درحال مشاهده: کنترل آلاینده های نفتی آبهای ساحلی در بنادر

,.


ادعونیاهدای خون
موسسه محک
اهداء عضو

کنترل آلاینده های نفتی آبهای ساحلی در بنادر

۱۳۹۰/۰۱/۲۱
18:42
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
کنترل آلاینده های نفتی آبهای ساحلی در بنادر
در هر کشوری بنادر نقش مهمی در تعامل با دیگر کشورها در زمینه های تجاری و اقتصادی به شمار می روند. روزانه هزاران تن کالا از طریق بنادر ،بارگیری و یا تخلیه می شوند. نفت و فرآورده های نفتی یکی از هزاران محموله ای است که در بنادر جابجا می شوند. در برخی از بنادر ،سهم بارگیری و یا تحویل نفت و ترکیبات نفتی بیشتر از دیگر کالا ها می باشد. فعالیت های بندری نیز مانند دیگر فعالیت هایی که بشر بر روی کره ی زمین انجام میدهد،تبعاتی را برای محیط زیست و انسان داراست. بدیهی است ،آلودگی محیط زیست دریایی، یکی از مهمترین آثار سوء زیست محیطی است که سهم بنادر و فعالیت های بندری در آن چشم گیر است.ترکیبات و فرآورده های نفتی یکی از صدها آلاینده ای است،که به منابع آبهای ساحلی و دریا ها راه می یابد. در حین تخلیه و یا بارگیری مواد نفتی توسط کشتی ها و یا نفتکش ها ،حجم قابل توجهی از مواد نفتی به آب دریا و سواحل وارد می شود.حمل و نقل، جابجایی، تخلیه و بارگیری فرآورده های مختلف نفتی مانند حلالها،مواد پترو شیمیایی و بسیاری دیگر از محصولات نفتی یکی دیگر از منابع مهم آلودگی سواحل در بنادر است. سوختگیری کشتی ها و حمل و نقل زمینی ، روغن های سوخته و هیدرولیک، زائدات حاصل از مواد مختلف شیمیایی هیدروکربنه همگی از منابع ثابت و یا غیر ثابت وارد آبهای ساحلی میشوند.

آلودگی آبهای ساحلی به مواد نفتی علاوه بر بد منظره کردن محیط وایجاد رکود در صنعت گردشگری و توریسم موجب اختلال در اکوسیستم دریایی وآلوده نمودن ذخایر غذایی دریایی می گردد . بنابر این لزوم توجه به آلاینده های نفتی، آثار سوء آن بر محیط زیست در یایی و مدیریت کنترل آن در بنادر بسیار حائز اهمیت است. بنادر در کشور ما مکانهای استرتتژیک هستند و سهم بسیار زیادی در اقتصاد کشور دارند، لذا سرمایه گذاری در این بخش به منظور حفظ منابع دریایی ، جایگاه ایران ، در عرضه خدمات بندری و توریست ، در مقایسه با دیگر کشورهای هم جوار مستحکم نموده و حتی می تواند از آنها سبقت گیرد.

ترکیبات شیمیایی مواد نفتی:

نفت خام کمپلکس پیچیده ای از مخلوط صد ها نوع ترکیبات مختلف که عمدتا هیدروکربورها هستند میباشد. مقادیر کمی هم از عناصری مانند نیتروژن سولفورو فلزات سنگین مانند ،نیکل و انادیوم و ... میباشد . بهترین تجزیه مواد نفتی در پوکا در اکلاهاما صورت گرفته است. تاکنون بیش از 175 هیدرو کربور از نفت جداسازی شده است از این تعداد 108 مورد ترکیبات آلیفاتیک ، اشباع شده و بقیه آروماتیک هستند. نسبت هیدروکربورها در مواد نفتی مختلف متفاوت است.

منابع آلاینده نفتی:

در طی سالهای گذشته تمام توجهات به آلودگی نفتی اقیانوسها که ناشی از تصادفات نفت کش ها و یا تولیدات نفتی در سواحل معطوف گشته است. یکی از این تصادفات مربوط به تانکر های نفتی بود که در سال 1967 در آبهای انگلستان اتفاق افتاد. شکسته شدن کشتی ها باعث رها شدن 118000 تن نفت خام به دریا شد. در سال1969 در کانال باربارا 10000 تن نفت در اثر انفجار چاه نفتی وارد آب اقیانوس شد . تخمین زده می شود سالانه 160000 تن نفت در اثر حوادث مختلف به دریا ها و اقیانوس ها ، تخلیه می شود. ترکیبات نفتی که از منابع ثابت و غیر ثابت به آبهای ساحلی در بنادر وارد میشوند، شامل موارد زیر است:

 1. کشتی ها از طریق پمپ کردن آب ته کشتی و تخلیه آن به دریا و عملیات شستشوی کشتی ، مواد نفتی سبک و سنگین را به دریا تخلیه مینمایند. مواد نفتی مصرف نشده و یا سوخته شده ،روغن ها و گریسهای حاصل از فعالیت های تعمیراتی کشتی ها و لنج ها ، روغن های روان کننده ،برش های نفتی ، سیالات هیدرولیک ،حلالها و سرد کننده ها از ترکیبات نفتی هستند که از طریق کشتی ها ، قایقهای موتوری و لنجها به ابهای ساحلی در بنادر وارد می شوند. در برخی اوقات حوادثی مانند برخورد وسایل حمل و نقل در یایی که حامل مواد نفتی هستند با اسکله ها و یا با یکدیگر ، موجب رها شدن نفت به سواحل می گردد. آتش سوزی ها و حوادث غیر متقربه دیگر نیز در ورود مواد نفتی به ابهای ساحلی نیز موثرند.

 2. مواد روغنی روان کننده برای بالابر ها ، جک های هیدرولیک، لیفتراک ها و ... از طریق نشت و سپس شستشو و یا روان آبهای سطحی وارد بنادر و ابهای ساحلی می گردد.

3. در بعضی از بنادر ، بارگیری و یا تخلیه مواد نفتی نیز صورت می گیرد. مقادیر قابل توجه مواد نفتی نیز از همین طریق وارد آبهای ساحلی می گردد. گاهی لوله های حامل مواد نفتی که در بنادر وجود دارند، دارای نشت می باشند، لذا بخش قابل توجهی نیز از این مواد از این طریق نیز وارد منابع آبی میگردند.

 4. انواع وسائل نقلیه سبک و سنگین در بنادر ، در امر جابجایی کالا و مسافر فعالیت می نمایند . بدیهی است این وسایل نیاز به انجام تعمیرات ،سوخت گیری و یا تعویض روغنها دارند . گاهی این مواد یا مستقیما به دریا تخلیه میشوند و یا وارد کانالها جمع اوری ابهای سطحی شده و یا در محیط رها میشود. به هر حال سرنوشت آنها ورود به دریاست. با بارندگی و به جریان افتادن روان ابها ی سطحی ،زائدات نفتی به آبهای ساحلی راه می یابند.

 5. فراورده های نفتی مانند انواع حلال های آبی ،محصولات پتروشیمی مانند انواع مواد پلیمری و اتیلنی ،قیر ،روغن های صنعتی و... از جمله موادی هستند که از طریق بنادر بارگیری و یا تخلیه می شوند .در کلیه این مراحل و یا ذخیره سازی ، مقادیر قابل توجهی از این مواد به صورت زائدات در می آیند ،که نهایتا به منابع آبهای ساحلی بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم وارد می شوند.

 اثرات آلاینده های نفتی بر آبهای ساحلی و محیط زیست بندرگاهها:

 نفت رها شده به محیط زیست دریایی توسط فرایند های مختلفی مانند تبخیر، تشکیل محلول،انتشار بر روی سطح ،امولسیون سازی ،اکسیداسیون و جذب میشود.

25درصد مواد نفتی رها شده در آبهای ساحلی بعد از چند روز از طریق عمل تبخیر از بین می رود. باقیمانده مواد نفتی در معرض فرایند های امولسیون سازی قرار می گیرد. دو نوع امولسیون نفت در آب و یا آب در نفت صورت می گیرد. پراکندگی نفت در اب هنگامی صورت میگیرد که قطرات نفت در آب پراکنده شده باشد و توسط تاثیرات متقابل شیمیایی با آب که در سطح آن صورت می گیرد، پایدار شده باشند. این فرایند در سواحلی که متلاطم هستند بیشتر صورت میگیرد . قطرات نفت در سطوح بالای آب پراکنده نمی شود بلکه از میان آب عبور میکند. تعدادی از این قطرات مخصوصا آنهایی که سنگین تر هستند به وسیله مواد معدنی پایین رفته تا به انتها می رسند.

 امولسیون های آب در نفت هنگامی تشکیل می شود که قطرات آب توسط پوششهایی از نفت احاطه شوند . این امولسیون توسط بر هم کنشهای بین قطرات آبی که احاطه شده اند ، مواد آسفالتی و رزیتی که در نفت خام وجود دارد پایدار می شوند. معمولا این امولسیون ها تشکیل به توده بزرگ و چسبناکی در می آیند که بدلیل داشتن آب دارای حجم کل بیشتری نسبت به نفت اولیه هستند. اکثر نفتی که در فرایند امولسیون سازی باقی می ماند به تدریج به وسیله اکسیداسیون نوری و تجزیه موجودات کفزی شکسته میشوند. از یک لکه رها شده نفتی بر سطح دریاپس از 3 ماه تنها 15 درصد باقی می ماند که درشت و قیری رنگ است و به سمت ساحل رانده میشوند.

آثار فیزیکی زیستی مواد نفتی :

آلودگی نفتی دارای تاثیرات دراز مدت و کوتاه مدت است . از اثرات کوتاه مدت آلودگیهای مواد نفتی بر محیط زیست دریایی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

 1. جلوگیری و یا کاهش عبور نور

 2. کاهش اکسیژن محلول

 3. آلوده شدن پرهای پرندگان دریایی به مواد نفتی

 4. خفگی

هیدروکربورهای آروماتیک دارای نقطه جوش پایینی هستند . بنزن ، تولوئن و گزیلن در گروه این ترکیبات قرار دارند که بسیار بر سلامت انسان تاثیر میگذارند. این ترکیبات بیشتر از ترکیبات اشباع در آب محلول هستند.این ترکیبات در بدن موجودات دریایی وارد شده و چنانچه وارد ذنجیره غذایی انسان گردند میتواند در دراز مدت باعث بروز بیماری در انسان گردد . اگر غلظت مواد نفتی زیاد باشد منجر به مرگ موجودات دریایی شده و به ساحل رانده میشوند . ترکیبات هیدروکربنی اشباع با نقطه جوش بالا و آروماتیک ها میتوانند اثرات فجیعی بر روی انواع گوناگون موجودات دریایی داشته باشد. این ترکیبات میتواند در بدن موجودات دریایی تغلیظ شده و غلظت ان به چندین برابر برسد.

 نفتی که به حالت تعلیق درآمده میتواند با اجزاءمعدنی سنگین شده و به کف دریا برسد در انجا برای مدت طولانی باقی مانده و به گیاهان و حیوانات کفزی صدمه میزند. انهدام جانوران و گیاهان کفزی دریایی ،چسبندگی رسوبات اعماق دریا را کاهش داده و به حرکت در می آیند. حرکت رسوبات به طرف ساحل پس از آلودگیهای نفتی مشاهده شده است .

 خلیج فارس یکی از مناطق مهم ذخایر نفتی دنیاست فعالیت های مختلف بندری در حاشیه این دریا خصوصا مبادلات نفتی و نزاعهای منطقه ای آسیبهای فراوانی بر اکوسیستم این منطقه گذاشته است. سازمان منطقه ای اقدامات متعددی را با همکاری کشورهای عضو درباره حمایت و توسعه محیط زیست دریایی شروع نموده است و به اجرا گذاشته است . در این طرح کشورهای ذینفع مناطقی را در پوشش مطالعاتی خود قرار داده اند . در کشور ما ایستگاههایی در جزایر خارک،لاوان،سیری و هرمز برای مطالعات آلودگی نفتی در آب و رسوبات صورت گرفت . نتایج نشان داد جزیره خارک آلوده ترین منطقه نسبت به دیگر مناطق بوده است.

 اثرات بر صنعت توریسم:

سواحل در شهر های بندری مکان مناسبی برای گردشگران و جهانگردان است بد منظر شدن این صنعت را با رکود مواجه ساخته و به اقتصاد کشورها آسیب میرساند.

 مدیریت کنترل الاینده های نفتی :

 الف: جلوگیری از ورود آلاینده های نفتی به آبهای ساحلی:

 1.ایمن سازی کشتی ها و نفتکش ها ی حامل مواد نفتی.

2.رعایت نکات ایمنی و دستورالعمل های استاندارد در جابجایی، حمل و نقل و نگهداری مواد نفتی و برخورد با قانون شکنان.

3.جلوگیری از نشت مواد نفتی از طریق لوله ها و تانکرهای ذخیره مستقر در بنادر و نفتکشها.

 4.تنظیم پروتکل های جهانی قابل اجرا برای کاستن از خطراتی که در زمان جنگ ، نفتکش ها و بنادری که به مبادلات نفتی می پردازند را تهدید میکند.

5.بنادر در کشور باید به شبکه جمع اوری آبهای سطحی ، فاضلاب انسانی، سسیتم های تجزیه مجازی باید برای تصفیه فاضلاب انسانی و زهاب های سطحی دایر گردد. این سیستم تصفیه قادر خواهد بود تا زائدات نفتی را قبل از ورود به دریا جداسازی نماید.

 6.پایگاه مدیریت زیست محیطی در بنادر باید تشکیل شود تا بر جابجایی، حمل و نقل، انبار کردن،بارگیری و تخلیه کالا ها و مواد نظارت داشته باشند.

 7.نصب تابلوها و علائم هشدار دهنده زیست محیطی

ب: پاکسازی مواد نفتی از سواحل:

1.استفاده از سد

2.روشهای مکانیکی

 3.استفاده از فناوری زیستی

 4.سوزاندن

 5.استفاده از جاذب

ج: تصفیه زائدات نفتی قبل از ورود به دریا و یا پاکسازی آبهای ساحلی در بنادر :

 1.جداسازی ثقلی

 2.شناورسازی

3.انعقاد لخته سازی

4.فیلتراسیون

 5.تصفیه بیولوژیک

آشنایی با پدیده ضربه قوچ - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
دستورالعمل فشارسنجی و رسم خطوط هم فشار - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
دستگاه هاي فيلتر شني تحت فشار - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
کنتور آب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع تصفیه فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع سیستم لوله کشی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
خوردگی در لوله ها - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
تصفیه آب به روش مغناطیسی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
نگاهي به وضعيت منابع آب در ايران و جهان - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
خوردگی چیست؟ - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
شهرهاي زيستي - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
بررسی ایمن سازی در سدهای قوسی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
صرفه جویی در مصرف آب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
مقاوم سازی لرزه ای تاسیسات آب شهری - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
سيستم هاي مهندسي تصفيه آب و فاضلاب شهری - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
زهکشی چيست و چگونه؟ - یکشنبه دهم بهمن 1389
سپتیک تانک - یکشنبه دهم بهمن 1389
دستورالعمل حوادث و اتفاقات شبکه آبرسانی - یکشنبه دهم بهمن 1389
ﻫﻮادﻫﻲ‬ - یکشنبه دهم بهمن 1389
آب و فاضلاب و تصفیه - شنبه نهم بهمن 1389
فيلتر کربن - شنبه نهم بهمن 1389
ﻫﺎﻟﻮﻣﺘﺎﻧﻬﺎ - شنبه نهم بهمن 1389
دستورالعمل پیمایش شبکه توزیع آب - شنبه نهم بهمن 1389
همه چیز درباره نیترات / استانداردهای جهانی آب آشامیدنی چیست - جمعه هشتم بهمن 1389
واحدهای مختلف تصفیه خانه فاضلاب شهری - جمعه هشتم بهمن 1389
احتمال بازگشت بلوم جلبکي به درياي خزر - جمعه هشتم بهمن 1389
آيا درياچه اروميه به سرنوشت آرال دچار مي‌شود؟ - جمعه هشتم بهمن 1389
تجهيزات اصلي بکار رفته در سيستم RO - جمعه هشتم بهمن 1389
راهنمای اندازه گیری و پایش سمیت در سیستم فاضلاب شهری - جمعه هشتم بهمن 1389
چرخه نیتروژن (سیکل ازت) - جمعه هشتم بهمن 1389
SDI و کاربرد های آن - پنجشنبه هفتم بهمن 1389
آلاینده های آب و روشهای حذف آنها - پنجشنبه هفتم بهمن 1389
دستگاه هاي مولد ازن ژنراتور - پنجشنبه هفتم بهمن 1389
کمبود آب و تصفیه غیر کافی فاضلاب - پنجشنبه هفتم بهمن 1389
راهنمای کنترل آزمایشگاهی و چرخه اطلاعات در راهبری تصفیه خانه های فاضلاب شهری - پنجشنبه هفتم بهمن 1389
دفع پسماند از طريق گاز پلاسما - پنجشنبه هفتم بهمن 1389
مقايسه بين ClO2 و روش UV/H2O2 و براي ضدعفوني آب آشاميدني - چهارشنبه ششم بهمن 1389
دستگاه هاي UV - چهارشنبه ششم بهمن 1389
راهنمای بازرسی از شبکه های جمع آوری فاضلاب شهری - چهارشنبه ششم بهمن 1389
تصفیه‌ی آب جهت حذف رنگ - چهارشنبه ششم بهمن 1389
ارزيابي تاثير نوع ماده منعقد کننده بر شاخص هاي بهره برداري در فرآيند فيلتراسيون مستقيم - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مقايسه بركه اختياري اوليه و بي هوازي اوليه - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فاكتورهاي شيميايي موثر بر روي عملكرد بركه ها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فاكتورهاي فيزيكي موثر بر روي عملكرد بركه ها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فاكتورهاي موثر در تصفيه در بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
انواع بركه هاي تثبيت (2) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
انواع بركه هاي تثبيت (1) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مقايسه مزايا و معايب فرايندهاي مختلف تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
معايب بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
دستورالعمل تعیین سختی - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین کلر - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل ذوب قلیائی - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين اكسيد سديم و پتاسيم - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين اكسيد منيزيم به روش حجمي - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين باقيمانده نامحلول - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين درصد FeO در نمونه های سنگ آهن - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين سيليس‌در سيمان و كلينكر - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين درصد رطوبت مواد - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين سيليـس ‌آزاد - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين مقدار آلومينيم در بوکسیت - شنبه بیست و پنجم دی 1389


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

برچسب‌ها: آب‌ سطحى

لیست مطالب

سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...


امیرحسین ستوده بیدختی
تمامی حقوق این وب سایت متعلق به مرجع تخصصی آب و فاضلاب است. |طراحی و توسعه:امیرحسین ستوده بیدختی|