سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...
امیرحسین ستوده بیدختی
,.
کيفيت خاک مراتع - فرسايش آبي
۱۳۹۰/۰۴/۱۰
20:57
|
کيفيت خاک مراتع - فرسايش آبي
● فرسايش آبي چيست؟
فرسايش آبي عبارتست از جداسازي، جابجايي و از بين رفتن مواد خاک توسط آب. اين فرآيند ممکن است به شکل طبيعي انجام گيرد و يا اينکه توسط فعاليتهاي انسان تشديد گردد. شدت فرسايش ممکن است از خيلي آهسته تا خيلي سريع بسته به خاک و شرايط آب و هوايي و محيطي متغيير باشد.
فرسايش آبي مسيري را در سطح زمين مي شويد. فرسايش ورقه اي با ضريب يکنواختي کم يا زياد خاک را از سطح زمين بر مي دارد. فرسايش شياري يا گالي زماني اتفاق مي افتد که رواناب متمرکز شده کانالهايي را در دل خاک ايجاد کند. رسوبات ناشي از فرسايش در هر نقطه اي جايي که سرعت حرکت آب کند مي شود، (پشت گياهان، مناطق تخت) مثل رودخانه ها، درياچه ها و مخازن ته نشين مي شود.
● چرا فرسايش مهم است؟
از دست رفتن خاک سطحي ظرفيت خاک را براي کارکرد آن کاهش داده و قابليت آن را در استفاده هاي مستمر بعدي از آن محدود مي کند. فرسايش خاک سطحي را از بين مي برد، لايه اي که داراي مقدار بسيار وسيع مواد آلي، فعال به لحاظ بيولوژيکي و مواد مغذي است. قابليت عموم گياهان براي رشد پس از از دست رفتن خاک سطحي از بين رفته و يا محدود مي گردد.
فرسايش ساختمان خاک را از بين برده و مواد آلي خاک را در معرض تابش در داخل توده هاي خاک قرار داده و باعث تجزيه و از بين رفتن آنها مي گردد. ساختمان خاک فرسايش يافته مقدار نفوذ آب را کاهش مي دهد.
فرسايش خاک سطحي غني از مواد مغذي مي تواند باعث تغيير پوشش به سمت گياهان نامناسب و غيردلخواه مثل گراسها تا نمونه هاي بوته اي گردد.
فرسايش در خاکهاي کم عمق ضخامت محدودة رشد ريشة گياهان و مقدار هوا، آب و مواد مغذي در دسترس گياهان را کاهش مي دهد.
رسوبات برداشت شده از طريق فرسايش ممکن است گياهان و جاده ها را زيرخاک برده، يا در آبراهه ها، رودخانه ها، مخازن جمع شده و کيفيت آب را کاهش دهد.
● چه عواملي باعث فرسايش آبي مي گردد؟
فرسايش از طريق ضبه و برخورد قطرات باران بر خاک لخت و قدرت آب در حال سقوط بر روي خاک سطحي ايجاد مي شود. شدت فرسايش طبيعي بستگي به خواص خاک اصلي، شيب و آب و هوا که با هم توانايي محل را در رشد گياه و ايجاد پوشش تعين مي کند، دارد. فرسايش شديد زماني اتفاق مي افتد که پوشش گياهي از بين رفته و فضاي بين گياهان بزرگتر شده و ساختار خاک بواسطة اختلال زياد و کاهش ورود مواد مغذي از بين مي رود. تراکم خاک رواناب را افزايش داده لذا باعث تشديد در فرسايش مي گردد.
خصوصيات بعضي از خاکها و گياهان بر مقدار فرسايش تاثير دارد. هر خاکي با خصوصيات معين داراي شدت فرسايش معني هستند. خاک رسي و يا ماسه اي فرسايش پذيري کمتري نسبت به خاکهاي سيلتي لومي دارند. هرچند خاکهاي ماسه اي شکل گرفته از تجزيه سنگها داراي خاصيت فرسايش پذيري بالا هستند. خاکهاي با اجزاء سنگي و يا پوسته هاي بيولوژيکي در مقابل ضربات آب باران حفاظت شده هستند. خاکهاي همراه با مواد آلي جمع شده در آن در برابر فرسايش مقاوم، نفوذپذيري را افزايش و نتيجتا روانآب را کاهش مي دهند. مقدار روانآب و قدرت فرسايندگي آب و انتقال خاک در شيبهاي بالا و طولاني بيشتر است. خاکهاي لخت در بين گياهان مستعد فرسايش هستند.
● عوامل فرسايش کدامند؟
اندازه گيري فرسايش و خطر ايجاد فرسايش به صورت مستقيم مشکل است. مواردي از خواص خاک را که مي توان بر آنها تاثير گذاشت و با مديريت تغيير داد شامل پايداري خاک سطحي، پايداري در برابر متراکم شدن، نفوذ، تراکم و ميزان مواد آلي خاک را مي توان اندازه گيري کرد. اندازه گيري اين خواص مي تواند منجر به تعيين قابليت فرسايش پذيري خاک محل گردد.
شاخصهاي چشمي (مشاهده اي) مربوط به فرسايش خاک عبارتند از:
۱) لختي خاک
۲) ريشه هاي بيرون آمده،
۳) مناطق تخت (سکوهاي ناشي از ته نشيني رسوبات در پشت موانع)
۴) افزايش تعداد اتصالات الگوهاي جريان آب در بين گياهان،
۵) ته نشيني خاک در محل تغييرات شيب،
۶) تغيير در ضخامت خاک سطحي،
۷) برون زدگي و ديده شدن خاک زير سطحي در سطح،
۸) وجود شيار، هد کت (HeadCutt) و پائين افتادگي در گاليها،
۹) وجود رسوبات در آبراهه ها، درياچه ها و مخازن و
۱۰) کاهش رشد گياهان.
با اندازه گيري فاکتورهاي ذکر شده در طي چند سال مي توان، محلهايي را که در معرض فرسايش قرار دارند شناسايي و مديريت نمود.
● استراتژيهاي مديريتي جهت کاهش فرسايش آبي:
خطر فرسايش و پتانسيل احياء بعد از فرسايش بايستي در هر طرح مديريتي ديده شود. مناطق با خاک سطحي حاصلخيز به احتمال زياد مجددا پس از يک بحران و اختلال قابل احياء است. در مناطقي که خاک سطحي به مقدار زيادي از بين رفته قادر نخواهد بود که دوبارة به حالت اوليه و قبلي خود از نظر پوشش گياهي برگردد.
استراتژيهاي مديريتي شامل:
۱) حفظ و يا افزايش پوشش گياهي يا بذرپاشي روي سطح زمين از طريق به کارگيري طرحهاي مديريت مراتع مناسب.
۲) کاهش اختلالات خاک سطحي مخصوصا در مناطق خشک،
۳) افزايش ميزان نفوذ آب در خاک و بهبود پايداري خاک در برابر تراکم از طريق اصلاح، بهبود و يا حفظ کيفيت گياهان موجود،
۴) کاهش چرا و عبور و مرور زمانيکه خاک مرطوب است و نتيجتا جلوگيري از کاهش نفوذ ناشي از تراکم و سفت شدن فيزيکي پوسته خاک مي گردد.
۵) احداث بندهاي آبي،
● فرسايش آبي چيست؟
فرسايش آبي عبارتست از جداسازي، جابجايي و از بين رفتن مواد خاک توسط آب. اين فرآيند ممکن است به شکل طبيعي انجام گيرد و يا اينکه توسط فعاليتهاي انسان تشديد گردد. شدت فرسايش ممکن است از خيلي آهسته تا خيلي سريع بسته به خاک و شرايط آب و هوايي و محيطي متغيير باشد.
فرسايش آبي مسيري را در سطح زمين مي شويد. فرسايش ورقه اي با ضريب يکنواختي کم يا زياد خاک را از سطح زمين بر مي دارد. فرسايش شياري يا گالي زماني اتفاق مي افتد که رواناب متمرکز شده کانالهايي را در دل خاک ايجاد کند. رسوبات ناشي از فرسايش در هر نقطه اي جايي که سرعت حرکت آب کند مي شود، (پشت گياهان، مناطق تخت) مثل رودخانه ها، درياچه ها و مخازن ته نشين مي شود.
● چرا فرسايش مهم است؟
از دست رفتن خاک سطحي ظرفيت خاک را براي کارکرد آن کاهش داده و قابليت آن را در استفاده هاي مستمر بعدي از آن محدود مي کند. فرسايش خاک سطحي را از بين مي برد، لايه اي که داراي مقدار بسيار وسيع مواد آلي، فعال به لحاظ بيولوژيکي و مواد مغذي است. قابليت عموم گياهان براي رشد پس از از دست رفتن خاک سطحي از بين رفته و يا محدود مي گردد.
فرسايش ساختمان خاک را از بين برده و مواد آلي خاک را در معرض تابش در داخل توده هاي خاک قرار داده و باعث تجزيه و از بين رفتن آنها مي گردد. ساختمان خاک فرسايش يافته مقدار نفوذ آب را کاهش مي دهد.
فرسايش خاک سطحي غني از مواد مغذي مي تواند باعث تغيير پوشش به سمت گياهان نامناسب و غيردلخواه مثل گراسها تا نمونه هاي بوته اي گردد.
فرسايش در خاکهاي کم عمق ضخامت محدودة رشد ريشة گياهان و مقدار هوا، آب و مواد مغذي در دسترس گياهان را کاهش مي دهد.
رسوبات برداشت شده از طريق فرسايش ممکن است گياهان و جاده ها را زيرخاک برده، يا در آبراهه ها، رودخانه ها، مخازن جمع شده و کيفيت آب را کاهش دهد.
● چه عواملي باعث فرسايش آبي مي گردد؟
فرسايش از طريق ضبه و برخورد قطرات باران بر خاک لخت و قدرت آب در حال سقوط بر روي خاک سطحي ايجاد مي شود. شدت فرسايش طبيعي بستگي به خواص خاک اصلي، شيب و آب و هوا که با هم توانايي محل را در رشد گياه و ايجاد پوشش تعين مي کند، دارد. فرسايش شديد زماني اتفاق مي افتد که پوشش گياهي از بين رفته و فضاي بين گياهان بزرگتر شده و ساختار خاک بواسطة اختلال زياد و کاهش ورود مواد مغذي از بين مي رود. تراکم خاک رواناب را افزايش داده لذا باعث تشديد در فرسايش مي گردد.
خصوصيات بعضي از خاکها و گياهان بر مقدار فرسايش تاثير دارد. هر خاکي با خصوصيات معين داراي شدت فرسايش معني هستند. خاک رسي و يا ماسه اي فرسايش پذيري کمتري نسبت به خاکهاي سيلتي لومي دارند. هرچند خاکهاي ماسه اي شکل گرفته از تجزيه سنگها داراي خاصيت فرسايش پذيري بالا هستند. خاکهاي با اجزاء سنگي و يا پوسته هاي بيولوژيکي در مقابل ضربات آب باران حفاظت شده هستند. خاکهاي همراه با مواد آلي جمع شده در آن در برابر فرسايش مقاوم، نفوذپذيري را افزايش و نتيجتا روانآب را کاهش مي دهند. مقدار روانآب و قدرت فرسايندگي آب و انتقال خاک در شيبهاي بالا و طولاني بيشتر است. خاکهاي لخت در بين گياهان مستعد فرسايش هستند.
● عوامل فرسايش کدامند؟
اندازه گيري فرسايش و خطر ايجاد فرسايش به صورت مستقيم مشکل است. مواردي از خواص خاک را که مي توان بر آنها تاثير گذاشت و با مديريت تغيير داد شامل پايداري خاک سطحي، پايداري در برابر متراکم شدن، نفوذ، تراکم و ميزان مواد آلي خاک را مي توان اندازه گيري کرد. اندازه گيري اين خواص مي تواند منجر به تعيين قابليت فرسايش پذيري خاک محل گردد.
شاخصهاي چشمي (مشاهده اي) مربوط به فرسايش خاک عبارتند از:
۱) لختي خاک
۲) ريشه هاي بيرون آمده،
۳) مناطق تخت (سکوهاي ناشي از ته نشيني رسوبات در پشت موانع)
۴) افزايش تعداد اتصالات الگوهاي جريان آب در بين گياهان،
۵) ته نشيني خاک در محل تغييرات شيب،
۶) تغيير در ضخامت خاک سطحي،
۷) برون زدگي و ديده شدن خاک زير سطحي در سطح،
۸) وجود شيار، هد کت (HeadCutt) و پائين افتادگي در گاليها،
۹) وجود رسوبات در آبراهه ها، درياچه ها و مخازن و
۱۰) کاهش رشد گياهان.
با اندازه گيري فاکتورهاي ذکر شده در طي چند سال مي توان، محلهايي را که در معرض فرسايش قرار دارند شناسايي و مديريت نمود.
● استراتژيهاي مديريتي جهت کاهش فرسايش آبي:
خطر فرسايش و پتانسيل احياء بعد از فرسايش بايستي در هر طرح مديريتي ديده شود. مناطق با خاک سطحي حاصلخيز به احتمال زياد مجددا پس از يک بحران و اختلال قابل احياء است. در مناطقي که خاک سطحي به مقدار زيادي از بين رفته قادر نخواهد بود که دوبارة به حالت اوليه و قبلي خود از نظر پوشش گياهي برگردد.
استراتژيهاي مديريتي شامل:
۱) حفظ و يا افزايش پوشش گياهي يا بذرپاشي روي سطح زمين از طريق به کارگيري طرحهاي مديريت مراتع مناسب.
۲) کاهش اختلالات خاک سطحي مخصوصا در مناطق خشک،
۳) افزايش ميزان نفوذ آب در خاک و بهبود پايداري خاک در برابر تراکم از طريق اصلاح، بهبود و يا حفظ کيفيت گياهان موجود،
۴) کاهش چرا و عبور و مرور زمانيکه خاک مرطوب است و نتيجتا جلوگيري از کاهش نفوذ ناشي از تراکم و سفت شدن فيزيکي پوسته خاک مي گردد.
۵) احداث بندهاي آبي،
و ...
فناوری نانو و فیلتراسیون - جمعه بیست و چهارم دی 1389
معیارهای کیفیت آب - پنجشنبه بیست و سوم دی 1389
سيليكاژل - پنجشنبه بیست و سوم دی 1389
بايو راکتور غشايي Membrane Bioreactor(MBR) - پنجشنبه بیست و سوم دی 1389
ژيارديا وکريپتوسپوريديوم درآب آشاميدني - پنجشنبه بیست و سوم دی 1389
جزوه مکانیک خاک - پنجشنبه بیست و سوم دی 1389
کیفیت آب آشامیدنی دام و طیور - پنجشنبه بیست و سوم دی 1389
تصفيه آب آشاميدني آلوده به آرسنيك با نانوذرات آهن - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
شناسایی کاتیون ها به روش شعله - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
روش تصفيه دوزيستي (بي هوازي- هوازي) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
مجموعه مسئولیتها و وظایف مرتبط با عملیات و فرآیندهای تصفیه و دفع فاضلاب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
انواع تیتراسیون - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
با گاز ازن بیشتر آشنا شویم - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
تست حلالیت - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
اسپکتروسکوپی مادون قرمز Infra red ) IR ) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
تست های شناسایی فنول ها - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
تست های شناسایی آمينها - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
گاز کروماتوگرافی ( GC ) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
ويسكوزيته ( لزجت ) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
کروماتوگرافی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
پلاريمتري ( Polarimetry ) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
شناخت انواع پمپ - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
پلاستیك های زیستی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
پلی آمید (نایلون) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
پلی استر (Polyester) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
پي وي سي - PVC - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
آشنایی با انواع پلیمر و رزین - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
انواع راکتورهای شیمیایی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
ام تي بي اي چیست؟ - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
اثرات MTBE در آلودگی منابع آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
ضایعات تولیدی در صنایع فرایندی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
اسمز معكوس (RO) - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
دلایل ازدست رفتن نيتروژن دركودهاي ازته - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
تصفیه آبهای صنعتی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
تری هالومتانها - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
اندیس های خوردگی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
تحلیل نتایج تست ایمویک - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
فناوری نانو در تصفیه آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
آشنایی با برخی لوازم آزمایشگاه شیمی آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
گندزدایی خورشیدی آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
نکاتی در رابطه با کار با "بن ماری (حمام آب)" - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
نکات ایمنی کاربا اتوکلاو - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
فلوراید در آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
رفع اشکال در سیستم لجن فعال - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
در مورد باران های اسیدی و تاثیرات آن - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
مصرف بهينه آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
آب - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
BOD چيست ؟ - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
اهمیت خشكسالی - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389
بحران آب درجهان - چهارشنبه بیست و دوم دی 1389