مرجع تخصصی آب و فاضلاب

دفع فاضلاب از محیط زیست بشری همواره یکی از مهمترین چالشهای جوامع مختلف بوده است. به دلیل استعداد فراوان این مواد در ایجاد بیماریهای گوناگون، انسان ناگزیر است تا فاضلاب ایجاد شده توسط خود را به محیطی بیرون از منطقه زندگی خود انتقال داده و با جمع آوری آن به تصفیه و دفع آن بپردازد. امروزه سیستمهای انتقال فاضلاب متشکل از خطوط لوله، منهولها، راکتورهای تصفیه و اجزای ریز و درشت دیگری است که فاضلاب از سرتاسر شهر درون آنها جاری شده و به مکان مشخصی منتقل می شود. به دلیل وجود باکتریهای بی هوازی در فاضلاب و فعالیت آنها، ترکیبات خورنده و بدبویی نظیر گاز هیدروسولفور تشکیل می شود که وجود آنها لزوم یک طراحی دقیق مهندسی برای خطوط انتقال فاضلاب را موجب می شود.  من برای موضوع تحقیقم تصمیم گرفتم با توجه به شرایط موجود در شهرهای شمالی کشور و بالا بودن سطح آبهای زیر زمینی در اکثر مناطق شمالی، به سپتیک تانک بپردازم. سپتیک تانک در شهرهای شمالی می تواند راه گریزی از معضل پیچیده دفع فاضلاب های مسکونی باشد و به همین دلیل با پیشرفت این سیستم می توانیم به شهری سالم تر و امروزی تر بیاندیشیم. در این تحقیق به انواع موجود سپتیک تانک و مزایای این سیستم و نحوه دفع فاضلاب و ساختار و اجزاء … این سیستم خواهم پرداخت. از دستگاههای سپتیک تانک در پروژه های مختلف جهت تصفیه فاضلاب آپارتمانها و ساختمانهای مسکونی، ویلایی ، هتلها ،مراکز درمانی ، بیمارستانها ، کارخانجات ، فاضلابهای شهری و روستایی ، مراکز آموزشی ، پادگانها ، پایانه های باربری و مسافربری و . . . میتوان استفاده نمود .
سپتیک تانک مخزنی است که توسط حداقل یک دیواره به دو بخش نا مساوی تقسیم شده است. در بخش اول مواد و ذرات درشت ته نشین شده و در کف مخزن انباشته می شوند. چربی و روغن های شناور نیز بر روی سطح تجمع می یابند. لجن انباشته شده در کف سپتیک تانک به کمک باکتریهای بی هوازی بخشی از مواد آلاینده را تجزیه کرده و فاضلاب را تصفیه می نماید. ارتباط بین بخش اول و دوم به گونه ای است که امکان عبور مواد ته نشین شده و چربی های شناور شده از بخش اول به بخش دوم وجود ندارد و بدین صورت پساب زلال شده به بخش دوم منتقل می گردد. در نهایت پساب از طریق یک لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می گردد. معمولاً از سپتیک تانک ها برای تصفیه مقدماتی فاضلاب، متعادل سازی در مقدار و کیفیت فاضلاب و جمع آوری فاضلاب از نقاط مختلف و پمپاژ آن استفاده می شود.
به طور کلی تصفیه فاضلاب در انباره های تعفن به طور ناقص انجام می گیرد و آنهم برای جمعیتی محدود. این تصفیه ناقص تنها موجب می شود که دفع فاضلاب به زمین آسانتر انجام گرفته و دفع آن به منابع طبیعی در روی زمین زیان کمتری را به محیط زیست وارد سازد ولی در هر صورت دارای معایب یک تصفیه ناقص می باشد. سپتیک تانک از نظر کار خود نیز دارای این عیب است که قسمتی از مواد ته نشین شده در کف انبار به علت تعفن و تولید گازها همراه این گاز به سطح فاضلاب در انباره آمده و موجب اختلال در کار سپتیک تانک می شود. همچنین ممکن است این مواد همراه فاضلاب بیرون آید.

از جمله مشکلاتی که در جمع آوری فاضلاب خام در سطح روستاها وجود دارد عدم جریان کافی فاضلاب در لوله ها می باشد. این مسأله باعث می شود سرعت کافی در لوله ها بوجود نیامده و به علت کم بودن سرعت، مواد معلق در لوله رسوب و سیستم از کار بیفتد. پیرو همین نقطه ضعف سیستم های جمع آوری فاضلاب متداول بوده که تصمیم به جمع آوری فاضلاب ته نشین شده از مخازن سپتیک گردید. پساب خروجی از مخزن که مواد معلق خود را در مخزن از دست داده است قادر خواهد بود با سرعت و شیب کمتری بدون مشکل در فاضلابروها جریان یابد.

قابل توجه است که فاضلابروی ساختمان که عمل جمع آوری فاضلاب تولیدی و انتقال آن را تا مخزن سپتیک عهده دار است بر اساس فاضلابروهای متداول طراحی می شوند بنابراین لازم است که به مسأله حداقل سرعت و شیب در این فاضلابروها دقت شود. در صورتی که بتوان به حل این مسأله فائق شد و از طرفی بتوان موقعیت مخزن را طوری انتخاب نمود که چند خانه را با هم سرویس دهد می توان فاضلاب چند خانه را جمع آوری و به مخزن سپتیک انتقال داد.

مخزن سپتیک برای مناطقی که جنس زمین غیر قابل نفوذ باشد و نتوان از چاههای جاذب سود جست و برای منازل و مؤسساتی که در نواحی روستایی و یا دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، می تواند یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب باشد.
مخزن سپتیک در واقع یک مخزن ته نشینی کوچک می باشد که به دلیل زمان ماند طولانی، فاضلاب در آن تحت اثر باکتریهای غیر هوازی به حالت معلق در می آید. سرپوشیده نمودن آن به منظور جلوگیری از مزاحمت بوی نامطبوع می باشد.نظر به اهمیتی که مخزن سپتیک در کاهش آلودگی و مواد آلی فاضلاب دارد، اغلب به عنوان یک راه حل موقت دفع فاضلاب بکار می رود. در این روش کلیه فاضلاب منزل بوسیله فاضلاب رو ساختمان وارد مخزن می گردد. فعل و انفعالاتی که در مخزن سپتیک صورت می گیرد عبارتست از پالایش ابتدایی فاضلاب که همان ته نشینی است، حتماً موادی که در مخزن ته نشین و یا رونشین می شوند مراحلی از تصفیه را می گذرانند که درباره آن نیز مختصری گفتگو خواهد شد.
مخزن به نحوی طرح می شود که فاضلاب ورودی به آن تقریباً‌بین یک تا سه روز باقی می ماند در مدت مذکور مواد معلق بالنصبه سنگین فاضلاب به صورت لجن در کف مخزن ته نشین شده و بیشتر مواد معلق سبک و از جمله روغن و چربی به تدریج به شکل کف غلیظی در سطح مایع شناور می گردد. وقتی که مقدار فاضلاب وارد مخزن می شود به اندازه هم حجم آن پساب از لوله خروجی دفع می شود. لجن ته نشین شده در کف مخزن در اثر فعالیت باکتریهای غیر هوازی تجزیه گردیده ایجاد گاز می نماید. نتیجه فعل و انفعالات مزبور، کاهش قابل ملاحظه حجم لجن می باشد و به همین دلیل معمولاً تخلیه لجن مخزن هر ۲ تا ۴ سال یکبار بر حسب زمان ماند اولیه ضرورت می یابد. در پساب مخزنی که صحیح طرح و اجرا شده است مواد معلق و تیرگی کمی وجود خواهد داشت معذالک هنوز کاملاً‌ صاف نیست و بوی مخصوص فاضلاب می دهد. بعلاوه پساب مزبور احتمالاً از نظر بهداشت به علت در برداشتن باکتریهای بیماری زا، کیست و تخم کرمهایی که کاملاً‌ از بین نرفته اند مخاطره انگیز می باشد.
همزمان و متناوب با تجزیه لجن در مخزن گاز تولید می شود که به صورت حبابهای ریز به سوی سطح مایع صعود می نماید. گازهای مزبور در حین برخورد به فاضلاب وارده مولکولهای آن را با موجودات ریز که عامل اصلی عملیات تجزیه اند جذب می کنند. ذرات مزبور در سطح مایع تجمع یافته و به تدریج آن را سنگین و ضخیم می کند تا آنجه که کف مذکور در اثر افزایش وزن اندکی ریز سطح مایع قرار می گیرد. گسترش لایه های شناور گاهی به میزانی است که سطح زیرین آن حتی تا درون فاضلابروی اصلی نیز ادامه می یابد. پیدایش این وضع معمولاً همزمان با افزایش لجن در کف مخزن است و نتیجتاً گذرگاه فاضلاب در داخل مخزن آنقدر کوچک می شود که فرصت کافی برای ته نشین شدن مواد معلق فاضلاب تازه تخلیه شده باقی نمی ماند و در نتیجه در پساب مخزن مقدار قابل توجهی مواد شناور مشاهده خواهد شد. اشکال مزبور را می توان با تخلیه و تنظیف منظم مخزن مرتفع کرد.
از طرف دیگر صعود حبابهای گاز در درون مایع مخزن تا حدودی سیر طبیعی ته نشینی مواد جامد را مختل می کند. راه حل این مشکل ساختمان یک مخزن دو انباره است. به این ترتیب که مواد معلق سبک که از انباره اول خارج می شوند با شرایط مساعدتری در محیط آرام انباره دوم ته نشین می شوند. این کار به خصوص در مواقعی که حجم لجن ته نشین شده زیاد و تجزیه بی هوازی سریعاً در حال گسترش است، بسیار موثر می باشد. لجن انباره دوم معمولاً‌ یکنواخت تر و کف متشکله در آن کمتر از انباره اول است. مواد معلق، پساب چنین دستگاهی نیز کمتر از دستگاه یک مخزنه است.
در حقیقت و با توجه به تعاریف فوق سپتیک تانک حوض ته نشینی ساده ایست که در آن فاضلاب با سرعتی کم و بطور مداوم در جریان است لذا مواد معلق ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی هوازی هضم میشود، و در نتیجه تبدیل به مواد آبکی و گازی شکل می گردد و از حوض خارج می شود لذا از مقدار لجنی که باید تخلیه شود کاسته می شودبطوریکه تخلیه لجن حداکثر یک بار درسال و در نهایت ۵ سال یکبار نیاز به خالی کردن پیدا می کند.  نکته مهمی که باید حتماٌ رعایت شود این است که در تمام مدت مقدار فاضلابی که از سپتیک خارج می شود برابر با مقدار فاضلابی باشد که وارد سپتیک تانک می شود.
مکان یابی سپتیک تانک
دور از مسیر نهرها و آبگیرها باشد، در سطحی هموار ساخته شود، سپتیک تانک در جهت مخالف وزش بادهای غالب ساخته شود
چند نکته:
طول انباره مستطیل شکل را ۲ تا ۴ برابر پهنای آن انتخاب می کنند.
عمق موثر برای انباره باید ۱٫۲ متر باشد، عمق موثر عبارتست از فاصله آزاد فاضلاب تا کف تانک.
فاصله سطح فاضلاب تا سقف انباره حداقل باید ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر باشد.
برای زلال سازی بهتر فاضلاب معمولاٌ سپتیک تانکها را دو یا سه مخزنه می سازندکه حجم قسمت اول را دو برابر  حجم قسمتهای بعدی طراحی می کنند.  که این امر به منظور جلوگیری از نوسانات
سطحی فاضلاب و طولانی تر کردن تخلیه لجن صورت می گیرد.

ضریب تبدیل آب مصرفی به فاضلاب معمولاٌ برابر ۸۰ درصد در نظر گرفته می شود.
میزان تولید فاضلاب با توجه به سرانه مصرف آب و ضریب تبدیل آن به فاضلاب برای زمان ماند ۱۲ تا ۱۵ ساعت (به دلیل عدم حضور پرسنل عملیاتی در طول روز) طراحی می گردد.

طرز ساخت فضای داخل سپتیک تانک

جریان فاضلاب بین مخازن توسط لوله های با قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر برقرار می گردد، ممکن است این امر بوسیله سوراخهایی که در دیواره جداکننده به فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه می شند انجام گیرد تا مواد شناور از انباره فاضلاب سرریز نشود. فاصله مرکز تا مرکز لوله ها  و یا سوراخها  ۳۰ سانتی متر در نظر می گیرند.
بمنظور خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک، از لوله ای به قطر ۱۰ سانتی متر استفاده می شود. برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت توسط بو ارتفاع لوله تهویه را حداقل ۱٫۵ متر بالاتر از ارتفاع بالاترین ساختمان در نظر می گیرند. همچنین برای جلوگیری از ورود و یا افتادن جانوران و پرندگان به لوله تهویه دو کار صورت می گیرد: یا در انتهای آن توری نصب می کنند و یا با نصب زانوی ۹۰ درجه امتداد دهانه خروجی لوله تهویه را به طرف زمین بر می گردانند.
برای بازدید، تمیز کاری و تعمیر کردن تانک، تعبیه دریچه آدم رو  ضروری است.

بمنظور جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب ورودی که ممکن است موجب خروج کف ناشی از عمل تجزیه فاضلاب گردد از مانع استفاده می کنند. این مانع ممکن است با نصب سه راهی و تغییر جهت دادن لوله ورودی داخل تانک از حالت افقی به عمودی عملی گردد. معمولاٌ انتهای لوله ورودی را حدود ۳۰ سانتی متر و انتهای لوله خروجی فاضلاب را ۴۵ سانتی متر پایین تر از سطح آزاد فاضلاب نصب می کنند.
در حال حاضر حداکثر جمعیتی که می توان فاضلاب حاصل از فعالیت انها را با سپتیک تانک تصفیه نمود ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر توصیه شده است.
با نصب دیواره در داخل فضای سپتیک تانک حجم آن را به دو قسمت تقسیم می کنند، بطوریکه حجم فضای مربوط به ورود فاضلاب دو برابر حجم فضای قسمت خروجی باشد.
مقایسه انواع سپتیک تانک:
سپتیک تانکها با مصالح مختلفی از قبیل آجر، بلوک، بتن پیش ساخته، فایبر گلاس و پلی اتیلن ساخته می شوند.
با توجه به جدول فوق،سپتیکهای پلی اتیلنی هزینه خرید ،نصب و همچنین هزینه نگهداری کمتری را داشته و نیازی به آب بندی و عایق کاری ندارند..
مزیتهای سپتیک پیش ساخته دو جداره پلی اتیلنی:
١ـ سیستم آماده
٢ـ نصب ساده
٣ـ تصفیه دائم
۴ـ آب بندی کامل
۵ـ داشتن محیطی سالم و بهداشتی
۶ـ عدم صدمه در حوادثی مانند زلزله
و دیگر مزایای سپتیک پلی اتیلن بدین قرار است:
سپتیک تانک‌های پلی‌اتیلنی در ظرفیت‌های ۲ تا ۸۵ مترمکعب و شکل آنها بصورت استوانه افقی است. مهمترین مزایای دیگر این سپتیک تانک‌ها عبارتند از:
1- استحکام بسیار بالای جداره و امکان مدفون کردن آنها
2- مقاومت بسیاربالا در مقابل خوردگی و مواد شیمیایی
3- سهولت و سرعت در نصب به سبب وزن کم
4- قابلیت ساخت آنها در ابعاد دلخواه
5- دارا بودن پوشش ضد UV
البته مزایای هر یک از انواع سپتیک تانک باعث شده که با توجه به ملاحظات و شرایط محل اجرا از سپتیک تانک های پلی اتیلنی یا بتنی استفاده شود. سپتیک تانک های پلی اتیلنی در ظرفیت های ۳  تا ۸۵ مترمکعب و سپتیک تانک های پیش ساخته بتنی در ظرفیت های ۳ تا ۱۰ مترمکعب طراحی و ساخته می شوند. شکل سپتیک تانک های پلی اتیلنی بصورت استوانه افقی و سپتیک تانک های پیش ساخته بتنی بصورت استوانه عمودی است. در صفحات بعدی به انواع بتنب آن نیز خواهیم پرداخت. اما چون در حال حاضر نوع پلی اتیلنی آن بیشتر استفاده می گردد، تصمیم گرفتم که در ابتدا به معرفی نوع پلی اتیلنی و امروزی تر آن بپردازم.
محاسبات سپتیک تانک
برای محاسبه حجم سپتیک تانک اطلاع از مقدار فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز در ساختمان ضروری است.
حجم سپتیک تانک بر حسب مقدار فاضلاب تخلیه شده در آن متفاوت و بشرح زیر است:
1.  اگر حجم فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز تا ۲ متر مکعب باشد، حجم تانک ۳ متر مکعب منظور می شود.
2.اگر حجم فاضلاب ۲ تا ۶ متر مکعب باشد، حجم تانک ۱٫۵ برابر حجم فاضلاب محاسبه می گردد.
3.اگر حجم فاضلاب ۶ تا ۶۰متر مکعب باشد حداقل حجم تانک مطابق رابطه زیر بدست می آید:
V=4500+0.78Q
مقدار فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز= Q
حداقل حجم سپتیک تانک= V
حوضچه چربی گیر
در ساختمانهای مجهز به آشپزخانه بزرگ و در موسساتی که مقدار فاضلاب آشپزخانه زیاد باشد، حوضچه چربی گیر ضروری است. حجم حوضچه چربی گیر ۵ لیتر برای هر نفر کافی است و حداقل حجم قابل قبول نیز ۱۲۰ لیتر می باشد.
بهره برداری از سپتیک تانک
زمان تخلیه سپتیک تانک بطور معمول و در شرایطی که ظرفیت تانک خوب محاسبه شود و از ریختن مواد غیر از فاضلاب جلوگیری شود، حدود یک سال مناسب خواهد بود.
از ریختن مواد ضد عفونی کننده به داخل سپتیک تانک به علت از بین بردن باکتری ها خودداری شود.
تمام لجن نباید از تانک تخلیه گردد زیرا مقداری لجن برای شروع مجدد فعالیتهای میکروب لازم می باشد.
دفع فاضلاب تصفیه شده خروجی از سپتیک تانک
پساب خروجی سپتیک تانک را بر حسب نفوذ پذیری زمین به دو طریق دفع می کنند:
1.  در زمین های با نفوذ پذیری زیاد، ترانشه ای به عمق ۴۵ سانتی متر حفر کرده و پساب سپتیک تانک را در آن تخلیه می کنند.
در زمین های با نفوذپذیری کم، فاضلاب خروجی از سپتیک تانک را به داخل چاه جذبی هدایت می کنند.
2. در صورتیکه زمین از نفوذپذیری کمی برخوردار باشد بیاد با ایجاد ترانشه هایی پر از شن و ماسه دانه بندی شده سطح تماس فاضلاب با زمین را افزایش داد.
ظرفیت نفوذپذیری زمین
ظرفیت نفوذپذیری زمین برای فاضلاب کمتر از آب است، زیرا مواد اضافی موجود در فاضلاب موجب بوجود آمدن مواد ژله ای می شود.
بنابر تعریف، مدت زمانی که لازم است سطح آب در داخل چاله ای به ابعاد ۳۰ در ۳۰ سانتی متر و عمق ۴۵ سانتی متر،  به اندازه ۲٫۵ سانتی متر پایین رود، ظرفیت نفوذ پذیری زمین گفته می شود.
نکته: قبل از انجام آزمایش زمین محل آزمایش را باید خیس کرد و آزمایش را انجام داد.
سطح زمین لازم برای جذب فاضلاب تصفیه شده بصورت زیر محاسبه می شود:
با داشتن زمان جذب در صورتیکه از لوله سوراخدار و ترانشه جهت دفع فاضلاب استفاده می شود، می توان از رایطه زیر استفاده نمود.
Q =۱.۳/Ta + ۷.۵
Q : دبی فاضلاب یا بار سطحی فاضلاب وارد بر سطح جذب کننده بر حسب m3/m2.d از سطح کف ترانشه
Ta : زمان جذب بر حسب دقیقه
 
برای تداوم عمل تصفیه و تسریع والکنشهای بیولوژیکی توسط باکتری های هوازی عمق ترانشه را خیلی کم و حدود ۹۰-۴۵ سانتی متر در نظر می گیرند، قطر لوله های پخش که در کف ترانشه نصب می شوند حدود ۱۰ سانتی متر و طول آن برای واحد های کوچک ۱۰۰ متر است. جنس لوله های پخش کننده فاضلاب معمولاٌ سفال می باشد.
شیب لوله ها اگر ۱۰۰ متر باشد ۳/. درصد و اگر ۳۰۰-۱۰۰ متر باشد، ۵/. درصد انتخاب می گردد.
حداقل فاصله بین دیواره دو ترانشه معمولاٌ یک متر انتخاب می گردد.
در دفع فاضلاب در صافی های شنی معمولاٌ دو ردیف لوله استفاده  می شودردیف بالا به قطر ۱۰ سانتی متر برای پخش فاضلاب در صافی و ردیف زیرین برای جمع آوری فاضلاب صاف شده تعبیه می گردد. مقدار فاضلابی که در هر متر مربع از صافی شنی در روز می تواند عبور کند ۴۵ لیتر است که معادل زمان جذب در حدود ۲۳ دقیقه می باشد. عمق بستر ماسه ۷۵ سانتی متر است.
در محاسبالت نفوذپذیری چاه سطح کف چاه را در نظر نمی گیرند، همچنین برای جلوگیری از آلودگی آبهای زیر زمینی لازم است کف چاه حداقل ۳-۱٫۵ متر بالاتر از سطح آب زیر زمینی باشد .
در حقیقت سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی نیز است که تصفیه مکانیکی (ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بی هوازی ، همزمان در آن انجام می گیرد . سپتیک تانک تشکیل شده است از مخزن سرپوشیده ای که از بتن آرمه ساخته شده و فاضلاب پس از ورود به مخزن و به علت کاهش سرعت جریان آن، قسمتی از مواد معلق خود را بصورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر مخزن بیرون می رود . مواد ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتریهای بی هوازی هضم میشوند . از این فرایند غیرهوازی در تصفیه فاضلاب، می توان بدون استفاده از تکنولوژی پیچیده و پرهزینه معمول، تصفیه فاضلاب را با هزینه بسیار کمتر و به نحو مطلوبتری به انجام رساند . در این روش در صورتیکه به فاضلاب اکسیژن نرسد، باکتریهای هوازی فعالیت رشد و نمو خود را از دست داده و در عوض باکتریهای بی هوازی فعالیت خود را شروع می کنند. کار این باکتریها براین اساس است که اکسیژن مورد نیاز خود را از تجزیه مواد آلی و معدنی موجود در فاضلاب بدست می آورندو به عبارت دیگر این باکتریها برخلاف باکتریهای هوازی، مواد نامبرده را احیاء می کنند .
نتیجه این فعالیت ، تجزیه مواد آلی ناپایدار و تبدیل آنهابه نمکهای معدنی پایدار و نیز گازهایی از قبیل گاز هیدروژن سولفوره ، گاز متان ، گاز کربنیک و گاز ازت می باشد. به این ترتیب ، ترکیبات آلی موجود در فاضلاب توسط یک دسته از میکروارگانیسم ها به اسید استیک و گازهای دی اکسید کربن و هیدروژن تبدیل و سپس بوسیله دسته دیگری از میکروارگانیسم ها به گاز متان تبدیل می شود که گاز متان حاصله خود موجب از بین رفتن باکتریهای موجود می گردد .
مزایای عمومی دستگاه سپتیک تانک

از مزایای دستگاه سپتیک تانک بی هوازی ، سرعت و آسانی حمل و نصب آن در هر مکان، مقرون به صرفه بودن ، عدم نیاز به فضا و مکان گسترده ، عدم نیاز به هزینه سرویس و نگهداری بعدی ، عدم نیاز به قطعات مکانیکی و کادر متخصص می باشد .
موارد اصلی کاربرد دستگاه سپتیک تانک

از دستگاههای سپتیک تانک در پروژه های مختلف جهت تصفیه فاضلاب آپارتمانها و ساختمانهای مسکونی، ویلایی ، هتلها ، مراکز درمانی ، بیمارستانها ، کارخانجات ، فاضلابهای شهری و روستایی ، مراکز آموزشی ، پادگانها ، پایانه های باربری و مسافربری و . . . می توان استفاده نمود .

در حقیقت پکیج فاضلاب جهت تصفیه پیوسته فاضلاب طراحی می گردد. پساب تصفیه شده، دارای استاندارهای سازمان حفاظت محیط زیست می باشد و می تواند برای آبیاری فضای سبز بکار رفته یا به منابع پذیرنده تخلیه شود. پکیج شامل سیستم بیولوژیکی با رشد معلق، کلرزنی و نگهدارنده لجن می باشد. جریان در ابتدای ورود از آشغالگیر عبور می کند سپس به تانک  هوادهی فرستاده می شود. پس از حذف قسمت اعظم BOD به مخزن ته نشینی هدایت می شود. پساب خروجی از واحد ته نشینی به واحد کلر زنی می رود. خروجی واحد کلر زنی از نظر استاندارهای سازمان حفاظت محیط زیست مورد تایید می باشد . لجن واحد ته نشینی به واحد نگهداری لجن هدایت می شود که نیاز به تخلیه هر روزه لجن نباشد. کلر زنی با تزریق محلول هیپوکلریت انجام می گردد .برای حذف کف های ایجاد شده در سطح حوض هوادهی، از پمپ کف زدایی استفاده می شود. فرایند انتخابی تصفیه فاضلاب از تنوع هوازی لجن فعال به طریق رشد معلق یا بستر ثابت بیوفیلمی می باشد.

فاضلابهای آلوده و بیماریزا پس از هدایت به این سیستم و طی مراحل مختلف تصفیه به پسابی زلال، بدون بو و بدون مواد معلق پالایش شده و پس از کلر زنی مطابق با استاندارهای محیط زیست قابل دفع به چاه جذبی، رودخانه و یا استفاده در مصارف آبیاری فضای سبز می باشند.

هر پکیج دارای متعلقات لازم از قبیل تجهیزات آشغالگیری، پمپاژ، هوادهی ،ته نشینی، هاضم لجن، کلر زنی و تابلوی برق می باشد. مخازن تصفیه از ورق و پروفیل های فولادی ساخته شده و توسط پرایمرهای اپوکسی و یا پوشش های فایبر گلاس در برابر خوردگی محافظت می شوند.
سپتیک تانک بتنی
سپتیک تانک بتنی مخزنی است که توسط حداقل یک دیواره به دو بخش نامساوی تقسیم شده است. در بخش اول مواد و ذرات درشت ته‌نشین شده و درکف مخزن انباشته می‌شوند. چربی و روغن‌های شناور نیز بر روی سطح تجمع می‌یابند. لجن انباشته شده در کف سپتیک تانک به کمک باکتریهای بی‌هوازی بخشی از موادآلاینده را تجزیه کرده و فاضلاب را تصفیه می‌نماید. ارتباط بین بخش اول و دوم به‌گونه‌ای است که امکان عبور مواد ته‌نشین شده و چربی‌های شناور شده از بخش اول به بخش دوم وجود ندارد و بدین صورت پساب زلال شده به بخش دوم منتقل می‌گردد. در نهایت پساب از طریق یک لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می‌گردد. معمولا از سپتیک تانک‌ها برای تصفیه مقدماتی فاضلاب، متعادل‌سازی در مقدار و کیفیت فاضلاب و جمع‌آوری فاضلاب از نقاط مختلف و پمپاژ آن استفاده می‌شود.

سپتیک تانک‌های پیش ساخته بتنی در ظرفیت‌های ۳ تا ۱۰ مترمکعب و به شکل استوانه عمودی ساخته می‌شوند. این درحالی است که سپتیک تانک‌های بتنی درجا را می‌توان در هرشکل و ظرفیت دلخواه طراحی و اجرا نمود. مهمترین مزایای این سپتیک تانک‌ها عبارتند از:

۱- استحکام بسیار بالای جداره و امکان مدفون کردن و عبور و مرور از روی آنها

۲- قیمت بسیار کمتر و مزیتهای اقتصادی آنها به ویژه در ظرفیت‌های بالا

۳- قابلیت ساخت سپتیک تانک‌های درجا در ابعاد و ظرفیت دلخواه
فرمول محاسبه حجم انباره چاه جذبی فاضلاب در ساختمان های مسکونی

چاه جذبی یکی از روشهای سنتی دفع فاضلاب انسانی است که کماکان در مناطق دارای زمین آبکش و سطح آبهای زیرزمینی پایین مورد استفاده قرار میگیرد. البته ورود مستقیم فاضلاب به چاه جذبی بدون هیچگونه عملیات پیش تصفیه ، قابلیت اینگونه چاهها را در کاهش آلودگی (BOD5) فاضلاب به شدت کاهش میدهد که این امر موجب آلودگی منابع آب زیرزمینی میگردد. لذا استفاده مستقیم از اینگونه چاه ها برای دفع فاضلاب توصیه نمیشود. اتصال به سیستم فاضلاب شهری (در صورت در دسترس بودن) و یا استفاده از پکیج های فاضلاب مجهز به فن هوادهی که فرآیند تصفیه فاضلاب در آنها با کمک باکتری های هوازی و در نتیجه با کاهش بوی فاضلاب صورت میگیرد ، روشهای مطمئن تری در این خصوص محسوب میگردد. در صورت انتخاب چاه جذبی به عنوان گزینه دفع فاضلاب انسانی میبایست فاضلاب را ابتدا به داخل یک انباره تعفن (سپتیک تانک) هدایت نمود تا با ایجاد تاخیر و ایستائی در حرکت فاضلاب به مدت تقریبی ۲۴ ساعت ، لجن موجود در آن ته نشین شده و سپس آب باقیمانده به چاه جذبی هدایت شود. با توجه به فرآیند هضم لجن در چاه جذبی و سپتیک تانک با استفاده از باکتری های بی هوازی ، بوی نامناسبی همراه با گازهای قابل انفجار از این دو سیستم متصاعد میگردد که میبایست حتما با در نظر گرفتن لوله ونت مستقل با سایز حداقل ۴ اینچ به محوطه آزاد و دور از محل اسکان ساکنین (مثلا به محوطه بام ساختمان) تخلیه گردد. ضمنا اتصال لوله های آب باران به چاه جذبی فاضلاب نیز کاملا اشتباه بوده و میبایست جدا از آن احتراز نمود زیرا در هنگام بارش باران به ناگهان حجم زیادی از آب وارد سپتیک تانک یا چاه جذبی شده و موجب بر هم خوردن اکوسیستم موضعی باکتری های بی هوازی و اختلال در فرآیند هضم لجن و همچنین بر هم خوردن لجن و متصاعد شدن بوی ناخوشایند فاضلاب و پخش آن در محوطه ساختمان میگردد.

به هر صورت چنانچه بخواهیم در پروژه ای مسکونی واقع در مناطق معتدل و نیمه خشک (مانند شهر تهران) برای دفع فاضلاب از چاه جذبی استفاده کنیم ، حجم انباره چاه از فرمول زیر محاسبه میگردد

0.01 : ضریب فاضلاب جامد

30.5 : ضریب حفر چاه
12 : تعداد ماه های سال
10~15 :  دوره طراحی چاه که معمولا ده الی پانزده سال در نظر گرفته میشود
0.5 : ضریب فاضلاب جامد پس از گذشت ده الی پانزده سال

انواع بركه هاي تثبيت (1) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مقايسه مزايا و معايب فرايندهاي مختلف تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
معايب بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مزاياي بركه هاي تثبيت فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
لزوم تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مزاياي سيستم بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ملاحظات كلي در انتخاب فرايند تصفيه - سه شنبه پنجم بهمن 1389
استانداردهاي پساب (2) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
استانداردهاي پساب (1) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فرايندهاي قابل كاربرد در تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
تعريف و اهداف تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ميكروارگانيسم هاي بيماري زاي موجود در فاضلاب و خطرات بهداشتي آنها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مواد آلاينده موجود در فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ضد عفوني كننده پرتابل ازن - سه شنبه پنجم بهمن 1389
سپتیک تانک (SEPTIC TANKS) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ضوابط فنی بررسی و تصویب طرحهای اصلاح و بازسازی و افزایش ظرفیت تصفیه خانه های آب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
آب دردامداريها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
آب مقطر - سه شنبه پنجم بهمن 1389
آیامیدانید آب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
نیترات آب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فلزات سنگين - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مصرف آب تصفیه شده درمرغداریها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
نگاهي به تصفيه خانه فاضلاب شهر بيستون - سه شنبه پنجم بهمن 1389
تصفیه خانه های آب تهران - سه شنبه پنجم بهمن 1389
کاربرد لوله های کراس بجای لوله های فلزی و پلی اتیلن در صنایع آب و فاضلاب - دوشنبه چهارم بهمن 1389
فاضلاب - دوشنبه چهارم بهمن 1389
بررسی مضرات آرسنيك در آب آشامیدنی - دوشنبه چهارم بهمن 1389
پيش تصفيه - دوشنبه چهارم بهمن 1389
شاخص ها و معیارهای ارزیابی تصفیه خانه های آب - دوشنبه چهارم بهمن 1389
آلودگی آبهای زیرزمینی - دوشنبه چهارم بهمن 1389
آب تنها گندزدایی می‌شود نه تصفیه - یکشنبه سوم بهمن 1389
پمپ شناور - یکشنبه سوم بهمن 1389
تصفیه بیولوژیکی پسآب صنعتی در پتروشیمی آبادان - یکشنبه سوم بهمن 1389
آب ، الفبای محیط زیست - یکشنبه سوم بهمن 1389
انواع روش هاي بيولوژيکي تصفيه فاضلاب هاي صنعتي - یکشنبه سوم بهمن 1389
آلودگی با سرب باعث افزایش رفتارهای خشونت آمیز می گردد. - یکشنبه سوم بهمن 1389
دستورالعمل شست و شو و گندزدایی مخازن آب شرب - یکشنبه سوم بهمن 1389
آب نفت دوم - شنبه دوم بهمن 1389
هتروتروف ها را بهتر بشناسیم - شنبه دوم بهمن 1389
ضرورت بررسی استراتژی های جدید برای گندزدایی - شنبه دوم بهمن 1389
دفعات نمونه برداری به منظور آزمايش باکتريولوژیک - شنبه دوم بهمن 1389
سيستم ازن - شنبه دوم بهمن 1389
کلیات آزمون های کنترل کیفی آب - شنبه دوم بهمن 1389
روش لجن فعال - شنبه دوم بهمن 1389
دستورالعمل مدیریت کلرزنی آب در روستاها - شنبه دوم بهمن 1389
انترباکتریاسیه Enterobacteria ceae - شنبه دوم بهمن 1389
تقسیم بندی سفره‌های آب زیرزمینی - شنبه دوم بهمن 1389
محاسبه فواصل بین نقاط در نرم افزار ArcGIS - جمعه یکم بهمن 1389
مهندسی آب به کمک محیط زیست می آید - جمعه یکم بهمن 1389

مرجع تخصصی آب و فاضلاب