سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...
امیرحسین ستوده بیدختی
,.
معرفی مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS
۱۳۸۹/۱۰/۲۷
0:55
|
یکی از مدلهایی که برای مطالعات آبخیزداری و سیلخیزی کاربرد فراوانی دارد مدل HEC-HMS[1] است. این مدل نسخه توسعه يافته HEC-1 و تحت ويندوز است که براي شبيه‌سازي پاسخ رواناب سطحي يك حوضه آبخيز نسبت به بارندگي‌هاي معين طراحي شده است. اين مدل، حوضه آبخيز را به عنوان يك سيستم بهم پيوسته با مولفه‌هاي هيدرولوژيكي و هيدروليكي نمايش مي‌دهد. هر مولفه مدل يك جنبه از فرايند بارش - رواناب را در داخل بخشي از حوضه كه معمولاً به عنوان زيرحوضه در نظر گرفته مي‌شود شبيه‌سازي مي‌كند. بعبارت ديگر مولفه‌هاي مختلفي براي شبيه‌سازي سيستم فيزيكي حوضه تركيب مي‌شوند و هر مولفه قسمتي از محاسبات لازم را براي يك هيدروگراف كامل انجام مي‌دهد.
- ساختار مدل :بخش‌هاي اصلي مدل را سه مجموعه به شرح ذيل تشكيل مي‌دهند:
الف- مــدل حـوضه :(Basin Model) كه شامل پارامترها و داده‌هاي مرتبط با عناصر(Element) هيدرولوژيكي است. اين عناصر عبارتند از زيرحوضه‌ها، بازه‌هاي رونديابي، محل اتصال آبراهه‌ها (Junction)، مخازن، چشمه، منبع و محل انحراف آب(Diversion) رواناب زيرحوضه‌ها مي‌تواند بصورت يكپارچه و يا توزيعي محاسبه شود. در مدل يكپارچه، بارش و تلفات بصــورت ميانگين مكاني روي زيرحوضه در نظر گرفته مي‌شود. در روش توزيعي بارش مؤثر در سطح كوچكترين جزء تقسيم )سلول) محاسبه شده و تبديل بارش مؤثر به رواناب مستقيم بوسيله روش اصلاح شده كلارك (Modclark)صورت مي‌گيرد.
- در بــخش تــلفات (Losses) حوضه انتخابهاي متعددي و جود دارد.از جمله مي‌توان به روشهاي شماره منحني (SCS-CN)، تلفات اوليه(Initial/constant)، كمبود اشباع (Deficit/constant)، گرين -آمپت(Green-Ampt)، شماره منحني سلولي (Gridded SCS-CN) و محاسبه رطوبت اشباع (SMA) اشاره نمود.
-در بــخش تــبديل روانـاب (Runoff Transformation) نيز انتخابهاي متعددي از قبيل روش هيدروگراف واحد SCS،اشنايدر، كلارك، كلارك اصلاح شده (Modclark) و نيز روش موج سينماتيك براي تبديل بارش مازاد به رواناب وجود دارد.
- در بخش رونديابي آبراهه‌ها (Routing)، انتخاب‌هايي از قبيل روش ماسكينگام، پالس اصلاح شده، موج سينماتيك، روش تـــاخـير(Lag model) و روش ماسكينگام-كانژ موجود است كه استفاده هر يك از اين روشها نياز به داده‌هاي خاص خود)بعنوان ورودي(دارد.
ب- مــدل بــارش :(Precipitation Model) شامل مجموعه اطلاعات مورد نياز براي تعيين بارش تاريخي يا طراحي است كه براي اتصال با مدل حوضه بكار مي‌رود. روشهاي محاسباتي بارش در اين مدل شامل: روش رگبار استاندارد پروژه و برآورد فراواني رگبار (USACE,1989)، روش وزني مجذور عكس فاصله(Inverse distance weighting)، روش وزني دلــخواه كاربر (User-specified gagewei ghting)، روشهاي تعيين سطوح تحت تاثير ايستگاهها مانند چندضلــعي‌هاي تيـــسن، روش تعـــيين هــيتوگـــراف بــارش (User-specified Hyetograph) و روش بارش سلولي (Grid-Based Precipitation) است كه روش اخير بصورت يك مدل توزيعي در روش Modclark استفاده مي‌شود.
- ساختار مدل :بخش‌هاي اصلي مدل را سه مجموعه به شرح ذيل تشكيل مي‌دهند:
الف- مــدل حـوضه :(Basin Model) كه شامل پارامترها و داده‌هاي مرتبط با عناصر(Element) هيدرولوژيكي است. اين عناصر عبارتند از زيرحوضه‌ها، بازه‌هاي رونديابي، محل اتصال آبراهه‌ها (Junction)، مخازن، چشمه، منبع و محل انحراف آب(Diversion) رواناب زيرحوضه‌ها مي‌تواند بصورت يكپارچه و يا توزيعي محاسبه شود. در مدل يكپارچه، بارش و تلفات بصــورت ميانگين مكاني روي زيرحوضه در نظر گرفته مي‌شود. در روش توزيعي بارش مؤثر در سطح كوچكترين جزء تقسيم )سلول) محاسبه شده و تبديل بارش مؤثر به رواناب مستقيم بوسيله روش اصلاح شده كلارك (Modclark)صورت مي‌گيرد.
- در بــخش تــلفات (Losses) حوضه انتخابهاي متعددي و جود دارد.از جمله مي‌توان به روشهاي شماره منحني (SCS-CN)، تلفات اوليه(Initial/constant)، كمبود اشباع (Deficit/constant)، گرين -آمپت(Green-Ampt)، شماره منحني سلولي (Gridded SCS-CN) و محاسبه رطوبت اشباع (SMA) اشاره نمود.
-در بــخش تــبديل روانـاب (Runoff Transformation) نيز انتخابهاي متعددي از قبيل روش هيدروگراف واحد SCS،اشنايدر، كلارك، كلارك اصلاح شده (Modclark) و نيز روش موج سينماتيك براي تبديل بارش مازاد به رواناب وجود دارد.
- در بخش رونديابي آبراهه‌ها (Routing)، انتخاب‌هايي از قبيل روش ماسكينگام، پالس اصلاح شده، موج سينماتيك، روش تـــاخـير(Lag model) و روش ماسكينگام-كانژ موجود است كه استفاده هر يك از اين روشها نياز به داده‌هاي خاص خود)بعنوان ورودي(دارد.
ب- مــدل بــارش :(Precipitation Model) شامل مجموعه اطلاعات مورد نياز براي تعيين بارش تاريخي يا طراحي است كه براي اتصال با مدل حوضه بكار مي‌رود. روشهاي محاسباتي بارش در اين مدل شامل: روش رگبار استاندارد پروژه و برآورد فراواني رگبار (USACE,1989)، روش وزني مجذور عكس فاصله(Inverse distance weighting)، روش وزني دلــخواه كاربر (User-specified gagewei ghting)، روشهاي تعيين سطوح تحت تاثير ايستگاهها مانند چندضلــعي‌هاي تيـــسن، روش تعـــيين هــيتوگـــراف بــارش (User-specified Hyetograph) و روش بارش سلولي (Grid-Based Precipitation) است كه روش اخير بصورت يك مدل توزيعي در روش Modclark استفاده مي‌شود.
ج- شاخص‌هاي كنترل :(Control specifications) شامل تاريخ و زمان شروع و خاتمه بارش و همچنين گام زماني (Time nterval) براي محاسبات شبيه‌سازي است. علاوه بر موارد فوق مدل HMS يك برنامه خودكار براي واسنجي پارامترها دارد كه هر يك از پارامترها را باداشتن مقادير اوليه تا نقطه بهترين تطبيق با داده‌هاي دبي مشاهده‌اي كنترل مي‌نمايد و در پايان مناسب‌ترين مقدار را معرفي مي‌كند.
مطالب تصادفی:
تصفيه خانه آب بندرعباس - دوشنبه سی ام خرداد 1390
تصفيه آب خانه سوهانک - دوشنبه سی ام خرداد 1390
تصفيه خانه آب شماره 2 اروميه - دوشنبه سی ام خرداد 1390
مروری بر انواع پمپ - یکشنبه بیست و نهم خرداد 1390
دردی که فقط چند دقیقه فروکش می کند - جمعه بیست و هفتم خرداد 1390
منابع آب و اهمیت تصفیه پسابها - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
آب Water - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
حذف موجودهاي زنده در آب (گندزدايي) - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
روش های بهره برداری از دیگ های بخار و کنترل خوردگی در آن ها - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
اصول گندزدايي Principles of Disinfection - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
كمبود منابع آب جدي است - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
حفاظت از آب‌هاي زيرزميني، براي آيندگان - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
لوله های زهکشی و آزمایشات آن - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه آب هشترود - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه آب شماره 1 کرج (حصار) - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه آب سيرجان - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
تصفيه خانه بزرگ آب گيلان - پنجشنبه بیست و ششم خرداد 1390
آشناي با MTBE (متیل ترسیو – بوتیل اتر) - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
نقش و اهميت آب در كنسرو سازي - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
باکتری لژیونلا در منابع آب بیمارستانی - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
اسمزی معکوس - چهارشنبه بیست و پنجم خرداد 1390
تاسیسات آبرسانی - سه شنبه بیست و چهارم خرداد 1390
بازنگری ضوابط طراحی طرح های آب تحت تأثیر گرم شدن کره زمین - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
شوینده ها و محیط زیست - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
مدیریت جهانی لجن ـ پیش بینی رشد جهانی لجن - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
جهان آینده و عطش آب شیرین - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
دریچه ای جدید به سوی منابع آب - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
راهبردهای منابع آب در بیابان و بیابانزدایی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
بایدها و نبایدهای طرح های انتقال آب در ایران - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
اهمیت اقتصادی و کاربردی جلبک های میکروسکوپی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
استاندارد ISO 14001 - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
آب در اسطوره - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
راهکاری نوین برای حفظ محیط زیست از سموم صنعتی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
آلودگی آب شرب و اهمیت تصفیه - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
قنات حفظ پایداری محیط زیست - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
بهبود روش های مصرف آب - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
جریان آب زیرزمینی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
باران های اسیدی و باران های قلیایی - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
قنات و قنات داری در ایران - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
عوامل موثر در پایداری سدها - یکشنبه بیست و دوم خرداد 1390
گزارشی از اقداماتی جهانی و بومی برای مدیریت ذخایر آب - شنبه بیست و یکم خرداد 1390
گزارشی از برنامه هایی برای سناریوهای بحران آب در جهان - شنبه بیست و یکم خرداد 1390
شاخص های کیفیت فاضلاب - جمعه بیستم خرداد 1390
اخلاق محیط زیست - جمعه بیستم خرداد 1390
گرم شدن کره زمین و بحران های آب - پنجشنبه نوزدهم خرداد 1390
مدیریت منابع آب و مقابله با خشکی در کشاورزی - پنجشنبه نوزدهم خرداد 1390
مشکلات زیست محیطی ناشی از شوینده ها - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
اطلاعاتی پیرامون آب آشامیدنی، دستگاه های تصفیه آب کوچک ودستگاه های سختی گیر از آب - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
مضرات آب های آشامیدنی در بطری - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
مشکلات پالایش آب شور - دوشنبه شانزدهم خرداد 1390
دستگاه تهیه آب آشامیدنی از هوا ساخته شد - شنبه بیست و یکم اسفند 1389
انتقال و توزیع آب - شنبه بیست و یکم اسفند 1389
مخازن (tanks) - شنبه بیست و یکم اسفند 1389
لوله و اتصالات - جمعه بیستم اسفند 1389
دوره‌ی طرح در سیستم های انتقال و توزیع آب - جمعه بیستم اسفند 1389