شهرهاي زيستي

درحال مشاهده: شهرهاي زيستي

ادعونی اهدای خون

شهرهاي زيستي

۱۳۸۹/۱۱/۱۱

3:59

امیرحسین ستوده بیدختی

شهرهاي سرتاسر دنيا با سرعت بالايي در حال رشد هستند. گفته مي‌شود سال 2008 اولين سال در تاريخ بشر است كه در آن بيش از نيمي از جمعيت دنيا شهرنشين شدند. در حال حاضر 4/3 ميليارد نفر در شهرها زندگي مي‌كنند. طي 30 سال آينده هم جمعيت شهرهاي آسيايي و آفريقايي 2 برابر خواهد شد.

به عبارت ديگر به تعداد افرادي كه كربن و آلاينده‌هاي محيطي توليد مي‌كنند باز هم افزوده مي‌‌شود. مي‌گويند تا سال 2050 فقط در كشور چين در حدود 600 ميليون نفر از روستا به شهر مهاجرت مي‌كنند و اگر اين 600 ميليون نفر تشكيل دهنده 200‌‌‌ميليون خانواده باشند به اين معني است كه مثلا بايد 200 ميليون يخچال هم براي آنها وجود داشته باشد و اين مثال ساده به وضوح بيانگر عظمت فشاري است كه شهرها بر منابع سياره‌اي وارد مي‌كنند!

«اكوسيتي» شهري با كربن صفر

اتفاق خوبي كه اين سال‌ها افتاده، شناختن مسووليت انسان‌ها در قبال محيط زيست خود است. در قبال اين هدف، انسان‌ها تصميم گرفتند به هر طريقي كه ممكن است كربن توليدي خود را به حداقل برسانند و بيشتر از انرژي‌هاي پاك استفاده كنند.

ساخت «اكوسيتي‌ها» يا همان شهرهاي عاري از كربن از جمله پروژه‌هايي است كه براي رسيدن به اين هدف در نظر گرفته شده است. شايد در نگاه اول باور آن براي هر كس سخت باشد اما بايد بگوييم اين اتفاق افتاده است. چين و امارات در اين كار پيشقدم بوده‌اند.

شهر مسدر (Masdar )در 17 كيلومتري ابوظبي كه كار خود را از اوايل امسال شروع كرد و دانگتان (Dongtan )در نزديكي شانگهاي كه قرار است محل سكونت نيم ميليون نفر باشد محصول اين پروژه‌ها هستند. اين دو شهر رويايي قرار است ويتريني براي فناوري سبز و نشانه‌اي از آينده‌ شهرهاي هوشمند در قرن بيست و يكم باشند. طراحان اين دو شهر به جاي طراحي‌هاي قديمي، تمركز خود را بر به حداقل رساندن استفاده از منابع گذاشته‌اند و به دنبال راهكارهايي متفاوتند.

شهر Dongtan در گوشه‌اي از جزيره چانگ‌مينگ در دهانه رودخانه يانگ تسه‌ در 3 فاز ساخته خواهد شد. اين شهر توسط پل و تونل با شانگهاي در ارتباط است. پس از تكميل اولين فاز 5 هزار نفر مي‌توانند در آن سكوت داشته باشند. اين تعداد در سال 2020 به 80 هزار نفر و در سال 2050 به 500 هزار نفر خواهد رسيد. هريك از ساكنان اين شهر 30‌‌‌كيلومتر مربعي براي اين كه به سيستم حمل و نقل عمومي وصل شوند فقط بايد 7 دقيقه پياده‌روي كنند. در اين شهر فقط خودروهاي برقي مجاز به تردد هستند.

ميزان مصرف انرژي در دانگتان 66 درصد كمتر از ديگر شهرهاست. فاضلاب‌هاي انساني و زايدات شهري هم جمع‌آوري مي‌شوند و از آنها كمپوست تهيه مي‌شود. ضمنا يك نيروگاه تركيبي حرارتي برقي نيز زايدات سبوس برنج اين منطقه را مي‌سوزاند و انرژي توليد مي‌كند. شايد براي شما هم اين سوال پيش آيد كه سوزاندن اين سبوس‌ها يعني توليد 2 Co با هدف شهر مغايرت دارد؟ اما بايد بدانيد براي اين2 Co هم برنامه‌اي چيده شده است. 2 Co آزاد شده را جمع‌آوري و به گلخانه‌ها تزريق مي‌كنند تا راندمان توليد محصولات را بالا ببرند.

ساختمان‌هاي اين شهر در مقايسه با شهرهاي ديگر از مواد نازك‌تري ساخته مي‌شوند چون سر و صدا در اين شهر حداقل است. زباله‌هاي ارسال شده به محل‌هاي دفن زباله در اين شهر نيز 83 درصد كمتر از ديگر شهرهاست. حتي قرار است در آينده اين ميزان به صفر برسد. بيش از 60 درصد فضاي كل شهر نيز اختصاص به پارك‌ها و مزارعي دارد كه غذاي موردنياز سكنه از آنها تامين مي‌شود.

گرچه ساخت اين اكوسيتي چيني هنوز با مشكلات خاص خود دست به گريبان است، اما پروژه همتاي آن يعني مسدر امارات در حال پيشرفت است. اوايل سال 2009 اولين گروه ساكن اين شهر خواهند شد. سرمايه 12 ميلياردي ساخت اين شهر از طرف دولت ابوظبي تامين شده است.

ديوارهايي كه گرما را منعكس مي‌كنند

يكي از نكات اساسي، پوسته ساختمان‌هاست. بتون ضخيم است و گرما را جذب مي‌كند و سپس آن را به آهستگي آزاد مي‌كند. بنابراين مهندسان اين شهر به جاي استفاده از بتون ديوارها را به گونه‌اي ساخته‌اند كه به سرعت نسبت به خورشيد و گرماي آن واكنش نشان مي‌دهد. راز اين كار نيز در وجود يك لايه نازك آهني در سطح خارجي اين ديوارهاي نازك است. اين لايه‌ آهني نازك شبيه همان فويلي عمل مي‌كند كه جوجه را در آن مي‌پيچيد و در فر قرار مي‌دهيد. پس از خروج از فر به سرعت مي‌توانيد فويل را لمس كنيد بدون اين كه دستتان بسوزد.

مسدر طبق يك الگوي قديمي و سنتي از شهرهاي عربي يعني در يك فضاي مربعي بنا شده است. اطراف اين مربع ديوارهايي است كه آن سوي آنها ميداني از پنل‌هاي خورشيدي، يك مزرعه بادي و يك نيروگاه، انرژي پاك و آب شهر را تامين مي‌كنند. تهويه شهر نيز به همان شيوه سنتي يعني برج‌‌هاي بادي انجام مي‌شود.

از خصوصيات بارز مسدر اين است كه پياده‌روهاي آن بدون وسايل نقليه و ديگر ادوات پرسروصداي شهرهاي مدرن هستند. تردد خودرو در اين شهر ممنوع است و افراد فقط بايد ازPodcar ها يا همان سيستم حمل‌ونقل سريع شخصي در زيرزمين براي تردد استفاده كنند. در اين سيستم 2500 خودروي برقي بدون راننده وجود دارد كه روزانه 150 هزار سفر انجام مي‌دهد. اين كار نيز با دنبال كردن حسگرهاي تعبيه شده در كف پياده‌روها انجام مي‌شود. سنگفرش اين شهر نيز هيچ گاه نيازي به حفاري براي لوله‌گذاري و ديگر اقدامات شهرداري ندارد. تمام اين كارها به راحتي از زير سطح پياده‌روها و در فضايي كه براي اين كار طراحي شده، امكان‌پذير است. دكتر اندرو ديويس‌(Dr. Andrew Davies) كه از سرمايه‌گذاران ارشد در پروژه ساخت شبكه جهاني اكوسيتي‌هاست معتقد است اولين شهر كه ساخته شود الهام بخش ديگران نيز خواهد بود.

اولين ساختماني كه خودش را مي‌سازد

اولين ساختماني كه قرار است تا سال 2011 در شهر مسدر تكميل شود با هزينه‌اي بيش از 150‌‌ميليون و يك ساختار بدون كربن در 7 طبقه است. اولين قسمت اين ساختمان كه ساخته مي‌شود سقف فتوولتائيك آن است تا بتواند انرژي خورشيد را جذب كند. سازندگان آن مدعي هستند اين اولين ساختماني است كه نيروي مورد نياز براي ساخت خودش را تامين مي‌كند. پس از اتمام كار، انرژي بيشتري از آنچه صرف ساختش شده است، توسط خودش توليد خواهد شد.

بقيه هم دست به كار شده‌اند

هميشه هم اين طور نيست كه به فكر ساخت يك اكوسيتي از صفر باشيم! شايد بتوان شهرهاي موجود را با وضع اسفناكي كه دارند تبديل به يك اكوسيتي نمونه كرد. اقدامات زير را بخوانيد:

لندن: تبديل لندن به يك اكوسيتي پروژه‌اي بسيار عظيم و پرهزينه است، اما قرار است تا سال 2025 ميزان توليد گاز دي‌اكسيدكربن در اين شهر تا 60‌‌درصد كاهش يابد. در حالي كه بسياري از افراد معتقدند اين كار فقط با منع تردد خودروها در شهر امكان‌پذير خواهد بود! پروژه لندن همچنين قصد دارد كارايي خانه‌ها را تا سال 2013 به حدود 44‌‌درصد افزايش دهد. المپيك 2012 نمونه‌اي از اين پيشرفت‌هاست كه قرار است در آن مشعل المپيك فاقد كربن باشد، همچنين در حدود 20 درصد از نيازهاي انرژي بازي‌ها (بدون ساختمان‌هاي سايت)‌ از منابع تجديد‌پذير درون سايت تامين خواهد شد.

سان‌فرانسيسكو: اين شهر را به مه آن مي‌شناسند اما قرار است اين شهر هم با نصب فناوري فتوولتائيك رنگ خورشيد را ببيند. هدف‌ سان‌فرانسيسكويي‌ها اين است كه تا سال 2010 داراي 10 هزار صفحه خورشيدي شوند. در اين شهر استفاده از كيسه‌ها و بطري‌هاي پلاستيكي قدغن است و نيمي از جمعيت آن از حمل و نقل عمومي استفاده مي‌‌كنند. همچنين قرار است جزيره مصنوعي در خليج سان‌فرانسيسكو تبديل به يك جامعه پايدار شود كه با 13 هزار نفر سكنه كشاورزي آلي را در خدمت خود بگيرند. شايد بد نباشد نام آن را ازSan Francisco به sun Francisco تغيير داد!

ريك جاويك ‌(REYKJAVIK): قرار است سبزترين شهر دنيا شود. جمعيت 120 هزار نفري آن بسيار كمتر از ديگر شهرهاي بزرگ است و همين خود يكي از دلايل مهم براي دستيابي به اين پيشرفت محسوب مي‌شود. انرژي زمين گرمايي مي‌تواند براي 90 درصد از خانه‌هاي شهر گرما و آب‌گرم توليد كند. قرار است تا سال 2050 مصرف سوخت‌هاي فسيلي در آن به كلي حذف شود. تردد در آن نيز توسط اتوبوس‌هاي هيدروژني انجام مي‌گيرد كه چيزي جز بخار آب از اگزوز آنها خارج نمي‌شود. همچنين قرار است خودروهاي برقي و ايستگاه‌هايي براي شارژ آنها در شهر احداث شود.

مكزيكوسيتي: اين ابر شهر 20 ميليوني آلوده هم قرار است به يك اكوسيتي تبديل شود. باور آن كمي مشكل است اما مكزيكوسيتي نقشه اين كار را چيده است. در اين نقشه آمده است كه بايد شهر را با باغ‌هاي پشت‌بامي پوشاند تا كيفيت هوا بهتر شود. اما مهم‌ترين مشكل در بخش حمل و نقل و خيابان‌هاست. براي اين كار سيستم حمل و نقل شهري قدرتمند‌تري طراحي خواهد شد و علاوه بر آن مناطقي كه فقط پياده‌رو هستند ساخته مي‌شوند. قانوني هم براي رانندگان وضع شده است. در حال حاضر اين قانون كه «يك روز بدون خودرو» نام دارد رانندگان را ملزم مي‌كند بسته به آخرين رقم گواهينامه خود در يكي از روزهاي بين دوشنبه تا جمعه از خودروي خود استفاده نكنند.

اما از اين به بعد دامنه قانون گسترده‌تر شده و به فاصله بين دوشنبه‌ها تا شنبه‌ها رسيده است.

فريبا فرهاديان-روزنامه جام جم

مطالب تصادفی:

آزمایش های استاندارد MPN کلی فرم ها - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
مشخصات آشغالگیر ها - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
مضرات کلر اضافی موجود در آب - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
مشخصات فاضلاب - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
باکتریولوژی زباله - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
كم آبي يا خشکسالي - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
وضعیت آبی ایران - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
EC متر - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
آب شناسی (hydrology) و کاربرد های آن - پنجشنبه یکم اردیبهشت 1390
فرایند های غشایی - چهارشنبه سی و یکم فروردین 1390
راه هاي جلوگيري از اثرات مخرب آب ناخالص موجود در امولسيون روغن حل شونده - چهارشنبه سی و یکم فروردین 1390
انواع خوردگی - سه شنبه سی ام فروردین 1390
اسمز معکوس چیست ؟ - سه شنبه سی ام فروردین 1390
آشنايی با نرم افزار SewerCAD - سه شنبه سی ام فروردین 1390
آرسنیک در آب آشامیدنی - سه شنبه سی ام فروردین 1390
مقادير تخميني توزيع آب در جهان - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
گوناگون از آب - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
صافی شنی تحت فشار (فیلتر شنی) - دوشنبه بیست و نهم فروردین 1390
تولید و بررسی خواص کربن فعال - یکشنبه بیست و هشتم فروردین 1390
آب سخت و دستگاه هاي سختي گير آب - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
خوردگي - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
نكاتي در مورد شبكه فاضلاب بیمارستانی - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
فاضلاب و تاثیرات آن بر سلامت انسانها - شنبه بیست و هفتم فروردین 1390
انواع محل هاي نمونه برداري - جمعه بیست و ششم فروردین 1390
تصفیه پساب و فاضلاب کارواش - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
معرفی خانواده انتروباکتریاسه - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
رنگ آمیزی گرم : GRAM STAIN - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
كلستريديوم ها و مایکوباکتریوم ها و لاکتوباسیلوس ها - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
باكتريهاي سودوموناس - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
فلوئوروزیس دندانی - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
شوینده ها و اثرات آنها بر آب - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
فاضلاب ‌ها و ضايعات صنعتي - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
اثرات سوء زيست محيطي هيدروكربن‌هاي هالوژن‌دار در محيط آبي - پنجشنبه بیست و پنجم فروردین 1390
چرخه اکسیژن و نیتروژن - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
آلودگي ناشي از مواد راديواكتيو در دريا - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
اثرات آلودگی آب بر انسان - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
اهمیت جلبک ها در آب و فاضلاب - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
الهام از درختان در ساخت سيستم هاي هيدروليكي - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
فناوري شيرين‌سازي آب دريا - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
باکتري ها و نانوفيلترها؛ چشم انداز آيندۀ فناوري آب پاک - چهارشنبه بیست و چهارم فروردین 1390
‌آئين نامه جلوگيري از آلودگي آب - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بیماری های ناشی از آلودگی میکروبی آب - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آب، آلودگی، تصفیه - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
آب های زیرزمینی (groundwaters) - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بیوتکنولوژی و نقش آن در حفظ محیط زیست - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
بيماري ژیاردیوز و انگل ژيارديا - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
کشتن میکربها با افزودندی اکسید کلر به آب بیمارستان ها - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
تصفیه فاضلاب wastewater treatment - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390
اصول تصفیه آب دیگ های بخار - سه شنبه بیست و سوم فروردین 1390