آب زیر زمینی و محیط زیست

درحال مشاهده: آب زیر زمینی و محیط زیست

ادعونی اهدای خون

آب زیر زمینی و محیط زیست

۱۳۸۹/۱۱/۲۲

19:53

امیرحسین ستوده بیدختی

هر روزه در بخشهايي از دنيا ، از جمله در کشور ما ، بشر قسمت مهمي از آب مورد نياز خود را از منابع زيرزميني تامين مي کند. در همين نقاط فاضلابهاي شهري و صنعتي ، که اغلب آلوده هستند، به همان سفره آبها باز گردانده مي شوند. به اين ترتيب ، کيفيت آب زيرزميني تنزل يافته و مشکلات زيست محيطي فراواني بوجود مي آيد.

● کيفيت آب

مقصود از کيفيت آب مقدار املاح محلول ، مواد آلي ، ذرات کاني و همچنين دما ، رنگ ، بو ، مزه و ديگر مشخصات شيميايي و باکتريولوژيکي و فيزيکي آب است. آبهاي زيرزميني ، بنا به شرايط مختلف ، به مقدار کم يا زياد املاح محلول دارند و اصولا در طبيعت نمي توان نمونه اي از آب زيرزميني يافت که مطلقا فاقد مواد محلول باشد. مقدار نوع نمکهاي محلول در آبهاي زيرزميني بستگي به سه عامل : جنس خاکها ، سرعت حرکت و منشا آب زيرزميني دارد. در آبهاي زيرزميني کاتيونها بيشتر کلسيم ، منيزيم ، سديم و پتاسيم و از آنيونها ، انواع کانيهاي کربناته ، بي کربناتها ، سولفاتها و کلريدها به صورت محلول يافت مي شود.

کلريدها معمولا در نقاطي که نفوذ آب به درياها ، فاضلابها و رسوبات نمکدار وجود داشته باشد، بيشتر است. مقدار نيتراتها بطور طبيعي در آبهاي زيرزميني بسيار کم است، ولي نقاطي که فاضلابها به داخل زمين نفوذ مي کنند، مقدار آن زياد مي شود. مواد محلول در آبهاي زيرزميني را توسط نمونه گيري از آب و تجزيه شيميايي بدست آورده و مقدار آنها را بر حسب ميلي گرم در ليتر يا ميلي اکي والان در ليتر بيان مي کنند.

● آلودگي آبهاي زيرزميني

در دهه هاي اخير رشد جمعيت و فعاليتهاي صنعتي و اجتماعي ، علاوه بر ايجاد مسائل زيست محيطي ديگر ، در آلوده سازي آبهاي زيرزميني نيز نقش مهمي داشته است. مي توان منابع آلوده ساز آبهاي زيرزميني را به صورت زير طبقه بندي کرد:

۱) فاضلابهاي شهري و مناطق مسکوني که يا مستقيما وارد زمين شده يا پس از تخليه در مخازن فاضلاب به زمين وارد مي شوند. اين فاضلابها داراي آلودگي بيولوژيکي و شيميايي هستند.

۲) فاضلابها و پسمانده هاي صنايع که در گودالهايي انباشته شده يا به داخل چاههايي تزريق مي شوند و قسمتي از آنها به سفره آب وارد مي شود.

۳) فاضلابهاي آلوده اي که بطور ناخواسته از کارخانه ها و تاسيسات صنعتي نشت مي نمايند، يا بطور غير قانوني در زمين رها مي شوند.

۴) زباله هاي جامد شهري که معمولا در نقاطي انباشته شده و ممکن است توسط آب سطحي يا زيرزميني ، قسمتهايي از آنها شسته شده و به سفره آب وارد شوند.

۵) زباله هاي جامد صنعتي که شسته شدنشان آلودگي شيميايي ايجاد مي کند.

آلودگي آب زماني اتفاق مي افتد که فضولات مايعي که مستقيما وارد زمين شده يا آنهايي که از زباله هاي جامد شسته شده اند، از محل استقرار خود حرکت نمايند. در چنين شرايطي ، مقدار آلودگي وابسته به قابليت تحرک مواد ، ميزان دسترسي آنها به سيستم آب زيرزميني ، ويژگيهاي سفره آبها و آب و هواي منطقه مي باشد. درخاکهاي نفوذپذير حرکت آلوده سازها نسبتا سريع است. البته بسته به سرعت حرکت آب زيرزميني و مسافت طي شده ، ممکن است همه يا بخشي از آلودگي بيولوژيکي از بين برود.

در صورتي که آلودگي شيميايي ممکن است تا مسافتهاي دور حمل شود. در سنگها حفره دار يا شکسته نيز مقادير زيادي از آلوده سازها سريعا و در مسافتهاي طولاني حمل مي شوند. در مقابل ، مصالح نفوذناپذير جلو حرکت آب زيرزميني را مي گيرد يا شسته شدن مواد را به منطقه اطراف منبع آلودگي ، مثلا محل انباشتن زباله ها ، محدود مي کند. در مواردي که لايه نفوذپذير ضخيم باشد، ميزان آلودگي سفره آب قابل صرف نظر کردن است.

● آب و هوا و آلودگي بيولوژيکي

نقش شرايط آب و هوايي در آلودگي بيولوژيکي آبهاي زيرزميني به اين ترتيب است که در نقاط داراي بارندگي زياد ، پتانسيل آلودگي به مراتب بيشتر از مناطق داراي بارندگي کم است. در برخي از نواحي نيمه خشک ، پتانسيل آلودگي ممکن است ناچيز تا صفر باشد. در اين نقاط تمام آب نفوذي يا توسط زباله ها و مواد آلوده جامد جذب و نگهداري شده ، يا به صورت رطوبت خاک در آمده که آن نيز دير يا زود تبخير مي شود.

شدت و مشخصات ديگر آلودگيهاي تاخيري وابسته به ميزان آب زيرزميني و مدت زماني است که آب در تماس با زباله ها و منابع آلوده کننده بوده است. از اين رو ، حداکثر پتانسيل آلودگي در نقاطي ديده مي شود که از آب زيرزميني کم عمقي برخوردارند و در نتيجه زباله ها و ديگر مواد باطله در تماس دائمي با آب زيرزميني هستند. در چنين نقاطي شسته شدن آلودگيها توسط آب زيرزميني پديده اي دائمي است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

موضوعات مرتبط: آب و آلودگی آب و آبیاری و منابع آب,حفاری ، آب زیرزمینی,تصفیه,انتقال و خصوصیات,چاه,قنات ، محیط زیست و آب و فاضلاب,لجن,مدیریت لجن

برچسب‌ها: آب زیرزمینی

ادامه مطلب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

درحال مشاهده: آب زیر زمینی و محیط زیست

آب زیر زمینی و محیط زیست

لیست مطالب

آرشیو موضوعی

برچسب ها

صفحات مهم

لینک دوستان

پیوندها

نویسندگان

آخرین مطالب

آرشیو