مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آزمایش کدورت ظاهری (Apparent Turbidity)

۱. روش انجام

• استفاده از روش نِفلومتری (پراکندگی نور در زاویه ۹۰°)

• صفر بندی دستگاه با آب دیونیزه یا محلول formazin صفر

• قرار دادن نمونه‌ی صاف‌نشده در کوورت و صبر تا پایداری عدد (< 30 s)

۲. دستگاه‌ها و لوازم

• توربیدیمتر نِفلومتری (90° nephelometric) پرتابل یا رومیزی

• منبع نور LED یا لامپ تنگستن فیلترشده (λ≈860 nm)

• آشکارساز فوتوولتائیک سیلیکونی

• کوورت شیشه‌ای یا کوارتزی تمیز و بدون خط و خش

۳. استانداردها و روش‌های مرجع

• ISO 7027 (روش نوری – LED یا tungsten)

• EPA Method 180.1 (Nephelometric Method)

• APHA 2130 B (Standard Methods)

• ASTM D 1889 (Turbidity Standard)

۴. نکات اجرایی و مراقبتی

• کالیبراسیون روزانه با استاندارد formazin در سطوح 0.1، 20، 200، 800 NTU

• جلوگیری از ورود نور محیط: اندازه‌گیری در محفظه تاریک یا با درپوش بسته

• شستشوی کوورت قبل و بعد از هر نمونه با آب مقطر و خشک‌کردن بدون پرز

• کنترل کدورت‌های بسیار بالا با رقیق‌کردن نمونه و اصلاح ضریب رقت

• ثبت دما و استفاده از جبران دما (در صورت نیاز)

آزمون بو (Odor Assessment)

۱. روش‌های انجام

• Threshold Odor Number (TON) یا Odor Dilution Test: رقیق‌سازی سریالی نمونه در آب بی‌بو تا اولین بار که پنل بویایی آن را حس نکند

• Dynamic Olfactometry: پمپ هوا از طریق زنجیره‌ای از رقت‌ها به داخل حفره‌دهان داوران هدایت می‌شود تا OD (odor detection) تعیین شود

• Field Sniff Test: نمونه‌ی باز یا بطری باز در محل به‌طور مستقیم تنفس شده و شدت بو با مقیاس 0–5 ارزیابی می‌شود

۲. دستگاه‌ها و لوازم

• دستگاه الکتریکی پمپ رقیق‌ساز (olfactometer) استاندارد با چند کانال رقت

• داوران آموزش‌دیده (panelists) با سلامت بویایی تأییدشده

• کاسه‌های بوگیری شیشه‌ای (odor jars) یا گلاس‌وارم

• کارت‌های ارزیابی بوی (score sheets) با مقیاس عددی یا تصویری

• کیت‌های بوی سریع میدانی (sniff sticks) برای ارزیابی بوهای خاص (مثلاً آمین، سولفید)

۳. استانداردها و روش‌های مرجع

• ISO 16000‑28: Dynamic Olfactometry (Air quality — Determination of odor concentration by dynamic olfactometry)

• EN 13725: Air quality — Determination of odor concentration by dynamic olfactometry

• EPA AG-18: Compendium Method for Determination of Odor by Dilution and Air Comparison Test

• APHA 2180 B: Odor in Water and Wastewater

۴. نکات اجرایی و مراقبتی

• انتخاب و آموزش مناسب داوران (بدون مصرف دخانیات، بدون بیماری بویایی)

• رقیق‌سازی ارائه‌شده به‌صورت تصادفی و طرح‌بندی دو سو کور

• حفظ یکنواختی دما و رطوبت در اتاق تست (20–25 °C, RH 40–60 %)

• اجتناب از بوهای مزاحم محیطی (عطر، حلال‌ها) در محل تست

• فاصله زمانی مناسب بین آزمون‌ها برای اجتناب از خستگی بویایی

• ثبت دقیق رقت‌های هر پنل و میانگین‌گیری نتایج

خلاصه:
کدورت ظاهری را با توربیدیمتر نِفلومتری مطابق ISO 7027/EPA 180.1/APHA 2130B اندازه‌گیری کنید و نکات کالیبراسیون، کوورت، نور محیط و رقیق‌سازی را رعایت نمایید. بو را با TON یا dynamic olfactometry مطابق EN 13725 و EPA AG-18 با داوران آموزش‌دیده و شرایط کنترل‌شده انجام دهید.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب