مرجع تخصصی آب و فاضلاب

واژه ی در دسترس پذیری زیستی(از دارو شناسی منشا می گیرد) پایه ای برای اندازه گیری نرخ و میزان جذب یک ماده ی فعال است که درمسیر چرخه ی زیستی یک ارگانیسم قرار دارد(به طور خلاصه میزان جذب و چرخه ی سیستمی توسط یک ارگانیسم)، مفهوم میزان در دسترس پذیری زیستی فلزات سنگین در این کتاب بحث خواهد شد.

 جذب (فلزات سنگین) ، واژه ای است که میزان ورود این فلزات، نمک ها یا ترکیباتشان به داخل بدن ارگانیسم ها را از طریق تنفس، بلعیدن یا جذب از طریق پوست را توصیف می کند. جذب یک فرایند پیچیده است که به پتانسیل شیمیایی(نیرویی که یون های فلزی را در طول گرادیان تمرکز در محلول خاک عبور می دهد) بستگی دارد. در طول این گرادیان های شیمیایی مختلف اشکال یونی فلزات از بیرون به درون بدن ارگانیسم ها حرکت می کند. این در اصل فرایند جذب غیر فعال (passive uptake)را توضیح می دهد.  در هر صورت جذب می تواند در یک مسیر فعال روی دهد. وقتی ارگانیسم ها از بخشی از فلزات موجود در خاک استفاده می کنند و در هر شکلی می توانند به صورت غذا در دسترس باشند.

در ادامه ی جذب ابتدا مواد نفوذ می کنند و سپس دفع ، ذخیره یا در متابولیسم مصرف می شوند. دفع، ذخیره و متابولیسم تمرکز شیمیایی درون ارگانیسم ها را کاهش می دهد و سپس پتانسیل شیمیایی در محیط بیرونی را افزایش می دهد و سرانجام به داخل ارگانیسم ها تغییر مکان می دهد. در صورتی که مقاومت محیطی وجود داشته باشد می تواند به ایجاد یک حالت تعادل دینامیک بین میزان تجمع شیمیایی درون ارگانیسم و خروجی آن کمک کند. بنابراین به مدت طولانی این تعادل پایدار باقی می ماند (محتوای شیمیایی داخل ارگانیسم ها). اما اگر تمرکز شیمیایی بیرون ارگانیسم ها افزایش پیدا کند ، تعادل مختل خواهد شد و تمرکز درون ارگانیسم ها شروع به افزایش می کند تا زمانی که سیستم به یک تعادل پایدار برسد. تکرار این حالت برای مدت طولانی می تواند منجر به افزایش تمرکز شیمیایی درون ارگانیسم و نیز منجر به تخریب سیستم و چندین مشکل سلامتی و حتی مرگ شود.

افزایش تمرکز مواد از طریق فرایند های بالا می تواند به طور موقت در جسم ارگانیسم ذخیره شود. یک مثال کاملا ساده از این مورد همانند ذخیره است ،مثل ذخیره ی چربی در حیوانات  یا ذخیره ی نشاسته در بذر ها باشد.

در صورتی که تمرکز درون ارگانیسم ها به طور غیرعادی بیش تر از مقدار آن در هوا یا آب اطراف ارگانیسم ها می شود و به نظر نرسد که موقتی باشد  به نام تجمع زیستی یا تمرکز زیستی گفته می شود. اگرچه فرایند ها برای واکنش های طبیعی و آنچه ساخته ی دست بشر است ، یکسان است واژه ی تمرکز زیستی معمولا به مواد بیگانه ی شیمایی نامناسب برای ارگانیسم ها نسبت داده می شود. تجمع ترکیبات xenobiotic (خارج بافتی )در ماهی ها و سایر ارگانیسم ها ی آبی ، بعد از جذب از طریق شش ها یا گاهی پوست یکی از شناخته شده ترین فرایند های تجمع زیستی را بیان می کند.

اولویت در تجمع زیستی برای مواد هیدروفوبیک است ، مواد محلول در چربی ها(لیپیدها) این بهترین حالت تجمع را خواهد داشت . در حالی که نوع محلول درآب (هیدروفیلیک) در اغلب موارد در محلول باقی می ماند. به هر حال فلزات سنگین مانند جیوه و سایر فرم های شیمیایی قابل حل در آب یک استثناء هستند زیرا آنها درمکلان های خاص درون بدن محدود(متصل) می شوند. وقتی اتصال روی می دهد حتی ترکیبات شیمیایی بسیار قابل حل در آب هم می توانند تجمع حاصل کنند. یک مثال از این مورد می تواند کبالت در نظر گرفته شود. آن به میزان زیاد و ویژه در مکان هایی در کبد علیرغم اینکه در آب قابل  حل  است تجمع می یابد همانند سایرفرایند های تجمع مثل جیوه ، مس ، کادمیوم و سرب که شناخته شده است.

نرخ و گسترش جذب یونهای فلزات سنگین و درجه ی شرکت پذیری شان در سیستم چرخش یک ارگانیسم بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد. مهم ترین آن حالت اکسیداسیون یون فلزی است. این به عنوان speciation یون شناخته می شود. Speciation اشکال شیمیایی مختلف را توصیف می کند مثل میزان بار عناصر مشابه در محلول (Fe+2,Fe+3,Cr+3,Cr+6,..)  هر کدام از این ها به عنوان یک گونه ی یونی از عنصر مشابه شناخته می شود. Speciation  درسم شناسی زیست محیطی بسیار مهم است از آنجایی که speciation می تواند بر تحرک فلزات و سمیت شان در محیط زیست تاثیر داشته باشد و مثل Cr که فرم Cr+6 سمی تر از Cr+3  است. همچنین As+3 در محیط نسبت به As+5 متحرک تر است .

تعیین speciation  فلزات در محیط آبی خیلی فرایند سختی است و بستگی دارد به روش های آنالیز غیر مرسوم و فقط می تواند به عنوان نیمه کمی توصیف شود.

فاکتور دیگر قابلیت تحرک و در دسترس پذیری فلزات سنگین و طبیعت یون های کمپلکس است. به طور معمول کمپلکس های آلی فرم های محلول یک کاهش در دسترس پذیری دارند(به آسانی جذب نمی شود و نمی تواند به مسیر گردش ارگانیسم ها متصل شود).  با وجود این گزارشات در باره ی رفتار های متفاوت نیزگزارش شده است. مثال هایی از این ها جیوه ، آرسنیک است. شکل های آلی فلزات دارای سمیت مختلف اند نسبت به نوع غیر آلی، جیوه آلی خیلی سمی تر از سایر انواع است(به آسانی جذب و در میسر گردش سیستم جانوری قرار می گیرد). ولی در مورد آرسنیک عکس آن صحیح است بنابراین این قاعده به طور کلی مبهم است ونمی تواند عمومیت داده شود.

به عنوان یک قاعده در هر صورت همه فلزات جزء(مولیبدن)اغلب قابل حل اندودر pH پائین در دسترس زیستی اند بنابراین مشکلات سمیت در محیطهای اسیدی خیلی جدی تراست .

تهیه آب اکسیژنه - پنجشنبه بیست و هشتم بهمن 1389
راهنمای بهره برداری و نگهداری تصفیه خانه های فاضلاب شهری - پنجشنبه بیست و هشتم بهمن 1389
آبهای طبیعی - پنجشنبه بیست و هشتم بهمن 1389
اسيديته آب - چهارشنبه بیست و هفتم بهمن 1389
بهره برداری و نگهداری تصفیه‌خانه‌های متعارف آب - چهارشنبه بیست و هفتم بهمن 1389
تصفیه خانه فاضلاب پرکند آباد-مشهد - چهارشنبه بیست و هفتم بهمن 1389
فاجعه زیست محیطی در مجارستان - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
قيد عبارت "آب آشاميدني" الزامي است - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
کاربرد مراحل مختلف تصفیه و مقایسه با تصفيه خانه شماره 1 (جلاليه) - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
دستورالعمل بهره برداری تصفیه خانه جلاليه - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
خصوصيات كيفي آب آشاميدني - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
شاخص هاي ميكروبي آب و واحد های تصفيه آب - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
استفاده از ازن در استخرهای عمومی شنا - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
شناسایی فسفر در آب - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
روشهای متداول تصفیه آب - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
راه های تصفیه آب - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
پهنه بندي سیلاب و مدیریت دشت سيلابی - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
كاربرد GIS در بررسي و مطالعه سيلاب - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
حوزه یا حوضه؟!! - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
ساکنين تپه تاريخي هگمتانه از آب لوله کشي استفاده مي کردند - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
مدیریت آب شهری، شعار روز جهانی آب سال 2011 اعلام شد - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
فناوري‌های شیرین سازی آب دریا - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
الهام از درختان در ساخت سيستم هاي هيدروليكي - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
باکتري ها و نانوفيلترها؛ چشم انداز آيندۀ فناوري آب پاک - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
نقشه برداري زميني - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
تاريخچه عکس برداري هوايي - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
همه چیز درباره پمپ های آبرسانی - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
نیمرخ های طولی وعرضی - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
پمپ های سری و موازی - سه شنبه بیست و ششم بهمن 1389
معرفي سيستم آبرساني قنات و بررسي احياي آن - دوشنبه بیست و پنجم بهمن 1389
ایمنی در کار: اصول و کاربرد در تصفیه خانه های آب - دوشنبه بیست و پنجم بهمن 1389
مضرات نیترات در آب آشامیدنی و حذف آن توسط فرآیند اسمز معکوس - دوشنبه بیست و پنجم بهمن 1389
سیستم های تصفیه فاضلاب - یکشنبه بیست و چهارم بهمن 1389
آموزش GIS - یکشنبه بیست و چهارم بهمن 1389
اثرات بهداشتي استفاده مجدد از فاضلاب - یکشنبه بیست و چهارم بهمن 1389
بكارگيري اشعه UV در گندزدايي آب شهري - شنبه بیست و سوم بهمن 1389
طراحی نرم افزار آبفا 2007جهت تعیین ماده منعقدکننده - شنبه بیست و سوم بهمن 1389
سيستم تيوب هاي ته نشين كننده براي تصفيه آب - شنبه بیست و سوم بهمن 1389
تصفیه فاضلاب شهری - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
آزمایش جارتست - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
حذف آلودگی های صنعتی از محیط زیست - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
معجزه خورشيد در شيرين كردن آب - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
معماری تخت جمشید - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
بهره برداری از منابع آب - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
آب زیر زمینی و محیط زیست - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
لایه آب دار - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
آلودگی آب های زیر زمینی با فاضلاب - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
فرسایش و رسوب گذاری توسط آب های زیر زمینی - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
سه را برای بهداشتی کردن آب - جمعه بیست و دوم بهمن 1389
ضرورت مهار آب‌های‌جاری در بحران آب - جمعه بیست و دوم بهمن 1389

مرجع تخصصی آب و فاضلاب