تصفيه خانه آب بابا شيخعلي اصفهان

درحال مشاهده: تصفيه خانه آب بابا شيخعلي اصفهان

ادعونی اهدای خون

تصفيه خانه آب بابا شيخعلي اصفهان

۱۳۹۰/۰۳/۳۰

0:56

امیرحسین ستوده بیدختی

تصفيه خانه آب بابا شيخعلي اصفهان

تصفيه خانه بابا شيخعلي يکي از بزرگ ترين تصفيه خانه هاي آب ايران به شمار مي رود که در كيلومتر 45 جاده اصفهان- شهركرد و در جوار شهر زاينده رود واقع شده و علاوه بر شهر اصفهان آب 40 شهر و 400 روستاي ديگر و تعداد زيادي از صنايع بزرگ و كوچك استان اصفهان را تأمين مي نمايد.

7-1- ظرفيت و محدوده کاري
تصفيه خانه بابا شيخعلي داراي دو فاز يك و دو به شرح مشخصات ذيل مي باشد:
احداث فاز يک تصفيه خانه اصفهان در سال 1361 توسط شرکت سهامي ذوب آهن اصفهان آغاز و بعد ازگذشت حدود 7 سال در سال 1368 به بهره برداري رسيد. ظرفيت اسمي اين فاز 5 متر مکعب بر ثانيه مي باشد. احداث فاز دو اين تصفيه خانه نيز در سال 1380 توسط شرکت سراوان و زلال ايران به عنوان پيمانکارهاي ساختماني و تأسيساتي و با مشاوره شرکت ايران آب آغاز و در دو مرحله در سال هاي 1383 و 1386 به بهره برداري رسيده است. ظرفيت اسمي فاز دو 5/7 متر مکعب بر ثانيه مي باشد.
آب خام ورودي اين تصفيه خانه از سد چم آسمان كه در محل چم آسمان در فاصله 8 کيلومتري تصفيه خانه بر روي رودخانه زاينده رود قرار گرفته تأمين مي شود. آب خام پس از طي مراحل آشغال گيري، ماسه گيري، ته نشيني مقدماتي و کلرزني در سد چم آسمان توسط تونلي به طول 7779 متر و قطر 3000 ميلي متر به تصفيه خانه انتقال يافته و از ضلع شمال غربي با روش ثقلي وارد و به تصفيه خانه تحويل داده مي شود. آب صاف در مخازن داخل تصفيه خانه ذخيره و سپس به شبکه آبرساني انتقال مي يابد که علاوه بر شهر اصفهان بيش از 40 شهر و 400 روستا و نيز تعداد زيادي از صنايع بزرگ و کوچک را تحت پوشش قرار مي دهد.

7-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه معادل 78 هكتار است. از نظر مالکيت زمين اراضي بخشهاي مختلف اين تصفيه خانه در اختيار "شرکت آب و فاضلاب شهري استان اصفهان، شرکت ذوب آهن و شخص حقيقي" مي باشد

7-3- مشخصات فنی تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه،تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.

7-3-1- کانال آب خام و آشغالگير
آب خام فاز يك از کانالي به طول 400 متر و آب خام فاز دو از کانالي به طول 180 متر که هر دو به عرض 6 متر و عمق 3 متر مي باشند تزريق مي شود. همچنين جهت جلوگيري از ورود آشغال به تأسيسات تصفيه آب دو واحد دو تايي توري آشغال گير در مسيرهاي ورودي قرار داده شده است. اين آشغال گيرها از تسمه هاي فولادي مشبک ساخته شده اند.

7-3-2- حوضچه اختلاط سريع
فاز يك تصفيه خانه بابا شيخعلي داراي دو حوضچه اختلاط سريع به حجم 196 متر مکعب با دو همزن پره اي 8/6 کيلوواتي مي باشد. فاز دو تصفيه خانه نيز داراي دو حوضچه اختلاط سريع به حجم 428 متر مکعب با دو همزن 15 کيلوواتي مي باشد.

7-3-3- حوضچه هاي زلال ساز
آب پس از خروج از حوضچه اختلاط سريع توسط حوضچه تقسيم بين حوضچه هاي زلال ساز که از نوع کلاريفاير (کلاريفلاکيوليتور) مي باشند تقسيم مي شود. فاز يک تصفيه خانه داراي چهار حوضچه زلال ساز و فاز دو نيز داراي شش حوضچه زلال ساز بوده که هر کدام از آن ها به قطر 48 متر، عمق 4/6 متر و ظرفيت 9172 متر مکعب مي باشند. همچنين هر يک از کلاريفايرها داراي يک نيم پل متحرک دوار است که بر روي آن پاروهايي به منظور جمع آوري و هدايت لجن ته نشين شده به سمت خروجي لجن نصب شده است. در فاز يک تجهيزات نصب شده بر روي پل هر کلاريفاير شامل يک همزن 1/9 کيلوواتي، يک الکتروموتور 10 کيلوواتي، يک گيربکس و يک پمپ لجن برگشتي 5/5 کيلوواتي و در فاز دو نيز شامل يک همزن 5/6 يا 10 کيلوواتي، يک الکتروموتور 5/6 يا 10 کيلوواتي، يک گيربکس و يک پمپ لجن برگشتي 3/6 کيلوواتي مي باشد.

7-3-4- صافي هاي شني
فرآيند فيلتراسيون آب در فاز يک اين تصفيه خانه توسط بيست عدد صافي و در فاز دو توسط بيست و هشت عدد صافي شني به مساحت 5/116 متر مربع و ابعاد 64/16*7 متر انجام مي گيرد. صافي‌هاي موجود از نوع دولايه اي بوده که شامل لايه كوارتز به ارتفاع 80 سانتيمتر با دانه‌بندي 2/1-7/0 ميلي متر و لايه آنتراسيت به ارتفاع 40 سانتيمتر و دانه‌بندي 5/2-4/1 ميلي متر مي شود. تعداد 9600 نازل در هر فيلتر جهت خروج آب از صافي ها در نظر گرفته شده است.

7-3-5- مخازن ذخيره آب صاف
آب صاف اين تصفيه خانه به دو مخزن ذخيره آب كه هر کدام 10 هزار متر مکعب ظرفيت داشته و در ضلع جنوبي تصفيه خانه واقع شده هدايت مي گردد.

7-3-6- فرآيند تصفيه آب
در تصفيه خانه بابا شيخعلي فرآيند تصفيه آب از نوع شيميايي، فيزيکي و ميکروبي مي باشد که طي آن کدورت و بار ميکروبي آب خام تا ميزان مطلوب استاندارد کاهش يافته و همچنين اصلاح و کاهش برخي املاح و ترکيبات شيميايي نيز انجام مي گيرد. فرآيند تصفيه آب در اين تصفيه خانه شامل مراحل زير است:
•    آشغال گيري
•    تهيه و تزريق مواد شيميايي
•    اختلاط سريع
•    کلرزني مقدماتي
•    ازن زني
•    زلال سازي
•    صاف سازي
•    کلرزني نهايي
•    ذخيره سازي

7-3-6-1- آشغال گيري
در اين مرحله اجسام درشت معلق در آب خام توسط دو دستگاه آشغال گير اتوماتيك از آن جدا مي شوند تا از ورود آنها به تأسيسات تصفيه خانه جلوگيري به عمل آمده و آسيبي به تأسيسات و تجهيزات تصفيه خانه وارد نشود.

7-3-6-2- تهيه و تزريق مواد شيميايي
در تصفيه خانه بابا شيخعلي از پلي آلومينيوم کلرايد موسوم به PAC به عنوان ماده منعقدکننده استفاده مي شود که کارآيي آن در عمل انعقاد و ايجاد لخته ها نسبت به ساير منعقدکننده هاي رايج بيشتر است. در صورت نياز آهک جهت تنظيم pH و بهبود فرآيند انعقاد، به صورت شير آهک آماده و به کانال آب خام تزريق مي گردد که اين امر در تصفيه خانه بابا شيخعلي به ندرت اتفاق مي افتد. در گذشته از کلرورفريک و سولفات آلومينيوم نيز در عمل انعقاد استفاده مي شده است اما در حال حاضر مصرف اين مواد بسيار کم بوده و يا اصلاً اتفاق نمي افتد. مقدار تزريق مواد شيميايي توسط آزمايشگاه به وسيله آزمايشي به نام جارتست تعيين و به واحد بهره برداري اعلام مي گردد.

7-3-6-3- اختلاط سريع

در اين مرحله به منظور سرعت بخشيدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شيميايي مورد استفاده در فرآيند تصفيه در زماني بسيار کوتاه و با سرعت زياد توسط همزن مکانيکي با آب مخلوط مي شوند.

7-3-6-4- مرحله کلرزني مقدماتي
هدف از کلرزني آب خام، سالم سازي آب ورودي به تأسيسات به منظور اکسيداسيون و حذف نسبي آلاينده هاي آلي مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبي آلاينده هاي معدني مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگين و ته نشيني آن ها در مرحله زلال سازي و جلوگيري از رشد بعدي ميکرو ارگانيسم ها و گياهان آبي در تأسيسات تصفيه خانه است. کلرزني مقدماتي در تصفيه خانه آب بابا شيخعلي در دو مرحله ابتدا در حوضچه آرامش و سپس در کلکتور ورودي انجام مي گيرد.

7-3-6-5- ازن زني
در فاز يك اين تصفيه خانه گندزدايي آب با ازن طي دو مرحله قبل و بعد از ته نشيني و توسط دستگاه هاي ازن ساز موجود در تصفيه خانه انجام مي شود. اين مرحله علاوه بر گندزدايي باعث حذف آهن، منگنز و از بين بردن کامل بو، طعم و رنگ نامطلوب و از همه مهم تر تخريب ترکيبات آلي مضر و سرطان زاي آب مي شود. عمل ضد عفوني کردن را ازن به مراتب بهتر و عميق تر از کلر انجام مي دهد و کليه ميکرو ارگانيسم ها و ويروس ها را نابود مي سازد.

7-3-6-6- فرآيند زلال سازي
زلال سازهاي اين تصفيه خانه از نوع کلريفاير (يا به طور دقيق تر کلاريفلاکيوليتور) مي باشند. در اين حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازي و ته نشيني مواد انجام مي گيرد. در هر کلريفاير دو حوضچه استوانه اي هم مرکز وجود دارد که حوضچه داخلي براي فرآيند لخته سازي و حوضچه خارجي براي ته نشيني لخته هاي ايجاد شده مي باشد. آب ورودي بعد از اختلاط با مواد شيميايي از مرکز کلاريفاير وارد حوضچه داخلي شده و به منظور سرعت بخشيدن به پديده‌ي انعقاد و تشکيل لخته‌ها در تماس با لجن‌هايي قرار مي‌گيرد که قبلاً از تصفيه‌آب حاصل شده است. دو همزن مکانيکي جريان چرخشي آرامي در حوضچه ايجاد مي کنند تا از ته نشيني لجن در اين حوضچه جلوگيري کنند.
پس از تماس آب با لجن در حوضچه داخلي و ايجاد لخته هاي بزرگ تر، آب توسط دريچه هايي واقع در کف ديوار حوضچه داخلي به حوضچه خارجي منتقل مي شود. از آنجائيکه آب خروجي کلريفاير به وسيله کانال هاي کنگره اي واقع در لبه بيروني کلريفاير خارج مي شود جريان شعاعي و رو به بالاي آرامي در حوضچه ايجاد شده که سرعت آب با نزديک تر شدن به کانال خروجي کاهش مي يابد. در نتيجه از آنجا که لخته هاي ايجاد شده سنگين بوده و انرژي لازم براي حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشين مي شوند. لجن ته‌نشين شده به وسيله پاروهايي که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوري و به سمت کانال لجن واقع در کف ديواره حوضچه مياني هدايت مي شوند. پس از آن که مقدار لجن ايجاد شده به حد معيني رسيد مقداري از آن توسط شير تخليه از کلاريفاير خارج مي شود تا مجدداً مقدار آن به حد مجاز برسد.

7-3-6-7- مرحله صاف سازي
حذف نهايي مواد معلق (کلوئيدي) از آب و فلوک هاي ريز که در مرحله زلال سازي ته نشين نشده اند در صافي ها انجام مي شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافي به دليل گرفتگي فضاي ميان دانه هاي ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاري به وجود مي آيد که باعث کاهش راندمان صافي مي شود. براي برطرف کردن اين مسأله صافي ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره هاي متناوب زماني شستشو شده و پساب حاصل به داخل رودخانه زاينده رود هدايت مي شود.

7-3-6-8- مرحله کلرزني نهايي
کلرزني نهايي به منظور گندزدايي و تأمين کلر آزاد باقيمانده در آب خروجي انجام مي شود. کلرزني نهايي در حدي انجام مي شود که مقدار کلر آزاد باقيمانده در خروجي تصفيه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداري و تأييد مديريت امور نگهداري و بهره برداري تصفيه خانه ها باشد.

7-3-6-9- ذخيره سازي
آب صاف خروجي از تصفيه خانه در دو مخزن 10 هزار مترمکعبي جمع آوري گرديده و از آنجا توسط خطوط انتقال آب صاف به مخازن شهر اصفهان و ساير روستاها و کارخانجات تحت پوشش انتقال مي يابد.

7-3-7- برق اضطراري
پست برق اضطراري تصفيه خانه به مساحت 187 متر مربع و ابعاد 17*11 متر در مركز تصفيه خانه واقع شده و داراي دو دستگاه ديزل ژنراتور 630 کيلوواتي مي باشد.

7-3-8- ساختمان اداري
ساختمان اداري اين تصفيه خانه به مساحت 1260 متر مربع در ضلع جنوبي تصفيه خانه و مقابل درب ورودي واقع شده است. اين ساختمان علاوه بر دفاتر مديريتي، بهره برداري و اداري تصفيه خانه شامل آزمايشگاه و اتاق کنترل نيز مي شود.

7-3-9- سالن صافي ها
سالن صافي ها كه در برگيرنده صافي ها، تجهيزات كنترلي شستشو و بهره برداري آن ها مي باشد به صورت طولي در امتداد ضلع جنوبي تصفيه خانه قرار گرفته است. ابعاد اين ساختمان در فاز يک معادل 45*100 متر و مساحت آن نيز 4500 متر مربع مي باشد. سالن صافي ها در فاز دو داراي ابعاد 45*130 متر و مساحت 5850 متر مربع مي باشد. نوع سازه اين ساختمان ها بتني بوده و داراي دو طبقه مي باشند که در طبقه بالايي صافي ها و تجهيزات کنترلي آن ها و در طبقه پايين شيرآلات خروجي و شستشوي صافي ها و نيز تجهيزات تنظيم کننده سرعت آب صافي ها قرار دارند.

7-3-10- ساختمان مواد شيميايي
ساختمان مواد شيميايي در تصفيه خانه بابا شيخعلي شامل تجهيزات تهيه و تزريق PAC (پلي آلومينيوم کلرايد) و نيز کلرورفريک و سولفات آلومينيوم مي باشد. تجهيزات مربوط به آماده سازي و تزريق آهک در فاز يک شامل چهار مخزن 135 متر مکعبي، چهار همزن 5/5 کيلوواتي و چهار پمپ تزريق 2/2 کيلوواتي است. به منظور تهيه و تزريق PAC در فاز يک چهار مخزن 135 متر مکعبي و چهار پمپ تزريق 2/2 کيلوواتي و در فاز دو نيز چهار مخزن 140 متر مکعبي، چهار همزن 4 کيلوواتي و چهار پمپ تزريق 3 کيلوواتي در نظر گرفته شده است.

7-3-11- ساختمان ازن زني
ساختمان ازن زني تصفيه خانه بين زلال سازهاي فاز يک و در مجاورت حوضچه هاي اختلاط سريع و تقسيم کننده اين فاز قرار گرفته است. تجهيزات ازن زني شامل دو دستگاه ازن ساز 170 کيلوواتي با ظرفيت توليد 9 کيلوگرم بر ساعت و توزيع کننده هاي ازن و نيز خط تزريق به طول 48 متر مي باشد.

7-3-12- ساختمان كلرزني
ساختمان کلرزني به مساحت 1200 متر مربع و ابعاد 40*30 متر در مجاورت سالن صافي هاي فاز يک و در ضلع شرقي تصفيه خانه قرار گرفته و داراي تجهيزات کلرزني و ايمني مربوطه مي باشد. اين ساختمان از دو بخش تشکيل شده که شامل بخش نگهداري و نصب کپسول هاي کلر و بخش کلرزني مي باشد. تجهيزات کلرزني در فاز يک شامل چهار دستگاه کلريناتور با ظرفيت تزريق 40 كيلوگرم بر ساعت براي کلرزني اوليه و چهار دستگاه کلريناتور با ظرفيت تزريق20 كيلوگرم بر ساعت براي کلرزني ثانويه و در فاز دو شامل سه دستگاه کلريناتور با ظرفيت تزريق 40 كيلوگرم بر ساعت براي کلرزني اوليه و سه دستگاه کلريناتور با ظرفيت تزريق40 كيلوگرم بر ساعت براي کلرزني ثانويه مي باشد. همچنين چهار دستگاه تبخيرکننده کلر با ظرفيت 200 کيلوگرم بر ساعت در کلرزني اوليه و ثانويه هر يک از فازها مورد استفاده قرار مي گيرد. از آنجائيكه گاز كلر داراي خطرات بسياري بوده و در صورت نشتي بيش از اندازه در محيط باعث بروز مشكلاتي از جمله مسموميت شديد و حتي مرگ مي‌گردد لذا سيستم هاي ايمني براي مواجهه با اين شرايط در ساختمان کلرزني در نظر گرفته شده است. تجهيزات سيستم ايمني شامل اگزوزفن، حوضچه آهک، دوش اضطراري، چشم شور و دتکتور نشت کلر مي باشد.

7-3-13- انبارها
انبارهاي اين تصفيه خانه شامل انبار مواد شيميايي، انبار اسيد سولفوريک، انبار مرکزي و انبار تجهيزات مي باشد. انبار مواد شيميايي و اسيد سولفوريک در شمال زلال سازها در ساختماني به مساحت 3000 متر مربع که شامل کارگاه ها نيز مي شود قرار دارند. انبار مرکزي و انبار تجهيزات نيز بين زلال سازهاي فاز يک و دو قرار گرفته اند.

7-3-14- کار گاه فني
کارگاه فني تصفيه خانه به مساحت 112 متر مربع و ابعاد 16*7 متر شامل تجهيزات تعمير و نگهداري، تأسيسات و ماشين آلات تصفيه خانه بوده و در مجاورت انبار مواد شيميايي تصفيه خانه قرار دارد.

7-3-15- آزمايشگاه
آزمايشگاه تصفيه خانه بابا شيخعلي به مساحت 400 متر مربع و ابعاد 50*8 متر در طبقه دوم ساختمان اداري تصفيه خانه قرار گرفته و داراي تجهيزات به شرح جدول 7-1 مي باشد.

آب مقطرگيري	1
اون	1
اسپكتروفتومتر	1
پي.اچ متر	1
ترازوي ديجيتالي	1
بن ماري	1
دماسنج	1
کلر سنج	1
دستگاه جار	1
كدورت سنج	1
هدايت سنج	1
هود آزمايشگاهي	1
يخچال	1
ميكروسكوپ	1
دستگاه پي.اچ متر آنلاين	4
دستگاه كدورت سنج آنلاين	3
همزن مغناطيسي	1
دستگاه كلر سنج آنلاين	2