سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...
امیرحسین ستوده بیدختی
,.
كيفيت و كميت روان آب
۱۳۹۰/۰۲/۱۵
1:22
|
كيفيت و كميت روان آب آب سطحي حاصله از راههاي آسفالت ، آجر
فرش و خرده سنگ در ((كانكتيكوت )) ( ايالتي در شمال شرق آمريكا در ساحل
آتلانتيك ، مركز آن هارت فورد ) .
چكيده :
اين تحقيق ، كميت و كيفيت روان آب سطحي حاصل از راههاي آسفالت همانند سازي شده ،آجر فرش تراوا و خرده سنگ را مقايسه كرد . بارش در محل اندازه گيري شد و روان آب با استفاده از سطل هاي شاخص دار ثبت شد . نمونه هاي روان آب كامپوزيتهاي تحمل كننده جريان ، براي بدست آوردن ميزان جامدات معلق كل ، نيتروژن كجلدا هل كل ،نيتروژن نيترا ت ، آمونيو – نيتروژن ،فسفري كل (TP) ،روي ، سرب، مس ، هر هفته مورد تجزيه و تحليل (آناليز) قرار مي گرفت . نرخ نفوذ روي هر راه بصورت ساليانه معين مي شد . آناليز مكرر ملاكهاي واريانس نشان دارد كه روان آب آب سطحي ( آب باران ) بين انواع راهها به طرز قابل ملاحظه اي متفاوت است . ترتيب نزولي ( روان آب بصورت آسفالت > آجر فرش > خرده سنگ بود. ميانگين نرخهاي نفوذ پذيري صفر ، 2/11 ، 0/9 سانتي متر بر ساعت به ترتيب براي راههاي آسفالت ،آجر فرش و خرده سنگ (سنگ خرد شده ) بود . راههاي آجرفرش وخرده سنگي هردودرمقايسه با راههاي آسفالت، روان آبِ آب باران را كاهش مي دادند. روان آب بدست آمده از راههاي آجرفرش به طرز چشم گيري حاوي غلظتهاي كمتري از تمامي آلاينده هاي معين در مقايسه با روان آب حاصل از راههاي آسفالت بود/اما روان آب حاصله از راههاي خرده سنگ از نظر غلظتها شبيه روان آب حاصله از راههاي آسفالت بودندبه جز در مورد غلظتهاي TP ، كه درروان آب راههاي سنگ خردشده به نسبت روان آب حاصله از راههاي آسفالتي كمتر بود.گزارش كلان از آلاينده هاي معين شده، بيشتر، تفاوتهاي نسبي درروان آبِ آب باران را تاييد مي كرد تا تفاوت غلظتها را.
مقدمه:
كيفيت آب سطحي به علت بارهاي آلاينده در روان آبِ آب سطحي وافزايشهاي اوج وحجم روان آب ،به صورت منفي متاثر از رشد شهري مي باشد. بر طبق گزارش منتشر شده در سال 1997از سوي USDA –فهرست منابع ملي ، ميزان زمين رشد يافته (شهري،ساخته شده وزمين حمل ونقل روستايي ) از1982،34% افزايش يافته وبا نرخ 7/0 ميليون هكتار بر سال درحال افزايش مي باشد. يك استفاده عمده از زمينهاي شهري، تقسيم بنديهاي مسكوني مي باشد .بر اساس برنامه ملي روان آب شهري (USEPA,1983b) كيفيت روان آب شهري حاصل از مناطق آب مسكوني شبيه به انواع ديگر استفاده از زمينهاي شهري است .نواحي منابع كليدي درون مناطق مسكوني از نظر آلاينده تفاوت دارند. مثلابه نظر مي رسد كه چمنها داراي بالاترين غلظت روان آب فسفري ونيتروژن كجلدا هل كل ( TKN) مي باشد در حالي كه خيابانها داراي غلظتهاي بالاي روان آب جامدات معلق كل( TSS )وبسياري از فلزات هستند.(بنرمن و همكاران ،1933.استوور وهمكاران1997)اين تحقيقات نشان مي دهد كه روان آب حاوي سقفي مناطق مسكوني معمولا غلظتهاي كمي از آلاينده ها را دارد،
اما ، سقفهاي نواحي تجاري مي تواند از نظر فلزات بالا باشد يك عامل بالقوه براي كاهش جانبي منبع آلودگي در توسعه مناطق مسكوني ،كاهش روان آب راههاي اختصايي مي باشد روان آب راه هاي اختصاصي از نظر غلظتهاي مواد جامد ، مواد غذايي ، فلزات و PAH ها در بين نواحي منبع شهري ، متوسط است ، مدل بنر من و همكارانش (1993 ) نشان داد كه در حوزه هاي آبريز مسكوني ،21 % از روان آب كل از راه هاي اختصاصي و 7% از چمن ها مي آيد ،گر چه راههاي اختصاصي فقط 5 % از ناحيه مورد مطالعه را شامل مي شدند . مدل استيوئر و همكارانش (1997) نشان داد كه در 10 % ازروان آب آبريز از راههاي اختصاصي مي آيد، گر چه آنها 4 % از ناحيه آبريز را تشكيل مي دادند . همچنين اينكه كاهش روان آب حاصله از راه هاي اختصاصي مي تواند به طرز قابل توجهي آلودگي منبع غير منطقه اي (غير نقطه اي ) حاصل از توسعه مناطق مسكوني را كاهش دهد . درباره روان آب حاصله از انواع مختلف راههاي اختصاصي چيز زيادي نمي دانيم . استيوئر و همكارنش (1997 ) يك راه اختصاصي آسفالته و دو راه سيماني را بررسي كردند اما آنها را مقايسه نكردند . بنر و همكارن وي ( 1993 ) تنها غلظتهائي از مواد جامد معلق ، فسفري ،كادميوم ،مس ، روي و سرب موجود در روان آب ناشي از راههاي آسفالت را گزارش دادند .
غلظتها و تخليه نيتروژن بررسي نشد . مطالعاتي بر روي روان آب حاصله از پوشا ننده هاي سطحي مختلف مورد استفاده در جاده ها و پاركها انجام شده است . مثلا تحقيقاتي در مورد آجر فرش ها ( براتبو و بوث 2003 ، بوث ولياويت 1999 ، جميز و تامپسن 1997 ،پرات و همكارانش 1995 ) و آسفالت متخلخل (نفوذ پذير ) (لگرت وكلانديني ،1999 ، روشدن 2001 ) نشان داده اند كه در مقايسه با سطوح آسفالت ،آجر فرش ها ميزان روان آب و غلظت ِ و فلزات موجود در آب نفوذ كرده (براتبووبوث ، 2003 ) روان آب (جيمز و تامپسن ،1997) را كاهش داده آجر فرش متخلخل ،فلزات موجود در روان آب را كاهش مي دهد . ( لگرت و كلانديني ، 1999 ) . اين تحقيقات ،شامل مواد غذايي موجود در روان آب نشده اند و راههاي ساخته شده از سنگ ريزه را كه در نيوانگلند رايج اند. ارزيابي نكرده اند . اين رشتون (2001 )بود كه مواد غذايي موجود در روان آبِ آب سطحي حاصله از آسفالت متخلخل را آناليز كرد اما نتايج حاصله به خاطر وجود برخي گودالها (گوديها ) در مناطق مورد تحقيق وي ، قاتي شد (خلط شد ) بررسي تأثير مسالح پوشاننده مختلف بر روي مواد غذائي موجود در روان آب سطحي به علت وجود خور و آسيبهاي درياچه اي بوجود آمده بوسيله (يوتروفيكاسيون) در نيوانگلنه ، مهم مي باشد . (فرينك ،1991 ) . منظور از اين تحقيقات ،مقايسه كميت و كيفيت روان آبِ آب سطحي حاصله از راههاي اختصاصي براي سطوح آسفالت ،آجر فرشهاي متخلخل ،ياسنگ ريزه (خرده سنگ ) بود .
2- مصالح و روشها :
1-2 : منطقه تحقيق :
راههاي بررسي شده در واترفورد ، سي تي ، در يك منطقه مسكوني كه قسمتي از پروژه آبريز شهري جوردن كاو بود ، قرار داشتند. ( فيليپس و همكاران ، 2003 ) بارش سالانه متعارف ، درگروتون ،سي تي ، با فاصله دوازده كيلومتر از منطقه تحقيق ، 1238 ميلي متر بود . ( نوا آ ،2001 ، 2002) ميزان بارندگي در طي اين تحقيق 22 ماهه ، 8/14 % پائين تر از نرمال بود . 13 هفته بدون هيچ بارش ، و 6 هفته ديگر با كمتر از 1 ميليمتر بارندگي نيز وجود داشت . بررسي 104 طوفان در اين محل نشان مي دهد كه شدت بارش متوسط 9 ميلي متر بر ساعت و مدت متوسط ، 210 دقيقه بود . ( هود ، 2005 ) . حدود 90 % از طوفان ها كمتر از 29 ميلي متر بر ساعت ، شدت و 645 دقيقه، مدت داشتند . متوسط درجه حرارت ماهيانه در طول مدت تحقيق ، اندازه گيري شده در گورتون ، سي تي ، از 5/18 تا 5/23 درجه سانتي گراد ، نوسان داشت . ( نوا، 2001، 2002 ) خاكهاي دورن منطقه ، تحقيق از آغاز به عنوان كانتون(canton )بر روي نقشه مشخص شده بودند ، يك خاك برگ شني نرم شديداً سنگي با شيب15 تا 35 % و خاك برگ شني وود بريج((wood bridge ، با شيب صفر تا 3% . پس از توسعه (شهري ) خاكها عمدتاًاز نوع كمپلكس هستند .
دو مورد مثل هم از راههاي آسفالت، آجر بتني و خرده سنگ براي كميت و كيفيت روان آب آب سطحي ، ارزيابي شدند . هر يك از موارد ، براي هر نوع راه ،شماره 1 و 2 شماره گزاري شدند .
پنج تا از راهها مشترك بوده و يك راه، براي يك خانه مجزا بود . (شكل 1). نواحي آبريز راهها با استفاده از نقشه هاي شبيه سازي شده و معيار هاي ميداني محاسبه شده ، مناطقي از 7 تا 730 متر مربع را در بر مي گرفتند .
در صد نوع پوشش زمين در هر حوزه آبريز راه اختصاصي متفاوت بوده و شامل راه ، چمن ، نواحي منظره سازي شده ، پشت بام هاو پله ها بودند ( جدول 1 ) . پشت بامها باريگهاي آسفالت – فايبر گلاس پوشيده شده و ناودانها از آلومينيوم ساخته شده بود .
راههاي آسفالتي از مخلوط داغ بتن قيري روكش دار به ضخامت 5 سانتي متر ، قرار داده شده روي زير خاك فشرده، ساخته شدند راههاي آجر فرش از اكواستون يوني ( 115 در 230 ميلي متر ) براي اتصال آجر هاي بتني متخلخل استفاده كرد ( يوني گروپ آمريكا باغهاي پالم بيچ ،اف ال ). آجر ها بصورت دستي روي 5 سانتي متر ريگ درشت فشرده و شمشه كاري شده كه بالاي ماسه فراوري شده به ضخامت 15 سامتي متر قرار داشت نصب گرديدند . فضاهاي تخليه ، 12 % ناحيه سطحي را شامل مي شدند كه با پيستونهاي(peastone) 3 در 6 پر شدند راههاي خرده سنگي از سنگهاي 2/1 سانتي متري به ضخامت 5/7 سانتي متر ، روي ريگ فشرده ( متراكم ) تشكيل شده بودند . همانطور كه هر راه كامل مي شد تجهيزات كنترلي ( نظارتي ) نصب مي شدند كه منجر به دوره هاي نمونه اي متفاوت در هر راه اختصاصي شد . آخرين راه اختصاصي در ژوئن 2002 كامل شد كه شروع 12 ماهي بود كه در طي آن تمامي 6 محل مورد نظر ، تحت بررسي و كنترل قرار گرفتند.
يك كانال راه آب بتني ( شركت ABT ، تراوت من ، NC ) در انتهاي شيب پاييني هر راه نصب گرديد تا جريان زميني را جمع آوري كند . حجم جريان بوسيله يك سطل اندازه گيري مدرج وشمارشگر مكانيكي نصب شده داخل يك چاهك اندازه گيري شد . يك مقسم جريان ( تقسيم كننده جريان ) براي جمع آوري نمونه كافي جهت آناليز ، بدون سرريز كردن ظرفهاي جمع آوري نمونه ، تعبيه گرديد . ميزان جريان جمع آوري شده از نظر طوفان و محل ، متفاوت بود ، اما متوسط ( ميانگين ) 0007/0 درصد از جريان كل را در بر مي گرفت بطريهاي از قبل اسيدي شده براي آناليز مواد غذايي ( اسيد سولفوريك ) و فلزات ( اسيد نيتريك ) مورد استفاده قرار گرفتند . در حالي كه از بطريهاي اسيدي نشده براي آناليز جامدات معلق استفاده شد. اين تحقيق فقط روي جريان زميني متمركز بود ، هيچ جمع آوري از آبي كه از آجر فرش ها يا خرده سنگها نفوذ ( عبور ) مي كرد ، وجود نداشت . ميزان بارندگي در محل و با استفاده از يك باران سنج سطلي گرم شده كنترل مي شد . از ميزان بارندگي در محل براي بدست آوردن روابط بارش – روان آب استفاده شد ، اما انحراف بارشي با استفاده از معيارهاي بارندگي بدست آمده در مركز NCDC در گورتون سي تي ، محاسبه شد . (نوآ 2001 و 2002 ) .
نمونه هاي آب سطحي كامپوزيت بصورت هفتگي براي پيدا كردن ميزان نيترات – نيتروژن (NO3 – N ) آمونيا – نيتروژن ( NH3 – N ) ، TKN و فسفري كل ( TP ) با استفاده از يك آناليزور تزريق جريان AE متعلق به لاچات كوئيك چم (Lachat Quickchem ) ، آناليز مي شدند .
(USEPA ، 1983 الف ) نمونه هاي غير اسيدي شده بر اساس وزن مخصوص براي ميزان TSS آناليز شدند (يوسپا ، 1983 الف ) .
ميزان مس ، سرب ، روي كل ، بر روي نمونه هاي ماهيانه از كامپوزيت تسويه نشده ، با استفاده از يك پركين الميرالان (perkil elmer elan6000)كه بصورت القائي به يك اسپكترومتر وصل شده (TCP- MS ) و روش 8/200 USEPA(يوسپا ، 1991 ) تعيين مي گرديد . نمونه هاي جمع آوري شده با استفاده از روش (( طرح پروژه بيمه كيفيت )) كه مورد تأييد يوسپا مي باشد آناليز مي شدند . (كلاوسن ،2000 ). تكرار نمونه گيري و بررسي آنها بعد از هر 20 نمونه انجام مي گرفت و استاندارد هاي كنترل هر 10 نمونه يك بار با ملاك قبولي 10 % ( مثبت ، منفي )آناليز مي شدند نرخهاي نفوذ پذيري ( عبور) روي راههاي آسفالت و آجر فرشي ، بصورت ساليانه با استفاده از يك نفوذ سنج 7/14 سانتي متري تك حلقه اي پي وي سي ، اندازه گيري شدند ( بوور ،1986 ) ؛ستون ماريوتي (كونستنزو مورفي 1987 ) براي حفظ عمق ثابت يك سانتي متري درون حلقه مورد استفاده قرار گرفت . حلقه مذكور با استفاده از يك وزنه ، نوار درزگير و بتونه پاك شدني به راه اختصاصي محكم چسبانده شد ، كه مانع چكيدن آب به خارج حلقه مي شد . يك حلقه فلزي 7/14 سانتي متري به دورن 5/2 سانتي متري عمق ماده زير پي راههاي اختصاصي ساخته شده از خرده سنگ ، كوبيده شد هر تست نفوذ پذيري (عبور ) تا زماني انجام مي شد كه نرخهاي عبور ( نفوذ پذيري ) به تعادل مي رسيدند، كه مي توانست تا 5/2 ساعت براي هر تست وقت بگيرد ، طوري كه ميزان رطوبت اوليه ماده راه اختصاصي پيش از تست شدند، بر نتايج تست تأثير نگذارد . اطلاعات ارائه شده ، ميانگين نرخهاي نفوذ نهايي مربوط به 3 تست در يك راه اختصاصي در 2002 و 2 تست در يك راه اختصاصي در سال 2003 مي باشند . اين روشهاي استاندارد اندازه گيري نفوذ براي خاكها طراحي شدند اما براي اين سطوح راه ، آنقدر ايده آل نيستند . خلل پذيري خرده سنگها (سنگ خرد شده ) بوسيله جمع آوري يك حجم معين سنگ از هر راه پوشيده از خرده سنگ ، مقايسه آن با حجم آغازين آن در آزمايشگاه ، و اضافه كردن حجم معين آب به نمونه تعيين مي شد . يك تست نفوذ پذيري سيال در سال 2003 انجام گرديد. يك شيلنگ متخلخل در عرض راه اختصاصي 5متر بالاي شيب از كانال آبرو قرار داده شد. نرخ استعمال به عنوان جريان كافي براي فراهم نمودن جريان زميني قابل اندازه گيري در كانال آبرو بوسيله آزمايش – و- خطا تعيين مي شد كه براي آجر فرش 51 ، و براي راههاي خرده سنگ 8 سانتي متر بر ساعت بود . نفوذ پذيري به عنوان حجم استفاده شده منهاي حجم روان آب در واحد زمان محاسبه مي شود. اين روش اندازه گيري نفوذ پذيري شبيه به روش شبيه ساز بارش مي بود اگريك ناحيه سطح وسيع تر ( 116 در 137 متر مربع ) در تست گنجانده مي شد . اطلاعات مربوط به غلظت و روان آب از نظر آماري با استفاده از نرم افزار ساس (SAS ) نسخه 0/8 ، آناليز شدند . ( موسسه ساس ، 2001 ) .
اطلاعات بدست آمده از نظر نحوة توزيع داراي نرم لگاريتمي تشخيص داده شدند، بنابراين آموزنهاي آماري روي اطلاعات لگاريتمي شده انجام گرديد. ميانگينهاي ارائه شده آنتي لگاريتم اطلاعات تبديل شده مي باشند. آناليزواريانس براي تست تفاوت كلي بين برداشتها مورد استفاده قرار گرفت. از فصلها به عنوان معيارهاي مكرر (تكراري)استفاده شد. ميانگين ها با استفاده از تفاوتهاي حداقل مجذورهاي تِركي – كِرامر((Tuarkey- keramer جدا شدند. روابط بين بارش هفتگي و عمق روان آب،جمعاٌ براي هرنوع راه اختصاصي.، با استفاده از رگرسيون هاي خطي امتحان شدند. براي ارزيابي اثر استفاده از زمين غيرهمشكل در هرحوزة آبريز برروي نتايج بدست آمده، اطلاعات غلظت و روان آب با ضرب نسبت ناحيه چمن به ناحيه پشت بام تعديل شدند. اين عامل تعديل به عنوان نرخ نفوذ متغيرِ ميان پوشش هاي زمين انتخاب شد. مثلاٌ اكثر بارندگي روي يك پشت بام به راه اختصاصي تخليه خواهد شد، اما فقط بخشي از بارندگي روي چمن به ايجاد روان آب به يك راه اختصاصي منجر مي شود. اطلاعات تعديل شده و تعديل نشده هر دو آناليز شدند، گرچه نتايج ارائه شده فقط براي اطلاعات تعديل نشده مي باشند.
صادرات كل سالانه در مورد آلاينده ها از روي اطلاعات غلظت و جريان، براي مارس 2002 و 2003 محاسبه شد. صادرات به صورت هفتگي در فرمول در مورد محاسبه قرار گرفت كه در آن v ، حجم آب به ليتر c غلظت آلاينده به ميلي گرم بر ليتر، A ناحيه حوزة آبريز به هكتار و 10 براي تبديل ميلي گرم به كيلوگرم مي باشد. اطلاعات ارائه شده، صادرات هفتگي هستند كه از مارس 2002 تا مارس 2003 براي تبديل صادرات به كيلوگرم برهكتار بر سال جمع آوري شدند. اطلاعات مورد استفاده از راه هاي آسفالت(1) ، آجر فرشي و خرده سنگ(1) بودند. راههاي آسفالت (2) و خرده سنگ(2) به علت ازدست رفتن اطلاعات مربوط به حجم روان آب به دليل خرابيهاي تجهيزات در محاسبات صادرات گنجانده نشدند.
3- نتايج وبحث
3- عمق روان آب
روان آب حاصله از راههاي آسفالت به طرز چشم گيري از راههاي آجرفرش بزگتر مي باشد كه خود به نسبت از روان آب حاصله از راههاي خرده سنگ بزرگتراست (جدول2). كاهش درميزان روان آب از سطح آسفالت به آجر 72% و به خرده سنگ 98% بود.
اين نتايج زماني كه ميزان روان آب ،تعديل شده براي نسبت چمن به پشت بام ،بين انواع راهها مقايسه شد ،تغييري نكردند(اطلاعات نشان داده نشدند) .هيچ گونه تفاوت فصلي درعمق روان آب حاصل از آناليز ملاكهاي مكرر بين انواع راهها وجود نداشت .اين نتايج با يافته هاي حاصل از تحقيقات ديگرروي آجر فرش سازگار است پرات وهمكاران (1995) روان آب آجر فرش را از 37%تا47%ميزان بارش ،اندازه گيري نمودند.جيمز وتامپسون (1997) گزارش دادند كه در حالي كه روان آب حاصله از سطوح آسفالت مساوي 100%بارش بودند،روان آب حاصل از سطح آجر فرش مساوي 38تا61% بارش –بسته به ضخامت لايه زيري (زير كار) بود.ما مشاهده كرديم كه روان آب آجر فرش 40% از ميزان بارندگي است بوث وليويت(1999) مشاهده كردند كه روان آب حاصله از بلوك چمن كمتر از 1%بارش كل ، نزديك سياتل ،واشينگتن ،بود.
روان آب آنها خيلي كمتر از ميزان مشاهده شده براي آجرها ي استفاده شده در اين تحقيق بود ، اما به روان آب اندازه گيري شده حاصل از راههاي پوشيده از خرده سنگ نزديك بود .
تستهاي نفوذپذيري (عبور ) نشان دادند كه نفوذ بيشتري در راههاي آجر فرش شده نسبت به راههاي پوشيده از خرده سنگ متوقع است (جدول 3 ). هيچ نفوذي در راههاي آسفالت وجود نداشت . نتايج تست نفوذ جاري شبيه به تستهاي تك حلقه اي بودند به استثناي راههاي پوشيده با خرده سنگ كه در آنها نفوذ پذيري جاري (روان ) پائين تر از نفوذ پزيري تك حلقه اي بود . (جدول 3) تستهاي متعدد حلقه نفوذپذيري روي تمامي نواحي راههاي اختصاصي انجام گرفت ،در حاليكه تستهاي نفوذ جاري فقط روي 5 متر از كانال آب رو در ورودي راه اختصاصي انجام پذيرفت . اين بخش از راه اختصاصي نسبت به بقيه سطح پوشيده با خرده سنگ پوشش و تراكم بيشتر را بعد از استفاده روزمره نشان مي داد . تراكم (سختي ) طبيعتاً نرخ نفوذ را پائين خواهد آورد . نرخهاي نفوذ اندازه گيري شده در اين تحقيق براي راههاي آجر فرش و پوشيده از خرده سنگ را به عنوان ((تقريباً سريع )) در نظر گرفته خواهند شد ( نووتني 2003 )
تستهاي نفوذ جاري ( روان ) ، تفاوتهايي را در برگشت روان آب براي انواع راههاي اختصاصي نشان مي دادند . مثلاً روي راه آسفالت ، يك دقيقه براي جريان وقت مي گيرد تا به اندازه 5 متر از شيلنگ متخلخل ( سوراخدار ) تا نقطه تخليه در كانال آب رو حركت كند . در مورد راههاي آجر فرش و خرده سنگ ، تخليه تا 20 دقيقه بعد از استعمال آب اتفاق نمي افتد . در راههاي آجر فرش و خرده سنگ ، حجم فضاي منفذ ( سوراخ ) موجود ، زمان تأخير از شروع بارندگي تا شروع روان آب را تعيين مي كند . هر وقت فضاهاي منفذ پر شوند ، حجم روان آب بوسيله شدت بارندگي و نرخ عبور كنترل مي شود .
روان آب حاصله از هر نوع راه اختصاصي به طرز قابل توجهي به ميزان بارندگي مربوط است . (شكل 2 ). شيبهاي بازگشت (رگرسيون ) از تفاوتهاي نسبي مشاهده شده در روان آب حاصله از هر نوع راه اختصاصي ، پيروي مي كنند . مقادير عددي R2 براي راههاي آجر فرش ( F=0/38 , P<0/0001 ) و پوشيده شده با خرده سنگ (F=34/5 , P<0/0001 ) ممكن است به علت نرخهاي متغير نفوذ در شدتهاي طوفاني متفاوت روي راههاي آجر فرش و پوشيده شده با خرده سنگ كمتر از راههاي آسفالت (F=158/7 , P<0/0001 ) باشد ، در حاليكه راههاي آسفالت هيچ نفوذي نداشتند ، و بارش با روان آب بيشتر جور در مي آمد ( متناسب بود ) . نقاط پراكنده متعددي براي نمودار راه آجر فرش (2) اتفاق افتاد (شكل 2 ) كه حوزه آبريزش 100 % آجر فرش است ( جدول 1 ) . اين نقاط پراكنده به وقت سال مرتبط نبودند . امكان دارد كه شرايط پيشين بر ميزان روان آب اين نقاط تأثير گذاشته بود . آنطور كه راشتون (2001 ) مشاهده كرد ، پوشش قبلي موثرترين عامل براي طوفانهاي كوچك و كم شدت مي باشند . پرات و همكارانش (1995 ) مشاهده كرد كه روان آب حاصله از آجر با مقادير عددي R2 كه از 80/0 تا 86/0 متغيرند ، به بارش مرتبطند . اين ضرايب از آنچه ما مشاهده كرديم بيشتر بودند ، اما بعضي از حوزه هاي آبريز تحقيق ما داراي چمن و نواحي پشت بام بودند .
2-3غلظت:
روان آب حاصله از راههاي آجر فرش نسبت به روان آب راههاي آسفالت به طرز قابل چشمگيري حاوي غلظتهاي پايين تري از آلاينده هاي معين مي باشد (جدول 2)اما غلظتهاي آلاينده موجود در روان آب حاصله از راه پوشيده شده با خرده سنگ به استثناي غلظت TPپايين تر در روان آب راه خرده سنگ ،شبيه به غلظتهاي آسفالت مي باشد بعلاوه ،غلظتهايTSS،N،NH3 ومس درروان آب حاصله از راه خرده سنگ ،بالاتر از روان آب حاصله از راه آجر فرش بودند. روان آب آسفالت از نظر آماري داراي غلظت بالاتري از TKNنسبت به روان آب خرده سنگ در تابستان بود،گر چه اين تفاوت ناپديد مي شود وقتي كه غلظتها براي تمامي دوره هاي زماني جمعي با هم مقايسه مي شود. اكثر نيتروژن مشاهده شده در روان آب به شكل عالي (ارگانيك ) بود. (جدول 2).غلظتهاي N،NO3 موجود در روان آب حاصل از راههاي آسفالت از بارندگي2003در محل برنامه ملي رسوب جوي در آبينگتون،سي تي به طور متوسط نزديك N-NO3 مياني به ميزان 65/0 ميلي گرم بر ليتر بود (NADP،2003).اين نتايج زماني كه غلظتهاي تعديل شده براي نسبت چمن به پشت بام ، در ميان انواع راهها ي اختصاصي با يكديگر مقايسه شدند.(اطلاعات نشان داده نشده). زماني كه براي حذف دوره اي كه فقط سه راه اختصاصي داشتند كنترل مي شدند، اطلاعات به 12ماه انتهائي تحقيق محدود شد ،نتايج هم تغييري نكرد. غلظتهاي TSS موجود در روان آب راه اختصاصي (جدول 2) مشاهده شده در اين تحقيق ، كمتر از 100ميلي گرم بر ليتر غلظت متوسط رخداد، گزارش شده براي روان آب شهري در تحقيق نورپ(NURP)(يوسپا،1983ب) و300ميلي گرم برليتر براي راههاي آسفالت ، گزارش شده توسط بنرمن وهمكارانش (1993)بود. غلظتهاي TSS موجود در روان آب راه آجر فرش ، به طرز چشمگيري در پاييز كمتر (0/4ميلي گرم بر ليتر)از هر فصل ديگر(2/25ميلي گرم برليتر)بود. غلظتهاي TSS راه خرده سنگ به طرز چشمگيري در تابستان بالاتر (111ميلي گرم برليتر) از ديگرفصول (3/23ميلي گرم برليتر)بودند.ماسه پوشاني مستقيم در هيچ كدام از تحقيقات انجام شده بر روي راههاي اختصاصي مشاهده نگرديد كه شايد علت وجود مقادير عددي پايين تر مشاهده شده در اين تحقيق را توضيح دهد.
بنرمن وهمكاران وي(1993)راههاي اختصاصي را به عنوان يك ناحيه منبع بحراني براي روان آب فسفري در حوزه هاي آبريز مسكوني،تشخيص دادند.درحاليكه غلظتهاي TPدر روان آب حاصله از راههاي اختصاصي آسفالت در اين تحقيق كمتر از غلظتهاي مشاهده شده در تحقيق بنرمن بودند،24/0ميلي گرم بر ليتر درمقايسه با 16/1ميلي گرم بر ليتر،به يافته هاي روشتون (2001)در مورد غلظت TPدر روان آب آسفالت كه 11/0ميلي گرم بر ليتر بود،شباهت داشتند.
غلظتهاي فلزات موجود در روان آب ،مشابه غلظتهاي گزارش شده در تحقيقات ديگر انجام شده روي راههاي آسفالت وآجر فرش بودند،اما اين تحقيقات به طور كامل با يكديگر قابل مقايسه نيستند.مثلابوث وليويت (1999)فقط غلظتهائي ازleachateراگزارش مي دهند،ومحل روشتون(2001)نيز شامل گودالها (حفره ها )ميشد.غلظتهاي سرب كل گزارش شده در اين تحقيق پايين تر از غلظتهاي روان آب گزارش شده در تحقيقات ديگر بودند.غلظتهاي مس موجود در روان آب حاصله از راههاي خرده سنگ وآسفالت از آستانه هاي مسموميت زايي آبي آب شيرين يوسپا(1999USEPA)كه در حالت بحراني 13وهميشگي 9ميكروگرم بر ليتر است ،فراتر بودند.غلظتهاي سرب وروي موجوددر روان آب حاصله از تمامي راههاي اختصاصي به ترتيب از آستانه مسمويت زايي آبي بحراني 65و120ميكروگرم برليتر پايين تر بودند(يوسپا،1999)
3-3صادرات :
صادرات جمعي (كلي)به صورت هفتگي محاسبه شده وسپس براي ارائه صادرات كل سالانه ،اطلاعات جمع بندي مي شدند.تحقيقات ديگر به صورت ميزان صادرات در طوفان يا در گروهي از طوفانها گزارش مي دادند. اما آن كار براي اين تحقيق ممكن نبود چون نمونه هاي روان آب به صورت هفتگي جمع آوري مي شده وتلفيقي(تركيبي) از تمامي طوفانهاي طول هفته بودند. همانطور كه انتظار مي رفت صادرات كل تمامي تركيبات موجود در روان آب حاصله از راههاي آسفالت بيشتر از راههاي آجر فرش بودند،كه خود بزرگتر از ميزان صادرات راههاي خرده سنگ بودند(جدول 4).راههاي پوشيده شده توسط خرده سنگ، به علت حجم روان آب پايين ،داراي پايين ترين ميزان صادرات بودند. جيمزوتامپسون(1997)نيز گزارش دادند كه صادرات TKN,NH3,NO3,TSS ،مس ،سرب وروي موجود در روان آب حاصله از يك پاركينگ آسفالت بيشتر از يك پاركينگ آجر فرش شده با سنگ Eco درگوئلف كانادا بود.
4-نتايج:
از بين سه نوع پوشش ،راههاي آسفالت به صورت مستمر داراي بالاترين حجم روان آب وبار آلاينده بود.روان آب راه آجر فرش به ميزان قابل توجهي داراي غلظتهاي پايين تري از آالاينده در مقايسه با راههاي اسفالت وخرده سنگ بود .غلظتهاي آلاينده ها وروان آب حاصله از راههاي خرده سنگ به صورت غير منتظره اي ، متفاوت از روان آب حاصله از راههاي آسفالت نبود.نرخهاي نفوذ در هردو راه خرده سنگ وآجر فرش در طول مدت تحقيق تا اندازه اي كاهش يافت ، گرچه آنها هنوز هم از نفوذصفر اندازه گيري شده روي راههاي آسفالت ، بزرگتر بودند ،اين افزايش احتمالا به دليل وجود ذرات ريزي بود كه منافذ آجرها وسطح خاك در زير كار سنگ را همانطور كه انتظاز مي رفت ،مسدود مي كردند. حتي با وجود كاهش نفوذ ،استفاده از آجرهاي بتوني يا خرده سنگ به منظور كنترل آلودگي منبع غير نقطه اي نسبت به مواد آسفالتي سنتي بهتر است ،نقش ومكانيسم جلوگيري از عبور فلزات مواد غذايي توسط آجرهاي بتوني سزاوار تحقيقات بيشتري ميباشد.
آب معدني - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
سیستم زهکشی چند جریانه آب و فاضلاب - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
مطالبی از دنياي آب - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
زلزله و آلودگي آب هاي زيرزميني - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
تاریخچه شرکت آب و فاضلاب استان کهگیلویه و بویر احمد - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
بتن ریزی در زیر آب - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
گیاه پالایی - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
راهنمای بهره برداری از حوضهای زلال ساز مرکب (نوع پولساتور) - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
PCBs - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
بالانتلیوم کولای - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
شیگلا shigella - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
آرسنيك - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
مجموعه مستندات علمی و اجرایی ( دستورالعمل ، استاندارد و ... ) بخش کنترل کیفیت و بهداشت آب و فاضلاب ش - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
تصفیة فاضلاب و محیط زیست - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
تصفية فاضلاب بهداشتي - سه شنبه دوازدهم بهمن 1389
دستورالعمل برآورد و تخمین آب به حساب نیامده غیرفیزیکی - سه شنبه دوازدهم بهمن 1389
پمپ های فاضلاب - سه شنبه دوازدهم بهمن 1389
آیا می دانید تصفیه آب و فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
معرفی رشته عمران - آب و فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
كاربرد GIS در صنعت آب و فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
آشنایی با پدیده ضربه قوچ - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
دستورالعمل فشارسنجی و رسم خطوط هم فشار - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
دستگاه هاي فيلتر شني تحت فشار - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
کنتور آب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع تصفیه فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع سیستم لوله کشی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
چكيده :
اين تحقيق ، كميت و كيفيت روان آب سطحي حاصل از راههاي آسفالت همانند سازي شده ،آجر فرش تراوا و خرده سنگ را مقايسه كرد . بارش در محل اندازه گيري شد و روان آب با استفاده از سطل هاي شاخص دار ثبت شد . نمونه هاي روان آب كامپوزيتهاي تحمل كننده جريان ، براي بدست آوردن ميزان جامدات معلق كل ، نيتروژن كجلدا هل كل ،نيتروژن نيترا ت ، آمونيو – نيتروژن ،فسفري كل (TP) ،روي ، سرب، مس ، هر هفته مورد تجزيه و تحليل (آناليز) قرار مي گرفت . نرخ نفوذ روي هر راه بصورت ساليانه معين مي شد . آناليز مكرر ملاكهاي واريانس نشان دارد كه روان آب آب سطحي ( آب باران ) بين انواع راهها به طرز قابل ملاحظه اي متفاوت است . ترتيب نزولي ( روان آب بصورت آسفالت > آجر فرش > خرده سنگ بود. ميانگين نرخهاي نفوذ پذيري صفر ، 2/11 ، 0/9 سانتي متر بر ساعت به ترتيب براي راههاي آسفالت ،آجر فرش و خرده سنگ (سنگ خرد شده ) بود . راههاي آجرفرش وخرده سنگي هردودرمقايسه با راههاي آسفالت، روان آبِ آب باران را كاهش مي دادند. روان آب بدست آمده از راههاي آجرفرش به طرز چشم گيري حاوي غلظتهاي كمتري از تمامي آلاينده هاي معين در مقايسه با روان آب حاصل از راههاي آسفالت بود/اما روان آب حاصله از راههاي خرده سنگ از نظر غلظتها شبيه روان آب حاصله از راههاي آسفالت بودندبه جز در مورد غلظتهاي TP ، كه درروان آب راههاي سنگ خردشده به نسبت روان آب حاصله از راههاي آسفالتي كمتر بود.گزارش كلان از آلاينده هاي معين شده، بيشتر، تفاوتهاي نسبي درروان آبِ آب باران را تاييد مي كرد تا تفاوت غلظتها را.
مقدمه:
كيفيت آب سطحي به علت بارهاي آلاينده در روان آبِ آب سطحي وافزايشهاي اوج وحجم روان آب ،به صورت منفي متاثر از رشد شهري مي باشد. بر طبق گزارش منتشر شده در سال 1997از سوي USDA –فهرست منابع ملي ، ميزان زمين رشد يافته (شهري،ساخته شده وزمين حمل ونقل روستايي ) از1982،34% افزايش يافته وبا نرخ 7/0 ميليون هكتار بر سال درحال افزايش مي باشد. يك استفاده عمده از زمينهاي شهري، تقسيم بنديهاي مسكوني مي باشد .بر اساس برنامه ملي روان آب شهري (USEPA,1983b) كيفيت روان آب شهري حاصل از مناطق آب مسكوني شبيه به انواع ديگر استفاده از زمينهاي شهري است .نواحي منابع كليدي درون مناطق مسكوني از نظر آلاينده تفاوت دارند. مثلابه نظر مي رسد كه چمنها داراي بالاترين غلظت روان آب فسفري ونيتروژن كجلدا هل كل ( TKN) مي باشد در حالي كه خيابانها داراي غلظتهاي بالاي روان آب جامدات معلق كل( TSS )وبسياري از فلزات هستند.(بنرمن و همكاران ،1933.استوور وهمكاران1997)اين تحقيقات نشان مي دهد كه روان آب حاوي سقفي مناطق مسكوني معمولا غلظتهاي كمي از آلاينده ها را دارد،
اما ، سقفهاي نواحي تجاري مي تواند از نظر فلزات بالا باشد يك عامل بالقوه براي كاهش جانبي منبع آلودگي در توسعه مناطق مسكوني ،كاهش روان آب راههاي اختصايي مي باشد روان آب راه هاي اختصاصي از نظر غلظتهاي مواد جامد ، مواد غذايي ، فلزات و PAH ها در بين نواحي منبع شهري ، متوسط است ، مدل بنر من و همكارانش (1993 ) نشان داد كه در حوزه هاي آبريز مسكوني ،21 % از روان آب كل از راه هاي اختصاصي و 7% از چمن ها مي آيد ،گر چه راههاي اختصاصي فقط 5 % از ناحيه مورد مطالعه را شامل مي شدند . مدل استيوئر و همكارانش (1997) نشان داد كه در 10 % ازروان آب آبريز از راههاي اختصاصي مي آيد، گر چه آنها 4 % از ناحيه آبريز را تشكيل مي دادند . همچنين اينكه كاهش روان آب حاصله از راه هاي اختصاصي مي تواند به طرز قابل توجهي آلودگي منبع غير منطقه اي (غير نقطه اي ) حاصل از توسعه مناطق مسكوني را كاهش دهد . درباره روان آب حاصله از انواع مختلف راههاي اختصاصي چيز زيادي نمي دانيم . استيوئر و همكارنش (1997 ) يك راه اختصاصي آسفالته و دو راه سيماني را بررسي كردند اما آنها را مقايسه نكردند . بنر و همكارن وي ( 1993 ) تنها غلظتهائي از مواد جامد معلق ، فسفري ،كادميوم ،مس ، روي و سرب موجود در روان آب ناشي از راههاي آسفالت را گزارش دادند .
غلظتها و تخليه نيتروژن بررسي نشد . مطالعاتي بر روي روان آب حاصله از پوشا ننده هاي سطحي مختلف مورد استفاده در جاده ها و پاركها انجام شده است . مثلا تحقيقاتي در مورد آجر فرش ها ( براتبو و بوث 2003 ، بوث ولياويت 1999 ، جميز و تامپسن 1997 ،پرات و همكارانش 1995 ) و آسفالت متخلخل (نفوذ پذير ) (لگرت وكلانديني ،1999 ، روشدن 2001 ) نشان داده اند كه در مقايسه با سطوح آسفالت ،آجر فرش ها ميزان روان آب و غلظت ِ و فلزات موجود در آب نفوذ كرده (براتبووبوث ، 2003 ) روان آب (جيمز و تامپسن ،1997) را كاهش داده آجر فرش متخلخل ،فلزات موجود در روان آب را كاهش مي دهد . ( لگرت و كلانديني ، 1999 ) . اين تحقيقات ،شامل مواد غذايي موجود در روان آب نشده اند و راههاي ساخته شده از سنگ ريزه را كه در نيوانگلند رايج اند. ارزيابي نكرده اند . اين رشتون (2001 )بود كه مواد غذايي موجود در روان آبِ آب سطحي حاصله از آسفالت متخلخل را آناليز كرد اما نتايج حاصله به خاطر وجود برخي گودالها (گوديها ) در مناطق مورد تحقيق وي ، قاتي شد (خلط شد ) بررسي تأثير مسالح پوشاننده مختلف بر روي مواد غذائي موجود در روان آب سطحي به علت وجود خور و آسيبهاي درياچه اي بوجود آمده بوسيله (يوتروفيكاسيون) در نيوانگلنه ، مهم مي باشد . (فرينك ،1991 ) . منظور از اين تحقيقات ،مقايسه كميت و كيفيت روان آبِ آب سطحي حاصله از راههاي اختصاصي براي سطوح آسفالت ،آجر فرشهاي متخلخل ،ياسنگ ريزه (خرده سنگ ) بود .
2- مصالح و روشها :
1-2 : منطقه تحقيق :
راههاي بررسي شده در واترفورد ، سي تي ، در يك منطقه مسكوني كه قسمتي از پروژه آبريز شهري جوردن كاو بود ، قرار داشتند. ( فيليپس و همكاران ، 2003 ) بارش سالانه متعارف ، درگروتون ،سي تي ، با فاصله دوازده كيلومتر از منطقه تحقيق ، 1238 ميلي متر بود . ( نوا آ ،2001 ، 2002) ميزان بارندگي در طي اين تحقيق 22 ماهه ، 8/14 % پائين تر از نرمال بود . 13 هفته بدون هيچ بارش ، و 6 هفته ديگر با كمتر از 1 ميليمتر بارندگي نيز وجود داشت . بررسي 104 طوفان در اين محل نشان مي دهد كه شدت بارش متوسط 9 ميلي متر بر ساعت و مدت متوسط ، 210 دقيقه بود . ( هود ، 2005 ) . حدود 90 % از طوفان ها كمتر از 29 ميلي متر بر ساعت ، شدت و 645 دقيقه، مدت داشتند . متوسط درجه حرارت ماهيانه در طول مدت تحقيق ، اندازه گيري شده در گورتون ، سي تي ، از 5/18 تا 5/23 درجه سانتي گراد ، نوسان داشت . ( نوا، 2001، 2002 ) خاكهاي دورن منطقه ، تحقيق از آغاز به عنوان كانتون(canton )بر روي نقشه مشخص شده بودند ، يك خاك برگ شني نرم شديداً سنگي با شيب15 تا 35 % و خاك برگ شني وود بريج((wood bridge ، با شيب صفر تا 3% . پس از توسعه (شهري ) خاكها عمدتاًاز نوع كمپلكس هستند .
دو مورد مثل هم از راههاي آسفالت، آجر بتني و خرده سنگ براي كميت و كيفيت روان آب آب سطحي ، ارزيابي شدند . هر يك از موارد ، براي هر نوع راه ،شماره 1 و 2 شماره گزاري شدند .
پنج تا از راهها مشترك بوده و يك راه، براي يك خانه مجزا بود . (شكل 1). نواحي آبريز راهها با استفاده از نقشه هاي شبيه سازي شده و معيار هاي ميداني محاسبه شده ، مناطقي از 7 تا 730 متر مربع را در بر مي گرفتند .
در صد نوع پوشش زمين در هر حوزه آبريز راه اختصاصي متفاوت بوده و شامل راه ، چمن ، نواحي منظره سازي شده ، پشت بام هاو پله ها بودند ( جدول 1 ) . پشت بامها باريگهاي آسفالت – فايبر گلاس پوشيده شده و ناودانها از آلومينيوم ساخته شده بود .
راههاي آسفالتي از مخلوط داغ بتن قيري روكش دار به ضخامت 5 سانتي متر ، قرار داده شده روي زير خاك فشرده، ساخته شدند راههاي آجر فرش از اكواستون يوني ( 115 در 230 ميلي متر ) براي اتصال آجر هاي بتني متخلخل استفاده كرد ( يوني گروپ آمريكا باغهاي پالم بيچ ،اف ال ). آجر ها بصورت دستي روي 5 سانتي متر ريگ درشت فشرده و شمشه كاري شده كه بالاي ماسه فراوري شده به ضخامت 15 سامتي متر قرار داشت نصب گرديدند . فضاهاي تخليه ، 12 % ناحيه سطحي را شامل مي شدند كه با پيستونهاي(peastone) 3 در 6 پر شدند راههاي خرده سنگي از سنگهاي 2/1 سانتي متري به ضخامت 5/7 سانتي متر ، روي ريگ فشرده ( متراكم ) تشكيل شده بودند . همانطور كه هر راه كامل مي شد تجهيزات كنترلي ( نظارتي ) نصب مي شدند كه منجر به دوره هاي نمونه اي متفاوت در هر راه اختصاصي شد . آخرين راه اختصاصي در ژوئن 2002 كامل شد كه شروع 12 ماهي بود كه در طي آن تمامي 6 محل مورد نظر ، تحت بررسي و كنترل قرار گرفتند.
يك كانال راه آب بتني ( شركت ABT ، تراوت من ، NC ) در انتهاي شيب پاييني هر راه نصب گرديد تا جريان زميني را جمع آوري كند . حجم جريان بوسيله يك سطل اندازه گيري مدرج وشمارشگر مكانيكي نصب شده داخل يك چاهك اندازه گيري شد . يك مقسم جريان ( تقسيم كننده جريان ) براي جمع آوري نمونه كافي جهت آناليز ، بدون سرريز كردن ظرفهاي جمع آوري نمونه ، تعبيه گرديد . ميزان جريان جمع آوري شده از نظر طوفان و محل ، متفاوت بود ، اما متوسط ( ميانگين ) 0007/0 درصد از جريان كل را در بر مي گرفت بطريهاي از قبل اسيدي شده براي آناليز مواد غذايي ( اسيد سولفوريك ) و فلزات ( اسيد نيتريك ) مورد استفاده قرار گرفتند . در حالي كه از بطريهاي اسيدي نشده براي آناليز جامدات معلق استفاده شد. اين تحقيق فقط روي جريان زميني متمركز بود ، هيچ جمع آوري از آبي كه از آجر فرش ها يا خرده سنگها نفوذ ( عبور ) مي كرد ، وجود نداشت . ميزان بارندگي در محل و با استفاده از يك باران سنج سطلي گرم شده كنترل مي شد . از ميزان بارندگي در محل براي بدست آوردن روابط بارش – روان آب استفاده شد ، اما انحراف بارشي با استفاده از معيارهاي بارندگي بدست آمده در مركز NCDC در گورتون سي تي ، محاسبه شد . (نوآ 2001 و 2002 ) .
نمونه هاي آب سطحي كامپوزيت بصورت هفتگي براي پيدا كردن ميزان نيترات – نيتروژن (NO3 – N ) آمونيا – نيتروژن ( NH3 – N ) ، TKN و فسفري كل ( TP ) با استفاده از يك آناليزور تزريق جريان AE متعلق به لاچات كوئيك چم (Lachat Quickchem ) ، آناليز مي شدند .
(USEPA ، 1983 الف ) نمونه هاي غير اسيدي شده بر اساس وزن مخصوص براي ميزان TSS آناليز شدند (يوسپا ، 1983 الف ) .
ميزان مس ، سرب ، روي كل ، بر روي نمونه هاي ماهيانه از كامپوزيت تسويه نشده ، با استفاده از يك پركين الميرالان (perkil elmer elan6000)كه بصورت القائي به يك اسپكترومتر وصل شده (TCP- MS ) و روش 8/200 USEPA(يوسپا ، 1991 ) تعيين مي گرديد . نمونه هاي جمع آوري شده با استفاده از روش (( طرح پروژه بيمه كيفيت )) كه مورد تأييد يوسپا مي باشد آناليز مي شدند . (كلاوسن ،2000 ). تكرار نمونه گيري و بررسي آنها بعد از هر 20 نمونه انجام مي گرفت و استاندارد هاي كنترل هر 10 نمونه يك بار با ملاك قبولي 10 % ( مثبت ، منفي )آناليز مي شدند نرخهاي نفوذ پذيري ( عبور) روي راههاي آسفالت و آجر فرشي ، بصورت ساليانه با استفاده از يك نفوذ سنج 7/14 سانتي متري تك حلقه اي پي وي سي ، اندازه گيري شدند ( بوور ،1986 ) ؛ستون ماريوتي (كونستنزو مورفي 1987 ) براي حفظ عمق ثابت يك سانتي متري درون حلقه مورد استفاده قرار گرفت . حلقه مذكور با استفاده از يك وزنه ، نوار درزگير و بتونه پاك شدني به راه اختصاصي محكم چسبانده شد ، كه مانع چكيدن آب به خارج حلقه مي شد . يك حلقه فلزي 7/14 سانتي متري به دورن 5/2 سانتي متري عمق ماده زير پي راههاي اختصاصي ساخته شده از خرده سنگ ، كوبيده شد هر تست نفوذ پذيري (عبور ) تا زماني انجام مي شد كه نرخهاي عبور ( نفوذ پذيري ) به تعادل مي رسيدند، كه مي توانست تا 5/2 ساعت براي هر تست وقت بگيرد ، طوري كه ميزان رطوبت اوليه ماده راه اختصاصي پيش از تست شدند، بر نتايج تست تأثير نگذارد . اطلاعات ارائه شده ، ميانگين نرخهاي نفوذ نهايي مربوط به 3 تست در يك راه اختصاصي در 2002 و 2 تست در يك راه اختصاصي در سال 2003 مي باشند . اين روشهاي استاندارد اندازه گيري نفوذ براي خاكها طراحي شدند اما براي اين سطوح راه ، آنقدر ايده آل نيستند . خلل پذيري خرده سنگها (سنگ خرد شده ) بوسيله جمع آوري يك حجم معين سنگ از هر راه پوشيده از خرده سنگ ، مقايسه آن با حجم آغازين آن در آزمايشگاه ، و اضافه كردن حجم معين آب به نمونه تعيين مي شد . يك تست نفوذ پذيري سيال در سال 2003 انجام گرديد. يك شيلنگ متخلخل در عرض راه اختصاصي 5متر بالاي شيب از كانال آبرو قرار داده شد. نرخ استعمال به عنوان جريان كافي براي فراهم نمودن جريان زميني قابل اندازه گيري در كانال آبرو بوسيله آزمايش – و- خطا تعيين مي شد كه براي آجر فرش 51 ، و براي راههاي خرده سنگ 8 سانتي متر بر ساعت بود . نفوذ پذيري به عنوان حجم استفاده شده منهاي حجم روان آب در واحد زمان محاسبه مي شود. اين روش اندازه گيري نفوذ پذيري شبيه به روش شبيه ساز بارش مي بود اگريك ناحيه سطح وسيع تر ( 116 در 137 متر مربع ) در تست گنجانده مي شد . اطلاعات مربوط به غلظت و روان آب از نظر آماري با استفاده از نرم افزار ساس (SAS ) نسخه 0/8 ، آناليز شدند . ( موسسه ساس ، 2001 ) .
اطلاعات بدست آمده از نظر نحوة توزيع داراي نرم لگاريتمي تشخيص داده شدند، بنابراين آموزنهاي آماري روي اطلاعات لگاريتمي شده انجام گرديد. ميانگينهاي ارائه شده آنتي لگاريتم اطلاعات تبديل شده مي باشند. آناليزواريانس براي تست تفاوت كلي بين برداشتها مورد استفاده قرار گرفت. از فصلها به عنوان معيارهاي مكرر (تكراري)استفاده شد. ميانگين ها با استفاده از تفاوتهاي حداقل مجذورهاي تِركي – كِرامر((Tuarkey- keramer جدا شدند. روابط بين بارش هفتگي و عمق روان آب،جمعاٌ براي هرنوع راه اختصاصي.، با استفاده از رگرسيون هاي خطي امتحان شدند. براي ارزيابي اثر استفاده از زمين غيرهمشكل در هرحوزة آبريز برروي نتايج بدست آمده، اطلاعات غلظت و روان آب با ضرب نسبت ناحيه چمن به ناحيه پشت بام تعديل شدند. اين عامل تعديل به عنوان نرخ نفوذ متغيرِ ميان پوشش هاي زمين انتخاب شد. مثلاٌ اكثر بارندگي روي يك پشت بام به راه اختصاصي تخليه خواهد شد، اما فقط بخشي از بارندگي روي چمن به ايجاد روان آب به يك راه اختصاصي منجر مي شود. اطلاعات تعديل شده و تعديل نشده هر دو آناليز شدند، گرچه نتايج ارائه شده فقط براي اطلاعات تعديل نشده مي باشند.
صادرات كل سالانه در مورد آلاينده ها از روي اطلاعات غلظت و جريان، براي مارس 2002 و 2003 محاسبه شد. صادرات به صورت هفتگي در فرمول در مورد محاسبه قرار گرفت كه در آن v ، حجم آب به ليتر c غلظت آلاينده به ميلي گرم بر ليتر، A ناحيه حوزة آبريز به هكتار و 10 براي تبديل ميلي گرم به كيلوگرم مي باشد. اطلاعات ارائه شده، صادرات هفتگي هستند كه از مارس 2002 تا مارس 2003 براي تبديل صادرات به كيلوگرم برهكتار بر سال جمع آوري شدند. اطلاعات مورد استفاده از راه هاي آسفالت(1) ، آجر فرشي و خرده سنگ(1) بودند. راههاي آسفالت (2) و خرده سنگ(2) به علت ازدست رفتن اطلاعات مربوط به حجم روان آب به دليل خرابيهاي تجهيزات در محاسبات صادرات گنجانده نشدند.
3- نتايج وبحث
3- عمق روان آب
روان آب حاصله از راههاي آسفالت به طرز چشم گيري از راههاي آجرفرش بزگتر مي باشد كه خود به نسبت از روان آب حاصله از راههاي خرده سنگ بزرگتراست (جدول2). كاهش درميزان روان آب از سطح آسفالت به آجر 72% و به خرده سنگ 98% بود.
اين نتايج زماني كه ميزان روان آب ،تعديل شده براي نسبت چمن به پشت بام ،بين انواع راهها مقايسه شد ،تغييري نكردند(اطلاعات نشان داده نشدند) .هيچ گونه تفاوت فصلي درعمق روان آب حاصل از آناليز ملاكهاي مكرر بين انواع راهها وجود نداشت .اين نتايج با يافته هاي حاصل از تحقيقات ديگرروي آجر فرش سازگار است پرات وهمكاران (1995) روان آب آجر فرش را از 37%تا47%ميزان بارش ،اندازه گيري نمودند.جيمز وتامپسون (1997) گزارش دادند كه در حالي كه روان آب حاصله از سطوح آسفالت مساوي 100%بارش بودند،روان آب حاصل از سطح آجر فرش مساوي 38تا61% بارش –بسته به ضخامت لايه زيري (زير كار) بود.ما مشاهده كرديم كه روان آب آجر فرش 40% از ميزان بارندگي است بوث وليويت(1999) مشاهده كردند كه روان آب حاصله از بلوك چمن كمتر از 1%بارش كل ، نزديك سياتل ،واشينگتن ،بود.
روان آب آنها خيلي كمتر از ميزان مشاهده شده براي آجرها ي استفاده شده در اين تحقيق بود ، اما به روان آب اندازه گيري شده حاصل از راههاي پوشيده از خرده سنگ نزديك بود .
تستهاي نفوذپذيري (عبور ) نشان دادند كه نفوذ بيشتري در راههاي آجر فرش شده نسبت به راههاي پوشيده از خرده سنگ متوقع است (جدول 3 ). هيچ نفوذي در راههاي آسفالت وجود نداشت . نتايج تست نفوذ جاري شبيه به تستهاي تك حلقه اي بودند به استثناي راههاي پوشيده با خرده سنگ كه در آنها نفوذ پذيري جاري (روان ) پائين تر از نفوذ پزيري تك حلقه اي بود . (جدول 3) تستهاي متعدد حلقه نفوذپذيري روي تمامي نواحي راههاي اختصاصي انجام گرفت ،در حاليكه تستهاي نفوذ جاري فقط روي 5 متر از كانال آب رو در ورودي راه اختصاصي انجام پذيرفت . اين بخش از راه اختصاصي نسبت به بقيه سطح پوشيده با خرده سنگ پوشش و تراكم بيشتر را بعد از استفاده روزمره نشان مي داد . تراكم (سختي ) طبيعتاً نرخ نفوذ را پائين خواهد آورد . نرخهاي نفوذ اندازه گيري شده در اين تحقيق براي راههاي آجر فرش و پوشيده از خرده سنگ را به عنوان ((تقريباً سريع )) در نظر گرفته خواهند شد ( نووتني 2003 )
تستهاي نفوذ جاري ( روان ) ، تفاوتهايي را در برگشت روان آب براي انواع راههاي اختصاصي نشان مي دادند . مثلاً روي راه آسفالت ، يك دقيقه براي جريان وقت مي گيرد تا به اندازه 5 متر از شيلنگ متخلخل ( سوراخدار ) تا نقطه تخليه در كانال آب رو حركت كند . در مورد راههاي آجر فرش و خرده سنگ ، تخليه تا 20 دقيقه بعد از استعمال آب اتفاق نمي افتد . در راههاي آجر فرش و خرده سنگ ، حجم فضاي منفذ ( سوراخ ) موجود ، زمان تأخير از شروع بارندگي تا شروع روان آب را تعيين مي كند . هر وقت فضاهاي منفذ پر شوند ، حجم روان آب بوسيله شدت بارندگي و نرخ عبور كنترل مي شود .
روان آب حاصله از هر نوع راه اختصاصي به طرز قابل توجهي به ميزان بارندگي مربوط است . (شكل 2 ). شيبهاي بازگشت (رگرسيون ) از تفاوتهاي نسبي مشاهده شده در روان آب حاصله از هر نوع راه اختصاصي ، پيروي مي كنند . مقادير عددي R2 براي راههاي آجر فرش ( F=0/38 , P<0/0001 ) و پوشيده شده با خرده سنگ (F=34/5 , P<0/0001 ) ممكن است به علت نرخهاي متغير نفوذ در شدتهاي طوفاني متفاوت روي راههاي آجر فرش و پوشيده شده با خرده سنگ كمتر از راههاي آسفالت (F=158/7 , P<0/0001 ) باشد ، در حاليكه راههاي آسفالت هيچ نفوذي نداشتند ، و بارش با روان آب بيشتر جور در مي آمد ( متناسب بود ) . نقاط پراكنده متعددي براي نمودار راه آجر فرش (2) اتفاق افتاد (شكل 2 ) كه حوزه آبريزش 100 % آجر فرش است ( جدول 1 ) . اين نقاط پراكنده به وقت سال مرتبط نبودند . امكان دارد كه شرايط پيشين بر ميزان روان آب اين نقاط تأثير گذاشته بود . آنطور كه راشتون (2001 ) مشاهده كرد ، پوشش قبلي موثرترين عامل براي طوفانهاي كوچك و كم شدت مي باشند . پرات و همكارانش (1995 ) مشاهده كرد كه روان آب حاصله از آجر با مقادير عددي R2 كه از 80/0 تا 86/0 متغيرند ، به بارش مرتبطند . اين ضرايب از آنچه ما مشاهده كرديم بيشتر بودند ، اما بعضي از حوزه هاي آبريز تحقيق ما داراي چمن و نواحي پشت بام بودند .
2-3غلظت:
روان آب حاصله از راههاي آجر فرش نسبت به روان آب راههاي آسفالت به طرز قابل چشمگيري حاوي غلظتهاي پايين تري از آلاينده هاي معين مي باشد (جدول 2)اما غلظتهاي آلاينده موجود در روان آب حاصله از راه پوشيده شده با خرده سنگ به استثناي غلظت TPپايين تر در روان آب راه خرده سنگ ،شبيه به غلظتهاي آسفالت مي باشد بعلاوه ،غلظتهايTSS،N،NH3 ومس درروان آب حاصله از راه خرده سنگ ،بالاتر از روان آب حاصله از راه آجر فرش بودند. روان آب آسفالت از نظر آماري داراي غلظت بالاتري از TKNنسبت به روان آب خرده سنگ در تابستان بود،گر چه اين تفاوت ناپديد مي شود وقتي كه غلظتها براي تمامي دوره هاي زماني جمعي با هم مقايسه مي شود. اكثر نيتروژن مشاهده شده در روان آب به شكل عالي (ارگانيك ) بود. (جدول 2).غلظتهاي N،NO3 موجود در روان آب حاصل از راههاي آسفالت از بارندگي2003در محل برنامه ملي رسوب جوي در آبينگتون،سي تي به طور متوسط نزديك N-NO3 مياني به ميزان 65/0 ميلي گرم بر ليتر بود (NADP،2003).اين نتايج زماني كه غلظتهاي تعديل شده براي نسبت چمن به پشت بام ، در ميان انواع راهها ي اختصاصي با يكديگر مقايسه شدند.(اطلاعات نشان داده نشده). زماني كه براي حذف دوره اي كه فقط سه راه اختصاصي داشتند كنترل مي شدند، اطلاعات به 12ماه انتهائي تحقيق محدود شد ،نتايج هم تغييري نكرد. غلظتهاي TSS موجود در روان آب راه اختصاصي (جدول 2) مشاهده شده در اين تحقيق ، كمتر از 100ميلي گرم بر ليتر غلظت متوسط رخداد، گزارش شده براي روان آب شهري در تحقيق نورپ(NURP)(يوسپا،1983ب) و300ميلي گرم برليتر براي راههاي آسفالت ، گزارش شده توسط بنرمن وهمكارانش (1993)بود. غلظتهاي TSS موجود در روان آب راه آجر فرش ، به طرز چشمگيري در پاييز كمتر (0/4ميلي گرم بر ليتر)از هر فصل ديگر(2/25ميلي گرم برليتر)بود. غلظتهاي TSS راه خرده سنگ به طرز چشمگيري در تابستان بالاتر (111ميلي گرم برليتر) از ديگرفصول (3/23ميلي گرم برليتر)بودند.ماسه پوشاني مستقيم در هيچ كدام از تحقيقات انجام شده بر روي راههاي اختصاصي مشاهده نگرديد كه شايد علت وجود مقادير عددي پايين تر مشاهده شده در اين تحقيق را توضيح دهد.
بنرمن وهمكاران وي(1993)راههاي اختصاصي را به عنوان يك ناحيه منبع بحراني براي روان آب فسفري در حوزه هاي آبريز مسكوني،تشخيص دادند.درحاليكه غلظتهاي TPدر روان آب حاصله از راههاي اختصاصي آسفالت در اين تحقيق كمتر از غلظتهاي مشاهده شده در تحقيق بنرمن بودند،24/0ميلي گرم بر ليتر درمقايسه با 16/1ميلي گرم بر ليتر،به يافته هاي روشتون (2001)در مورد غلظت TPدر روان آب آسفالت كه 11/0ميلي گرم بر ليتر بود،شباهت داشتند.
غلظتهاي فلزات موجود در روان آب ،مشابه غلظتهاي گزارش شده در تحقيقات ديگر انجام شده روي راههاي آسفالت وآجر فرش بودند،اما اين تحقيقات به طور كامل با يكديگر قابل مقايسه نيستند.مثلابوث وليويت (1999)فقط غلظتهائي ازleachateراگزارش مي دهند،ومحل روشتون(2001)نيز شامل گودالها (حفره ها )ميشد.غلظتهاي سرب كل گزارش شده در اين تحقيق پايين تر از غلظتهاي روان آب گزارش شده در تحقيقات ديگر بودند.غلظتهاي مس موجود در روان آب حاصله از راههاي خرده سنگ وآسفالت از آستانه هاي مسموميت زايي آبي آب شيرين يوسپا(1999USEPA)كه در حالت بحراني 13وهميشگي 9ميكروگرم بر ليتر است ،فراتر بودند.غلظتهاي سرب وروي موجوددر روان آب حاصله از تمامي راههاي اختصاصي به ترتيب از آستانه مسمويت زايي آبي بحراني 65و120ميكروگرم برليتر پايين تر بودند(يوسپا،1999)
3-3صادرات :
صادرات جمعي (كلي)به صورت هفتگي محاسبه شده وسپس براي ارائه صادرات كل سالانه ،اطلاعات جمع بندي مي شدند.تحقيقات ديگر به صورت ميزان صادرات در طوفان يا در گروهي از طوفانها گزارش مي دادند. اما آن كار براي اين تحقيق ممكن نبود چون نمونه هاي روان آب به صورت هفتگي جمع آوري مي شده وتلفيقي(تركيبي) از تمامي طوفانهاي طول هفته بودند. همانطور كه انتظار مي رفت صادرات كل تمامي تركيبات موجود در روان آب حاصله از راههاي آسفالت بيشتر از راههاي آجر فرش بودند،كه خود بزرگتر از ميزان صادرات راههاي خرده سنگ بودند(جدول 4).راههاي پوشيده شده توسط خرده سنگ، به علت حجم روان آب پايين ،داراي پايين ترين ميزان صادرات بودند. جيمزوتامپسون(1997)نيز گزارش دادند كه صادرات TKN,NH3,NO3,TSS ،مس ،سرب وروي موجود در روان آب حاصله از يك پاركينگ آسفالت بيشتر از يك پاركينگ آجر فرش شده با سنگ Eco درگوئلف كانادا بود.
4-نتايج:
از بين سه نوع پوشش ،راههاي آسفالت به صورت مستمر داراي بالاترين حجم روان آب وبار آلاينده بود.روان آب راه آجر فرش به ميزان قابل توجهي داراي غلظتهاي پايين تري از آالاينده در مقايسه با راههاي اسفالت وخرده سنگ بود .غلظتهاي آلاينده ها وروان آب حاصله از راههاي خرده سنگ به صورت غير منتظره اي ، متفاوت از روان آب حاصله از راههاي آسفالت نبود.نرخهاي نفوذ در هردو راه خرده سنگ وآجر فرش در طول مدت تحقيق تا اندازه اي كاهش يافت ، گرچه آنها هنوز هم از نفوذصفر اندازه گيري شده روي راههاي آسفالت ، بزرگتر بودند ،اين افزايش احتمالا به دليل وجود ذرات ريزي بود كه منافذ آجرها وسطح خاك در زير كار سنگ را همانطور كه انتظاز مي رفت ،مسدود مي كردند. حتي با وجود كاهش نفوذ ،استفاده از آجرهاي بتوني يا خرده سنگ به منظور كنترل آلودگي منبع غير نقطه اي نسبت به مواد آسفالتي سنتي بهتر است ،نقش ومكانيسم جلوگيري از عبور فلزات مواد غذايي توسط آجرهاي بتوني سزاوار تحقيقات بيشتري ميباشد.
آب معدنی مفید یا مضر ؟ - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
آب معدنی واقعا بهداشتی تر است ؟ - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
آب، امنیت غذایی، بحران ها و راهبردها - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
بهداشت آب - شنبه بیست و پنجم تیر 1390
حذف نيترات از آبهاي آلوده با كمك نانوذرات آهن - جمعه بیست و چهارم تیر 1390
طراحی کانال (آبراهه) ها - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
هيدروليک کانال (آبراهه) های روباز - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
صافى‌ها و سيستم‌هاى تصفيه آب در کشاورزی - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
هيدروليک قطره‌چکان‌ها - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
هيدروليک لاترال‌ها - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
سيستم پمپاژ - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
اجزاء و خصوصیات سيستم‌های آبيارى - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
طراحى سيستم آبيارى - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
آئروموناس در آب - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
طراحى سيستم آبيارى در کرتهاى مسطح - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
کاربرد هالوژن و ترکيبات آن - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
جدا کردن باکتري‌ها از آب با استفاده از نانوغشاي جديد - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
يافتن عوامل موثر در حذف فلزات سنگين از آب - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
راهبردهاي جديد تصفيه آب با استفاده از فناوري نانو - پنجشنبه بیست و سوم تیر 1390
مالكيت منابع آبي - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
سازمان هاي حافظ آبهاي آشاميدني و جلوگيري از آلودگي آبهاي عمومي - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
سدهاي لاستيكي - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
دستگاه های تصفیه فاضلاب در صنایع غذایی - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
مدیریت نگهداری شبکه های آبرسانی و آبیاری - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
ساختار سياست جزايي حقوق آب ايران - چهارشنبه بیست و دوم تیر 1390
فلوئور در تصفیه خانه های آب - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
معرفی انواع سد ها و سفره های آب زیرزمینی - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 4 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 3 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 2 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
شناسائي و كاهش آب بحساب نيامده در شبكه هاي آبرساني شهري 1 - سه شنبه بیست و یکم تیر 1390
روناب - شنبه هجدهم تیر 1390
فاضلاب و زباله شهري - شنبه هجدهم تیر 1390
استفاده مجدد از فاضلاب در كشاورزي و چالش هاي بهداشتي - شنبه هجدهم تیر 1390
بررسی روش اقتصادی انتخاب لوله - شنبه هجدهم تیر 1390
آب زیرزمینی - شنبه هجدهم تیر 1390
اساس کار پمپ - شنبه هجدهم تیر 1390
حفاظت آب Water Conversion - شنبه هجدهم تیر 1390
دلايل فني تخريب سدها - شنبه هجدهم تیر 1390
نگاه «محیط زیستی» از کجا آمده؟ - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
اقتصاد مهندسي - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
خوردگی - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
جذب سطحی اسید استیک روی زغال فعال - پنجشنبه شانزدهم تیر 1390
حملات شيميائي و حفاظت از منابع آب - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
آب شرب سالم - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
بررسي نحوه بهره برداري از دستگاههاي كلرزني به عنوان روشی جهت گندزدائي آب شرب - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
لاگون هوادهي - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
آلودگي آب شهري - چهارشنبه پانزدهم تیر 1390
اسپكتروفتومترها - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
تعیین غلظت آهن در آب به روش اسپکتر و فتومتری - دوشنبه سیزدهم تیر 1390
آب معدني - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
سیستم زهکشی چند جریانه آب و فاضلاب - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
مطالبی از دنياي آب - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
زلزله و آلودگي آب هاي زيرزميني - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
تاریخچه شرکت آب و فاضلاب استان کهگیلویه و بویر احمد - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
بتن ریزی در زیر آب - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
گیاه پالایی - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
راهنمای بهره برداری از حوضهای زلال ساز مرکب (نوع پولساتور) - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
PCBs - پنجشنبه چهاردهم بهمن 1389
بالانتلیوم کولای - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
شیگلا shigella - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
آرسنيك - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
مجموعه مستندات علمی و اجرایی ( دستورالعمل ، استاندارد و ... ) بخش کنترل کیفیت و بهداشت آب و فاضلاب ش - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
تصفیة فاضلاب و محیط زیست - چهارشنبه سیزدهم بهمن 1389
تصفية فاضلاب بهداشتي - سه شنبه دوازدهم بهمن 1389
دستورالعمل برآورد و تخمین آب به حساب نیامده غیرفیزیکی - سه شنبه دوازدهم بهمن 1389
پمپ های فاضلاب - سه شنبه دوازدهم بهمن 1389
آیا می دانید تصفیه آب و فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
معرفی رشته عمران - آب و فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
كاربرد GIS در صنعت آب و فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
آشنایی با پدیده ضربه قوچ - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
دستورالعمل فشارسنجی و رسم خطوط هم فشار - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
دستگاه هاي فيلتر شني تحت فشار - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
کنتور آب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع تصفیه فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع سیستم لوله کشی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389