مدیریت فاضلاب های بیمارستانی : ضرورت ها و تنگناها

درحال مشاهده: مدیریت فاضلاب های بیمارستانی : ضرورت ها و تنگناها

ادعونی اهدای خون

مدیریت فاضلاب های بیمارستانی : ضرورت ها و تنگناها

۱۳۹۰/۱۱/۰۶

17:25

امیرحسین ستوده بیدختی

مشخصات سمی و خطرناک فاضلاب

آزمایشات سم شناسی انجام شده بر روی فاضلاب بیمارستانی ، وجود مقادیر بالای مواد سمی را در این فاضلاب تایید کرده است این میزان بالای سمیت شاید نتیجه وجود ترکیبات اورگانوهالوژن ناشی از استفاده قابل توجه از هیپوکلریت سدیم و ترکیبات یونی در ضد عفونی کننده ها باشد. واکنش اکسایش وکاهش بین مواد آلی وضد عفونی کننده ها قبل از مرحله ته نشینی و فیلتر در تصفیه خانه ها منجر به تولید ترکیبات اورگانوهالوژن (OHC) می شود. ترکیبات OHC اساسا ترکیباتی پایا،چربی دوست وسمی بوده وبسیار خطرناکند.

مشخصات بیولوژیکی و شیمیایی فاضلاب بیمارستانی:

مطالعات انجام شده در مورد فاضلاب های بیمارستانی نشان داده است که این نوع فاضلابها دارای مشخصات و عواملی است که در برابر تجزیه بیولوژیکی مقاومت می کنند،همچنین تحقیقات ویروس شناسی انجام شده بر روی آبهای سطحی آلوده به این فاضلابها وجود ”انترو ویروس“ و انواع دیگر ویروس ها مثل ”آدنو ویروس“ را درفاضلاب بیمارستانی به اثبات رسانده است.بعلاوه بررسی ها بر روی فاضلاب بیمارستانی وجود مقادیر زیاد کلر و فلزات سنگین مثل جیوه و نقره را اثبات کرده است. مقادیر قابل توجه COD وBOD در این فاضلاب ها اندازه گیری شده است مقدار ((AOX نیز در این فاضلاب شناسائی شده است ترکیبات هالوژنه آلی که حاصل از واکنش کلر با ترکیبات آلی موجود در فاضلاب می باشند تبدیل به ترکیبات) (AOX در فاضلاب می شوند که از جمله مواد خطرناک محسوب می گردند. ماده فرمالدئید به فرمول HCHO نیز بعضی مواقع در پروسه درمان وخدمات ارائه شده در این مراکز مورد استفاده قرار می گیرد این مواد به محض ورود به فاضلاب اثرات منفی خود را نشان می دهد و در مقادیری در حدود 100-10 میلی گرم در لیتر بر سیستم بیولوژیکی سیستمهای تصفیه فاضلاب تاثیر منفی دارد و می تواند فرایند تصفیه را برای مدت ها به تاخیر اندازد و سیستم ها را از مدار خارج کند.

آلاینده هایی که در بیمارستان به وجود می آیند شامل اورگانوهالوژن ها ومواد دارویی هستند که بدون هیچ تخریب وتجزیه ای از تصفیه خانه خارج می شوند از حدود سال 1980میلادی اطلاعاتی در مورد وجود مواد دارویی در آبهای سطحی طبیعی و پساب تصفیه خانه ها گزارش شده است وجود مواد دارویی که توسط مردم و حیوانات خانگی مصرف می شوند شامل آنتی بیوتیک ها ،هورمون ها، مسکن های قوی ومواد مصرف شده در شیمی درمانی برای سرطان ،در آبهای سطحی ،آبهای زیرزمینی وآبهای آشامیدنی در آزمایشگاهها اثبات شده است مقادیر زیادی دارو توسط انسانها وحیوانات دفع می شود وتوسط فاضلاب،کود و یا لجن های خشک وارد خاک و طبیعت می شوند یک بررسی انجام شده در انگلیس نشان داده است که میزان داروی موجود در آبهای طبیعی حدود 1 میکروگرم بر لیتر است در منطقه "لونا آیسلند"در شهر ونکور کانادا دو داروی ایبوپروفن و ناپروسکن در شبکه فاضلاب مشخص شده است مقادیر اسید سالیسیکلیک بیش از 7/28 کیلوگرم در روز و اسید کلوفیبریک بیش از 7/2 کیلوگرم در روز در تصفیه خانه کانزاس سیتی آمریکا مشاهده شده است همچنین یک تحقیق وجود مقدار اسید کلوفیبریک کمتر از میکروگرم بر لیتر در آب تصفیه شده را نشان داد. هنگامی که انسان یا حیوان دارویی را مصرف می کند حدود 90-50% آن بدون تغییر دفع می شود حدود 30%داروهایی که ساخته می شوند چربی دوست هستند بدین معنی که آنها متمایل به حل شدن در روغن هستند ودر آب حل نمیشوند این بیانگر این است که آنها می توانند از غشای سلول عبور کرده و وارد سلول شوند متاسفانه می توان چنین برداشت کرد که آنها پس از ورود به محیط زیست وارد زنجیره غذایی می شوند همچنین بسیاری از داروها به صورت پایدار طراحی و لذا پس از دفع وارد طبیعت می شوند در میان انواع مختلف داروی مصرفی می توان به گونه های زیر اشاره کرد:

هورمونهای جنسی

در چندین مورد هورمون استروژن در آبهای طبیعی در حدود نانوگرم بر لیتر مشاهده شده است شواهد و اسناد زیادی در تحقیقات نشان می دهند که مقادیر هورمونهای جنسی حتی بسیار کمتر از میکروگرم بر لیتر بر حیات وحش و طبیعت موثر بوده اند مقادیری حدود 20 نانوگرم بر لیتر هورمون جنسی می تواند بر خصوصیات جنسی بعضی ماهی ها تاثیرگذارباشد.

آنتی بیوتیک ها

یکی از اصلی ترین گروه های دارویی آنتی بیوتیک ها می باشند، گزارش شده است که مقدار آنتی بیوتیکی که توسط برخی بیمارستانها در اروپا انتشار می یابند بالغ بر 50 میکروگرم بر لیتر می باشد برای مثال ماده ای مثل تتراسایکلین به خاطر نرخ متابولیک بالا نباید وارد فاضلاب شود میزان برای تتراسایکلین حدود 13 میکروگرم بر لیتر تخمین زده شده است برخی مطالعات بر روی آنتی بیوتیک ها نشان می دهند که ممکن است افزایش مقاومت باکتری ها تهدیدی جدی برای سلامتی عمومی باشد همچنین بیماریهای مسری که در بیمارستان ایجاد می شوند حاصل افزایش مقاومت باکتری ها هستند.

با عنایت به موارد مطرح شده و کثرت مراکز درمانی در سطح شهر تهران ، ضرورت مدیریت فاضلاب بیمارستانی یک اقدام الزامی محسوب گردد . بدیهی است در صورت کوتاهی در خصوص انجام تصفیه فاضلابهای مراکز درمانی معضلاب بسیاری ایجاد خواهد گردید و با ورود فاضلابهای درمانی به ابهای سطحی و منابع آب زیرزمینی زمینه شیوع بیماریهای مختلف فراهم خواهد شد. در سالهای اخیر استفاده از منابع آب زیر زمینی برای تامین آب شرب افزایش یافته و در صورت بی احتیاطی در کنترل آلودگی ها و بروز آلودگی این ذخایر حیاتی ، هزینه های بسیار سنگینی بر مردم و ارگانهای متولی تحمیل خواهد گردید.باتوجه به اهمیت موضوع در خصوص شناخت وضعیت موجود بررسی های کارشناسی صورت گرفته است . این بررسی ها نشان میدهد برخی عوامل مسبب ایجاد معضلات و عدم توفیق برخی از واحدهای خدمات درمانی در مدیریت فاضلاب می باشند. در ذیل به برخی از این موارد اشاره می گردد.

-   کمبود منابع مالی و عدم تخصیص اعتبار و بودجه مورد نیاز برای تجهیز بیمارستانها به وسایل و امکانات تصفیه فاضلاب و رفع آلودگی در مراکز دولتی

- عدم باور برخی از مدیران مراکز درمانی به مسائل زیست محیطی ودر اولویت قرار ندادن موضوع رفع آلودگی در برنامه ریزیهای صورت گرفته

-   عدم وجود هماهنگی های لازم در سازمانها و دستگاه های ذیربط در رابطه با رفع آلودگی مراکز درمانی

همچنین میتوان جهت تحقق اهداف سلامت محیط و رعایت مسائل زیست محیطی و انجام اقدامات پیشگیرانه فعالیت هایی صورت داد این موارد در قالب پیشنهادات زیر قابل ارائه می باشند .

-   تامین اعتبارات لازم جهت تسریع در روند احداث شبکه و تصفیه خانه فاضلاب شهری در مناطق شهری به عنوان دریافت کننده نهائی فاضلابهای بیمارستانی

- تخصیص اعتبارات مورد نیاز بخش درمان جهت تجهیز امکانات تصفیه فاضلاب از طریق وزارتخانه مربوطه

- افزایش اثر گذاری اقدامات کنترلی زیست محیطی در بیمارستانها در زمان ارزشیابی عملکرد این مراکز از طرف دانشگاه های علوم پزشکی ذیربط

- اتخاذ تدابیر لازم از سوی دانشگاههای علوم پزشکی در جهت حذف جیوه وانتخاب جایگزین مناسب

- نهادینه شدن تصمیم گیریها به نحوی که با تغییر مدیریت ها دستخوش تغییر نگردد.

- افزایش همکاری دانشگاههای علوم پزشکی و شرکت فاضلاب در خصوص فراهم آوردن شرایط و تسهیل در اتصال سیستمهای تصفیه فاضلاب بیمارستانها به شبکه فاضلاب شهری

منبع :

وبلاگ کارشناسان محیط زیست شهر تهران

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

موضوعات مرتبط: فاضلاب,شبکه جمع آوری,تصفیه و خطوط فاضلاب ، محیط زیست و آب و فاضلاب,لجن,مدیریت لجن

برچسب‌ها: فاضلاب , مدیریت , محیط زیست , فاضلاب بیمارستانی

ادامه مطلب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

درحال مشاهده: مدیریت فاضلاب های بیمارستانی : ضرورت ها و تنگناها

مدیریت فاضلاب های بیمارستانی : ضرورت ها و تنگناها

لیست مطالب

آرشیو موضوعی

برچسب ها

صفحات مهم

لینک دوستان

پیوندها

نویسندگان

آخرین مطالب

آرشیو