مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آبياري سطحي يا ثقلي يکي از روشهاي آبياري است که در آن عمل انتقال آب از منبع آب تا پاي گياه از طريق نيروي ثقل صورت مي گيرد . اين روش با قدمتي چند هزار ساله امروزه نيز رايج ترين روش آبياري است. آبياري سطحي بسته به وضعيت توپوگرافي و نوع محصول با روشهاي مختلفي انجام مي شود که عبارتند از روش نواري، روش جوي و پشته يا نشتي، روش شياري، روش کرتي يا حوضچه اي يا غرقابي، روش جويچه هاي تراز، روش ديوارهاي تراز، روش سيلابي.
در محدوده اراضي پایاب سد صومعه علیا به استثناي محدوديت منابع آب ، عوامل توپوگرافی , شامل شیبهای غیر یکنواخت و زیاد ، جهات مختلف شیب ، وجود اراضی تپه ماهوری نیز عامل محدود کننده شدید برای روشهای آبياري سطحي هستند .
مزایا و محدودیتهایی که بر روشهای آبیاری سطحی مترتب است عبارتند از :
الف- مزاياي آبياري سطحي
- آبياري سطحي توسط زارعين كاملا شناخته شده است .
- روش آبياري سطحي در انتقال و توزيع نياز به تأسيسات پيچيده ندارد.
- نگهداري و بهره برداري از تأسيسات مربوط به آبياري سطحي آسانتر است.
- توسط سيستم آبياري سطحي مي‌توان در مدت زمان نسبتاً کمي حجم قابل ملاحظه اي آب را به مزرعه تحويل داده و در سطح قطعات آبياري توزيع نمود.بعبارت ديگر در اراضي تحت آبخور شبكه هاي مدرن روش سطحي با مدولهاي بالاي آبياري تناسب بيشتري دارد.
- بدليل وجود املاح در آب آبياري با منشاء منابع سطحي ( رودخانه ها)نفوذ عمقي ناشي از آبياري سطحي باعث آبشويي اراضي و کنترل شوري خاک شده و نياز به آبشوئي سنگين در برخي از فصول را مرتفع مي سازد.
- آبياري سطحي در مناطقي که داراي خاک بسيار سنگين و ريز بافت و يکدست و عميق است , بهتر اعمال مي شود.
- با افزايش سرمايه گذاري براي تسطيح و شيب بندي زمين و مديريت صحيح در سطح مزرعه مي توان به راندمان‌هاي کاربرد مناسبي در سطح مزرعه دست يافت .

ب- محدوديتهاي آبياري سطحي
از جمله محدوديتهاي عمده آبياري سطحي مي توان به موارد زير اشاره كرد:
- در صورت عدم طرح و اجراي صحيح روشهاي آبياري سطحي و فقدان مديريت خوب در مزرعه راندمان كاربرد آبياري سطحي بشدت تنزل يافته و مي‌تواند عواقب نامطلوبي براي كشاورزي در منطقه بدنبال داشته باشد.
- آبياري سطحي بايد همواره با زهكشي كامل خاك چه به صورت طبيعي و چه بصورت مصنوعي همراه باشد، در غير اينصورت مسائل ماندابي و شوري و قليائيت، قابليت كشت را از اراضي سلب خواهد كرد.
- شيب‌بندي و تسطيح اراضی از الزامات آبياري سطحي است كه در قياس با ساير روشهاي آبياري هزينه اضافي را به طرح تحميل خواهد نمود.
- در صورتي كه آبياري سطحي درست انجام نشود ، ممكن است موجب فرسايش خاك در سراب قطعات و رسوبگذاري در انتهاي قطعات گردد و اين امر هر چند سال يكبار شيب‌بندي و تسطيح مجدد قطعه زراعي را ايجاب نمايد.
در آبياري سطحي صرفنظر از روش مورد استفاده , از زمان ورود آب به قطعه آبياري و تماس با خاك در ابتداي قطعه تا موقعي كه آب داخل قطعه آبياري تماماً در خاك نفوذ كند فرآيندهاي متعددي بوقوع مي پيوندد كه بـــا توجه به شــــكل شماره (1-2)، بشــرح زيـــر تعــريف مي گردند.
- مرحله پيشروي : مرحله پيشروي آب در قطعه از زمان ورود آب به قطعه آبياري شروع شده و تا موقع رسيدن آب به انتهاي قطعه ادامه مي‌يابد.
- مرحله ذخيره : مرحله ذخيره شدن آب در قطعه از موقع رسيدن آب به انتهاي قطعه (پايان مرحله پيشروي) آغاز و تا مرحله قطع جريان ورودي به قطعه تداوم مي‌يابد. در صورتي كه آب ورودي قبل از رسيدن آب به انتهاي قطعه و يا همزمان با آن قطع شود، عمل آبياري فاقد مرحله ذخيره بوده يا طول مدت ذخيره آب صفر مي باشد.
- مرحله كاهش : مرحله كاهش يا نفوذ آب از زمان قطع آب ورودي تا موقعي كه تمامي آب موجود در ابتداي قطعه خاك نفوذ كند, بطول مي‌انجامد و در انتهاي اين مرحله سطح خاك ابتداي قطعه از زير آب بيرون مـي‌آيد و لذا به آن , مرحله تأخير در پسروي آب هم اطلاق مي‌شود .
- مرحله پسروي: اين مرحله از آبياري , درست بعد از مرحله كاهش شروع شده و در آن تمامي آب موجود در خاك نفوذ مي‌كند، يعني لبه آب در ابتداي قطعه تا انتهاي آن كه پست‌ترين نقطه قطعه آبياري است عقب‌نشيني مي‌نمايد.
- زمان دوام جريان (Ta): زمان دوام جريان عبارت است از طول مدت زمان از موقع ورود آب به قطعه تا زمان قطع جريان ورودي به قطعه.
- زمان تأخير (Tc): زمان تأخير عبارت از مدت زماني است كه از موقع قطع جريان ورودي به قطعه آبياري تا زماني كه تمامي آب در انتهاي قطعه در خاك نفوذ كند بطول مي‌انجامد.
- فرصت نفوذ (Tm): فرصت نفوذ مدت زماني است كه آب مجال نفوذ در خاك را دارد. فرصت نفوذ در نقاط مختلف قطعه آبياري متفاوت است و از زمان پيشروي آب در هر نقطه آغاز و تا زمان پسروي آب از آن نقطه ادامه مي‌يابد. در آبياري ايده‌آل ، فـرصت نفوذ در سراسر قطعه آبياري يكسان است يعني منحني‌هاي پيشروي و پسروي تقريباً موازي يكديگر مي‌باشند.

آبياري سطحي به روشهاي مختلف از جمله كرتي ، شياري و نواري صورت مي گيرد .

آبیاری زیرزمینی:
آبیاری زیرزمینی عبارتست از بالا آوردن سطح ایستایی و نگه داشت آن در وضعیتی که آب مورد نیاز محصول در حال رشد را فراهم کند.
برای آنکه سیستمهای آبیاری زیرزمینی عملی باشند شرایط طبیعی خاصی باید موجود باشند:۱- وجود یک لایه نفوذ ناپذیر یا یک سطح ایستایی دائمی در عمق نسبتاً کم تا مانع از اتلاف بیش از حد آب از طریق نشت گردد، ۲- وجود زمین نسبتاً مسطح ، ۳- خاکی با هدایت هیدرولیکی متوسط تا زیاد تا یک فاصله معقول بین نهر ها با لوله های زهکشی را فراهم آورد و ۴- یک منبع سهل الوصول آب.

روش تعيين يون فلوئور در آب - دوشنبه یکم آذر 1389
سیستم نوین تصفیه شیمیایی و بیولوژیک فاضلاب‌های فوق سنگین - یکشنبه سی ام آبان 1389
زلال‌ساز با تماس لجن (Solid Contact Clarifier) - یکشنبه سی ام آبان 1389
زلال سازهای پولساتور و ته صاف (pulsator & flat bottomed clarifier) - شنبه بیست و نهم آبان 1389
نانوزنگ، آرسنیک را از آب آشامیدنی پاک می کند - شنبه بیست و نهم آبان 1389
دستگاه‌های آب شیرین کن مبتنی بر نانوالیاف - جمعه بیست و هشتم آبان 1389
زلال‌سازی با بستر لجن (Sludge blanket) - جمعه بیست و هشتم آبان 1389
واحد زلال‌ساز یا کلاریفایر (Clarifier) - پنجشنبه بیست و هفتم آبان 1389
استفاده از پسماندها در تصفیه پساب - پنجشنبه بیست و هفتم آبان 1389
آلودگی آبهای زیرزمینی با فاضلاب - چهارشنبه بیست و ششم آبان 1389
سیستم اختلاط سریع (Flash Mixer) - چهارشنبه بیست و ششم آبان 1389
واحد پیش‌ته‌نشینی (Pre-sedimentation module) : - سه شنبه بیست و پنجم آبان 1389
آشغالگیر - سه شنبه بیست و پنجم آبان 1389
با بهره گیری از تکنیک نانوفیلتراسیون - دوشنبه بیست و چهارم آبان 1389
ایستگاه پمپاژ آب‌گیری و حوضچه‌ی شیرآلات ورودی - دوشنبه بیست و چهارم آبان 1389
مبانی کار تصفیه‌خانه‌های آب - یکشنبه بیست و سوم آبان 1389
دستگاههای آب شیرین کن - یکشنبه بیست و سوم آبان 1389
معایب سختی آب - شنبه بیست و دوم آبان 1389
شير پروانه‌اي (Butterfly Valve) - شنبه بیست و دوم آبان 1389
گاورنر هيدروليكي(Hydraulic governor) - جمعه بیست و یکم آبان 1389
روشهای اتصال لوله های پلی اتیلن تک جداره - جمعه بیست و یکم آبان 1389
ترکیبات اورگانوفسفره (Organophosphorus) (Organo Phosphate) - پنجشنبه بیستم آبان 1389
انواع همولیز در محیط کشت(Types of hemolysis ) - پنجشنبه بیستم آبان 1389
میکروبیولوژی عمومی - چهارشنبه نوزدهم آبان 1389
(تهیه کلر در محل) چیست؟ - چهارشنبه نوزدهم آبان 1389
روش تشخیص سریع بعضی از فلزات در آب - سه شنبه هجدهم آبان 1389
سودوموناس مورفولوژی ، عوامل بیماری زایی و سایر گونه ها - سه شنبه هجدهم آبان 1389
مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ، مورفولوژی ، عوامل بیماری زایی و محیط های کشت - دوشنبه هفدهم آبان 1389
آزمایش لوله های بتنی در شبکه جمع آوری فاضلاب - دوشنبه هفدهم آبان 1389
کاربامات ها - یکشنبه شانزدهم آبان 1389
خانواده انتروباکتریاسه – اشرشیا کلی - یکشنبه شانزدهم آبان 1389
میکروبیولوژی (Microbiology) - شنبه پانزدهم آبان 1389
ایمنی در آزمایشگاه - شنبه پانزدهم آبان 1389
طبقه بندی آب های آلوده - جمعه چهاردهم آبان 1389
فلور میکروبی بدن - جمعه چهاردهم آبان 1389
خانواده انتروباکتریاسه -جنس کلبسیلا - پنجشنبه سیزدهم آبان 1389
فاضلاب صنعتی - پنجشنبه سیزدهم آبان 1389
نحوه رفع سختی آب - چهارشنبه دوازدهم آبان 1389
Gram Stain (رنگ آمیزی گرم) - چهارشنبه دوازدهم آبان 1389
Negative Stain (رنگ آمیزی منفی) - سه شنبه یازدهم آبان 1389
عناصر ناچیز موجود در آب Tracc E lement - سه شنبه یازدهم آبان 1389
فرایندهای مختلف یک تصفیه‌ خانه - دوشنبه دهم آبان 1389
Simple Stain(رنگ آمیزی ساده) - دوشنبه دهم آبان 1389
«سرود آب ها»، نيايش ايرانيان باستان در جشن آبانگان - دوشنبه دهم آبان 1389
Urease Test(تست اوره آز) - یکشنبه نهم آبان 1389
مبانی کار تصفیه ‌خانه ‌های آب - یکشنبه نهم آبان 1389
واحد پیش‌ته‌نشینی (Pre-sedimentation module) - شنبه هشتم آبان 1389
IMViC Test - شنبه هشتم آبان 1389
Nitrate Reduction Test (تست احیای نیترات) - جمعه هفتم آبان 1389
تاریخچه آب و فاضلاب در استان تهران - جمعه هفتم آبان 1389

مرجع تخصصی آب و فاضلاب