تصفيه خانه فاضلاب چرمشهر
صنایع مختلف فاضلاب هایی با آلودگی های متفاوت تولید می کنند که ورود آنها به محیط زیست بدون تصفیه مناسب خسارات زیادی برای محیط زیست دارد. از اینرو این فاضلابها باید با عملیات تصفیۀ مناسب پاک سازی شود تا ضمن جلوگیری از آلودگی محیط زیست و شیوع انواع بیماری ها، بتوان از پساب حاصل برای کشاورزی استفاده کرد. استفادۀ مجدد از فاضلاب یکی از راهکارهایی است که برای مدیریت منابع آب و همچنین جلوگیری از آلودگی این منابع استفاده می شود. با توجه به تعداد زیاد کارخانه ها و کارگاههای صنعتی در یک شهرک صنعتی روش متداول، اختلاط، یکنواخت سازی و تصفیه فاضلاب تمام کارگاه ها در یک واحد است.
صنایع چرمسازی حجم زیادی فاضلاب با غلظت بالای آلاینده ها تولید می کنند که فاضلاب آنها حتماً باید تصفیه شود. این فاضلاب COD بالایی داشته و حاوی کروم می باشد و چون فقط فاضلاب یک نوع صنعت (صنایع چرمسازی) به این تصفیه خانه منتقل می شود، فاضلاب ترکیب نسبتاً ثابت و مشخصی دارد.
تصفیه خانۀ فاضلاب چرمشهر مشهد در فاصلۀ 2 کیلومتری از صنایع مربوطه ساخته شده و دارای بخشهای ته نشینی اولیه و سیستم هوادهی و ته نشینی دو مرحله ای به صورت سری (Batch) است. فاضلاب ورودی به این تصفیه خانه عمدتاً مربوط به صنایع مرتبط با چرم سازی است.
مشخصات کلی تصفیه خانه
شروع بهره برداری: سال 1383
کل مساحت تصفیه خانه: 10 هکتار
TSS ورودی: ppm 7000
TSS خروجی: ppm 200
دبی ورودی: متر مکعب در روز
دبی طراحی: متر مکعب در روز
pH ورودی: 12 و pH خروجی: 8
COD ورودی: ppm 8500
COD خروجی بسته به دبی فاضلاب ورودی بین ppm 1000 تا ppm 2000
طول خط انتقال: km 2
قطر لولۀ خط انتقال فاضلاب به تصفیه خانه:mm 300 و جنس لوله: آزبست
ابعاد حوضچۀ ته نشینی: طول m 60 ، عرضm 10 و عمقm 3
مشخصات فاضلاب صنایع چرمسازی
مشکل عمدۀ فاضلاب صنایع چرمسازی، وجود ترکیبات آهک و موی جداشده از پوست حیوانات در کارخانه است. بخشی از موهای موجود در فاضلاب در آشغالگیر جمع آوری می شوند. مشکل عمدۀ تصفیه این فاضلاب این است که ذرات آهک به دلیل اندازه کوچک به سختی ته نشین می شوند.
در تصفیۀ فاضلاب صنعتی، به دلیل ماهیت فاضلاب و روشهای تصفیۀ مورد استفاده، آزمایش BOD معیار مناسبی برای اندازه گیری مقدار آلودگی نیست و از COD استفاده می شود.
اندازه گیری COD به صورت روزانه انجام می شود.
آشغالگیر
فاضلاب از طریق یک خط انتقال به طولkm 2 به تصفیه خانه منتقل می شود. در ابتدا مانند تمام تصفیه خانه های فاضلاب یک سیستم آشغالگیر وجود دارد. در این تصفیه خانه فقط آشغالگیر دستی وجود دارد و یک نفر مسئول تخلیه آشغالهای جمع شده در پشت آشغالگیر است. تمام صنایعی که فاضلابشان به این تصفیه خانه وارد می شود یک سیستم پیش تصفیه دارند و تصفیه اولیه در خود کارخانه رو ی فاضلاب انجام می شود که عمدتاً شامل ته نشینی و آشغالگیری است. بعد از آشغالگیر یک پارشال فلوم برای اندازه گیری دبی فاضلاب وجود دارد. و بعد از آن فاضلاب وارد حوضچه های ته نشینی می شود که این حوضچه ها در ارتفاع کمتری نسبت به سطح زمین قرار دارند و انتقال فاضلاب به این واحد به صورت ثقلی انجام می شود.
استخر های ته نشینی
با توجه به اینکه فاضلاب ورودی به این تصفیه خانه، TSS بالایی (حدود ppm 7000 ( دارد، برای کاهش TSS، قبل از واحد های بیولوژیکی، ته نشینی اولیه قرار دارد.
در این تصفیه خانه، 4 استخر ته نشینی اولیه وجود دارد که هر یک از این حوضچه ها دارایm 60 طول، m 10 عرض و m 3 عمق می باشند.
با توجه به ابعاد حوضچه که ثابت است و دبی ورودی فاضلاب که متغییر است، زمان ماند فاضلاب در حوضچه ها قابل محاسبه است. در صورتی که دبی ورودی 1000 متر مکعب در روز باشد، زمان ماند، 1.8 شبانه روز یعنی حدود 43 ساعت بدست می آید.
در تصفیه خانه هایی که سیستم ته نشینی اولیه در آنها به کار رفته، لجن تولید شده در این حوضچه ها به دلیل کیفیت نامرغوب حتماً باید توسط سیستم هاضم لجن، تصفیه شود. در این تصفیه خانه لجن حوضچه های ته نشینی اولیه بعد از تخلیۀ فاضلاب، ابتدا با آب رقیق سازی شده و در چالۀ پمپاژ در انتهای حوضچه جمع آوری شده و بعد با استفاده از پمپاژ به بسترهای لجن خشک کن و ذخیرۀ لجن منتقل می شود . پساب حاصل از آبگیری لجن به ابتدای تصفیه خانه منتقل می شود و لجن بعد از خشک شدن در همان منطقه از تصفیه خانه که فضای خالی زیادی وجود دارد، دفن می شود. بعد از ته نشینی، فاضلاب به حوضچۀ متعادل ساز منتقل می شود.
حوضچۀ متعادل ساز
در این مرحله دو عمل انجام می شود:
1- کنترل نوسانات دبی
2- پیش هوادهی
چون راکتورهای بیولوژیکی نیاز به آهنگ جریان ثابتی برای انجام فرایند دارند، نوسانات دبی ورودی، بعد از مرحلۀ ته نشینی اولیه در حوضچه های متعادل ساز کنترل می شود و بعد از آن فاضلاب بوسیله پمپاژ به واحد های هوازی منتقل می شود. به دلیل نوسانات دبی ورودی، سطح آب در این استخر متغییر است.
هواده های موجود در این حوضچه در مرحلۀ طراحی پیش بینی نشده بود و بعد از ساخت تصفیه خانه با توجه به دبی و بار آلودگی زیاد فاضلاب، به منظور استفاده از زمان و افزایش راندمان تصفیه، دمنده های هوا در این حوضچه نصب شدند. این مرحله باعث آماده سازی شرایط محیطی برای رشد میکروارگانیزم های هوازی شده و فرایند رشد میکروبی در راکتور هوازی را تسریع می کند. در این مرحله تعداد میکروارگانیزم ها افزایش یافته و نسبت f/m کوچکتر می شود. به این ترتیب با افزایش تعداد میکروارگانیزم ها، همان مقدار غذا توسط میکروارگانیزم های بیشتری مصرف شده و در مدت زمان کمتری فاضلاب تصفیه می شود.
اصول طراحی این حوضچه از نظر ابعاد مانند مخازن هوایی آب است و مانند آن مخازن با توجه به مقدار جریان ورودی، طوری طراحی شده که قادر باشد نوسانات دبی را در 24 ساعت کنترل کند. با توجه به اینکه تصفیه خانه برای دبی 1000 متر مکعب در روز ساخته شده، ظرفیت مخزن متعادل ساز نیز 1000 متر مکعب است.
هواده ها
هواده ها از نوع عمقی هستند و مکانیزم کار آنها به این صورت است که در انتهای لولۀ ورودی هوا ، یک دفیوزر بشقاب مانند تعبیه شده که مانند سوپاپ عمل می کند یعنی در زمان وجود جریان هوای فشرده، دفیوزر به سمت بالا حرکت کرده و مسیر باز می شود و در زمانی که جریان هوا وجود نداشته باشد، دفیوزر پائین آمده و از ورود فاضلاب به لولۀ انتقال هوا جلوگیری می کند.
بعد از این مرحله، فاضلاب با استفاده از پمپ به واحد های هوازی منتقل می شود.
لجن خشک کن ها
بسترهای لجن خشک کنی که طراحی و ساخته شده است به دلیل عدم پیش بینی زهکش در زیر آن عملاً کارایی لازم را نداشتند و لجن تولیدی بوسیلۀ تانکر به خارج از تصفیه خانه منتقل می شد که این کار مشکلات فرارانی به دنبال داشت به همین دلیل واحد دیگری برای این کار طراحی و ساخته شد که از ابتدای سال جاری به بهره برداری رسید. هم اکنون لجن تولیدی واحد ته نشینی اولیه در این لاگونها آبگیری می شود و پساب حاصل به ابتدای تصفیه خانه منتقل می شود و لجن باقیمانده در همان محل در داخل ترانشه هایی دفن می شود.
لاگون های هوادهی
فاضلاب از واحد متعادل ساز به لاگون هوادهی اولیه منتقل می شود و مقداری لجن برگشتی نیز به این واحد وارد شده و مورد هوادهی قرار می گیرد. سیستم هوادهی دو مرحله ای است و بعد از هوادهی در مرحلۀ اول، فاضلاب به حوضچۀ ته نشینی منتقل می شود و پس از ته نشینی مرحلۀ اول وارد لاگون هوادهی مرحلۀ دوم می شود. دو واحد مجزای هوادهی و ته نشینی به صورت سری استفاده می شود.
بعد از هوادهی مرحله دوم، وارد ته نشینی مرحلۀ دوم که آخرین بخش تصفیه است می شود. بعد از این واحد ته نشینی، پساب تصفیه شده، از تصفیه خانه خارج شده و به رودخانه کشف رود وارد می شود و کشاورزان از این پساب برای کشاورزی استفاده می کنند.
بخشی از لجن به صورت لجن برگشتی از واحد ته نشینی به واحد هوادهی بازگشت داده می شود و مازاد لجن، مانند لجن واحد ته نشینی اولیه وارد لاگون لجن خشک کن شده و بعد از آبگیری دفن می شود.
لجن حاصل از این تصفیه خانه برای مصارف کشاورزی مناسب نیست چون حاوی آهک است. به دلیل مقدار زیاد آهک در فاضلاب ورودی، این فاضلاب جزو فاضلاب های خاص است و چون این آهک طی فرایند تصفیه از فاضلاب جدا سازی می شود، حجم لجن این تصفیه خانه نیز نامتعارف است.
مشکلات:
- طراحی نامناسب از نظر کمی و کیفی؛ مقدار دبی طراحی کمتر از نصف مقدار دبی ورودی در حال حاضر است و COD ورودی ppm 2000 پیش بینی شده ولی مقدار COD ورودی در حال حاضر حدود ppm 8000 است که این مسئله باعث عدم عملکرد مطلوب و کیفیت نامناسب پساب خروجی می شود.
- عدم اجرای طرح توسعه به منظور اصلاح مشکلات اساسی موجود.
- طراحی نامناسب بستر های لجن خشک کن اولیه (عدم وجود سیستم زهکش).
- عدم حذف کروم.
- لجن نامرغوب و غیر قابل استفادۀ مجدد.
- عدم پیش بینی تمهیدات لازم برای حفاظت پرسنل شاغل که منجر به ابتلای تمام کارکنان به بیماریهای ریوی شده است و به دلیل عدم وجود قوانین حمایتی، باعث نارضایتی و طبعاًً عدم احساس مسئولیت آنان نسبت به راهبری صحیح تصفیه خانه می شود.
گرد آورنده:رضا انتظاری
تاریخ بازدید:18/8/89
مزاياي سيستم بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
بركه هاي تثبيت - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ملاحظات كلي در انتخاب فرايند تصفيه - سه شنبه پنجم بهمن 1389
استانداردهاي پساب (2) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
استانداردهاي پساب (1) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فرايندهاي قابل كاربرد در تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
تعريف و اهداف تصفيه فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ميكروارگانيسم هاي بيماري زاي موجود در فاضلاب و خطرات بهداشتي آنها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مواد آلاينده موجود در فاضلاب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ضد عفوني كننده پرتابل ازن - سه شنبه پنجم بهمن 1389
سپتیک تانک (SEPTIC TANKS) - سه شنبه پنجم بهمن 1389
ضوابط فنی بررسی و تصویب طرحهای اصلاح و بازسازی و افزایش ظرفیت تصفیه خانه های آب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
آب دردامداريها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
آب مقطر - سه شنبه پنجم بهمن 1389
آیامیدانید آب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
نیترات آب - سه شنبه پنجم بهمن 1389
فلزات سنگين - سه شنبه پنجم بهمن 1389
مصرف آب تصفیه شده درمرغداریها - سه شنبه پنجم بهمن 1389
نگاهي به تصفيه خانه فاضلاب شهر بيستون - سه شنبه پنجم بهمن 1389
تصفیه خانه های آب تهران - سه شنبه پنجم بهمن 1389
کاربرد لوله های کراس بجای لوله های فلزی و پلی اتیلن در صنایع آب و فاضلاب - دوشنبه چهارم بهمن 1389
فاضلاب - دوشنبه چهارم بهمن 1389
بررسی مضرات آرسنيك در آب آشامیدنی - دوشنبه چهارم بهمن 1389
پيش تصفيه - دوشنبه چهارم بهمن 1389
شاخص ها و معیارهای ارزیابی تصفیه خانه های آب - دوشنبه چهارم بهمن 1389
آلودگی آبهای زیرزمینی - دوشنبه چهارم بهمن 1389
آب تنها گندزدایی میشود نه تصفیه - یکشنبه سوم بهمن 1389
پمپ شناور - یکشنبه سوم بهمن 1389
تصفیه بیولوژیکی پسآب صنعتی در پتروشیمی آبادان - یکشنبه سوم بهمن 1389
آب ، الفبای محیط زیست - یکشنبه سوم بهمن 1389
انواع روش هاي بيولوژيکي تصفيه فاضلاب هاي صنعتي - یکشنبه سوم بهمن 1389
آلودگی با سرب باعث افزایش رفتارهای خشونت آمیز می گردد. - یکشنبه سوم بهمن 1389
دستورالعمل شست و شو و گندزدایی مخازن آب شرب - یکشنبه سوم بهمن 1389
آب نفت دوم - شنبه دوم بهمن 1389
هتروتروف ها را بهتر بشناسیم - شنبه دوم بهمن 1389
ضرورت بررسی استراتژی های جدید برای گندزدایی - شنبه دوم بهمن 1389
دفعات نمونه برداری به منظور آزمايش باکتريولوژیک - شنبه دوم بهمن 1389
سيستم ازن - شنبه دوم بهمن 1389
کلیات آزمون های کنترل کیفی آب - شنبه دوم بهمن 1389
روش لجن فعال - شنبه دوم بهمن 1389
دستورالعمل مدیریت کلرزنی آب در روستاها - شنبه دوم بهمن 1389
انترباکتریاسیه Enterobacteria ceae - شنبه دوم بهمن 1389
تقسیم بندی سفرههای آب زیرزمینی - شنبه دوم بهمن 1389
محاسبه فواصل بین نقاط در نرم افزار ArcGIS - جمعه یکم بهمن 1389
مهندسی آب به کمک محیط زیست می آید - جمعه یکم بهمن 1389
روش های تصفیه آب دستگاه هاي خانگی - جمعه یکم بهمن 1389
حفظ منابع آب و تصفیه فاضلاب - جمعه یکم بهمن 1389
سختی و سنگینی آب - جمعه یکم بهمن 1389
لزوم استفاده از فیلترهای دوش حمام - جمعه یکم بهمن 1389
معرفی PVC - جمعه یکم بهمن 1389
کنتور آب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع تصفیه فاضلاب - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
انواع سیستم لوله کشی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
خوردگی در لوله ها - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
تصفیه آب به روش مغناطیسی - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
نگاهي به وضعيت منابع آب در ايران و جهان - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
خوردگی چیست؟ - دوشنبه یازدهم بهمن 1389
شهرهاي زيستي - دوشنبه یازدهم بهمن 1389