سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...
امیرحسین ستوده بیدختی
آب خنک کن و خوردگی لوله های کندانسور
۱۳۹۰/۱۰/۰۹
2:25
|
آب خنک کن و خوردگی لوله های کندانسور :
از نقطه نظر شیمیایی آب به ترکیبی گفته می شود که دارای دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن بوده و در دمای محیط به شکل مایع می باشد . آب های طبیعی حاوی مقادیر مختلفی از نمک ها و مواد گوناگون می باشند ، نوع و مقدار این محلول بستگی زیادی به نوع زمین و محلی که آب در آن جریان داشته یا استخراج شده است ، دارد . کیفیت آب های طبیعی یا تصفیه شده از دیدگاه یک مهندس خوردگی با یک مهندس آب متفاوت است ، آب آشامیدنی بایستی گوارا ، مطبوع و بهداشتی باشد ، در صورتی که آب مورد نیاز در صنایع باید کیفیت متفاوتی داشته باشد .
موقعیت جغرافیایی ، مسائل اقتصادی و منابع آب پارامترهای مهم در انتخاب آب های صنعتی می باشند .
از آنجایی که غالباً مصرف آب در صنایع زیاد است ، لذا قیمت و دسترسی به آن مهم می باشد . اغلب به آبی که دارای خوردگی مشخص است ، نسبت به آب شهری که گران است ترجیح داده می شود .
غالباً برای آب های طبیعی عملیاتی نظیر نرم کردن و تصفیه ی مقدماتی آن ضروری است . یک مهندس خوردگی بایستی کیفیت آب را از جهات مختلف بررسی کند . نوع و مقدار جامدات محلول ، گازها و یون های حل شده و همینطور نوع باکتری ها که در خوردگی آب نقش اساسی دارند بررسی می شود . در هر حال با کنترل صحیح ترکیب شیمیایی می توان مشکلات خوردگی و رسوب دهی را به حداقل رساند .
خوردگی در کندانسور بستگی زیاد به کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب خنک کننده دارد . از جمله پارامترهای مهم در این ارتباط ، هدایت الکتریکی آب ، PH ، غلظت و نوع نمک ها و گازهای موجود در آب می باشند که در این بخش به آن ها اشاره خواهد شد .
1)تأثیر کیفیت آب خنک کن :
آب خنک کن می تواند با ایجاد فرسودگی و فرسایش سبب خوردگی شیمیایی و فیزیکی بر روی قسمت های مختلف کندانسور گردد و باعث خوردگی و در نتیجه سوراخ شدن لوله های کندانسور و صدمات و خسارات گوناگون در بویلر شود .
در ساختمان سیستم آب خنک کن از فلزات و آلیاژهای مختلف استفاده گردیده است . لوله های کندانسور از آلیاژهای مس ساخته شده اند ، مخازن آب و لوله های مسیر آب خنک کن و والوها از جنس چدن و فولاد نرم می باشند .
کیفیت آب خنک کن بستگی مستقیم به اجزای تشکیل دهنده ی فاز آب کندانسور دارد . از طرفی در رابطه مستقیم با انتخاب مناسب عنصر تشکیل دهنده ی لوله های کندانسور می باشد . شکل هیدرولیکی مخازن آب می تواند هم بر روی خوردگی شیمیایی و هم بر روی خوردگی فیزیکی آب خنک کن مؤثر واقع شود ، بطوری که در صورت بالا بودن اکسیژن محلول در آب خنک کن خاصیت توبورلانسی باعث کاهش فشار موضعی و نتیجتاً باعث آزاد شدن اکسیژن محلول و ایجاد خوردگی شیمیایی گردد . هر گونه افزایش سرعت در سیستم ، امکان بروز خوردگی را افزایش می دهد .
واكنش آهن در محلول های قليايی قوی با تشكيلNa2FeO2 همراه است . يك محلول قليایی نسبتاً رقيق ، حفاظت خوردگی را برای بعضی از فلزات مانند آهن به همراه دارد ، ولی يك محلول قوی بازی چنين حاصلی ندارد .
PH نرمال برای يك سيستم آب خنك كن گردشی بين 5/6 تا 9 است . سيستم های بسته در 5/8 = PH در سطح فلز می تواند متفاوت باشند كه بستگی به واكنش های سطحی دارد . احيای اكسيژن ، توليد يون های OH - كرده و PH را افزايش می دهد . ولی ترکيب محصولات خوردگی باعث كاهش PH می شود . آلياژهای مسی همانند فولادی به PH حساس نيستند . PH های اسيدی ، خوردگی عمومی را شدت می بخشد . ولی چنانچه PH زياد شود ، خوردگی يكنواخت به طور قابل ملاحظه ای كاهش می يابد . مقاومت اين آلياژ در مقابل اسيدهای اكسيد كننده ، سولفورها و آمونياك ، بسيار پايين است . حل شدن يون Cu2+ به هر طريقی امكان رسوب دهی آن را بر روی لوله های فولادی افزايش می دهد ، ولی اين سبب تشكيل پيل در لوله های فولادی شده و ایجاد خوردگی حفره ای در اين لوله ها می گردد . اين مشكل در ديگ های بخار كه لوله های كندانسور آن ها از نوع آلياژهای مسی می باشد ، رخ می دهد . در آب برج های خنك كن افزايش PH سبب تشكيل رسوب كربنات كلسيم روی لوله ها می گردد و اين رسوب مانع رسيدن اكسيژن به سطح فلز می شود .
هنگامی كه CO2 در آب حل شود ، به صورت يك اسيد عمل می كند . اسيديته و سرعت يا افزايش فشار جزئی دی اكسيد كربن ، افزايش می يابند . خوردگی توسط دی اكسيد كربن ، افزايش می يابند . خوردگی توسط دی اكسيد كربن با آزاد شدن گاز هيدروژن می تواند در 6 = PH بروز نمايد ، در حالی كه برای اسيدكلريدريك بسيار تفكيك شونده 4 = PH الزامی است .
در غلظ های بالای اكسيژن ، فيلم چسبنده ی محصولات خوردگی بر روی سطح فلز در برابر CO2 تأثير ناپذير است ، در حالی كه در غلظت های كم اكسيژن ، دی اكسيد كربن با تشكيل فيلم در خوردگی تداخل داشته و نتيجاً منجر به افزايش سرعت خوردگی می گردد . محلول بر حلاليت كربنات های كلسيم و منيزيم اثر می گذارد ، اين نمك ها گاهی اوقات بر روی سطح لوله ی فلزی رسوب كرده و تشكيل يك پوشش محافظ می دهند . آب حاوی CO2 مهاجم ، نمی گذارد اين پوشش محافظ رسوب كند . نمك های محلول در آب می توانند بصورت بافر عمل كنند و از تغييرات حدی PH و در نتيجه مسائل جدی خوردگی جلوگیری كنند .
در آب های حاوی نسبت های بالایی از CO2 به O2 ، به خوردگی با آزاد شدن هيدروژن انجام می شود . سرعت خوردگی توسط اسيدتيه ، تركيب و ساختمان فيزيكی فولادی كنترل می گردد . در نسبت های پايين CO2 به O2 ، دی پلاريزاسيون اكسيژن واكنش را كنترل كرده و تمام فولادهای كم آلياژ هم خورده می شوند .
بازدارنده های آمين محلول اثرات خوردگی H2CO3 راخنثی می كنند . آلياژهای مسی در حضور CO2 متمايل به افزايش خوردگی می باشند .
خوردگی CO2 در ديگ های بخار از اهميت خاصی برخوردار است . در اينجا H2CO3 تشكيل شده ، با فولادی FeonH2CO3 می نمايد . اين نمك دارای حلاليت بالایی می باشد و خوردگی را تسريع می كند . برای جلوگیری از اين امر استفاده از بازدارنده های پايه آمين توصيه می شود . آلياژ های مس نيز به اين نوع خوردگی حساسيت داشته و از بين می روند .
انواع فاضلاب و شبکه های جمع آوری فاضلاب - سه شنبه پنجم مهر 1390
باکتری ها و میکروارگانیسم های مفید - دوشنبه چهارم مهر 1390
آب، آلودگي، تصفيه، كيفيت - جمعه یکم مهر 1390
انواع و ترکیبات فاضلاب - جمعه یکم مهر 1390
تصفیه آب مصرفی بویلرهای صنعتی - جمعه یکم مهر 1390
اسمز معكوس Reverse Osmosis - جمعه یکم مهر 1390
ماهی ها در آب هم می میرند - جمعه یکم مهر 1390
بررسی کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس) در فعالیتهای صنعت آب و برق - جمعه یکم مهر 1390
استقرار و پیادهسازی نظام نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه تأسیسات آب شرب کشور - چهارشنبه سی ام شهریور 1390
توسعه آبزی پروری راهکاری برای استفاده بهینه از آب - چهارشنبه سی ام شهریور 1390
زباله های شهری - چهارشنبه سی ام شهریور 1390
تهیه نقشه ژئومورفولوژی - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
ژئومورفولوژی - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
بیماریهای ناشی از آلودگی آبها به برخی عناصر - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
چگونه کیفیت آب مصرفی را بالا ببریم؟ - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
قدر این گوهر بدانیم - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
بیست لیتر آب برای زنده ماندن - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
دریا را گل نکنیم - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
انقراض نسل رودها به بهای؟ - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
نوع جدید ابر جاذب ها به حل بحران کمبود آب کمک میکنند - یکشنبه بیست و هفتم شهریور 1390
تاریخچه آب انبار - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
بررسی آبیاری و تاریخچه آن - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
فاضلاب و تصفیه آن - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
آب و بیماری - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
مديريت تقاضاي آب - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
هیدرولیک - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
آب و منابع آب - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
روش های آبیاری - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
نقش مطالعات پايه منابع آب در مديريت سيلاب - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
خداحافظی با سفره ها - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
آلودگی مسیل ها و راه های جلوگیری - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
حصبه یا تیفوئید - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
تصفیه فاضلاب صنایع لبنی - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
پمپ های آبرسانی - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
دستورالعمل لازم جهت اپراتوری و مراقبت سیستم پمپاژ - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
ازن - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
معرفی انواع شاخص هاي خشكسالي - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
استفاده از گياهان براي تصفيه فاضلاب - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
گزارشي از واحد تصفيه پسآب به روش تبخير - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
اصول تصفیه آب و پسابهای صنعتی - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
معرفی ماده دی اکسید تیتانیوم و خواص آن (فوتوکاتالیست) - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
آب و بیماری های قلبی - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
قنات میراث فرهنگی و علمی ایرانیان - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
توسعه فن آوری آب شیرین کن، راهی برای مبارزه با کمبود آب - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
یک بار سرمایه گذاری برای همیشه - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
سدها جوابگو نیستند - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
مدیریت منابع آبی ایران؛ دغدغه ها و امیدها - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
مصائب آب آشامیدنی در اهواز - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
دریاچه ارومیه در اغما - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
همه مشکلات خزر - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
از نقطه نظر شیمیایی آب به ترکیبی گفته می شود که دارای دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن بوده و در دمای محیط به شکل مایع می باشد . آب های طبیعی حاوی مقادیر مختلفی از نمک ها و مواد گوناگون می باشند ، نوع و مقدار این محلول بستگی زیادی به نوع زمین و محلی که آب در آن جریان داشته یا استخراج شده است ، دارد . کیفیت آب های طبیعی یا تصفیه شده از دیدگاه یک مهندس خوردگی با یک مهندس آب متفاوت است ، آب آشامیدنی بایستی گوارا ، مطبوع و بهداشتی باشد ، در صورتی که آب مورد نیاز در صنایع باید کیفیت متفاوتی داشته باشد .
موقعیت جغرافیایی ، مسائل اقتصادی و منابع آب پارامترهای مهم در انتخاب آب های صنعتی می باشند .
از آنجایی که غالباً مصرف آب در صنایع زیاد است ، لذا قیمت و دسترسی به آن مهم می باشد . اغلب به آبی که دارای خوردگی مشخص است ، نسبت به آب شهری که گران است ترجیح داده می شود .
غالباً برای آب های طبیعی عملیاتی نظیر نرم کردن و تصفیه ی مقدماتی آن ضروری است . یک مهندس خوردگی بایستی کیفیت آب را از جهات مختلف بررسی کند . نوع و مقدار جامدات محلول ، گازها و یون های حل شده و همینطور نوع باکتری ها که در خوردگی آب نقش اساسی دارند بررسی می شود . در هر حال با کنترل صحیح ترکیب شیمیایی می توان مشکلات خوردگی و رسوب دهی را به حداقل رساند .
خوردگی در کندانسور بستگی زیاد به کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب خنک کننده دارد . از جمله پارامترهای مهم در این ارتباط ، هدایت الکتریکی آب ، PH ، غلظت و نوع نمک ها و گازهای موجود در آب می باشند که در این بخش به آن ها اشاره خواهد شد .
1)تأثیر کیفیت آب خنک کن :
آب خنک کن می تواند با ایجاد فرسودگی و فرسایش سبب خوردگی شیمیایی و فیزیکی بر روی قسمت های مختلف کندانسور گردد و باعث خوردگی و در نتیجه سوراخ شدن لوله های کندانسور و صدمات و خسارات گوناگون در بویلر شود .
در ساختمان سیستم آب خنک کن از فلزات و آلیاژهای مختلف استفاده گردیده است . لوله های کندانسور از آلیاژهای مس ساخته شده اند ، مخازن آب و لوله های مسیر آب خنک کن و والوها از جنس چدن و فولاد نرم می باشند .
کیفیت آب خنک کن بستگی مستقیم به اجزای تشکیل دهنده ی فاز آب کندانسور دارد . از طرفی در رابطه مستقیم با انتخاب مناسب عنصر تشکیل دهنده ی لوله های کندانسور می باشد . شکل هیدرولیکی مخازن آب می تواند هم بر روی خوردگی شیمیایی و هم بر روی خوردگی فیزیکی آب خنک کن مؤثر واقع شود ، بطوری که در صورت بالا بودن اکسیژن محلول در آب خنک کن خاصیت توبورلانسی باعث کاهش فشار موضعی و نتیجتاً باعث آزاد شدن اکسیژن محلول و ایجاد خوردگی شیمیایی گردد . هر گونه افزایش سرعت در سیستم ، امکان بروز خوردگی را افزایش می دهد .
واكنش آهن در محلول های قليايی قوی با تشكيلNa2FeO2 همراه است . يك محلول قليایی نسبتاً رقيق ، حفاظت خوردگی را برای بعضی از فلزات مانند آهن به همراه دارد ، ولی يك محلول قوی بازی چنين حاصلی ندارد .
PH نرمال برای يك سيستم آب خنك كن گردشی بين 5/6 تا 9 است . سيستم های بسته در 5/8 = PH در سطح فلز می تواند متفاوت باشند كه بستگی به واكنش های سطحی دارد . احيای اكسيژن ، توليد يون های OH - كرده و PH را افزايش می دهد . ولی ترکيب محصولات خوردگی باعث كاهش PH می شود . آلياژهای مسی همانند فولادی به PH حساس نيستند . PH های اسيدی ، خوردگی عمومی را شدت می بخشد . ولی چنانچه PH زياد شود ، خوردگی يكنواخت به طور قابل ملاحظه ای كاهش می يابد . مقاومت اين آلياژ در مقابل اسيدهای اكسيد كننده ، سولفورها و آمونياك ، بسيار پايين است . حل شدن يون Cu2+ به هر طريقی امكان رسوب دهی آن را بر روی لوله های فولادی افزايش می دهد ، ولی اين سبب تشكيل پيل در لوله های فولادی شده و ایجاد خوردگی حفره ای در اين لوله ها می گردد . اين مشكل در ديگ های بخار كه لوله های كندانسور آن ها از نوع آلياژهای مسی می باشد ، رخ می دهد . در آب برج های خنك كن افزايش PH سبب تشكيل رسوب كربنات كلسيم روی لوله ها می گردد و اين رسوب مانع رسيدن اكسيژن به سطح فلز می شود .
هنگامی كه CO2 در آب حل شود ، به صورت يك اسيد عمل می كند . اسيديته و سرعت يا افزايش فشار جزئی دی اكسيد كربن ، افزايش می يابند . خوردگی توسط دی اكسيد كربن ، افزايش می يابند . خوردگی توسط دی اكسيد كربن با آزاد شدن گاز هيدروژن می تواند در 6 = PH بروز نمايد ، در حالی كه برای اسيدكلريدريك بسيار تفكيك شونده 4 = PH الزامی است .
در غلظ های بالای اكسيژن ، فيلم چسبنده ی محصولات خوردگی بر روی سطح فلز در برابر CO2 تأثير ناپذير است ، در حالی كه در غلظت های كم اكسيژن ، دی اكسيد كربن با تشكيل فيلم در خوردگی تداخل داشته و نتيجاً منجر به افزايش سرعت خوردگی می گردد . محلول بر حلاليت كربنات های كلسيم و منيزيم اثر می گذارد ، اين نمك ها گاهی اوقات بر روی سطح لوله ی فلزی رسوب كرده و تشكيل يك پوشش محافظ می دهند . آب حاوی CO2 مهاجم ، نمی گذارد اين پوشش محافظ رسوب كند . نمك های محلول در آب می توانند بصورت بافر عمل كنند و از تغييرات حدی PH و در نتيجه مسائل جدی خوردگی جلوگیری كنند .
در آب های حاوی نسبت های بالایی از CO2 به O2 ، به خوردگی با آزاد شدن هيدروژن انجام می شود . سرعت خوردگی توسط اسيدتيه ، تركيب و ساختمان فيزيكی فولادی كنترل می گردد . در نسبت های پايين CO2 به O2 ، دی پلاريزاسيون اكسيژن واكنش را كنترل كرده و تمام فولادهای كم آلياژ هم خورده می شوند .
بازدارنده های آمين محلول اثرات خوردگی H2CO3 راخنثی می كنند . آلياژهای مسی در حضور CO2 متمايل به افزايش خوردگی می باشند .
خوردگی CO2 در ديگ های بخار از اهميت خاصی برخوردار است . در اينجا H2CO3 تشكيل شده ، با فولادی FeonH2CO3 می نمايد . اين نمك دارای حلاليت بالایی می باشد و خوردگی را تسريع می كند . برای جلوگیری از اين امر استفاده از بازدارنده های پايه آمين توصيه می شود . آلياژ های مس نيز به اين نوع خوردگی حساسيت داشته و از بين می روند .
انواع فاضلاب و شبکه های جمع آوری فاضلاب - سه شنبه پنجم مهر 1390
باکتری ها و میکروارگانیسم های مفید - دوشنبه چهارم مهر 1390
آب، آلودگي، تصفيه، كيفيت - جمعه یکم مهر 1390
انواع و ترکیبات فاضلاب - جمعه یکم مهر 1390
تصفیه آب مصرفی بویلرهای صنعتی - جمعه یکم مهر 1390
اسمز معكوس Reverse Osmosis - جمعه یکم مهر 1390
ماهی ها در آب هم می میرند - جمعه یکم مهر 1390
بررسی کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس) در فعالیتهای صنعت آب و برق - جمعه یکم مهر 1390
استقرار و پیادهسازی نظام نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه تأسیسات آب شرب کشور - چهارشنبه سی ام شهریور 1390
توسعه آبزی پروری راهکاری برای استفاده بهینه از آب - چهارشنبه سی ام شهریور 1390
زباله های شهری - چهارشنبه سی ام شهریور 1390
تهیه نقشه ژئومورفولوژی - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
ژئومورفولوژی - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
بیماریهای ناشی از آلودگی آبها به برخی عناصر - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
چگونه کیفیت آب مصرفی را بالا ببریم؟ - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
قدر این گوهر بدانیم - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
بیست لیتر آب برای زنده ماندن - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
دریا را گل نکنیم - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
انقراض نسل رودها به بهای؟ - سه شنبه بیست و نهم شهریور 1390
نوع جدید ابر جاذب ها به حل بحران کمبود آب کمک میکنند - یکشنبه بیست و هفتم شهریور 1390
تاریخچه آب انبار - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
بررسی آبیاری و تاریخچه آن - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
فاضلاب و تصفیه آن - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
آب و بیماری - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
مديريت تقاضاي آب - شنبه بیست و ششم شهریور 1390
هیدرولیک - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
آب و منابع آب - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
روش های آبیاری - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
نقش مطالعات پايه منابع آب در مديريت سيلاب - پنجشنبه بیست و چهارم شهریور 1390
خداحافظی با سفره ها - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
آلودگی مسیل ها و راه های جلوگیری - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
حصبه یا تیفوئید - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
تصفیه فاضلاب صنایع لبنی - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
پمپ های آبرسانی - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
دستورالعمل لازم جهت اپراتوری و مراقبت سیستم پمپاژ - چهارشنبه بیست و سوم شهریور 1390
ازن - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
معرفی انواع شاخص هاي خشكسالي - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
استفاده از گياهان براي تصفيه فاضلاب - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
گزارشي از واحد تصفيه پسآب به روش تبخير - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
اصول تصفیه آب و پسابهای صنعتی - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
معرفی ماده دی اکسید تیتانیوم و خواص آن (فوتوکاتالیست) - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
آب و بیماری های قلبی - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
قنات میراث فرهنگی و علمی ایرانیان - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
توسعه فن آوری آب شیرین کن، راهی برای مبارزه با کمبود آب - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
یک بار سرمایه گذاری برای همیشه - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
سدها جوابگو نیستند - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
مدیریت منابع آبی ایران؛ دغدغه ها و امیدها - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
مصائب آب آشامیدنی در اهواز - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
دریاچه ارومیه در اغما - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390
همه مشکلات خزر - سه شنبه بیست و دوم شهریور 1390