استفاده كرد.
تغليظ به روش سانتريفوژ: در اين سيستم مواد جامد از لجن با استفاده از نيرويي كه چند برابر سيستم ثقلي است، جدا مي شوند. اين سيستم به سه روش مي تواند براي تغليظ لجن بكار برده شود كه عبارتند از افشانك ديسكي، جام جامد (دكانتر نوع پيچكي) و نوع سبدي.
سانتريفوژ سبدي به صورت سيستم منقطع و سانتريفوژ افشانك ديسكي بصورت مداوم فعاليت مي كند، اما لازم است قبل از اين، دستگاه سيستم پيش آشغالگير و دانه گيري مورد استفاده قرار گيرد. در نوع سانتريفوژ جام جامد سيستم مداوم بوده و كاربرد زيادي در تغليظ لجن دارد.
تثبيت لجن (هضم لجن)
هدف هاي عمده استفاده از اين فرآيند عبارتند از: كنترل بو، از بين بردن ميكروارگانيزمهاي بيماري زا، كاهش حجم و وزن لجن و كاهش مواد آلي و معدني باقيمانده و توليد گاز بعنوان يك منبع انرژي.
عمليات تثبيت لجن به طور عمومي مي تواند به روشهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي انجام پذيرد. از جمله مهمترين اين روشها
عبارتند از: هضم بي هوازي لجن، هضم هوازي لجن، اكسيداسيون شيميايي (با آب آهك يا كلر)، تثبيت حرارتي و تبديل لجن به كود آلي (كمپوست).
هضم بي هوازي: در اين روش عمليات هضم در داخل يك تانك عاري از هوا انجام مي پذيرد و طي آن ميكروارگانيزمها در شرايط بي هوازي مواد آلي را تثبيت كرده و نهايتاً گاز متان و سولفيد هيدروژن توليد مي شود. لجن حاصله از اين روش پايدار، بي ضرر و داراي تعداد كمي ميكروارگانيزمهاي بيماري زا بوده و براي استفاده در خاك مناسب است. مشكل اصلي اين سيستم بالا بودن سرمايه گذاري اوليه است.
هضم هوازي : اين نوع هضم عموماً در واحدهاي كوچك استفاده مي شود. اين فرآيند شامل هوادهي لجن در طول تانك است كه شباهت زيادي به فرآيند لجن فعال دارد و در آن مواد قابل تجزيه بيولوژيكي و مواد تشكيل دهنده سلول ميكروبي تجزيه مي شوند. اين فرآيند داري مزاياي زير است:
عمليات آن ساده است، سرمايه گذاري اوليه كم است، لجن هضم شده بي بو و در مقابل تجزيه بيولوژيكي پايدار است و خواص آبگيري مناسبي دارد و مواد شناور شده داراي BOD5 كمي است.
اكسيداسيون شيميايي
يكي از مهمترين عوامل اسيدكننده، كلر است كه اين عمل با بكار بردن گاز كلر و يا تركيبات كلر با غلظتهاي بالا ميسر است. در اثر اين عمل لجن بي بو شده و فعاليت ميكروبيولوژيكي تا حد ممكن پايين مي آيد. علاوه بر كلر در برخي موارد از ازن و پراكسيد هيدروژن استفاده مي شود.
تثبيت حرارتي لجن: در اين فرآيند لجن تحت فشار و در مدت كوتاهي تا حدود دماي200-140 درجه سانتيگراد حرارت دهي مي شود. در اثر اين عمل لجن استرليزه شده و بصورت جزئي بدون بو مي شود و در نهايت بدون افزايش مواد شيميايي اضافي مي توان لجن را فيلتر كرد. بدليل نياز به سرمايه گذاري بالا، اين روش فقط در تصفيه خانه هاي بسيار بزرگ بكار برده مي شود.
آبگيري از لجن: اهداف اصلي آبگيري از لجن عبارتند از: جدا كردن آب و در نتيجه كاهش حجم و هزينه هاي مربوطه، تبديل لجن مايع به مواد جامد و كاهش انرژي لازم در صورت سوزانيدن لجن در زباله سوزها و خشك كننده هاي حرارتي.
عموماً مي توان روشهاي مختلف آبگيري از لجن را بصورت زير تقسيم بندي كرد:
بستر خشك كننده لجن، لاگونهاي لجن خشك كن، آبگيري با استفاده از سانتريفوژ، فيلتر تحت خلاء ، فيلترهاي فشاري (صفحه اي و مشبك)، فيلترهاي فشاري نقاله اي و سيستمهاي مكانيكي آبگيري.
بستر خشك كننده لجن
يكي از قديمي ترين روش هاي آبگيري از لجن استفاده از بستر خشك كننده است. هم اكنون نيز اين روش براي آبگيري از لجن در واحدهاي تصفيه كوچك و متوسط بكار برده مي شود. در اين سيستم براي جدا كردن آب از مواد جامد از ماسه سيليسي استفاده مي شود. جمع آوري لجن باقيمانده ممكن است بصورت دستي و يا وسايل مكانيكي صورت گيرد. در صورتيكه از بستر با جمع آوري دستي استفاده شود، لازم است زير قشر ماسه، قشري از شن نگهدارنده و سيستم زهكشي پيش بيني شود، بطوريكه آب لجن كاملاً گرفته شود. اين روش را نوع تراوشي نيز مي نامند. كيك لجن بدست آمده از اين بستر شامل20 تا40 درصد جامد است.
روند كار در بسترهاي لجن خشك كن بدين صورت است كه لجن را در لايه هايي به كلفتي20 تا40 سانتيمتر در بستر وارد مي سازند. بعلت وجود مقداري گاز در لجن و بيرون آمدن حبابهاي آن در موقع ورود به بستر، نخست لخته هاي لجن به شكل كف به سمت بالا آمده و آب لجن در پايين جمع مي شود. لذا بايد اين آب لجن را بوسيله سيستم زهكشي در كف بستر از لجن جدا كرد. جدا شدن اين قسمت از آب موجود در لجن كه بيشترين قسمت آب لجن بدست آمده است در همان روزهاي اول رخ مي دهد. بقيه آب موجود در لجن بتدريج و در مدت زماني بين چند روز و چند هفته زهكشي و تبخير مي شود. آب لجن جمع شده بايد دوباره به مدار جريان فاضلاب در تصفيه خانه برگردانده و در مواردي كه تعداد روزهاي باراني در محل زياد باشد بايد بسترهاي لجن خشك كن سرپوشيده باشد. ابعاد بسترهاي لجن خشك كن را در صورتي كه براي جمع آوري لجن خشك شده از وسايل مكانيكي استفاده شود،5 تا20 متر پهنا و10 تا50 متر درازا انتخاب مي كنند و انتخاب ابعاد كوچك موجب پخش لجن به سادگي در بستر مي شود. در صورتيكه براي لجن خشك شده روش دستي پيش بيني شده باشد، نبايد پهناي بستر را از4 تا5 متر بيشتر انتخاب كرد.
گودي بسترهاي لجن خشك كن را بسته به ضخامت لايه لجن بين40 تا60 سانتيمتر انتخاب مي كنند. كف بسترهاي لجن خشك كن از يك لايه ماسه به ضخامت10 تا30 سانتيمتر و زير آن يك لايه شن به ضخامت20 تا45 سانتيمتر تشكيل شده است.
لاگونهاي لجن خشك كن
در صورتي كه مشكل زمين وجود نداشته باشد اقتصادي ترين روش آبگيري لجن استفاده از اين لاگونها است. روش خشك كردن مشابه سيستم بستر خشك شونده است، چرا كه لجن بصورت دوره اي بازيابي شده و مجدداً لاگون پر مي شود. در اين سيستم لجن حتماً بايد جهت جلوگيري از مشكل بو تثبيت شود. معمولاً لجن به ارتفاع1-0/7 متر در داخل اين لاگونها ريخته مي شود. مواد شناور شده از سطح لجن گرفته شده و مجدداً به واحد تصفيه باز گردانيده مي شود. زمان خشك شدن لجن بستگي به شرايط آب و هوايي و نيز عمق لجن دارد.
معمولاً بين3 تا6 ماه لازم است تا درصد مواد جامد در كيك به20 تا40 درصد برسد. در اين روش معمولاً لجن توسط دستگاههاي مكانيكي برداشته مي شود. قبل از طراحي اين سيستم بايد فاكتورهاي مختلفي را از جمله شرايط آب و هوايي، نفوذ پذيري خاك اطراف، خواص لجن، عمق لاگون و سطح مورد نياز اين سيستم مورد مطالعه قرار داد.
آبگيري با استفاده از سانتريفوژ
در اين روش با استفاده از نيروي سانتريفوژ سرعت ته نشيني جامدات موجود در لجن را افزايش مي دهند. آبگيري لجن مي تواند به روشهاي ديسك، سبدي و جام جامد انجام پذيرد. در واحدهاي معمولي لجن به داخل يك جام افقي يا عمودي كه با سرعت2000-1600 دور بر دقيقه مي چرخد، پمپ مي شود. مايع غليظ شده به واحد تصفيه فاضلاب براي تصفيه منتقل مي شود. اين دستگاهها مساحت كمي را اشغال مي كنند و از معايب اين سيستم مشكل بودن نگهداري و مسأله سايش است. كيك لجن خارج شده از سيستم سانتريفوژ داراي20 تا30 درصد از مواد جامد است.
متغيرهاي اصلي فرآيند كه به كارايي سانتريفوژها تأثير مي گذارند شامل شدت خوراك، مشخصات جامدات (دانسيته و اندازه ذرات) و سازگاري خوراك، دما و كمك منعقد كننده هستند.
شدت خوراك
با افزايش ميزان خوراك، زمان ماند مايع در كاسه كم شده و شفافيت فيلتريت كم مي شود. هرگاه بازيافت جامدات به جهت اتلاف دانه هاي ريز كم شود درصد جامدات كيك زياد مي شود. اگر غلظت خوراك افزايش يابد شدت تخليه كيك نيز بالا مي رود، در نتيجه مقداري از جامدات در كاسه تجمع كرده و حجم فيلتريت كم مي شود. در اين حالت دستگاه Overload مي كند.
غلظت خوراك
محدود كننده ظرفيت سانتريفوژ اغلب شدت خوراك است. زماني كه ظرفيت فيلتريت عامل محدود كننده است ظرفيت ماشين براساس جامدات تابع مستقيمي از غلظت خوراك است. افزايش غلظت خوراك برعملكرد سانتريفوژ دو اثر مثبت دارد: 1- مقدار زيادي از خوراك بصورت كيك از دستگاه خارج مي شود. 2- شدت جريان فيلتريت كاهش و شفافيت
افزايش مي يابد.
علاوه بر اين موارد درصد بازيافت دستگاه زياد مي شود.
دما
افزايش دما، كاهش ويسكوزيته و دانسيته را به دنبال دارد كه سبب افزايش شدت ته نشيتي مي شود.
منعقد كننده هاي شيميايي
منعقد كننده هاي شيميايي باعث افزايش شدت ته نشيني اجزاي ريزتر و افزايش مقاومت ساختمان جامدات مي شود.
مزاياي سانتريفوژ:
1- هزينه سرمايه گذاري پايين تر از فيلتر خلاء است.
2- با حداقل متعلقات به مساحت كمتري نياز دارد.
3- دستگاه به راحتي راه اندازي و خاموش مي شود.
4- زمان راه اندازي و خاموش كردن تنها20-15 دقيقه است. در حاليكه براي راه اندازي فيلتر خلاء حداقل1/5 ساعت زمان لازم است.
5- با هر نوع خوراكي با تركيبات متنوع سازگار است.
6- تحت شرايط جوي قرار نمي گيرد.
7- سيستم سانتريفوژ را مي توان به سادگي با ساير خوراكهاي فرآيند تنظيم كرد.
فيلتر تحت خلاء
اين نوع فيلتر داراي كاربرد وسيعي در آبگيري لجن خام و هضم شده است. فيلتر تحت خلاء شامل يك بشكه استوانه اي است كه سطح آن با پارچه ساخته شده از الياف طبيعي يا مصنوعي پوشيده شده است. جزئي از اين بشكه در داخل محفظه خاصي قرار گرفته و با سرعت كمي در حال دوران است. در اثر وجود خلاء داخلي، لجن جذب سطح بشكه شده و آب آن به داخل بشكه كشيده و از قسمت ديگر فيلتر جدا مي شود. در نوع ديگري از اين نوع فيلترها خوراك سيستم از قسمت بالاي بشكه وارد و لجن از طريق يك قيف به روي بشكه ريخته مي شود.
فيلترهاي فشاري(صفحه اي و مشبك)
فيلترهاي صفحه اي و مشبك اصطلاحاً فيلترهاي فشاري ناميده
مي شوند. اين نوع فيلتر از چندين صفحه حلقوي شكل و يا چند صفحه تو خالي تشكيل شده اند كه بر روي هر يك از اينها يك سطح پارچه اي ايجاد شده است. در فيلتر فشاري با حجم ثابت لجن تحت فشار350-1557 KN/m3 به داخل دستگاه پمپ مي شود. آب از بين پارچه ها عبور مي كند، ولي مواد جامد بر روي سطح پارچه تشكيل كيك مي دهند. اين عمل تا هنگامي كه سطح پارچه ها پر از كيك شود، ادامه دارد. پس از آن فيلتر به صورت مكانيكي باز و كيك آبگيري شده از سطح پارچه جدا شده و توسط كانوير به محل مناسب انتقال و تخليه مي شود. نوع ديگري از اين نوع فيلترها، فيلتر با حجم متغير است كه در آن از يك ديافراگم در پشت پارچه ها براي تأمين هوا يا فشار آب جهت فشرده كردن لجن استفاده مي شود.
فيلترهاي فشاري نقاله اي
اين سيستم شامل يك يا دو نقاله متحرك براي آبگيري مداوم لجن است. از مزاياي اين روش مي توان به انرژي مورد نياز كمتر و عمليات مداوم اشاره كرد. ولي معايب اين سيستم شامل كم بودن عمر بستر و حساسيت سرعت فيلتراسيون نسبت به لجن ورودي است. اين فرآيند شامل سه مرحله زير است:
اصلاح شيميايي، تخليه آب به روش ثقلي و فشرده شدن لجن
آبگيري شده.
سيستم هاي مكانيكي آبگيري
مهمترين روشهاي آبگيري لجن بصورت مكانيكي در زير ارايه شده است:
-تغليظ كننده داراي صفحات متحرك كه داراي يك صفحه متحرك با سرعت متغير است و كيك لجن آمده از اين سيستم داراي30-20 درصد مواد جامد است.
- آبگيري مويي كه اين سيستم شبيه فيلتر نقاله اي افقي است. كيك تشكيل شده از اين روش داراي20-16 درصد مواد جامد است.
- تغليظ كننده چرخشي ثقلي كه اين سيستم داراي دو قسمت از جنس پارچه نايلوني با مش ريز است كه بصورت مداوم روي چرخ، جلو و عقب مي رود. كيك تشكيل شده شامل16-10 درصد مواد جامد است.
- فشار دهنده بين دو لوله كه از دو لوله ثابت و متحرك تشكيل شده است. كيك لجن تشكيل شده شامل90-80 درصد مواد جامد است.
- فشار دهنده حلزوني كه شامل يك قسمت مارپيچي شكل است كه اطراف آنرا يك سيلندر فولادي در برگرفته است. كيك تشكيل شده شامل25-18 درصد مواد جامد است.
- فيلتر كيسه اي ثقلي كه از يك كيسه متخلخل تشكيل شده است. مقدار مواد جامد موجود در اين كيك20-15 درصد است.
دفع لجن نهايي
روشهاي ختلف دفع لجن نهايي بصورت زير است:
زباله سوزي، اكسيداسيون، پيروليز، كمپوست كردن و دفع در زمين و دريا.
روشهاي فرآيند تبديلي بدليل نياز انرژي و نيز نيروي انساني، سرمايه بر است. در اين قسمت بطور خلاصه به تشريح هر يك از موارد فوق خواهيم پرداخت:
زباله سوزي
در اين روش كيكي لجن تشكيل شده كاملاًَ محترق شده و كليه مواد آلي تجزيه مي شوند. حداقل دما در اين مورد700 درجه سانتيگراد است و معمولاً حدود100-50 درصد هواي اضافه استفاده مي شود. در اين روش ممكن است مقداري خاكستر باقي بماند كه بايد در زمين دفع شود.
اكسيداسيون مرطوب
اين عمل كه به فرآيند زيمرمان مشهور است براي احتراق لجن بكار برده مي شود و آبگيري لجن نيز ضرورتي ندارد. در اين عمليات لجن و هواي مورد نياز، به يك راكتور با دماي300-200 درجه سانتيگراد و فشار5-20KN/m3 منتقل شده و مواد آلي در فاز مايع اكسيد مي شوند. سپس مايع و جامد توسط عمليات ته نشيني يا فيلتراسيون جدا شده و خاكستر دفن مي شود.
فرآيند پيروليز
پيروليز شامل حرارت دادن مواد آلي در محيط عاري از اكسيژن است. در دماي حدود700-300 درجه سانتيگراد و در غياب اكسيژن، مواد آلي شكسته شده و توليد گازهاي مختلف، نفت و زغال مي كنند.
فرآيند Recalcinig
در اين عمليات مقدار زيادي آهك در يك يا دو مرحله به سيستم اضافه شده و در نتيجه مقدار زيادي لجن توليد مي شود. عمليات فوق شامل حرارت دادن لجن آهكي آبگيري شده تا دماي حدود1000 درجه سانتيگراد است كه طي آن رطوبت و Co2 از ماده فوق خارج مي شود.
كمپوست كردن
عمليات كمپوست مي تواند توسط دو روش انجام پذيرد:
روش خشك كردن حرارتي: در اين روش رطوبت لجن و نيز مقداري از مواد آلي قابل احتراق از لجن جدا مي شود(370 درجه سانتيگراد). كمپوست بدست آمده در اين روش به عنوان تثبيت كننده خاك بكار برده مي شود.
روش فعاليت ميكروبي: در اين روش مواد آلي تحت فعاليتهاي بيولوژيكي تبديل به مواد آلي پايدار مي شوند كه خود اين عمل مي تواند به دو صورت مكانيكي و پشته اي صورت پذيرد.
دفع در زمين
عموماً براي طراحي اين سيستم بايد عوامل مختلفي مورد مطالعه قرار گيرند كه مهمترين آنها عبارتند از: خواص لجن، انتخاب محل، قوانين موجود، روش دفن لجن، عملكرد و نگهداري آن.
فرآوري لجن در پروژه تصفيه خانه پساب پالايشگاه نفت پارس
لجن بيولوژيك خروجي از سيستم MBR در ابتدا وارد يك تغليظ كننده ثقلي مي شود كه عمل تغليظ را روي لجن انجام مي دهد. لجن خروجي از تغليظ كننده توسط پمپ به مخزن هاضم هوازي مي رود. در اين مخزن
هواده هاي عمقي تعبيه شده است كه عمل هوادهي را در سرتاسر اين مخزن انجام مي دهد. براي هضم لجن زمان ماندي حدود15 روز در نظر گرفته شده است. لجن توليد شده از اين روش بدون بو و بدون خواص مضر است.
لجن خروجي از هاضم توسط پمپ به ماشين سانتريفوژ وارد مي شود كه عمل آبگيري و خشك كردن لجن را انجام مي دهد. به اين جريان قبل از ورود به سانتريفوژ كاتيونيك پلي الكتروليت تزريق مي شود كه به عمل لخته شدن كمك مي كند. لجن بدست آمده از سانتريفوژ توسط كاميون به محل دفع منتقل مي شود.
از طرف ديگر لجن هاي API و DAF ابتدا وارد يك مخزن نگهداري مي شوند و سپس جريان توسط يك پمپ به ماشين سانتريفوژ وارد مي شود و همانطور كه در بالا گفته شد قبل از ورود به سانتريفوژ به اين جريان كاتيونيك پلي الكتروليت تزريق مي شود كه به عمل لخته شدن كمك مي كند. كيك لجن بدست آمده از سانتريفوژ داراي30-20 درصد مواد جامد است.
آبي كه از قسمت تغليظ و هضم هوازي و سانتريفوژ از لجن خارج مي شود در يك مخزن (T-1285) جمع آوري مي شود و از آنجا توسط پمپ به مخزن متعادل ساز صنعتي (T-1273) مي رود.لجن بيولوژيك و لجن نفتي (لجن API و DAF) ماهيتاً با هم متفاوت مي شود، به طوري كه لجن بيولوژيك پس از آبگيري و خشك شدن قابليت استفاده به عنوان كود را دارد، ولي لجن نفتي پس از خشك شدن بايد به محل مخصوص جهت دفع انتقال داده شود. بنابراين هدف در اين روش اين است كه اين دو لجن را بصورت ناپيوسته (BATCH) وارد سانتريفوژ كنند تا بتوان دو لجن را به صورت جداگانه براي دفع انتقال داد.
در اين پروژه جهت STAND BY دستگاه سانتريفوژ سه بستر لجن خشك در نظر گرفته شده است تا در مواردي كه سانتريفوژ به هر دليلي از سيستم خارج مي شود، جريان لجن وارد اين بسترها شده و عمل آبگيري انجام شود. در اين بسترها سيستم زهكشي تعبيه شده است كه آب لجن را خارج مي سازد و به همان مخزني كه در بالا اشاره شد (T-1282) انتقال يافته و از آنجا توسط پمپ به مخزن متعادل ساز صنعتي (T-1273) مي رود. لجن آبگيري شده را هر هفته جمع آوري و دفع مي كنند.
لجن آبگيري شده، آبچكان نيست و در ضمن بدون بو و خواص مضر و مطابق با استانداردهاي سازمان محيط زيست براي دفع لجن است.
مطالب تصادفی:
نرمال فلورا Normal flora - پنجشنبه بیستم خرداد 1389
کرمک (انتروبیوس ورمیکولاریس) - چهارشنبه نوزدهم خرداد 1389
مراحل تصفیه پساب صنعتی در پتروشیمی آبادان - چهارشنبه نوزدهم خرداد 1389
تصفیه خانه ی فاضلاب شهرک شوش - سه شنبه هجدهم خرداد 1389
کمپیلوباکترها Campylobacter - سه شنبه هجدهم خرداد 1389