مرجع تخصصی آب و فاضلاب

 - استخرهاي زلال ساز (اكسيلاتور):

اكسيلاتور يك واحد زلال سازي تحت شتاب است كه بر اساس گردش لجن كار مي كند در اين زلال ساز لجن بوسيله همزن به صورت سوسپانسيون و در حالت گردش نگه داشته مي شود.

 5-6-2- هنگام بهره برداري از استخرهاي زلال ساز شرايط ذيل مي بايست برقرار باشد:

   الف- استخر زلال ساز با ظرفيت اسمي مورد بهره برداري قرار گيرد.

   ب- ميزان مواد شيميايي منعقد كننده و كمك منعقد كننده تزريقي مي تواند در حد تشكيل لخته هاي خوب ( اقطار  3  ميلي متر ) تنظيم گردد.

   ج- حداكثر كدورت خروجي زلال ساز NTU 5 و حد مطلوب آن كمتر از NTU 2 مي باشد.

    د- ضريب چسبندگي لجن در حدود1 تا 2/1 مي باشد.

    ه- در صد غلظت حجمي سوسپانسيون در منطقه لخته سازي اوليه در حدود 7 تا 10 درصد مي باشد

    و- دور همزن آرام به صورتي تنظيم كردد كه ضمن تشكيل فلوك هاي خوب در صد حجمي نمونه هاي برداشتي  از سوسپانسيون لجن در رقوم هاي مختلف منطقه لخته سازي اوليه داراي تفاوت قابل ملاحظه اي نباشد.

    ز- عمق آب زلال شده در منطقه ته نشيني تا نزديك لبه قيف هاي جمع آوري لجن مازاد ادامه داشته و از آن به پايين را سوسپانسيون يك دست لجن پر كرده و لجن مازاد حاصل از تداوم فرآيند زلال سازي به آرامي در قيف هاي جمع آوري لجن مازاد سرريز شود.

    ح- سيستم نيمه اتوماتيك تخليه لجن به صورتي تنظيم شود كه پس از پر شدن قيف ها ايجاد اغتشاش و بالا آمدن توده لجن در سطح منطقه آب زلال فعال گرديده و تا زمان رفع موارد فوق به كار خود ادامه دهد.

    ط- pH آب زلال شده خروجي حتي الامكان برابر و يا نزديك به pHs باشد

    ي- افزايش دبي ورودي به هر زلال ساز مي بايست در هر 30 دقيقه كمتر از m₃/h 200 باشد.

 5-6-3- مشکلات بهره برداري از اكسيلاتورها و راه های برطرف کردن آن ها :

الف)ذرات ريز و سبك لجن (فلوك هاي ريز) در منطقه آب زلال شده پراكنده گرديده و آب خروجي از استخر كدر مي باشد.در اين شرايط سطح سوسپانسيون لجن در منطقه ته نشيني قابل رويت نمي باشد.

 علل ایجاد این وضعیت به شرح زیر می باشد :

1.نامناسب بودن مقدار تزريق مواد شيميايي.

2. دور همزن آرام بيش از حد مطلوب است.

3.درصد حجمي لجن در منطقه لخته سازي اوليه كمتر از حد مناسب است اين امر مي تواند به دلايلي از جمله تخليه لجن از خط تخليه مركزي در كف منطقه لخته سازي اوليه كمبود تزريق مواد شيميايي لازم يا عدم برگشت لجن از قيف هاي جمع آوري و تغليظ كننده لجن باشد.

4.ميزان آب خام ورودي افزايش بيش از حد يا ناگهاني داشته است (شوك كمي).

5. دما و pH آب در نقاط مختلف استخر زلال ساز متفاوت مي باشد.

6. درجه حرارت محيط به شدت كاهش يافته است.

7. كلر زني آب خام قطع شده است.

8. مشكلات بيوشيميايي ناشي از تكثير برخبي از ميكروارگانيسم ها و آنزيم هاي توليد شده مزاحم.

 ب)آب زلال شده خروجي از استخرهاي زلال ساز داراي كيفيت خوبي است ليكن بستر لجن پايين تر از لبه قيف هاي جمع آوري لجن مازاد مي باشد:

علل ايجاد وضعيت به شرح زير مي باشد:

1- تزريق مواد شيميايي بيش از حد متعارف و لازم است.

2- در صد حجمي و ضريب چسبندگي لجن بيش از حد تعيين شده است.

3- دور همزن آرام كمتر از حد مطلوب است.

4- مقدار آب خام ورودي كاهش قابل ملاحظه اي داشته است.

5- لجن بيشتر از حد لازم تخليه شده و سوسپانسيون لجن باقيمانده در استخر به طور مطلوبي معلق نگرديده است

ج)كيفيت آب خروجي از استخرهاي زلال ساز مطلوب است ليكن سطح سوسپانسيون لجن بالا تر از لبه قيف هاي جمع آوري لجن مازاد مي باشد و فلوك هاي درشت لجن در منطقه آب زلال شده پراكنده شده اند.

علل ايجاد اين وضعيت به شرح زير مي باشد:

1- تخليه لجن اضافي كافي نمي باشد.

2- دور همزن آرام بيشتر از حد مطلوب است.

3- مقدار آب خام ورودي بيشتر از حد مطلوب است (شوك كمي).

4- مقدار مواد شيميايي تزريقي كاهش يافته است.

5- درصد حجمي و ضريب چسبندگي لجن كاهش يافته است.

5-6-4- دستورالعمل بهره برداري اكسيلاتور:

5-6-4-1- راه اندازي اوليه يا راه اندازي مجدد بعد از اين كه اكسيلاتور تخليه شده است.

1- شير تخليه مركزي را ببنديد.

2- شيرهاي تخليه جانبي لجن را بسته ودريجه هاپرهاي تخله لجن مازاد بازگردد.

3- مقدار تزريق مواد شيميايي را تنظيم نماييد.

4- شير آب ورودي به اكسيلاتور را باز نماييد.

5- زماني كه سطح آب در داخل اكسيلاتور تقريبا" 25 سانتيمتربالاي همزن قرار گرفت همزن را با سرعت حداقل روشن نماييد.سپس سرعت همزن را تا زماني كه به سرعت ماكزيمم برسد به تدريج افزايش دهيد.اين سرعت بايد زماني كه آب از كانال هاي خروجي تخليه مي شود تامين شود.

 5-6-4-2-خاموش كردن يا خارج نمودن از مدار بهره برداري اكسيلاتور براي يك دوره طولاني يا تخليه اكسيلاتور:

1. سرعت همزن را به حداقل كاهش دهيد.

2. همزن را خاموش نماييد..

3. دريچه هاپرهاي تخليه لجن مازاد را باز نماييد.

4. شير آب ورودي به اكسيلاتور را ببنديد.

5. در زمان تخليه اكسيلاتور شير تخليه مركزي را باز كنيد.

    5-6-4-3-راه اندازي اكسيلاتور بعد از يك توقف كوتاه مدت (24 يا 48 ساعته):

1. همزن را روشن نماييد.

2. به وسيله گيربكس با سرعت متغير سرعت همزن را تا حداكثر ممكن افزايش دهيد.

3. اجازه دهيد همزن حدود 10 دقيقه با دريچه هاي باز تخليه هاي جانبي لجن گردش نمايد.

4.سرعت همزن را تا حدي كه بهره برداري بهينه را تامين نمايد تنظيم كنيد سرعت بهره برداري بهينه به صورت ذيل تامين مي شود:

در زمان اولين راه اندازي و بعد از منتظر ماندن تا اينكه 4/3 سرعت ماكزيمم حاصل شوداين موضوع روشن خواهد شد كه لجن به سطح اكسيلاتور بالا مي آيد و يا خيراگر لجن به سطح اكسيلاتور بالا بيايد سرعت همزن بايد به تدريج كاهش يابد (rpm 2/0 در هر بار كاهش) تقريبا" يك ساعت بايد بين هر تغيير سرعت بگذرد تا نتيجه كار مشاهده شود زماني كه لجن در مدت زمان طولاني به سطح اكسيلاتور بالا نمي آيد بيش از اين سرعت همزن نبايد كاهش يابدباوجود اين بايد جهت اطمينان از اينكه ستون مركزي اكسيلاتور داراي يك مخلوط هموژن باشد مراقب بود.

5. اين روش راهبري را براي چند دقيقه ادامه دهيد.

6. شير آب خام ورودي به اكسيلاتور را باز نماييد.

7. بعد از باز نمدن شيرآب خام ورودي 10 دقيقه دريچه هاي تخليه جانبي اكسيلاتورها را ببنديد البته اگر درصد حجمي لجن در ستون مركزي اكسيلاتور بيش از 8 درصد باشد.

5-6-4-4-خاموش كردن يا توقف اكسيلاتور تنها براي يك دوره كوتاه مدت:

1- شير آب خام ورودي را ببنديد.

2- دريچه هاي تخليه جانبي لجن را باز نماييد.

3- اجازه دهيد همزن براي 10 دقيقه در سرعت ماكزيمم گردش نمايد.

4- بعد از زمان مذكور سرعت همزن را به مقدار حداقل كاهش دهيد اين موضوع داراي اهميت بالايي مي باشد به طوريكه در بعضي موارد راه اندازي مجدد اكسيلاتور تقريبا" خواهد كرد.

اگر راهبري نا پيوسته اكسيلاتور مطلوب است طبق دستورالعمل بره برداري 3 و 4 در زمان راه اندازي و توقف اكسيلاتور عمل نماييد بايد به اين نكته توجه نمود كه اگر چه زلال سازي ممكن است به محض اين كه آب خام وارد اكسيلاتور مي شود موفقيت آميز باشد ولي زلال سازي مناسب 2 تا 3 ساعت بعد از راه اندازي اكسيلاتور مشخص مي شود كنترل هاي مكرر با لوله پروب لاستيكي به منظور مشخص نمودن اين كه مقادير زياد رسوبات لجن در ته اكسيلاتور وجود نداشته باشد بايد انجام گردد.

تحت شرايط بهره برداري مناسب 60 % مقدار لجن بعد از 10 دقيقه زلال سازي در زير همزن اكسيلاتور و 30 %

حجم لجن در زير صفحات لاملا قرار دارد.

5-6-4-5-در طول بهره برداري اكسيلاتورها:

غلظت لجن در ستون مركزي اكسيلاتور بايد هر 2 ساعت يك بار كنترل گردد.اگر در صد حجمي لجن بيش از 8 درصد باشد تجهيزات تخليه اتوماتيك لجن بايد راه اندازي شود به اين منظور به صورت ذيل عمل نماييد.

1-يكي از دريچه هاي تخليه لجن را باز نماييد.

2-شير تخليه جانبي مربوطه را باز كنيد.

3-شير تخليه اتوماتيك لجن را راه اندازي كنيد.

اگر درصد حجمي لجن باز افزايش پيدا كرد كليد اتوماتيك شير تخليه جانبي روبروي شيري كه قبلا" باز شده است ودر حال تخليه لجن مي باشد را راه اندازي نماييد اگر درصد حجمي لجن كاهش يافت امكان كاهش زمان تخليه اتوماتيك لجن هر 6 دقيقه به جاي هر 3 دقيقه متداول وجود دارد.

.5-7- صافی :

آب خروجی از زلال سازها از طریق کانال توزیع (دکانته) وارد صافی می شود. آب ورودی به صافی بعد از گذاشتن از لایه ماسه، مواد معلق باقیمانده و فلوک همراه خود را در فضای بین ذرات ماسه بر جای گذاشته و از قسمت تحتانی بستر ماسه و از طریق نازل ها ، از قسمت زیرین صافی خارج می شود. ( اندازه دانه بندی   ماسه ها بین mm 3/1 – 8/0 ، ارتفاع ماسه cm 90-80 ، ضریب یکنواختی 6/1 – 2/1 = (cu) و   اندازه موثر mm 1- 8/0= (E.S) می باشد .

پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی ، به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب ، افت فشاری بوجود می آید که باعث کاهش عبور آب از صافی می شود . در چنین حالتی اصطلاحا ً صافی کثیف شده و باید شستشو شود .اگر افت فشار به حداكثر 100 – 80 سانتيمتر برسد بهره بردار نسبت به شستشوی صافی اقدام می نماید بنا به صلاح دید بهره بردار و حداقل هر 24 ساعت یک بار در ظرفیت اسمی ، نسبت به شستشو اقدام می نماید .

روش شستشوی صافی ها در بند شماره (5-8-7) توضیح داده شده است .

بهره بردار می بایست صافی را در هر ساعت یک بار به طور کامل بازدید نماید .

حداکثر کدورت آب خروجی (سیفون گالري) NTU1  و 95% نمونه های ماهانه براساس پایش 4 ساعته از NTU3/0 تجاوز ننماید و چنانچه كدورت بيش از اين حد باشد ، بهره بردار مي بايست نسبت به كنترل  صافي ها اقدام ننمايد و چنانچه کدورت بیش از این حد باشد ، بهره بردار می بایست نسبت به کنترل صافی ها اقدام نماید .

5-7-1- نکات مهم در ارتباط با بهره برداری از صافی ها :

1. رعایت نسبت تعداد صافی های در حال بهره برداری با دبی آب ورودی به تصفیه خانه ، الزامی است .

2. با رعایت بند بالا نسبت به شستشوی صافی ها مطابق بند (5-8-7) با اولویت صافی های کثیف تر اقدام گردد .

3.  کنترل تمامی سیستم های بهره برداری در سالن خروجی ( فلوتر، شیرآلات ، سیفون و...) .

4. کنترل صافی های در حال کار : وجود گردابه های کوچک در صافی در حال کار، می تواند نشان دهنده دبی بیش از حد در آن نقطه از صافی بر اثر شکستگی در نازل های همان منطقه یا به احتمال کمتر شکستگی یا پیدایش درز در اسلب های کف صافی در آن منطقه باشد که در این صورت می بایست هماهنگی های لازم جهت رفع مشکل فوق انجام پذیرد .

5. کنترل نحوه توزیع آب و هوا در هنگام شستشو كه عدم یکنواختی آن موجب فرار ماسه و خروج آن از حوضچه صافی خواهد شد (به بند 6-6-2 مراجعه شود ) . در این صورت می بایست هماهنگی لازم جهت رفع مشکل فوق با اداره نگه داری و تعمیرات انجام پذیرد .

6. آب حوضچه زیر  صافی همواره باید شفاف باشد (کدورت کمتر از NTU 3/0)در صورت احتمال وجود کدورت بالاتر از مقدار ذکر شده ، نسبت به بررسی و رفع آن اقدام گردد ( کدورت سنجی ، خارج نمودن صافی از مدار بهره برداری ، شتسشوی صافی و ...) .

7. به هنگام شستشوی صافی به کمک بازدید چشمی بررسی گردد که توزیع آب شستشو و هوا در تمام قسمت های صافی یکسان باشد .

8. پس از تعویض نازل های شکسته شده و تعمیر اسلب های آسیب دیده ، ارتفاع ماسه درون صافی باید

تنظیم شود . هم چنین هر شش ماه یک بار کنترل ارتفاع و سالی یک بار کنترل مشخصات دانه بندی ماسه درون صافی ها الزامی است (دانه های ریز شده معمولا ً به طور اتوماتیک از مدار بهره برداری حذف می گردند ) .

9. برای حذف آلودگی های احتمالی در هنگام تعویض یا اضافه کردن ماسه و بالا بودن بار بیولوژیکی صافی ، لازم است پس از شستشوی صافی با برنامه ای از پیش تعیین شده نسبت به ضدعفونی کردن صافی ها توسط هیپوکلریت کلسیم ₂(ClO)Ca یا آب ژاول اقدام گردد .  برای این منظور محلول آب ژاول یا محلول هیپوکلریت کلسیم می تواند به غلظت 50 گرم کلر به ازای هر متر مکعب آب موجود در صافی آماده به کار ، به آن اضافه می شود و به مدت 24-12 ساعت ، صافی تحت تاثیر این ماده ضدعفونی کننده قرار می گیرد . در این مدت به منظور توزیع یکنواخت ماده ضدعفونی کننده و آب صافی به هوادهی آن مبادرت می نماییم . پس از آن ، صافی شسته شده و در صورت لزوم در مدار بهره برداری قرار می گیرد .

5-8-2- مشاهده ماسه در حوضچه زیر صافی :

این نقص به دلایل ذیل ممکن است اتفاق بیفتد :

1.پوسیدگی و اشرهای حدفاصل نازل و اسلب .

2.شکستگی یا وجود شکاف عمیق در اسلب .

3.عدم آب بندی شیار بین اسلب های کف صافی .

4. شکستگی نازل ها .

 5-8-3- فرار ماسه به هنگام شست و شوی صافی  :

این نقص به دلایل ذیل ممکن است اتفاق بیفتد :

1. عدم هوادهی یکنواخت تمام سطح صافی به هنگام شستشو با آب و هوا که وجود چنین مشکلی را می توان به عدم آب بندی اسلب های کف صافی و یا جهش آب و هوای ناشی از شکستگی نازل ها نسبت داد .

2.افزایش ارتفاع ماسه موجود در صافی .

3.زیاد بودن دبی آب به هنگام شستشوی صافی در مرحله توام آب و هوا که به دلیل باز شدن بیش از حد شیر شستشو می باشد .

4.خارج شدن اندازه دانه ماسه از محدوده تعیین شده ( اگر اندازه موثر ماسه (.S.E) کوچک تر از حد مجاز باشد به هنگام شستشوی صافی با آب و هوا ، دانه های ماسه فرار خواهند کرد و هم چنین زودتر دچار گرفتگی خواهد شد) .

لازم به ذکر که موارد 2 و 4 معمولا" بعد از تجدید ماسه گذاری ممکن است روی دهد .

5-8-4- شفاف نبودن آب صاف خروجی از صافی :

این نقص به دلایل ذیل ممکن است اتفاق بیفتد :

1.کارکرد بیش از حد صافی (صافی کثیف است) .

2.ورود آب با کدورت بیش از حد متعارف به صافی (بیش از NTU5) .

3.حجم آب ورودی به صافی بیش از حد متعارف باشد که فشار مضاعفی را بر بستر صافی وارد کرده و موجب افزایش سرعت صاف سازی می شود. این فشار می تواند باعث حرکت کدورت و آلودگی ها به

سمت خروجی صافی و در نتیجه ورود آن ها به آب صاف زیر صافی شود .

بار سطحی تصفیه خانه سوم h/m2/m3 72/5 و بارسطحی تصفیه خانه چهارم h/m2/m3 72/5 می باشد .

4.شکستگی در نازل ها موجب خروج سریع آب ازصافی و وضعیت نامناسب عملیات صاف سازی می گردد.

5.وجود درزهای مویین در بستر ماسه که ناشی از خروج حباب های هوا از بستر ماسه می باشد و در هنگام افت فشار و یا عدم کارکرد صحیح شیر هوای شستشو و یا عدم تخلیه کامل هوا محبوس در زیر صافی، ایجاد می شوند .

6.ارتفاع ماسه در صافی کمتر از حد متعارف باشد (کمتر از cm 80 ) .

7.عدم شستشوی مناسب صافی در زمان شستشو (در مدار قرار گرفتن صافی که خوب شسته نشده است) .

8.تجهیزات کنترل دبی خروجی صافی درست عمل ننموده و دبی خروجی بیش از حد متعارف باشد .

5-8-5- کاهش دبی صافی :

این مورد به دلایل ذیل ممکن است اتفاق بیفتد :

1.عدم تنظیم تجهیزات کنترل کننده دبی خروجی صافی نظیر فلوتر ، سیفون کنترل و نیز شیرهای کنترل خروجی صافی .

2.شستشوی نامناسب صافی در زمان شستشو و در مدار قرار گرفتن صافی که خوب شسته نشده است   

 (در صورتی که صافی خوب شسته نشود منافذ آن مجددا ً و سریع تر بسته می شود ) .

3.بسته شدن منافذ صافی در اثر ورود آب با کدورت زیاد .

4.اندازه موثر دانه های ماسه کوچکتر از حد متعارف باشد(.s .E کمتر از mm 8/0) .

5.ارتفاع ماسه در صافی بیش از حد متعارف باشد (بیش از cm 90) .

6.خرابی شیر تصفیه صافی (شیر به طور کامل باز نشود) .

لازم به ذکر است که موارد 4 و 5 معمولا بعد از تجدید ماسه گذاری ممکن است روی می دهد .

5-8-6- افزایش دبی صافی :

این مورد به دلایل ذیل ممکن است اتفاق بیفتد :

1.عدم تنظیم تجهیزات کنترل کننده دبی خروجی صافی نظیر فلوتر سیفون کنترل و نیز شیرهای کنترل خروجی صافی .

2. اندازه موثر دانه های ماسه بزرگتر از حد متعارف باشد (.s .E بيش از mm 3/1) .

3. ارتفاع ماسه در صافی كم تراز حد متعارف باشد (كم تر از cm80) .

5-7-7- شستشوی صافی ها :

شستشوي صافيها  در این تصفیه خانه به ترتيب ذيل انجام مي شود :

1-براي خارج نمودن صافي از مدار بهره برداري ابتدا شير آب تصفيه را بسته در نتيجه بسته شدن شير آب تصفيه سطح آب درون صافي بالا آمده و در نتيجه دريجه هاي ورود آب به صافي بسته مي شوند (به دليل عدم آبندي كامل دريچه هاي ورودي آب به صافي ها در پشت هر دريچه از يك صفحه فلزي (Plate) استفاده مي شود كه از زمان شستشو صفحه فلزي در كشوي مخصوص قرار داده مي شود.

2-دمنده هوا روشن گردد فشار هوا بايد تقريبا" gr/cm2 350 (psi 5 ) باشد.

3-به تدريج شير هوا بازگردد فشار هوا در ورودي به صافي بايد gr/cm2 300 (psi 2/4 ) وظرفيت يا دبي آن تقريبا" m3/h 300 باشد.

4-بعد از 2 يا 3 دقيقه هوادهي پمپ آب شستشو روشن گردد و بلافاصله شير آب شستشو به اندازه 4/1 باز شود.حداكثر دبي آب شستشو در اين مرحله مي بايست m3/h 250 باشد اگر شير آب شستشو به طور كامل باز گردد احتمال فرار ماسه فراهم مي شود در اين حالت ضمن تشكيل حباب هاي هوا آب سطح صافي ها با شدت بيشتري از دو طرف صافي به درون كانال هاي باز يافتي سرريز مي شود.

5-شير هوا را بعد از 10 دقيقه هوادهي بسته و سپس بلافاصله دمنده هوا خاموش گردد در اين حالت تلاطم كاهش مي يابد و سطح آب بتدريج آرام مي شود سپس شير آب شستشو به طور كامل براي مرحله شستشوي صافي باز گردد (دبي آب شستشو تقريبا" m3/h 1000 مي باشد).

6-شير آب شستشو را زماني كه آب روي صافي كاملا شفاف گرديد به طور كامل بسته و سپس پمپ آب شستشو خاموش گردد

زمان شستشوي صافي متغير بوده و از 12 تا 20 دقيقه بر اساس كيفيت آب زلال شده طول مي كشد.

تذكر:در زمان شستشوي مي بايست به اين مسئله دقت شود كه بلافاصله بعد از روشن نمودن دمنده هوا شير هواي شستشوي باز گردد در غير اين صورت دو سوپاپ اطمينان كه در انتهاي دو لوله انتقال هوا در سمت صافيهاي شمالي و جنوبي تعبيه گرديده به منظور جلوگيري از تركيدگي لوله ها با صداي زياد وارد عمل مي شود . 

فیلترها پس از تعویض بستر جدید، برداشتن لایه رویی صافی یا کارهای حائز اهمیت دیگر باید گندزدائی شوند. محاسبات و مراحل گندزدائی یک صافی نمونه در زیر آورده شده است.

نمونه محاسبه :

·اگر سطح صافی را 48 متر مربع در نظر بگیریم.

·اگر 2/1 تا 5/1 متر عمق آب روی مدیا را در نظر بگیریم. عمق آب روی فیلتر به مجموع عمق آب روی فیلتر و حجم مدیا و شن لایه ساپورت استفاده شده وابسته است. برای بستر و شن عمیق تر از 07/1 سانتی متر میزان آب بیشتری ممکن است مورد نیاز باشد.

·حداقل یک غلظت کلر ppm  50 در نظر بگیرید.

·در صورتیکه کلر به صورت پودر یا گرانول مورد استفاده قرار گیرد محلول فوق را از یک غلظت کلر 5 درصد تهیه فرمائید.

محاسبات طبق روش زیر انجام می پذیرد.

 m³ = 96 lit096/0=حجم کلر

مراحل گندزدائی :

1. فیلتر را تا ارتفاع 2/1 تا 5/1 متر از سطح بالای مدیا پر نمائید.

2. محلول کلر را در داخل فیلتر در محلهای مختلف زیادی را که امکان پذیر است ، بریزید. توجه: اگر کلر به صورت پودر کلر مورد استفاده قرار گیرد، برای جلوگیری از گاز کلری که تولید می شود باید از ماسک تنفسی استفاده شود.

3. بعد از اینکه کلر پخش شد، سطح آب را به آرامی برای تخلیه پائین بیاورید.

4. کلر آزاد باقیمانده را در آب تخلیه از فیلتر اندازه گیری کنید. زمانیکه میزان زیادی کلر مشخص شد، شیر تخلیه صافی را ببندید. و اجازه دهید صافی برای مدت 24 ساعت در این شرایط قرار گیرد نکته ای که وجود دارد فضای خالی داخل بستر باید مورد توجه قرا ر بگیرد فضای خالی داخل بستر ممکن است 50 درصد یا کمتر ممکن است باشد که به همین خاطر ارتفاع 2/1 تا 5/1 متر آب بالای فیلتر در نظر گرفته می شود تا علاوه بر پرکردن فضای خالی فیلتر، جابجائی آب در زیر بستر و سیستم زهکش و لوله های تخلیه صافی با دوز کلر مورد نظر در تماس باشند.

5. عمل بک واش را تا زمانی که صافی تمیز شود ادامه داده و به مدار برگردانید.

5- 7- 9 – نحوه راهبری فیلترها به هنگام تعطیلی تصفیه خانه و یا کاهش ظرفیت آن

اگر دبی آب تصفیه مورد نیاز به مدت زیادی خیلی کم باشد برخی از اپراتورها ترجیح می دهند چند فیلتر را در حال کار نگه دارند و بقیه را از مدار خارج و به حالت آماده نگهداری کنند. این فیلترهای آماده، آب ساکن دارند. اما بهتر است از همه فیلترها استفاده کنیم و آب جاری از همه آنها عبور دهیم، زیرا از رشد بسیار زیاد میکرو ارگانیسم ها در بستر فیلتر و از ایجاد شرایط بی هوازی در بستر فیلتر جلوگیری می شود. شرایط بیهوازی سبب ایجاد مشکلات نامطلوب طعم و بو مثل اکسایش فلزات آهن و منگنز در بستر فیلتر می شود. در هر صورت اگر فیلتر در تابستان بیش از 3 روز بدون تخلیه آب باقی بماند، باید قبل از ورود به مدار شست و شوی فیلتر مورد توجه قرار گیرد. و اگر به دلیل نبودن آب کافی، امکان شست و شوی فیلتر نباشد، فیلتر قبل از ورود به مدار ابتدا به طور کامل از آب ساکن تخلیه و دوباره پر از آب شود و به مدت min 3 یا بیشتر شست و شوی انجام گیرد.

 توجه : در صورت احتمال ایجادتری هالومتان ها و ترکیبات کلر سمی و خطرناک ، بهتر است از کلرزنی آب خام پرهیز گردد .

5-9- کلرزنی :

تزریق کلر به منظور گندزادیی آب و حذف اغلب جلبک ها و دیگر میکروارگانسیم ها و نیز بهبود کیفیت انعقاد و لخته سازی و هم چنین ایجاد کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی تصفیه خانه صورت می پذیرد .

5-9-1- مراحل کلرزنی »

کلرزنی در دو مرحله صورت می پذیرد :

5-9-1-1- کلرزنی اولیه (مقدماتی) :

هدف از کلرزنی آب خام ، سالم سازی آب ورودی به تاسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب ، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند : آهن ، منگز ، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکروارگانیسم ها و گیاهان آبی در تاسیسات تصفیه خانه است . کلرزنی آب خام باید در حدی انجام شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در زیر صافی حداقل در حدود 2/0 تا 3/0 میلی گرم بر لیتر باشد .

5-9-1-2- کلر زنی ثانویه :

کلرزنی ثانویه با هدف تنظیم کلر آزاد باقیمانده در آب تصفیه ، صورت می پذیرد . کلرزنی ثانویه در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه ، طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تایید مدیریت امور نگه داری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد .

5-9-2- راه اندازی سیستم تزریق کلر و بهره برداری صحیح از آن  :

با توجه به استفاده از فاز گاز و مایع سیلندر می توان راه اندازی دستگاه های کلرزنی را به دو بخش عمده تقسیم نمود .

5-9-2-1-استفاده از فاز مایع سیلندر کلر  :

1. از وجود آب در تبخیر کننده ( خط نشانه آب نما )  اطمینان حاصل گردد .

2. تبخیر کننده در مدار بهره برداری قرار گیرد .

3. مقدار دمای تبخیر کننده کنترل گردد ( 60 – 70 درجه سانتیگراد ) .

4.شیر خروجی آب از انژکتور ( در صورت وجود ) و سپس شیر ورودی آب به انژکتور باز گردد (فشار آب و فشار خلاء کنترل گردد) .

5. شیر اصلی مایع سیلندر باز گردد .

6. فشار گاز در تبخیر کننده کنترل گردد (10 – 5 بار) .

7. از بازبودن شیر خروجی تبخیر کننده اطمینان حاصل گردد ( در صورت بسته بودن به آرامی باز گردد ) .

8. از در مدار قرار گرفتن شیر فشار شکن اطمینان حاصل گردد ( فشار خروجی فشار شکن می بایست بین 5/2 – 5/1 بار تنظیم گردد ) .

9. کلریناتور در مدار بهره برداری قرار گیرد (شیر ورودی گاز به آرامی باز گردد)  

10. شیر تنظیم کننده مقدار تزریق گاز به آرامی تنظیم گردد .

توجه : در صورت قطع آب ، فرآیند کلرزنی متوقف می گردد .

 5-9-2-2- استفاده از فاز گاز سیلندر

1.شیر خروجی آب از انژکتور ( در صورت وجود ) و سپس شیر ورودی آب به انژکتور باز گردد (فشار آب و فشار خلاء کنترل گردد) .

2. شیر گاز سیلندر کلر باز گردد .

3. از در مدار قرار گرفتن شیر فشار شکن اطمینان حاصل گردد (فشار خروجی فشار شکن می بایست بین 5/2 – 5/1 بار تنظیم گردد) .

4. کلریناتور در مدار بهره برداری قرار گیرد (شیر ورودی گاز به آرامی باز گردد) .

5. شیر تنظیم کننده مقدار تزریق گاز به آرامی تنظیم گردد .

5-9-3- از سرویس خارج نمودن سیستم تزریق کلر :

5-9-3-1- از سرویس خارج نمودن کوتاه مدت سیستم تزریق کلر (کمتر از 30 دقیقه) :

کلریناتورها با توجه به بخش 5-9-4 از مدار بهره برداری خارج گردد .

5-9-3-2- از سرویس خارج نمودن دراز مدت سیستم تزریق کلر ( بیش از 30 دقیقه) :

به ترتیب ذیل انجام می گیرد :

1.شیر اصلی سیلندر بسته گردد (change over از مدار بهره برداری خارج گردد ) .

2.تبخیر کننده ( در صورت در مدار بودن ) با توجه به بخش 5-9-5-2 از مدار بهره برداری خارج گردد .

3.کلریناتور از مدار بهره برداری خارج گردد (به بخش 5-9-4مراجعه گردد ) .

 5-9-4- از مدار خارج نمودن دستگاه کلریناتور :

از سرویس خارج نمودن دستگاه کلریناتور به ترتیب ذیل انجام می پذیرد :

1.شیر ورود گاز به کلریناتور بسته گردد .

2.زمانی که شناور به طور کامل پایین شیشه فلومیتر افتاد ، شیر تنظیم کننده گاز بسته گردد .

3.پس از 3 دقیقه شیر ورودی آب به انژکتور و هم چنين شير خروجي آب از انژكتور بسته گردد .

5-9-5-1- از سرویس خارج نمودن کوتاه مدت دستگاه تبخیر کننده (کمتر از 30 دقیقه)

به ترتیب ذیل انجام می گیرد :

1.شیر گاز خروجی بسته گردد .

توجه : اگر شیرهای خط ورود مایع به تبخیر کننده باز باشدف تحت هیچ شرایطی ، فشار درون سیلندر تبخیر کننده از فشار درون سیلندرها ، بالاترنخواهد رفت .

اخطار : هرگز به طور هم زمان هر دو شیر ورودی و خروجی را نبندید ، زیرا در اثر بسته شدن هر دو شیر ،  به دلیل بدام افتادن مایع درون سیلندر تبخیر کننده ، فشار در سیلندر تبخیر کننده بالا می رود (در صورت محبوس شدن کلر مایع بین دو شیر بسته ، افزایش فشار هیدرو ستاتیکی سبب بروز خطرات جانی و مالی خواهد شد )

5-9-5-2- از سرویس خارج نمودن دراز مدت دستگاه تبخیر کننده (بالاتر از 30 دقیقه) :

به ترتیب ذیل انجام می گیرد :

1.شیر گاز خروجی را ببندید ( بیشتر مایع موجود در تبیخیر کننده از طریق اختلاف فشاربه سیلندر کلرمنتقل می گردد. مایع باقیمانده توسط گرمای حمام آب موجود در تبخیر کننده ، تبخیر خواهد شد ) .

2.پس از حدود 20 دقیقه ، شیر فاز مایع سیلندر بسته گردد .

3.شیر خروجی گاز تبخیر کننده دوباره باز گردد .

4.کلریناتور تا خروج کامل گاز موجود در سیستم در مدار بهره برداری قرار گیرد .

5.پس از قرار گرفتن عقربه نمایشگر فشار گاز تبخیر کننده بر روی عدد صفر شیر خروجی گاز تبخیر کننده بسته گردد .

6.اگر بعد از حدود 10 دقیقه عقربه نمایشگر فشار گاز تبخیر کننده ، فشار مثبتی را نشان دارد ، شیر خروجی گاز باز گردد و مراحل 4 و 5 تکرار گردد .

7.هنگامی که نشانگر فشار عددصفر را نشان داد ، واحد کلریناتور از مدار بهره برداری خارج گردد و تبخیرکننده در وضعیت off قرار گیرد .

5-9-6- تعویض سیلندرهای کلر :

چنانچه فشار گاز سیلندر به کمتر از یک بار برسد مي بايست نسبت به تعويض سيلندر اقدام گردد.

بهره بردار مي بايست ضمن رعايت نكات ايمني بر اساس دستورالعمل مربوطه و روشن نمودن هواكش هاي موجود وبا استفاده از تجهيزات ايمني (ماسك تنفسي و دستكش و لباس ضد اسيد) به ترتيب ذيل نسبت به تعويض سيلندر اقدام نماييد :

1- شير اصلي گاز/مايع سيلندر خالي شده بسته گردد.

2- شيرسكوي سيلندر مربوطه بسته گردد.

3- تابلو سيلندر تخليه شده در وضعيت "خالي" و تابلو سيلندر آماده به كار در وضعيت "در حال كار" (مورد استفاده ) قرار گيرد.

خالي شدن سيلندر توسط فرم گزارش نواقص تاسيسات تصفيه آب (03-01-03-FW) به اطلاع واحد تعميرات رسانده و واحد مذبور با حفظ نكات ايمني جهت تعويض سيلندر اقدام مي نمايد.

4- شير اصلي سيلندر پر باز گردد.

5-9-7- نکات مهم  در ارتباط با فرآیند کلرزنی :

1. درجه حرات اتاق سیلندرها می بایست حداقل 15 درجه سانتیگراد باشد .

2.در صورت استفاده از فاز گاز (بدون استفاده از دستگاه تبخیر کننده) حداکثر میزان بهره برداری از هر سیلندر 7 کیلوگرم در ساعت می باشد ( حد مطلوب 7-5  کیلوگرم بر ساعت) .

3.در صورت اعلام هشدار دستگاه نشت گاز کلر ، لازم است بهره بردار ضمن رعایت مسایل ایمنی ( استفاده از کپسول اکسیژن به همراه ماسک واتصالات مربوطه ، دستکش های لاستیک و ...) سریعا ً نسبت به نشت یابی ( به وسیله محلول آمونیاک ) اقدام و در صورت امکان از نشت گاز کلر جلوگیری نموده و در اسرع وقت موضوع رفع نقص توسط فرم گزارش نواقص تاسیسات تصفیه آب به اطلاع اداره تعمیرات رسانده شود.

تصفيه خانه آب بندرعباس - دوشنبه سی ام خرداد 1390
تصفيه آب خانه سوهانک - دوشنبه سی ام خرداد 1390
تصفيه خانه آب شماره 2 اروميه - دوشنبه سی ام خرداد 1390
مروری بر انواع پمپ - یکشنبه بیست و نهم خرداد 1390
دردی که فقط چند دقیقه فروکش می کند - جمعه بیست و هفتم خرداد 1390
منابع آب و اهمیت تصفیه پسابها - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
آب Water - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
حذف موجودهاي زنده در آب (گندزدايي) - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
روش های بهره برداری از دیگ های بخار و کنترل خوردگی در آن ها - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
اصول گندزدايي Principles of Disinfection - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
كمبود منابع آب جدي است - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
حفاظت از آب‌هاي زيرزميني، براي ‌آيندگان - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
لوله های زهکشی و آزمایشات آن - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه آب هشترود - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه آب شماره 1 کرج (حصار) - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه آب سيرجان - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه بزرگ آب گيلان - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
آشناي با MTBE (متیل ترسیو – بوتیل اتر) - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
نقش و اهميت آب در كنسرو سازي - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
باکتری لژیونلا در منابع آب بیمارستانی - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
اسمزی معکوس - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
تاسیسات آبرسانی - سه شنبه بیست و چهارم خرداد 1390
بازنگری ضوابط طراحی طرح های آب تحت تأثیر گرم شدن کره زمین - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
شوینده ها و محیط زیست - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
مدیریت جهانی لجن ـ پیش بینی رشد جهانی لجن - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
جهان آینده و عطش آب شیرین - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
دریچه ای جدید به سوی منابع آب - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
راهبردهای منابع آب در بیابان و بیابانزدایی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
بایدها و نبایدهای طرح های انتقال آب در ایران - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
اهمیت اقتصادی و کاربردی جلبک های میکروسکوپی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
استاندارد ISO 14001 - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
آب در اسطوره - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
راهکاری نوین برای حفظ محیط زیست از سموم صنعتی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
آلودگی آب شرب و اهمیت تصفیه - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
قنات حفظ پایداری محیط زیست - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
بهبود روش های مصرف آب - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
جریان آب زیرزمینی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
باران های اسیدی و باران های قلیایی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
قنات و قنات داری در ایران - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
عوامل موثر در پایداری سدها - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
گزارشی از اقداماتی جهانی و بومی برای مدیریت ذخایر آب - شنبه بیست و یکم خرداد 1390
گزارشی از برنامه هایی برای سناریوهای بحران آب در جهان - شنبه بیست و یکم خرداد 1390
شاخص های کیفیت فاضلاب - جمعه بیستم خرداد 1390
اخلاق محیط زیست - جمعه بیستم خرداد 1390
گرم شدن کره زمین و بحران های آب - پنجشنبه نوزدهم خرداد 1390
مدیریت منابع آب و مقابله با خشکی در کشاورزی - پنجشنبه نوزدهم خرداد 1390
مشکلات زیست محیطی ناشی از شوینده ها - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
اطلاعاتی پیرامون آب آشامیدنی، دستگاه های تصفیه آب کوچک ودستگاه های سختی گیر از آب - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
مضرات آب های آشامیدنی در بطری - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
مشکلات پالایش آب شور - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
دستورالعمل تعیین کلر - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل ذوب قلیائی - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين اكسيد سديم و پتاسيم - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين اكسيد منيزيم به روش حجمي - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين باقيمانده نامحلول - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين درصد FeO در نمونه های سنگ آهن - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين سيليس‌در سيمان و كلينكر - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين درصد رطوبت مواد - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين سيليـس ‌آزاد - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعيين مقدار آلومينيم در بوکسیت - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین آهک آزاد - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین افت حرارتی - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین اكسيد كلسيم به روش حجمي - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین اکسید آهن در سیمان و کلینکر - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین اکسید کلسیم و اکسید منیزیم به روش وزنی - شنبه بیست و پنجم دی 1389
دستورالعمل تعیین قليائيت آب - شنبه بیست و پنجم دی 1389

مرجع تخصصی آب و فاضلاب