افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی

درحال مشاهده: افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی

ادعونی اهدای خون

افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی

۱۳۹۰/۰۱/۲۱

23:58

امیرحسین ستوده بیدختی

پس از یخچال ها منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان می باشد. در نقاطی که آب های سطحی همانند دریاچه ها و رودخانه ها وجود نداشته و یا غیر قابل استفاده باشند نیازهای آبی توسط منابع آب زیرزمینی برطرف می گردد.
حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آب زیرزمینی بوده و بیش از ۷۰ درصد منابع آب زیرزمینی به مصرف کشاورزی می رسد. بنابراین توسعه ی کشاورزی و صنعت باعث افزایش برداشت از منابع مذکور شده و برداشت بی رویه از مخازن آب زیرزمینی موجب گردیده که میزان تغذیه ی آبخوان جواب گوی برداشت نباشد و سطح آب زیرزمینی افت نماید. افت سطح آب زیرزمینی مشکلاتی همچون خشک شدن چاه های آب، کاهش دبی رودخانه و آب دریاچه ها، تنزل کیفیت آب، افزایش هزینه ی پمپاژ و استحصال آب و نشست زمین را به دنبال دارد. افت سطح آب زیرزمینی در اکثر نقاط جهان، به ویژه آفریقای شمالی، آسیای مرکزی و جنوبی، خاورمیانهف چین شمالی، آمریکای شمالی و استرالیا و به طور محلی در دیگر مناطق جهان مشاهده می گردد. کسری حجم مخزن آب زیرزمینی جهان سالانه بین ۷۵۰ تا ۸۰۰ میلیارد متر مکعب بوده و مجموع کسری حجم مخزن آب زیرزمینی در کشورهای هند، چین، ایالات متحده، آفریقای شمالی و یمن بیش از ۱۶۰ میلیارد متر مکعب در سال می باشد.

آبخوان آبرفتی اوگالالا یکی از بزرگترین آبخوان های جهان و تأمین کننده ی ۲۰ درصد آب مورد نیاز اراضی کشاورزی ایالات متحده ی آمریکا سالیانه با کسری حجم مخزنی معادل ۱۲ میلیارد متر مکعب بوده و افت سطح آب از ابتدا تاکنون به بیش از ۳۰/۴۸ متر رسیده است. در شیکاگو در طول ۱۱۸ سال (سال های ۱۸۶۴ تا ۱۹۸۰) سطح آب زیرزمینی بیش از ۲۷۴ متر افت کرده که به طور متوسط برابر با ۲/۳۲ متر در سال می باشد.در آریزونای جنوبی و مرکزی نیز سطح آب زیرزمینی بین ۹۱ تا ۱۵۲ متر افت داشته و سطح زمین از اوایل ۱۹۴۰ تا کنون ۳/۸۱ متر نشست داشته است. سطح آب زیرزمینی در مکزیک از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۲ بین ۶ تا ۱۰ متر افت نموده و در نواحی مرکزی شهر سطح زمین حدود ۸/۵ متر نشست داشته است. در پاکستان سطح آب زیرزمینی سالیانه ۲ تا ۳ متر افت نموده و پیش بینی می گردد در چند سال آینده رودخانه ی ایندوس (Indus) خشک گردد. در بیشتر مناطق چین شمالی سطح آب زیرزمینی سالیانه بیش از ۱/۵ متر افت نموده و دبی پایه ی رودخانه ی Yellow کاهش قابل ملاحظه ای یافته است.در هند شمالی افت سطح آب زیرزمینی سالیانه معادل ۷۰ سانتی متر بوده و پیش بینی می گردد روند افت سطح آب حدود ۲۵ درصد از کشاورزی هند را در معرض تهدید جدی قرار دهد. در استرالیا و مناطق ساحلی افت سطح آب زیرزمینی باعث نفوذ جبهه ی آب شور به آبخوان های حاوی آب شیرین شده و باعث تنزل شدید کیفیت آب گردیده است. سطح آب زیرزمینی در یمن سالیانه ۲ متر افت نموده و پیش بینی می گردد در ده سال آینده به علت عدم تأمین آب، جمعیت پایتخت یمن کاهش یابد. متوسط افت سطح آب زیرزمینی در ایران ۲۰ سانتی متر در سال بوده و بر پایه ی اخبار منتشر شده در سال ۲۰۰۱ سطح آب زیرزمینی در برخی از آبخوان های آبرفتی ایران تا ۸ متر افت نموده است. بر مبنای بیلان منابع آب کشور که توسط شرکت سهامی مدیریت آب ایران تهیه گردیده است در سال آبی ۸۰-۷۹ کسری حجم مخازن آب زیرزمینی در سطح کشور معادل ۷/۰۰۹ میلیارد متر مکعب بوده که حدود یک درصد کسری حجم مخازن آب زیرزمینی جهان بوده و جای تأمل دارد. بر اساس نتایج اندازه گیری های به عمل آمده و محاسبات انجام شده توسط معاونت مطالعات و پژوهش منابع آب شرکت آب منطقه ای تهران در طی دوره ی ۸ ساله ی ۸۳-۱۳۷۵ معادل ۱۲۲۴/۷۹ میلیون متر مکعب می باشد که بیشترین متوسط افت با رقم ۲/۶۵ متر مربوط به آبخوان آبرفتی دشت هومند-آبسرد در شمال شرق تهران می باشد.

امید می رود با اجرای برنامه های به تعادل رساندن آبخوان ها از جمله افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی با استفاده از روش های مدرن آبیاری به منظور صرفه جویی در مصرف آب، اعمال مدیریت صحیح مصرف آب در بخش های شرب و صنعت، مطالعه و اجرای طرح های پخش سیلاب و تغذیه ی مصنوعی به منظور تقویت و تعادل بخشی آبخوان ها، کنترل و استفاده ی بهینه از منابع آبهای سطحی موجود، جلوگیری از بهره برداری و انسداد چاه های غیر مجاز، کنترل بهره برداری چاه های دارای پروانه، جلوگیری از توسعه ی بی رویه ی چاه ها و مهاجرت به شهرهای بزرگ و رعایت سقف تخصیص تعیین شده جهت توسعه ی بهره برداری از آبهای زیرزمینی؛ شاهد کاهش روند افت سطح آب زیرزمینی بوده و از مخاطرات ناشی از افت سطح آب زیرزمینی از جمله کاهش حجم مخازن آب زیرزمینی، کاهش آبدهی و خشک شدن چاه ها و قنات ها، نشست سطح زمین و تخریب مخازن آب زیرزمینی، هجوم آب شور، تنزل و تخریب کیفیت آب شیرین منابع آب زیرزمینی و انتشار و پخش آلودگی ها جلوگیری نمود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

موضوعات مرتبط: آب زیرزمینی,تصفیه,انتقال و خصوصیات,چاه,قنات

برچسب‌ها: آب زیرزمینی

ادامه مطلب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

درحال مشاهده: افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی

افت سطح آب زیرزمینی، یک مشکل جهانی

لیست مطالب

آرشیو موضوعی

برچسب ها

صفحات مهم

لینک دوستان

پیوندها

نویسندگان

آخرین مطالب

آرشیو