مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه :

گندزدايي  به عنوان مهمترين مرحله  از  مكانيسم غير فعال سازي  يا  انهدام  ميكروبهاي  بيماريزا ( پاتوژنها) محسوب ميشود كه به منظور جلوگيري از انتشار بيماريهاي ناشي از آلودگي آبها در محيط زيست و ساكنين حريم رودخانه ها بكار ميرود . نكته مهم اين است كه فاضلاب بايستي قبل از  گندزدايي  تصفيه شود تا اينكه  عمل گندزدايي بطور موثر انجام پذير باشد . جدول شماره يك ليست برخي ميكروارگانيسم هايي كه معمولا در فاضلاب خانگي يافت مي شود و بيماريهاي ناشي از آن را نشان ميدهد .
زماني كه مولكولهاي اكسيژن بوسيله يك منبع انرژي به اتم هاي اكسيژن تجزيه مي شوند و متعاقب آن اين اتم هاي  اكسيژن  با مولكول اكسيژن برخورد مي كنند گاز ناپايدارازن (O₃  (توليد ميشود كه براي گندزدايي فاضلاب بكار ميرود ، در بيشتر تصفيه خانه هاي فاضلاب  ازن از طريق عبور گاز حاوي اكسيژن از ميان جريان متناوب با ولتاژ بالا ( 6 تا 20 كيلوولت ) بين دو الكترود كه توسط دي الكتريك  و فاصله تخليه از هم جدا ميشوند توليد مي شود . ازن در محل تهيه مي شود زيرا بسيار ناپايدار است و در چند لحظه پس از توليد به عنصر اكسيژن تجزيه مي شود .

ازن ويروس كش و  اكسيد كننده قوي است . مكانيسمي كه ازن براي گندزدايي بكار مي برد شامل موارد زيراست :

-    اكسيداسيون يا انهدام  مستقيم ديواره سلولي بطوريكه اجزائ سازنده سلول به بيرون تراوش مي کند.
-    واكنش سلول با راديكالهاي آزاد شده از تجزيه ازن .
-    آسيب رساندن به هسته يا اسيد نوكلوئيك سلول .
-    شكستن پيوند هاي كربن- نيتروژن (انجام واكنش  Depolymerization )

عامل	بیماری
Bacteria	--
gestroenri    Escherichia coil (enterotoxigenic) اشریشیا کلی( آنتروتوکسی ژنیک)	gestroenri
Leptopira(spp.)	leptospirosis
leptospiroSalmonella typhi (سالمونلا کیفی )	Typhoid fever(تب تیفوئید)
Salmonella (=2.100 serotypes) (سالمونیلا)	Salmonellosis(سالمونلوز)
Shigella(شیگلا )	Shigellosis (bacillary dysentery شیگاوز(باسی لاری دیسانتری)
Vibrio cholerae(ویبریوکلید)	Cholera
(پرتوزوا ) protozoa	--
Balantidium	Balantidiasis
Cryptosporidium parvum	Cryptosporidiosis
Entamoeba histolytica	Amebiasis  (amoebic dysentery)
Giardia lamblia	Giardiasis
helminths	--
Ascaris lumbricoides	Ascariasis
T . solium	Taeniasis
Trichuris trichiura	Trichuriasis
Viruses	--
Enteroviruses  (72 types,e.g., polio.echo. and coxsackie viruses )	Gastroenteritis, heart anomakies  meningitis
Hepatitis a virus	Infectioushepatitis
Gastroenteritis	Norwalk agent and Rotavirus

منبع:Adapted from crites and tchobanglous.1998

زمانيكه ازن در آب تجزيه مي شود راديكالهاي آزاد هيدروژن پر اكسي (HO°2) و هيدروكسيل (OH°) تشكيل ميشود كه خاصيت اكسيد كنندگي بسيار بالايي داشته  و نقش مهمي در فرآيند گندزدايي ايفا مي كنند . عموما چنين تصور مي شود كه باكتريها بعلت اكسيداسيون پروتوپلاسم و در نتيجه تجزيه ديواره سلولي منهدم مي شوند ( زوال و فساد سلول )  .

ميزان گندزدايي  به نوع ميكروارگانيسم ، زمان تماس و غلظت ازن بستگي دارد
 يك سيستم گندزداي ازن شامل اجزاء زير است :
-    آماده سازي گاز ورودي سيستم (گاز تغذيه)
-    ژنراتور ازن
-    تماس دهنده ازن
-    سيستم از بين برنده ازن اضافي
هوا يا اكسيژن خالص بعنوان منبع گاز تغذيه ( گاز ورودي ) استفاده مي شود و اين گاز در شدت جريان معيني از ژنراتور ازن عبور ميكند ، انرژي مورد نياز براي توليد ازن بوسيله تخليه الكتريكي در يك گاز( اكسيژن )توليد مي شود  .

 ژنراتور هاي ازن بر اساس موارد زير رده بندي مي شود:
-    مكانيسم كنترل ( كنترل ولتاژ يا فركانس)
-    مكانيسم خنك سازي ( با آب ‌، هوا يا آب و روغن )
-    نحوه قرارگيري صفحات دي الكتريك ( افقي يا عمودي )
-    كارخانه سازنده

اگر چه ژنراتورهاي ساخته شده توسط كارخانه هاي مختلف خصوصيات منحصر به فرد خود را دارند اما همگي آنها داراي برخي ساختارهاي مشترك هستند .
روش تخليه الكتريكي متداول ترين  منبع انرژي  مورد استفاده در توليد ازن است . هواي كا ملا خشك يا اكسيژن خالص به يك سيستم كنترل شده با ولتاژ بسيار بالا در يك فركانس بالا يا پايين نفوذ مي كند . نقطه شبنم گاز ورودي بايد  C ُ60 -  يا پايين تر  باشد .بخار گاز توليد شده از هوا شامل 5/0 تا 3 درصد وزنی, ازن خواهند بود  در حاليكه اكسيژن خالص حدود دو تا چهار برابر آن را ايجاد مي كند .
ازن پس از توليد ، به واحد تماس دهنده ، محلي كه  فاضلاب براي ضد عفوني شدن قرار دارد وارد مي شود هدف اصلي از واحد تماس دهنده اين است كه ازن را از ميان حبابهاي گاز  به درون توده مايع در حاليكه زمان كافي براي گندزدايي ايجاد شده عبور دهد ، انواع رايج  تماس دهنده هاي ازن مورد استفاده عبارتند از : پمپ فشار مثبت ، پمپ فشار منفي ( ونتوري)و آبياري مكانيكي و برج فشرده .
  چون  ازن سريعا تحليل مي رود( ازبين مي رود )  لذا بايد بطور يكنواخت در نزديكي دهانه محفظه تماس( در نزديكترين محل جريان) با فاضلاب تماس پيدا كند .      
گازهاي خروجي از  محفظه تماس جهت جلوگيري از رها شدن ازن باقي مانده در اتمسفر بايستي تصفيه شود بنابراين ضروريست براي بالا بردن بازده تصفيه, مطلوب ترين دوز مورد نياز ازن تعيين و بكار گرفته شود. وقتي اكسيژن خالص به عنوان گاز تغذيه استفاده  ميشود گازهاي خروجي از محفظه  تماس دوباره مي تواند  به چرخه ازن  وارد شده يا براي استفاده مجدد در تانك هوادهي وارد شود باقيمانده ازن كه مورد استفاده قرار نمي گيرد به واحد انهدام ازن فرستاده مي شود .
 پارامترهاي کليدي , كنترل ، فرآيند، دوز تركيب و زمان تماس ميباشد. هدف نهايي يك سيستم گند زداي ازن حل شدن حداكثر ميزان ازن در فاضلاب است ‏چرا كه ميزان گندزدايي به مقدار ازن تماس يافته با فاضلاب بستگي دارد . مقدار ازن حل شده در فاضلاب در زمان ثابت به فشار گاز ازن و شدت جريان گاز تغذيه بستگي دارد .
 ضروري است كه كليه  سيستم هاي گند زدائي ازن براي اطمينان از شرايط مجاز مربوط به سايت مورد نظر ابتدا بصورت پايلوت بررسي شده و قبل از نصب كاليبره گردند .

كاربرد :
گند زدائي با ازن معمولاً در تصفيه خانه هاي متوسط تا بزرگ حداقل بعد از تصفيه ثانويه مورد استفاده قرار ميگيرد . علاوه بر گند زدائي ، استفاده معمول ديگر از ازن در تصفيه فاضلاب براي  كنترل بو ميباشد . با وجود اينكه گند زدائي با ازن در اروپا بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اما در ايالات متحده بصورت محدود مورد استفاده قرار گرفته است . ازن در مقايسه با كلر يا اشعه uv  توانايي انجام حد بالايي از  گندزدايي  را دارد اگر چه هزينه هاي سرمايه اي مانند تعمير و نگهداري در مقايسه با ساير گزينه ها قابل قياس نيست ، بنابراين ازن  بطور محدود و در موارد خاص ، جايي كه ساير گزينه ها مؤثر نيستند مورد استفاده قرار ميگيرد .

محاسن و معايب :
محاسن :
-    ازن براي انهدام ويروسها و باكتريها بسيار موثر تر از كلر است.
-    زمان تماس مورد نياز براي  فرايند ازوناسيون كوتاه است ( تقريبا 10 تا 30 دقيقه )
-    هیچ ماده باقيمانده خطرناكي كه نياز به حذف شدن آنها باشد وجود ندارد چرا كه ازن بعد از ازوناسيون سريعا  تجزيه مي گردد.
-    بعد از ازوناسيون رشد مجددي از ميكروارگانيسمها وجود ندارد بجز آنهايي كه توسط ذرات در جريان فاضلاب محافظت مي شوند .
-    ازن در محل  توليد شده  و  بنابراين مشكلات ايمني كمتري در ارتباط با بارگيري و تخليه آن وجود دارد.
-    ازوناسيون غلظت اكسيژن حل شده (DO) در فاضلاب را بطور موثر بالا مي برد .و اين امر سبب حذف نياز به هوادهي مجدد و نيز بالا رفتن سطح DO در جريان ورودي مي شود .
معايب:
-    مصرف ازن با دوز كمتر ممكن است بطور موثر قادر به غير فعال سازي بعضي از ويروسها؛  هاگها و كيستها نباشد .
-    تكنولوژي استفاده از ازوناسيون نسبت به كلر يا گند زدايي با UV بسيار پيچيده است و نيازمند تجهيزات و سيستمهاي تماس موثر مي باشد .
-    ازن بسيار واكنش پذير و خورنده بوده بنابراين سيستم ازوناسيون  نيازمند موادي مانند فولاد زنگ نزن مي باشد كه در برابر خورندگي مقاوم هستند .
-    ازوناسیون فاضلابهايي كه داراي مقادير بالايي از جامدات معلق (SS) ،BOD و COD هستند مقرون به صرفه نمي باشد .
-    ازن بسيار تحريك كننده و احتمالا سمي بوده بنابراين گازهاي خروجي از كنتاكتور بايستي براي حفظ سلامت اپراتور نابود شود.
-    هزينه تصفيه از نظر سرمايه و انرژي مورد نيازنسبتا بالا ميباشد

قابليت اجرا :
تصفيه خانه هاي فاضلاب  بلمونت(Belmont)  و ساوس پورت (Douthport)  در شهر ايندياناپوليس(Indianapolis ( ايالت انديانا

در سال 1985 در شهر ايندياناپوليس ايالت ايندياناي آمريكا دو تصفيه خانه فاضلاب مدرن به نامهاي بلمونت و ساوس پورت  با ظرفيت تصفيه 125 گالن در روز ( mgd 125 ) با استفاده از سيستم گندزدايي ازن  مورد بهره برداري قرار گرفت . ظرفيت نسبي ژانراتورهايي كه از گاز اكسيژن  تغذيه مي كردند  6380 پوند در روز بود.
 گند زدائي بصورت پايلوت با شرايط خاص در هر دو تصفيه خانه از اول آوريل تا 31 دسامبر 1985 انجام گرفت  خصوصيات اجرايي تجهيزات در طول دوره پايلوت ارزيابي شده و در نتيجه فعاليت گندزدايي در طول فصل بعدي بهبود يافت .هزينه  سرمايه اي هر دو سيستم ازن در حدود 80% كل هزينه هاي تصفيه خانه بوده و همچنين  هزينه اجراي برنامه هاي تعمير و نگهداري سيستم هاي ازن به ترتيب  حدود 9/1 و 7/3 درصد هزينه هاي تعمير و نگهداري كل تصفيه خانه هاي بلمونت و ساوس پورت بوده است .
در سال 1989 برنامه  منظم تعمير و نگهداري شروع شد . اطلاعات ثبت شده اثرات مهم فرايند اجرايي مربوط به تغييرات در جريان فاضلاب ، ميزان تاثير بر حسب غلظت كليفرم مدفوعي و نيازبه  ازن را نشان  مي داد  .

اطلاعات مربوط به نياز ازن قبلاً نامشخص بود . مطالعات مختلفي براي  بررسي امكان كنترل بهتر فرايند گند زدايي با  ازن آغاز شد ه بود.  اين مطالعات شامل نصب جديد  يك كنتاكتور ازن بعنوان پايلوت بود كه به اپراتور هاي تصفيه خانه اجازه مي داد تا ميزان نياز روزانه ازن را اندازه گيري كنند .تست هاي رديابي براي اندازه گيري شدت جريان كوتاه كنتاكتور انجام گرديد .نتايج حاصله اطلاعات مفيد قابل توجهي را در مقايسه با ساير اقدامات بي نتيجه و گمراه كننده اوليه  ارايه نمود. اين نتايج همچنين  نشان داد اجراي  تدابير فني مانند كاهش تعداد كنتاكتور در سرويس در شرايط جريان كند و متوسط  امكان حذف بيشترين مقدار كليفرم مدفوعي را ميسر مي سازد

بهره برداري و  تعمير و نگهداري :
ژنراتور ازن مقدار قابل توجي انرژي الكتريكي  مصرف مي كند ، بنابراين بايستي  نسبت به اين سيستم توجه دائمي معطوف شود تا اطمينان حاصل گردد كه انرژي بصورت بهينه براي اجراي فعاليت كنترل شده گند زدائي  فراهم شده است .
در اتصالات داخلي يا خارجي ژنراتور ازن نبايد هيچ نوع  نشتي  وجود داشته  باشد . اپراتور بايد بر اساس برنامه منظم تعمير و نگهداري واحد هاي فرعي خاص را جهت اطمينان از اينكه آن قسمتها بيش از حد گرم نشده باشند كنترل نمايد . بنابر اين اپراتور بايستي  بطــــور روتين قطعات را از لحاظ نشتي بازرسي نمايد . چرا كه  نشتي  هاي كوچك سبب ايجاد  غلظت هاي ازن غير قابل قبول ميشود. تجهيزات كنترل ازن  بايستي  تست گرديده و طبق نظر سازنده آن  كاليبره شود .
ازن مانند اكسيژن قابليت حل شدن محدودي داشته  و در آب بسيار  سريعتر از هوا تجزيه ميشود . با توجه به اين خاصيت و همچنين خاصيت واكنش پذيري ازن ضروريست تا كنتاكتور ازن  به نحوي پوشانيده  شود كه تا حد ممكن در فاضلاب پخش گردد .
ازن به شكل گاز  وقتي كه به علظتي معادل240 گرم در متر مكعب ميرسد قابليت انفجار پيدا ميكند از آنجائيكه در بيشتر سيستم هاي ازن زني غلظت گازي ازن از 50 تا 200 گرم در ميلي متر مكعب هرگز فراتر نمي رود بنابراين اين خاصيت در كل مشكل ايجاد نميكند .با اين وجود  باقيماندن ازن به شكل گازي براي زمان مشخص خطر ناك مي باشد  بنابر اين  بايستي توجهات بسيار  جدي در طول فعاليت سيستم هاي گازي ازن به آن معطوف نمود .
بازرسي سيستم هاي مختلف و سيستم هاي فرعي نظير ژنراتور ازن زني، توزيع ، گازهاي خروجي و خرابي  لوله هاي  ورودي مهم و حياتي مي باشد . وقتي كه ازن به كنتاكتور وارد ميشود اپراتور  بايستي كمبود اكسيژن يا گاز ازن باقي مانده را تشخيص دهد كه اين عمل بايستي همراه با تلاشهاي موثر براي پاك كردن سيستم باشد . اگر مشكلي پيش آيد اپراتور بايستي از  فرايند اجرائي ضروري و مورد نياز سيستم آگاه باشد . تمام تجهيزات ايمني بايستي در  دسترسي اپراتور بوده تا در حالت اورژانسي  از آنها استفاده نمايد .

پارامترهاي  كليدي تعمير و  و نگهداري به شرح ذيل  است :
-  گاز تغذيه تميز با درجه رطوبت °C60   يا پايين تر بايستي به ژانراتور ازن زني توزيع گردد . اگر گاز تهيه  شده مرطوب باشد بعد از توليد ازن ، واكنش ازن و رطوبت باعث ايجاد خوردگي شديد در داخل ژنراتور مي گردد كه در اين صورت  راندمان توليد ازن  نيز با توليد اكسيد هاي نيتروژن  ( مانند اسيد نيتريك ) كاهش مي يابد .
-    توجه كافي به خنك نمودن ژنراتور با استفاده از خنك كننده هاي معمول ( آب ، هوا يا ساير مايعات )
-    روغن كاري كمپرسور يا بلوئر مطابق با توصيه هاي كارخانه سازنده  و  اطمينان از اينكه تمام درزها و لايي هاي كمپرسور بطور كاملاً محكم و محفوظ قرار گرفته اند .
-    راهبري ژنراتور ازن مطابق با پارامترهاي طراحي آن ، بازرسي و بازديد منظم و تميز كردن ژنراتور ،  منبع هوا و تجهيزات الكتريكي و كنترل دماي ژنراتور  .
-      كنترل گاز تغدية  و نحوة پخش و تقسيم آن جهت اطمينان از ورود حجم مورد نياز جهت تماس مناسب با فاضلاب .
-    توجه به اينكه ميزان ازن در محيط پايين تر از حداكثر  ميزان تعيين شده براي سلامتي باشد  .

هزينه  :
هزينه سيستم گند زداي ازن به نوع سازنده ، محل مورد استفاده ، ظرفيت تصفيه خانه و خصوصيات فاضلابي كه بايد ضد عفوني شود بستگي  دارد .
هزينه  ازوناسيون عموماً در مقايسه با ساير تكنيكهاي گند زدايي  بالا ميباشد .
جدول شماره 2نمونه ای از برآورد قيمت ( پايين تا متوسط ) سيستم گندزدايي ازن مورد استفاده در فاضلاب به ميزان  يك ميليون گالن  در روز را نشان می دهد .


جدول شماره 2: نمونه ای از برآورد هزینه های گند زدایی

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4  

Gpm= gallons per minute     :منبع champion technology .1998

 Cfm=cubic feet per minute                

هزينه ها براساس سيستم خاص تصفيه فاضلابي كه از دو مرحلة تصفيه اوليه و ثانويه عبور ميكند و  BOD حداكثر 30mg/L  و SS كمتر از mg/L 30 باشد محاسبه شده است.
عموماً هزينه ها  تا حد زيادي تحت تأثير عوامل مختلف موجود در سايت ميباشد  و بنابر اين برآورد ارايه شده مربوط به نوع خاص ميباشد و از سايتي به سايت ديگري ممكن است متفاوت باشد . براي اينكه غلظت ازن  توليد شده  هم از هوا و هم از  اكسيژن  خالص بسيار پايين  مي باشد ، راندمان عبور به فاز  مايع  از نكات اقتصادي قابل توجه ميباشد . به اين دليل محفظه تماس مورد استفاده معمولاً بسيار عميق و پوشيده ميباشد .
روي هم  رفته  هزينه  يك سيستم ازن زني تا حد زيادي به وسيلة مخارج  و هزينه هاي سرمايه اي و تعمير و نگهداري ( (O&Mتعيين ميشود .
نكته قابل  توجه ديگر در مورد هزينه اين است كه هر سيستم ازن زني بايد متناسب با شرايط سايت بوده و  هزينه هاي آن بستگي به محدوديت جريان خروجي تصفيه دارد و لذا توليد كنندگان تجهيزات بايد از هزينه هاي مربوط به  سيستم  خاص اطلاع داشته باشند  .
ترجمه:
ناهيد زيني زاده (كارشناس ناظر بربهره برداري آب شهري شركت آب و فاضلاب استان اردبيل ) 
شهروز فرشي   (كارشناس تشکیلات و منابع انسانی شركت آب و فاضلاب استان اردبيل ) 

منبع :  EPA 832-F-99-063
          September 1999  

منشاء و ترکیب شیمیایی پساب - سه شنبه سوم خرداد 1390
تصفیه آب آشامیدنی آلوده به آرسنیک با نانوذرات آهن - دوشنبه دوم خرداد 1390
کولیس و روش کار با آن - یکشنبه یکم خرداد 1390
استفاده از فناورى نانو برای بهبود عملکرد ترميم بتن - یکشنبه یکم خرداد 1390
روان آب - یکشنبه یکم خرداد 1390
انواع چاه های آب - یکشنبه یکم خرداد 1390
درمورد حفاری و روشهای آن - یکشنبه یکم خرداد 1390
بررسی علل گرفتگی بیولوژیکی در سیستم اسمز معکوس - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
روش تصفيه آب توازن كشتي ها به وسيله تزريق گاز اوزون - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
تاریخچه تحقیق در رابطه اسمز معکوس - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
فلومتر ها - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
انواع تیر ها - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
رسوبگذاري مخازن سدها - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
راه اندازي پمپ ( Commissioning ) - جمعه سی ام اردیبهشت 1390
فولاد - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
میکروارگانیسم ها و کاربردشان - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
آجـر - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
بتن - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
محافظت از پي منشاء ، پيشرفت و توسعه آن - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
مقاومت مصالح - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
حفظ کيفيت منابع آب - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
انتخاب فرآيند مناسب جهت تصفيه آب - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
مزایا استفاده ازغشاءها - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
واحد تصفیه پساب پتروشيمي فجر - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
ستونهای جذب سطحی - پنجشنبه بیست و نهم اردیبهشت 1390
مفاهيم تصفيه آب و پساب - چهارشنبه بیست و هشتم اردیبهشت 1390
مطالعه سیالات درگیر - چهارشنبه بیست و هشتم اردیبهشت 1390
مراحل پی سازی - یکشنبه بیست و پنجم اردیبهشت 1390
پروتوزوئرها - یکشنبه بیست و پنجم اردیبهشت 1390
شبکه جمع آوری فاضلاب - یکشنبه بیست و پنجم اردیبهشت 1390
منابع آب‌ هاي زيرزميني - یکشنبه بیست و پنجم اردیبهشت 1390
انعقاد و لخته سازی - یکشنبه بیست و پنجم اردیبهشت 1390
تصفيه ‌فوري آب - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
تصفيه‌ دوزيستي‌ به كمك‌ محيط ‌زيست ‌مي آيد - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
نوعي جاذب جديد براي تصفيه فاضلاب - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
سيستم جديد تصفيه آب - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
تصفیه خانه های قارچی شکل که با تكيه بر نور خورشيد فاضلاب شهري را تصفيه مي‌كنند - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
تصفيه فاضلاب خانگي در منازل و ساختمان‌هاي شهري - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
تصفيه پساب ‌هاي نساجي با گياه آزولا - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
نحوه تصفیه آب و پساب صنعتی در پتروشیمی مبین - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
آنالیز ابعادی (دیمانسیونی) - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
قدیمی ترین سازه آبی جهان - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
جریان آب زیرزمینی و تخلیه طبیعی آب - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
خصوصیات کلی آب دریا - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
مراحل طراحی سیستم های آبیاری - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
هیدروفلوم (Hydroflume) چیست؟ - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
اهمیت زهکشی و استفاده بهینه از آب - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
بتن کانال های آب و فاضلاب - جمعه بیست و سوم اردیبهشت 1390
سختي گيری - سه شنبه بیستم اردیبهشت 1390
قليايت زدایی - سه شنبه بیستم اردیبهشت 1390

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 /* /*]]>*/

مرجع تخصصی آب و فاضلاب